Burun
ve
Sinus
Hastalıkları
Yabancı cisim
Kanama
Rinitis
Viral / Bakteriyal
Mikotik
Atopik
Neoplasi
Parazit
Sinusitis
Yabancı cisim
Koklama, burun kaşıma, yem/mama alımı
Baş sallama
Tıksırma
Anormal solunum sesleri
Yalama – sürtme
Kötü koku ve akıntı
Klinik
bulgular
Rinitis (viral / bakteriyel)
CD
FHV, FCV,FIV,FLV
Anatomik ve immun yet.
Komplikasyon ve asıl
hastalık bulguları
DV intra-oral X-ray
Kültür
Yer değişikliği
Sülfanamid/ tetrasiklin
suya/yeme eklenir
Mukoprulent akıntıların
Lavajı
Fizyolojik su, %0.1 rivanol, %0.5 potasyum permanganatFungal (Mikotik)
Rinitis
Köpek ve kedilerde
yaygın (Rum. Nadir)
Dolichocephalic ırk
Etken
Aspergillus fumigatus,
Penisillium spp,
Cryptococcus neoformans
Semptomlar
Sesli solunum
Akıntı
Uni/Biateral
Mukoid, mukopruent,
Epistaksis
Mukoza görünümü
Depigmentasyon
Granülom ulserasyon
Ağrı
Distorsiyon /Nörolojik ?
Fungal (Mikotik) Rinitis
TANI
Kültür ?
%40 normal
Seroloji
Agar jel
ELİSA
Radyoloji
Rinokopi
biyopsi
TEDAVİ
Medikal ± operatif
Medikal %50 başarı
Ketoconazol 5-10mg/kg
6-8 hafta PO
Itraconazol (aynı)
Enilconazol %5 sol. BID
7-10 gün intranazal
Na iodur %20 sol 66
mg/kg İV 10-14 gün
Streptomisin 20mg/kg 10
gün, 2-3 arayla tekrar
kesim
Atopik ( Allerjik ) Rinitis
Tür
Kedi ve köpek nadir
Etyoloji
Polen ve mantar sporu
Mevsimsel
Sert - Beyaz granülom
Pempe düz plak
Burun kaşıntısı
Hapşırma
Seroz burun akıntısı
Şişkinlik
Dispne / hiperpne
Nasal akıntıda eozinofil
artışı
Tedavi
Yer değişikliği
Antihistaminik ve
Intranazal Neoplasi
Küçük hayvanlarda
“
Adenokarsinoma” , fibracarsinoma,
chondrosarcoma, osteosarcama, squamoz
hücre carsinoma,
Lymphoma ve diğer
Intranazal Neoplasi
Klinik bulgular
Agızdan solunum
Dispne (uyku da)
Horlama gibi sesler
Kökü nefes kokusu
Tıksırık / hapşırık
Akıntı (seroz, mukoid, kanlı)
Epistaksis
Ağrı ve deformasyon
Ekzoftalmus -epifora
X-ray
Rinoskopi
BT
MR
Intranazal Neoplasi
Tedavi
Prednisolon 2-4 mg/kg BID 3hafta
Cisplastine 0.8 mg/kg IV 5 gün 2hatfa
ara ile
Cyclophosphamide 50mg/m
2PO
3-6 gün (21 gün ara ile)
100-150 mg/m
2İV
Tonsillitis
Yangı / abse
E.coli, Staf., Strep.
Üşütme
Kronik kusma
Kronik akciğer hast
Yab.cisim
İrritan Gazlar
tümörler
Ateş
Durgunluk, halsizlik
Baş sallama
Hafif öksürük
İstahsızlık
Yutma güçlüğü
Salivasyon
Kusma refleksi
Hiperemi ve Şişme
(tek/çift )
kriptler
Tonsillitis
TEDAVİ
KAB
Penisilin 5-7 gün
Amoxiciline (7mg/kg),
Ampilisin (5-10mg/kg).
NSAI
Gerekli ise IV, SC sıvı takviyesi
Yumuşak, sulu , ılık gıdalar ile besleme
Larenks Hastalıkları
Yangı, apse, obstruksiyon, kollaps,tümör
CD, CTB,R,
FRT, FCV, GSF sendromu
Sonda, irritan gaz, toz yabancı
cisim
bordetella, strep, staf.,
Herpes, adeno, paramikso virus
Akut-kronik
Sonbahar-kış
Öksürük
Yaş, ağrılı (akut)
Sert, kuru, kısa (kronik)
Ateş
Burun akıntısı
Ağrı
Yutma güç ve ağrılı
Dispne
Kötü kokulu nefes
Ses kısıklığı
Hırıltılı solunum
Asfeksi
Larenks Hastalıkları
TEDAVİ
Antimikrobiyal
Sulfonamid Penisilin 11 mg / kg BID NSAI- analjezik
Diprone KH 25mg/kg, BH 50 mg/kg (“Novalgin”- Kediler hariç) Aspirin Köpek: 10-25 mg/kg, IM, IV,SC
Rum: 100 mg/kg PO
Streptomisin
Oxitetracyclin
Tylosin
Trakea Hastalıkları
Trakeitis,Trakebronşitis, Stenoz ve kollaps, Yabancı cisimler,ödem
İnfeksiyöz
Parainfluenza, Adeno, reo,
herpers virus
Bordotella, E.coli, strep,
staf, pastörella
Non-infeksiyöz
İrritan gaz
Allerjik nedenler
Travma
Kronik kapak endokardiozisi
Yaş/kuru öksürük
Dispne
İnspratorik (ıslık)
Expratorik dispne
(hırıltı)
Trake sıkıştılrılması
Ağrı ve öksürük
Lökösitosiz
Trakea Hastalıkları
TEDAVİ
Antibiotik
(KAB)
Bronkodilatörler
Aminophyline
Oxtriphylline 4-10 mg/kg (Q-BID)
Theophyline 10-20 mg /kg “
Su buharı 15-20 dk
antitüssif, kortikosteroid ???
Zayıflatma
Bronş ve Akciğer
Hastalıkları
Bronşitis
Hiperimi ve Ödem
Kanama
Anfizem
Atelektazi / kollaps
Asfeksi
Pnömoni
Bronşitis
İnfeksiyöz sebepler
Parainfluenza, Adeno, reo, herpers, calici virus
Bordotella, E.coli, strep, staf, pastörella
Mycoplazma spp.
Non-infeksiyöz
Toz, duman, İrritan gaz Parazitler
Polen
Rüzgar ıslanma, üşütme Yanlış yutma
Trakeal kollaps Kardiyomegali
2 ay >
Çevre ve irritan gaz
Allerjik sebepler
Parazitler
Myoplazma
Bronşitis
SEMPTOMLAR
Öksürük
Viral: kuru ,
Bakteriyal: produktif
AKUT
=
ağrılı, şiddetli, nöbet tarzı, sonrası kusma
KRONİK = Kuru, sonrası öğürme
Ateş
AKUT: yüksek, yok / hafif
KRONİK: yok / hafif. Yüksek (Mikoplazma)
Solunum sayısı ve tipi
Artmış ve Abdominal Tip
Egzersiz intoleransı
Oskultasyon
AKUT: Önemli Değişiklik Yok / SERT VEZİKÜLER SES,
(Kaba raller: çatlama-patlama sesi)
KRONİK: hırıltılar, ince raller (çıtırtı)
Perküsyon
AKUT: Açık, Açık Üstü Ses (Ağrı)
KRONİK: ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİK YOK
Burun akıntısı
AKUT: Seröz, sero-muköz, mukoprulent
KRONİK: GENELLİKLE YOK
Hemogram
Non-spesifik
Bakteriyal: nötrofilik lökositoz)
Radyografi
Bronşitis
TEDAVİ
Antimikrobiyal
Amoxicilin 10mg/kg G2-3K Doksisiklin 5mg/kg G2K Chloramphenicol 25mg/kg G2K Antiinflamatuar
(5-7 gün) prednisolon 0.25-0.5 mg/kg PO G2K Dexametazon 0.1-0.2 mg/kg İV,SC,İM, PO G2K Bronkodilatör
Teofilin 20 mg/kg PO G2K Terbutaline kedi: 0.05-0.1 mg/kg PO G2-3K köpek: 1.25-5 mg. PO G3K Antitüssif
Butorfanol 0.5-1 mg/kg PO G2-4K
Hidrokodon 0.22 mg/kg PO G2-4K
Kodein 1-2 mg/kg PO G2-3K
Aspirasyon pnömonisi
Akut yada kronik
Sistemik ve toksik bulgular
Kranioventral sert veziküler ve raller
Lökositosiz
Opasite-konsolide
Dispnetik kedi ve köpeklere yaklaşım
Asla yan yatırılmadan, dikkati ve nazikçe tutulan dispnetik kedilere sadece
dorsoventral radyografi alınır. Yan yatırılarak film çekilmesi güvenli olmayıp, mevcut durumu kötüleştirebilir. Cihaz elverişli ise hasta yan yatırılmadan L-L görüntüler alınabilir. Genellikle zapt edilmesi güç olduğundan çekimler
tekrarlanabilir.
Her an dispnetik kriz girme ya da ani ölümü yatkın olduklarından dolayı acil müdahaleye hazır olunmalı, çok dikkatli tutulmalı ve strese sokulmamalıdır. Tutarak muayene strese yol açacağı için tutulmadan yapılacak muayenede dispnenin sebebini ortaya çıkarmak için bazı ip uçları sağlar. Diyagnostik testler tedavi edici olmadığı için böyle kritik hastalara röntgen çekilmesi ertelenmeli yada iptal edilmelidir. Vücut sıcaklığını normale döndürmek, oksijen desteğini sağlamak ve kafes içinde sakinleşme/dinlenmeyi içeren non-spesifik tedavi dispnetik kedinin mevcut durumunu belirgin bir şekilde düzeltir. Böylece diyagnostik testler daha güveli yapılabilir. Opoidler ile sakinleştirmek hem stres hem de ağrıyı azaltarak mevcut durumun düzelmesine yardımcı olur.
Hızlı ve yüzlek solunum, ortopne (oturma pozisyonu alma), ağız açık solunum ve siyanoz semptomları sergileyen dispnetik hayvanlarda plevral sıvı
birikimi şüphesi çok kuvvetli olduğunda, böyle hastanın anemnez ve fizik muayenesinden sonra ilk yapılması gereken girişim torakosentezdir.
Allerjik Bronşitis
(Astım)
Çevresel ajanların solunması
Polen
parfüm-oda kokuları sigara dumanı veya toz Ev temizleme solüsyonları
Bronşların kasılarak küçülmesi Mukoza ödemi
Astım
Allerjik Bronşitis
SİYAM, PERS 5 YAŞ < ,
ANİ VE NÖBET TARZINDA
Kilo kaybı, iştahsızlık, depresif
Öksürük sonrası öğürme, kusma
Hırıltılı solunum sesleri
Oskultasyon
hırıltı ve çıtırtılı sesler
Perküsyon
davul sesi ve alanda büyüme
Kan sayımında eozinofil artışı
BAL
X-ray:
Peribronşial yoğunluk artışı
Dispne
Öksürük
Allerjik Bronşitis
TEDAVİ
Oksijen terapisi %100 kafes, maske,kanül Atropin 0.04 mg/kg SC,IM KAB Bronkodilatör Kortikosteroid Prednisolon 5-10mg/kg İV Dexametazon 0.2-2.2 mg/kg IV, IM KORUMA Metilprednisolon 10-20 mg 2-8 hafta arayla İM,SC *Siklosporin : 10mg/kg PO G2k Flutikason propiyonat 110-220 mg G2K 7-10 nefesPulmoner Konjesyon ve Ödem
Konjesyon (hiperemi)
Pasif
Sol kalp yet.
Pulmoner venalar üzerine basınç
Yan yatma
Aktif
Isı çarpması
İrritan gaz
Organik fosforlu insektisit zeh.
Anaflaksi (aşı/ilaç)
Pulmoner ödem
Alveol
+
interstitisyal doku
+
bronş-bronşiyal
Kapillar basınç artışı
Pasif hiperemi, aşırı sıvı tedavisi
Plazma ozmotik basınç azalması
Karaciğer ve böbrek yet, kronik kan kaybı, yanıklar,
malabsorbsiyon
Negatif interstitisyal basınç artışı
Perikardial ve pleural efüzyonun hızla boşaltılması
Alveol-
kapillar geçirgenliğin değişmesi
Pnömoni, yılan ısırması, üremi, pankreatitis, ısı-elektrik
şoku
PULMONER ÖDEM
İnsp.Dispne hipoksi
Öksürük
Hızlı Nabız
Çıtırtılı sesler
Burun Akıntısı seroz, kanlı-köpüklü
TEDAVİ
İstirahat (kuru, temiz ılık ve havadar) OKSİJEN
Sedasyon
Butorfanol 0.25 mg/kg IM (1/2-1 saat arayla) “DOLOREX (intervet)”
*Morfin 0.1 mg/kg İM, SC Asepromazin 0,02 mg/kg SC İM İV Klorpromazin 0.04 mg/kg IV, 0.4 mg/kg PO Diüretikler Furasemid 4-8 mg/kg G2-4 İV,İM,SC Bronkodilatörler Aminofilin , teofilin İnodilatörler Pimobendan 0.1-0.3 mg/kg PO Dobutamin 2.5-10 mcg/kg/dak. İV *Morfin 0.1 mg/kg İM, SC Kortikosteriod
anaflaksi/ damar permiabilitesi azaltmak
Antihistaminik ve adrenalin (anaflaksi)
Flebotomi
%10-20 Ca
Destek (asıl hastalık için ) Antimikrobiyal tedavi
Pnöymoni
Hızlı – yüzlek solunum
Kalp sesleri belirgin
Dispne
İNSP / (exp.)
Hiperemi-Siyanoz
Ateş
40-41 / 39-40 °C
Burun akıntısı
Akut: çift / mukoprulent
Kronik: yok
Öksürük
Akut: produkidif ve ağrılı
nöbetli kuru
Kronik: kuru
Oksultasyon
Kaba raller, ince raller,
Sürtünme ±
Perk / palp.
Ağrı
Yatay matite
Depresif,iştahsız, zayıf,
karışık kıl örtüsü
Karnivorlarda ilaç seçimi
E. coli, Klebsiella, Pasteurella spp., Pseudomonas, Bordetella, Streptococcus
Enrofloxacin
;
köpek: 2.5-10 mg/kg BID PO, kedi: 2.5-5 mg/kg PO SID(BAYTRİL, FLOKSİN, ENROLEN,VETRİL
®)
Gentamicin;
6 mg/kg IV SID veya 2-4 mg/kg TID, IM, SC, IV(FORTİGEN, GENTAVET, GENTA
®
Amikacin;
5-10 mg/kg BID, IV, IM, SC (AMİKAVER, AMİKOZİT ®)
Ceftriaxone
;
10-30 mg/kg BID-QID PO, SC, IM, IV(BAKTİSEF, CEFADAY, FORSEF, UNACEFİN,NOVASEF ®)
Ceftazidime;
10-30 mg/kg BID-QID PO, SC, IM, IVKarnivorlarda
Sol.Sis. Enf. Hast.
Köpek gençlik hastalığı Distemper
Köpeklerde tracheobronşitis (CBT)
Feline Rispratorik hastalık komplesi
Kedi gribi, Feline Rhinotrachitis (FHV)
Feline Calici Virus (FCV)
Feline Chlamydia psittaci (FCh
)
Feline Bordetella bronchiseptica (FBb)Canine Distemper
İLAÇ DOZ mg/kg
UYGULAMA
YOLU SIKLIĞI SÜRESİ ANTİMİKROBİYAL Ampisilin 20 PO,IV,SC 8 7 gün Amoxicilin 20 PO,IV,SC 8 7 gün Tetrasiklin 22 PO,IV 8 7 gün Chloramphenicol 15-25 PO,SC 8 7 gün Cephapirin 10-30 IM,IV,SC 6-8 3-8 gün ANTİKONVULSİV Fenobarbital 1-2 PO 12 Primidone 15-22 PO 12 Diazepem 2-5 PO,İM 8 ANTİENFLAMATUAR Dexamatazone 1-2 IV, PO 24 3-5 gün
SIVI TEDAVİSİ Laktatlı ringer sol, İsotonik/poliiyonik, Glikoz % 5 VİTAMİN B Kompleks, Ascorbik Asit
Kennel Cough
Köpek tracheobronchitis
FHV FCV* FCh FBb Genel halsizlik +++ + + + Hapşırma +++ + + ++ Konjiktivitis ++ ++ +++** -Aşırı salivasyon ++ -^ - -Göz akıntısı +++ ++ +++ (+) Burun akıntısı +++ ++ + ++ Oral ülserasyon + +++ - -Keratitis + - - -Öksürük (+) - - ++ Pnömoni (+) + +/- + Topallık/aksama - ++ -
-** sıklıkla mevcut, (+) nadiren , +/- mevcut olabilir, ^ hafif
Kedi gribi, Feline Rhinotrachitis (FHV)
Genel halsizlik
+++
Hapşırma
+++
Konjiktivitis
++
Aşırı
salivasyon
++
Göz akıntısı
+++
Burun akıntısı
+++
Oral
ülserasyon
+
Keratitis
+
Öksürük
(+)
Pnömoni
(+)
Topallık/aksam
a
-FCV
Genel halsizlik+
Hapşırma+
Konjiktiviti s++
Aşırı salivasyon-^
Göz akıntısı++
Burun akıntısı++
Oral ülserasyon+++
Keratitis-Öksürük
-Pnömoni
+
Topallık/ aksama++
Feline Calici Virus (FCV)
Nazal
ülserler
Feline Chlamydia psittaci (FCh)
Genel halsizlik + Hapşırma + Konjiktivitis +++** Aşırı salivasyon -Göz akıntısı +++ Burun akıntısı + Oral ülserasyon -Keratitis -Öksürük -Pnömoni +/-Topallık/aksama-Köpek ve kedilerde “B.bronchiseptica enf.”
tedavisinde tavsiye edilen antibiyotikler
Doxycycline
5-10mg/kg PO, BID 2-4 hafta
Azithromycin
5mg/kg PO, SID 3-5 gün (1-2 kez)
Amoxicilin-clavulanate
15-20mg/kg PO, BID-TID, 2-4 hafta
Enrofloxacin
5 mg/kg PO, SID, 3-4 hafta (sadece köpeklere). (kedide retinopati ve kanama)
Trimethoprim-sulfonamide
Peribroşiyal desen
Ödem sıvısı
Kanama
Hava bronkogramı
Pulmoner ödem gelişimin son safhasında
itibaren…..
Pamuklaşma
neoplasia
mikotik
pnömoni
Lob ayrılması
Radyografilerin değerlendirilmesi
Filmleri değerlendirmeye başlamadan önce posisyon, ışınlama, solunum fazı gibi teknik detaylar
belirlenmelidir. Artefaktların saptanması yanlış teşhis riskini en aza indirecektir. Gerekirse çekimler tekrarlanmalıdır. Radyografik değerlendirmelerin sistematik yapılması filmlerin doğru yorumlanmasını kolaylaştırır. Extratorasik yapılar (toraks kenarları, omurlar, kaburgalar, diyafram ve kranial abdomen) intratorasik yapılar ( trake, karina, kraninal ve kaudal mediastinum, kalp, kan damarları ve akciğer paranşimi) ile birlikte değerlendirilmelidir.
Normal toraks
Yanındaki yumuşak dokular ile iyi zıtlık sergileyen omurlar iyi minerarize olmalıdır. Sağlam (el değmemiş) kaburgalar, eşit aralıklı ve 13 tane olmalı.
Diyafram parlak olmalı
Kraninal abdomende karaciğer, mide ve yağ tabakaları görünebilir olmalı.
Trake omurlardan uzaklaşarak karinada sonlanmalı ve karina 5. interkostal aralıkta olmalı. Trake kranial mediastinumda görünen yalnız bir yapı halinde olmadır.
Trake etrafındaki tek bir yumuşak doku opaklığı halinden görünen saydam olmayan bölüm kranial
mediastinal kan ve lenf damarları ile lenf yumrularının kaynaşmış/ bir bütün halindeki görüntüsüdür
Özefagus içindeki hava trakenin dorsal duvarının parlaklaştırabilir. Buna şeritli trake bulgu adı
verilir. Anestesiye alınan hastalarda özefagus içinde az bir miktar hava bulunması normaldir.
Lateral görüntüde aortik kavis genellikle kalbin kranial tabanında gönünür ve eğik olarak
kaudodorsal uzanır. Aortik çıkıntı yaşlı hayvanlarda daha belirgin ve eğri görünür.
Vena cava diyaframın sağ tarafından geçerek sağ atriyuma girer.
Akciger alanları çoğunlukla havanın hâkimiyetindedir. Kedilerde kaudo-dorsal akciğer uçları
omurlardan uzaktadır ve bu durum pleural efüzyon olarak yanlış yorumlanmamalıdır. Akciğerler içinde büyük bronşların duvarları birbirlerine paralel veya çıkış yeriyle bağlantısı olan halka şekline ince opak çizgiler halinde görülür.
Pulmoner damarlar akciğerin periferine doğru gittikçe incelir ve dallara ayrılır. Arterler ve venalar
çift olarak uzanırlar. Venalar bronşların ventralinde ve medialindedir. Arterler ise bunun tersinde yer alırlar. Damarların çapları LL filmde 4. kaburganın çapından küçük olmalı ve DV filmde ise 9. kaburganın çapını aşmamalıdır. LL filmde kaudal pulmoner damalar köpeklere oranla kedilerde daha iyi görülür.
Yaşa bağlı değişiklikler:
Genç hayvanlarda timus dokusu
görülebilmelidir. LL röntgenlerde kalbin kranial
sınırında (bazen birleşmiş olarak) ve DV/VD
röntgenlerde orta hattın solunda “üç açılı”
yumuşak doku yoğunluğu olarak görünür.
Yaşlı hayvanlarda; lateral çekimlerde kalp
daha yatay konumdadır, aortun dışarıya
dogru şişkinliği (tümsekliği) ve kavisi daha
belirgin olamaya başlar. Kaburgalara ait
kıkırdak dokular daha fazla kalsifiye olmuş
kısımlar halinde görünür. Bu görüntüler
Bronşiyal Desen:
Bu desen bronş duvarlarının görülebilmesinin artışı ile
karakterizedir. Bronşiyal kalsifikasyon yaşlı hayvanlarda
yayın bir bulgu olup, köpeklere oranla kedilerde daha az
belirgindir.
Bronşiyal duvarların görünümün artışının sebebi
peribronşiyal infiltrasyon ve/veya mukoza
yangılanmalardır. Enfeksiyon, yangılanmalar, alerjik
veya irritan sebeplerden ileri gelen kronik bronşitiste
bronş duvarların kalınlaşması tipiktir. Bronşiyal desenin
kedilerde en yaygın nedeni astımdır. Bronşiyal desenin
oluşumunda daha az rol oynayan nedenler; sol kalp
yetmezliğinde sekunder olarak meydana gelen
peribronşiyal ödem ve hava yolu neoplazileridir (
genellikle limfosarkomalar).
İntersititisyal Desen:
Alveoller, interlobular bağ doku ve kan damarlarının
birlikte oluşturduğu dokulara intersititisyum denir. Sıvı,
fibröz doku ve metaztatik birikimler gibi yapısal
değişikliklerin intersitiyum içine sızmasından
(infiltrasyonundan) dolayı interstitisyal opasitede
(matite/yoğunluk) artış meydana gelir. İnfiltrasyon
sonucunda normal akciğer ayrıntıları (detayları) bulanık
bir görünüm sergiler.
Bulanıklaşma/pusluluk, petekleşme gibi yapısal olmayan
ve nodülleşme görüntüleri intersititisyal desendeki
değişiklikler olarak sınıflandırılmaktadır. Artmış matitenin
puslu veya bal peteği gibi delikli görüntüsü normal
akciğer detaylarının incelenmesine engeller
(süperimpoze). Yoğunluğu yüksek olarak görünen
nodüler alanlar çevresindeki dokulara göre daha belirgin
veya farklı görünür.
a. Yapısal olmayan intersititisyal Desen:
Yapısal olmayan intersititisyal değişiklikler küçük, önemsiz veya tesadüfî bir bulgu olabilir. Ekspirasyon esnasında çekilen bir film, bu tür değişikliklere neden olabilir. Bu durumda alveolle kıyaslama yapılarak, değişikliğin
oldukça geniş bir yüzeyde intersitisyumu işgal ettiği ya da kapsadığı görülebilir. Düşük X ışını şutlanması sonucu karanlık çıkan filmde ya da yağlı kedilerde artmış radyasyon dağılımı nedeniyle intersititisyal opasitede belirgin bir artış olacaktır.
Yapısal olmayan intersititisyal desendeki değişikliğin generalize olması (tüm akciğer dokusunda yaygın) durumu; intersititisyal pulmoner ödemden dolayı kalp yetmezliği olan hastalarda sıklıkla meydana gelir. Yapısal olmayan
intersititisyal desendeki değişikliğin az sıklıkla görülen sebepleri arasında pnöymoni, akciğer kanaması, FIP, toksoplazmosis, akciğer kurtları gibi hastalıklar sayılabilir.
b. Noduler İntersititisal Desen
Boyutları 0.5 cm daha az olan küçük nodüller genellikle görülmez. Fakat birkaç tanesi süperimpoze ise birleşmiş siluet olarak görülürler. Meme uçları,
küçük deri kitleleri ve kan damarlarının son kısmının süperimpose görüntüleri nodüller ile karışabilme ihtimaline dikkat edilmelidir. Noduler intersititisal desen genellikle akciğer metastazlarında oluşur.
Kedilerdeki metastatik pulmoner nodüller köpeklere oranla daha az sıklıkta tanımlanır. Limfosarkom, multiple abseler, granulom, hematom, FIP ve akciğer kurtları gibi hastalıklarda nodüler desen değişikliğine neden olabilir.
Alveolar desen
Normal alveol hava ile doludur. Alveol sıvı veya hücreler
ile istila edilmeye başladığında veya kollaps olduğunda
içindeki hava kaybolur ve yumuşak doku opasitesi
sergiler. Bu durumda artmış opasiteden dolayı iyi ayırt
edilemeyen alanlar halinde görülür. Akciğer damarları
artmış yumuşak doku opasitesine bağlı olarak
belirsizleşir.
Büyük broşların içinde hava kalması sonucunda
yumuşak doku opasitesinin zıt renginde alanlar oluşur ki
buna “hava bronkogramı” denir.
Pulmoner ödem, pnöymoni, kanama primer/sekunder
neoplaziler alveolar istlianın yaygın sebepleridir.
Pulmoner ödem:
Kollaps (atelektazi):
Akciğerin kollabe alanları; istila edilmiş veya birleşmiş alanlardan
kolaylıkla ayırt edilebilir. Kollabe akciğer bölümü daha küçük yer
kaplar ve bunun sonucunda akciğer yüzeyinde meydana gelen yer
genişlemesi kalbin lokalizasyonunu değiştirir. Akciğer kollapsınının
en yaygın nedeni röntgen çekmek için hayvanların yan tarafına
yatırılmasıdır. Yan yatırılanlarda alt tarafta kalan akciğer tarafında
daha az hava dolaşımından dolayı meydana gelir. Genellikle astımlı
kedilerde sağ orta akciğer lobunda kollaps meydana gelir.
Çoğunlukla plevral efüzyon ile birlikte oluşan lob torsiyonuna bağlı
kollaps diğer sebeplere oranla daha az sıklıkta görülür.
Akciğer kitleri:
Onların kaynağına bağlı olarak (alveolar yada intestinal) akciğer
kitleridir. Diğer yapılarla ilişki ve posizyonu değerlendirilir. Kitlelerin
doğru değerlendirilmesi için her iki görüntü (LL ve DV/VD) planında
röntgen çekilir. Toraks radyografileri bölgedeki kitlenin akciğer
kökenli mi yoksa mediastinal kökenli mi olduğunun anlaşılmasında
yetersiz kalır. Geniş kitleler mineralize alanlar (kemik yoğunluğuna
yakın) içerebilir. Neoplazi (primer veya sekunder metastatik),
Temel fonksiyonu
O
2/ CO
2asit-baz dengesi
bioaktif maddeleri
metabolize
ve
aktive
kortikosteroid, seratonin, prostaglandin ve anjiotensin
ısı ve sıvı dengesi
O
2azlığı ve patolojik değişikler
Anoksi
Solunum hastalıklarının genel
semptomları
• Burun Akıntısı / kanama • Göz akıntısı
• Kulaklara düşük • Dispne bulguları
– Dirseklerin uzaklaştırılması, – Baş aşağı-ileri konumda – Açık ağız
– Dil dışarıda, salya akıntısı – Abdominal nefes hattı
• Kötü nefes kokusu • Kıllar karışık
• Duyulabilen anormal solunum sesleri
– Hırıltı, horultu, – Aksırık, öksürük
• Anormal solunum şekli • Göğüs kafesi ağrısı
• Anormal askultasyon ve perkusyon bulguları
Öksürük Sebepleri
Burun kanaması
•
Tek taraflı
– Travma (burun/maxilla)
–
Boyuz kırığı
–
Yabancı cisim
– Tümör
– Ülseratif fungal
granülomatoz
•
Çift taraf ve ağız boşluğu
– F. / L. /A. Apse – tümor
– Pul. embolik anevrizma
– Pul. Tromboembolimz
– Pul. Hipertansiyon
– Aspriasyon pnömonisi
•
BVD, CGB, IBR,antrax, yanı kara, sepsis, basiller
hemoglobilüri, efemeral fever, trombositopenik hast. mavi dil*
•
Arsenik, warfarin, nitrat, civa, bakır*
•
Eğrelti otu, tatlı yonca, meşe
Rinitis
• Viral – Sığır • PB, CGB,VDMD,IBR,BAV Tip-1-2-3, RSV, – Koyun ve keçi• Mavi dil, çiçek, ektima – köpek
• Parainfluenza, herpes, distemper, adeno tip1-2
– Kedi
• Herpes, rinotrahit,calici, clamidia pisittasi
– At
• İnfluenza, herpes 2-4-5, rino
tip-1-2-3, arterit, morbilli,
• Atopik-alerjik
– Tüm türler (Rum:holştayn ve jersey)
• Mikotik
– Tüm türler
• Kriptokok, koksidioid, aspergillus, rinosproridium, fikomises, penisilyum
• Paraziter
– Köpek
• Kuterebra, linguatala, pnöymo-nissoid, kapillariya, singamus
– Koyun-keçi
• Östrus ovis
• Bakteriyal
Yabancı cisim, Hava kesesi
hast*,Tay pnöymonisi, Gurm*, Pluerupnöymoni (At*)
• Neoplazi- polip, amiloidozis
– Köpek, kedi, at
• Kist
– buzağı
• Kötü havalandırma
Oestrus ovis enfeksiyonu
•Nitroxynl
Sinusitis
Boynuz kırılması / çıkarılması,Enfeksiyonlar,IBR, CGB, Travma , açık yara, diş hast.,Yabancı cisim, tümör
• Haftalar/aylar sonra • Anoreksi,Letarji,ateş • Akıntı • Hırıltılı solunum • Kötü kokan nefes • Baş posizyonu • Kemik deformasyonu • Ekoftalmus
• Solunum yollarında daralma •
– Mat ses ve ağrı
– Kemik incelmesi ve gaz
birikmesi
• Enfeksiyonda yayılma
• NSAI ilaçlar
– Asetil salisilik asit 100mg/kg PO, G2K. – Fenil butazon 17.6 mg/kg PO 2 gün
“ “ 4.4 mg/kg PO G1
– Fluniksin Meglumin 0.5-1.1 mg/kg IM 1-3 gün G1K
• KAB
– Penisilin 22.000 IU/kg IM, G1K
– Tetrasiklin (10-22 mg/kg), PO, IM, IV G3K – Tylosin (10-17mg/kg) IM, G1K – Trimethoprim+sulfonamıd – (40 mg/Kg) IM G1-2K • Trepenasyon / irrigasyon – Antiseptik sol – Streptokinaz (200.000 İÜ)
Farengitis, Larengitis ve
Tracheitis
• Köpek kedi
– ÜSYE, Brahisefalik HYS
• Ruminant
– IBR, Dana difterisi,
H.sommus, fusobakteryum
nekroforus, şiping fever,
aktinoasilloz,
• At
– Sol laringiyal hemiplaji
–
Yumuşak damak dorsale
yer değiştirmesi
– Faringiyal lenfoid hiperplazi
– Faringiyal kistler
• Öksürük
– Kuru-
Yaş ağrılı
• Dispne
– inspratorik
•
Hırıltılı solunum
•
İnsp. Gürültülü
sesler
•
Ateş, depresyon,
toksemi
Farengiyal ve Larengiyal
apseler
•
Yab. Cisim
•
Sonda uyg
•
Actimoyces, actınobasil,
pastörella,
•
corynebacterium
pseudotuberculos*.
•
Çigmeme ve yutma zorluğu
•
İnps. Dispne
•
Ağız kokusu
•
Burun akıntısı
•
Ağrı
•
Dehidrasyon
•
Aspirasyon pn.***
» KUDUZ
•
KAB
•
Penisilin, tetrasiklin
•
NSAI
•
kesim
Larens ve Trache
daralması- tıkanması-ödemi
• Sporadik
• Akut- kronik
•
İnsp. Dispne
• Öksürük
•
Ateş, taşikardi,
•
Taşipne
• Siyanoz
• Asfeksi
•
Besi danalarında
trake ödemi
• Akut dipne
–
Sıcak yaz mevsimi
– Besi periyodunun
sonuna dogru
• Kronik öksürük
–
Sık, derin, kuru
–
Gelişme geriliği
Bronş ve akciğer hastalıkları
•
Hiperemisi ve ödemi, Kanaması
• Anfizemi
• Atelektazi ve kollaps
• Asfeksi
•
Yangısı (Pnöumoni)
• Bronkopnöymoni
• Metastazik pnöymoni
•
İnterstitisyal pnöymoni
– Akut (İnterstitisyal anfizem ve Respiratorik distres sendromu) – Kronik (atipik İnterstitisyal pnöymoni)
– Paraziter ve mikotik
• Aspirasyon pnöymonisi
Akciğer Konjesyonu ve Ödemi
Hiperemi
Primer: Pn.başlangıcı, gaz-duman,OFI zeh. , uzun süre yan yatma, soğuk hava soluma
Sekunder: Konj. Kalp Yet. (KKY)
Şiddetli dipne (İnsp) Taşikardi, taşipne Yüksek Ateş (Konj) Mukoza Hiperemi …. siyanoz Burun akıntısı Konj: seröz Öd: köpüklü -kanlı Öksürük yumuşak yaş
_ Konj: sert veziküler _Öd: Raller ince ,
insp.hırıltı
Ödem
Anaflaksi, KKY, akut pn, gaz-duman, sepsis,
zakkum zeh, Doksisiklin (buzağı), akc. yaralanmaları
•
Karışan hast
– Pn.ler ve Akc. Kanamaları
•
Prognoz
– Konj: – Ödem •
Tedavi
– Oksijen – Furasemid – Aminofilin, teofilin – Kortikosteroid**** – Morfin- acepromazin – Na bikabonatS
e
m
p
t
o
m
l
a
r
Akciğer Anfizemi
Akut interstitisyal pnöymoni Bronkopnöymoniler
• Exp. Dispne
• Hareketle şiddetlenme
• Exp inleme
•
Şid. ise ağız açık sol
• Öksürük
• kuru ve kısık
•
hırıltı Exp.
•
genişleme, açık üstü
•
Deri altı anfizemi
Anaflaksi, toksemi, RPT,
Akc.apseleri ve Parazitleri, klorlu gazlar
•
Karışan hastalıklar
– Akc hip-ödemi
– Akut ve kronik pn
– Pnömotoraks
– Verminöz pn
• Prognoz
• Tedavi
–
Kendiliğinden
– Atropin, kortikosteroid,
antihistamikler
Pnömotoraks
30 sn sonra
Baş aşağı sarkıtma
Sıvazlama
Temizleme
(Aspirasyon)
Vagal bradikardi
Bacakların ovulması
Somatik respiratorik refleks
Isıtma
Asfeksili neonatallere müdahale
•
Pozitif basınç
ventilasyonu
– Endotracheal tüp
– Mide tüpü
Solunum uyarıcıları
• Doxopram HCL
(Dopram )®– 40-
100mg / Buzağı
– 5-10 mg / Kuzu
• Diprophylline
(*Astmadin)®–
700mg /buzağı PO G3K
– 140-280mg /kuzu PO G3K
• Etamiphylline
• Niketamid
(Kardiovet enj.) ®– Tay: 2.5-25 mg/kg im,sc (iv) – Köpek,kedi: 20-40 mg/kg
im,sc (iv)
Asfekside müdahale
Kalp durması
•
Pozitif basınç
ventilasyonu
•
Kalp masajı
• Defibrilatör
– Kh. max 100jul
– Bh.max 200 jul
•
Damar yolu açılması
– Ringer laktat sol
20-40 ml/kg IV
Nabız alınamaması,
Kapillar dolum az/yok
Taşikardi, ext. Soğuma
*
Dopamine 2-10µg/kg/dk İV• Asistol / P< 60
–
İV / İT
• Adrenalin 0.02mg/kg–
İT
• Atropin 0.04mg/kgAsfeksili neonatallere müdahale
Hipotoni ve Koma hali
•DMSO %10-20 sol.
•0.5-1 g/kg IV(1-2 saatte)
Ventilasyon normal,
Kardiyak verim zayıf
• Sodyum bikarbonat
– 1-
2 mEq /kg İV
Oliguri (ABY)
• Dopamine 2-10µg/kg/dk IV
• Furasemid 1 mg/kg IM/IV
G2K
• Mannitol 0.25-
1 g /kg İV
(1-2saatte)
Asfekside Müdahale
Asfeksili Neonatallere Müdahale
Septik şok’un önlenmesi
• Paranteral beslenme: CA %15 KOLOSTRUM
• Az miktarda süt
•
Geniş spektrumlu antibiyotik
• antigaz
– Metaklorpromid 0.25-
0.3 mg/kg İV G4K
• Antiülser
– Ranitidin
– Sucralfate
Pnömoni
Patolojik yerleşime göre
• Bronkopnöymoni
–
Bronş,bronşiol ve anterior loblar
– Enzootik pnöymoni
• Fibrinli pnöymoni
– Anteriör ventral loplar ve plevra
– pastörellosiz / shipping fever
•
İntertitisyal pnöymoni
– Üniform ve alveol çeperi
Pnöymoni
(Bronkopnöymoni)
Etyoljik etkenler
• Pasteurella hemolitica ve
multicida, H.Sommus,
mycobacterium bovis
• Mycoplasma spp
• Parainfluenza 3,
Res.sinsitiyal virus, IBR,
BVD
• Mantar
• Parazitler
Hazırlayıcı faktörler
• Stres ve dehidrasyon
• Pazardan toplama
•
Ahır durumu
• Mevsim
•
Ani ısı değişimleri
• Dispozisyon
•
Çevre tozları yoğunluğu
•
Buzağı-kuzu: Enzootik Pn
•
Besi danası:Pastörella Pn
Akciğerlerin Askultasyonu
Patolojik sesler
– Raller
• Kaba (gürültülü, kısa süreli,kesintili,müziksel olmayan çatırdama, patlama sesleri)
– Distal servical trake, büyük bronşlar exdutatının titreşimi
• İnce (düşük ses yoğunluğu, kısa süreli, kulak arkası saç karıştırma sesi-çıtırtı)
– Alveol içindeki yapışkan exudatın insp-exp. hareketi
“bronşit, pnöymoni, ödem, kanama, kollaps”
–
Hırıltılar
(ıslık-düdük, gıcıtrı, cırlama, müziksel)(Daralmış kanal-borulardan hava geçişi sırasında oluşan duvar titreşimi) • Expr:intratorasik hava yolu kısmı tıkanma-daralma
– At- KOAH, Kedi astım, köpek- CAV tip-II, Sığır- bronşit, RSV
• İnps. Extatorasik hava yolu kısmı tıkanma-daralma
– Trake kollası, hipoplazi, atelektazi, kitle
– Sürtünme
(iki kağıtın birbirine sürtülmesi sesi)-İnsp ve Expr
• Pleural:Pleurit, Tuberküloz pleurapnöymoni, “efüzyonda üst de” • Perikardiyal: Perikarditis
Başlangıç
• Hızlı – yüzlek solunum • Dispne • Ateş (39-40 °C) • Depresif, iştahsız • Siyanoz• Burun akıntısı (çift taraflı) – Seröz……. mukoprulent
• Kötü kokulu nefes • Öksürük
• yaş, (virallerde kuru ve sert)
•
• Kaba veya ince raller (öksürüken daha belirgin)
• (virallerde kaba raller)
• Nötrofilik lökositozis
Akut bakteriyal
• Toksemi bulguları
• 40-41°C ateş, taşikardi, depresyon, iştahsızlık • Yatma isteği, Karışık kıl örtüsü
• Şiddetli Dispne • Exp. İnleme • Burun ve Göz Akıntısı • Seroz- mukoprulent • Öksürük • yaş •
• Veziküler seslerde Sertleşme, • Apikal ventralde kaba raller • Ses alamama
•
• Ventralde matite (PLEURİTİS)
• Nötrofilik lökositozis
Pnöymoni
Kronik bakteriyal
• Zayıflama • Kaba-karışık kıl örtüsü • Ateş • (39,3-40 °C) • Taşikardi • Hızlı-derin solunum • Exp. İnleme• Ağız açık soluma • Burun akıntısı
• Mukoprulent
• Öksürük
• Kuru (ara sıra)
• Ventralde
• Kaba-ince raller, Exp-hırıltı • Nötrofilik lökositozis
Viral
• Toksemi bulguları
• Fakat ateş ve iştahsızlık yok • Antibakteriyal ilaçlara cevap
alınamaması • Şiddetli dispne • Öksürük • Kuru ve sert • • Kaba raller • Ölüm olabilmesi
• Lenfopeni ile lökopeni / Normal
pnöymoni
pnöymoni
Tedavi (mg/kg)
Sipesifik Antibiyotikler
G1K
Ceftiofur (1.1 im/sc), Danofloksasin (1.25 iv/im), Enrofloksasin 2.5-5.5 sc), Marbofloksasin (2 iv/sc), Oksitetrasiklin 11 iv/im/sc)G2K
Amoksisilin (11 im /sc), Ampisilin (2-5 sc) NSAI•Fl. Meglumin (2.2 iv/im, G1-2K max.2 doz) •Fenilbutazon (2-5 iv, G2K)
•Karprofen (1.4-2.2 im/sc, , G1-2K )
•Ketoprofen (2-4 im/iv, G1K, max. 3 gün) •Meloxicam (0.5 iv/sc, TD)
Pnöymoni
Prognoz
Aspirasyon pnöymonisi
Akciğer Apseleri
(Kronik Suppuratif pnöymoni)
Tb., aktinomikoz
Mikotik enfeksiyonlar
SEMPTOMLAR
•
Progresif durguluk ve iştz
•
İntermitant ateş 40-40.5
•
Öksürük
–
Şidd,kısa,sert, ağrılı
•
Değişiken sol. sayısı
•
Kötü kokulu nefes
•
Nöbetli çift burun kanaması
•
Göğüs ağrısı ve açık ayaklar
•
KV insp. hırıltı (ıslık, gıcırtı)
•
Matite
Pn, Asp. Pn, RPT, CVCT, Metrit, Mastit, Endokardit• Nötrofili ve lökositosiz
•
(Geniş spct antibiyotik)
– Az etkili yada etkisiz
•
Kesim
• Korunma
Akut Respiratorik Distres Sendromu (ARDS)
Premature, klonlanma, in vitro fertilizasyon Surfaktaneksiklği
Güç ve uzun doğumda mekonyum asp. İkiz gebelik
Gebelik Süresinin aşılması Herpes virus
Beyaz kas hastalığı Konjenital kalp hastalığı
• Yeni doğanlarda
– Neonatal asfeksi bulguları
• güçlükle nefes alma, hipoventilasyon
• Hipoksemi ve asidosiz
• Depresif, hipotoni, koma hali
– Sistem Komplikasyonları
• Oliguri, KKY, timpani, septik şok, Hipoksik ensefalopati
– Premature
– Sert veziküler ve hırıltı
Taşikardi (defekt varsa üfürüm) / bradikardi •Buzağılarda •Güç nefes alma •Progresif pnöymoni • Hırıltı ve çıtırtı • Taşikardi • İntranazal oksijen • Antibiyotik • Deksametazon 10mg • Vit E / Se • Surfaktan • Sıvı sağaltımı
Akut Respiratorik Distres Sendromu (ARDS)
(Bovine Astım, Akut B. Pulmoner Anfizem ve Ödem, B. Pulmoner Anfizem,, Fog Fever)
D,L-triptofanın 3 metilindole dönüşmesi Hipersensitive (süt, çiçek, küf)
Bitki zeh. (Kolza, patates, nane) İrritan gaz ve duman
Endotoksikşok
• Şiddetli vakalarda
– > 1 yaş, 4-10 gün
– Ani ve şiddetli insp.Dispne (yürümeyle daha şiddetlene ve expr inlemeli.)
– Köpüklü ağız- burun akıntısı – Şiddetli Toksemi
– R.atonisi, timpani, hafif ishal – Arasıra öksürük
–
• Ventralde sert veziküler • dorsalde afoni
• amfizemde çıtırtı
• Orta şiddetli vakalarda
– Hafif toksemi, öksürük,sert veziküler, kaudal loblarda hırıltı-çıtırtı,deri altı anfizemi
Pastörella, CVCT,nitrat-nitrit zeh, OFI zeh, Ekstrisik alerjik alveolitis
•
Prognoz
– Şid. 2 günde ve >2 ölüm – SC amfizem
– Akciğer amfizemi, KKY
•
Tedavi
– Dexametazon 0,1-0,2 im /Kg tek doz (TD)
– ***Adrenalin 2-8µg/kg im/iv VEYA atropin 0.04 sc/iv
+
antihistaminikler (1 saat arayla) – Diuretikler
Kronik Atipik İntersititisyal pnöymoni
(Hipersentitivite pn., Extrinsik Alerjik Alveolitis )
•Micropolyspora faeni
•Thermoactinomyces vulgaris
• Akut
– Depresif, istah-süt azalması – Exp.dispne, taşipne, öksürük – Ateş: normal/ geçici
– KV lob sert veziküler, çıtırtılı
• Kronik
– Sinsi, zayıflama, düşük süt – ilerlemiş öksürük, taşipne – Ateş: normal
– KV lob sert veziküler, çıtırtı (ıslık, gıcırtılı, hırıltılı)
– Merada düzelme
Küflü yemle besleme, kış mevsimi kapalı ahırlar, erişkin / 6 yaş üstü
• Akut intersititisyal pn
• Aspirasyon pn
TEDAVİ
• Merada düzelme görülür
• Küflü ot saman verme
• Uzun etkili kortikosteroid
• Betametazon *(Celestone chronodese amp -3mg)® 10-30 mg / sığır İM, TD
• Deksametazon(Devamed, Deksavet,
• Türler
• Sığır (S)
– Dictiyocaulus viviparus, Ascaris suum
• Koyun-keçi (K-K)
– Dictiyocaulus filaria, Protostrongylus rufecense, muellerius capillaris • Bulgular • Asemptomatik – Öksürük, taşipne,ölüm • Semptomatik – Trakeit ve bronşit-Öksürük, – Taşipne, – Ateş, – İnsp.dipne, – Anoreksi, zayıflama – Sert veziküler, – Hırıltı (ıslık-sürtünme) • Sığır
– Ventral diyaframatik loblarda hepatizasyon ve sertleşme
– Pleurada grı-kırmızı / grı-sarı nodul (3-4
mm)
• Koyun keçi
– Dorsal l diyaframatik loblarda grı-sarı nodul (2
mm) • Tedavi – İvermectin (SC) • S:0.2mg/kg, K-K:0.3mg/kg – Febendazol (PO) • S:5mg/kg, K-K: 25mg/kg – Oxfendazol: 4.5mg/kg (PO) – Albendezol:10 mg/kg (PO) • 35 gün arayla 2-3 kez – Korunma • Meraya çıkışın 3,5,15. haftasında
Paraziter Bronkopnöymoni
Pleuritis
RPT
Travma, cerrahi işlem
• P.sikka
– Tam
iştahsılık
– Ayakta durma,
hareketsizlik,
–
İnleme ve açık ayak
–
Kısa kuru ağrılı öksürük
–
Yüksek ateş, taşikardi
–
Hızlı, yüzlek, abd. solunum
– Sürtünme
–
Ağrı
pnöymoni ve apse
(pastörella, BCPP,CCPP, H.Sommus, Tb
• P.Eksudativa (efüzyon)
–
İştahsız, kilo kaybı, depresif
– Dispne
–
Taşikardi
–
Normal / Hafif ateş
–
hafif SürtünmeBoğuk afonik ses
–
hafif AğrıTek taraflı yatay matit
e
Pn, Perikardit
, ödem ile karışır
Rum. Enfeksiyöz hastalıklar
• Solunum Sistemi
Hastalıkları komplexi
(Bronkopnöymoni
)
– Enzootik pnöymoni
– Shipping fever (Pastörelloz pnöymonisi)
• Enfeksiyöz Rinotrakeitis (IBR)
• Respiratory Snycytial virus
enfeksiyonu
•
Bulaşıcı zatürree
–
Sığır (CBPP)
– Keçi (CCPP)
• Maedi-visna
• Koyunlarda pulmoner adenomatozis • Mikotik pneumoni
Res.Sinsitiyal Virus Enf.
• Paramyxoviridae
•
Aşısız ve stresli
• Morbidite yüksek
• Mortalite % 0-20
• Subklinik
•
Sol.sis. Hast. Bulguları
•
Ateş (40-42)
•
Depresif, istahsız
•
Taşipne
•
Göz ve burun akıntısı
• Kuru öksürük
• Dispne
•
Deri altı anfizemi
•
Çene altı ödem
Enfeksiyöz Pleurapnöymoni
• Mycoplazma spp. – Vaskulitis – İmmun reaksiyon • İnkubasbon – Sığır: 3-6 hafta – Keçi: 6-10 gün • Depresif, istahsız • Köpüklü salya (bazen) • Taşipne – Yüzlek, hızlı ve abdominal • Exp. inleme • Ağrılı öksürük • Kambur duruş– Keçilerde sternal yatış
• Burun akıntısı – mukoprulent • ödem – Boğaz ve gerdanda • Ateş (41-42) • Dispne • Auskultasyon ve perkusyon
– Kaba ral ve ağrı-matite
• Yavrularda poliartritis • ölüm
CCPP
Tedavi prensipleri
•
Antimikrobiyal
•
NSAI
•
Bronkodilatörler
•
Kortikosteroidler
•
Expektorantlar
•
Antitussivler
•
Antihistaminikler
•
Diüretik
•
İmmunmodülatörler
•
Vitamin A ve C
RUMİNANTLARDA İLAÇ SEÇİMİ
• Florfenicol; 20 mg/kg
48 saat arayla.
(NUFLOR ®)
• Ceftiofur
hydrochloride; 1.1-2.2
mg /kg. 5 gün.
(EXCENEL ®)
• Tilmicosin;10mg/kg
SC. TEK enjeksiyon
(MICOTIL 300 ®)
• Enrofloxacin; 2.5-5
mg/kg 3-5 gün
(BAYTRİL ®)
• Tylosin; 2-10 mg/kg 5
gün İM
(TYLAN ®)
A
T SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI
Üst Sol.Sis. Hastalıkları Burun ve boğaz Athroma Kondritis Epiglottis entrapmanı Epistaksis Epmoid hemotomu Hava keseleri* Empiyemi Mikozisi Timpanisi Larinks, farinks, trake
İdio. Sol larigial hemiplaji Farigial lenfoid hiperplazi Yumuşak damağın dorsale
dislokasyonu
Farigiyal apse kistler
Alt Sol.Sis.Hastalıkları
Bakteriyal pnömoni* Gurm*
Rhodococcus equi enf.
Kronik obsruktif akciğer hastalığı
(KOAH)*
Egzerize bağlı kanaması * Fungal pnömoni
Pleuro-pnömoni (plöritis)* Viral sol.sis. hastalıkları
At gribi
Eq. Herpesvirus 1-4 Eq. Rhinovirus
Eq. Viral Arterit (EVA) Eg. Hendavirus
Şişlik Performans
düşüklüğü Anormal sol. sesi
Dispne öksürük ateş epistaksis Nazal akıntı Athoroma + _ _ _ _ _ _ Kondritis _ + + (İ) hırıltı + _ + , - _ _ Epiglottis entrapmanı _ +,- + (İ,E)hırılıtı _ + _ _ _ Etmoid hematom _ _ _ (Egz. sonra) + _ _ + + Hava keseleri Empiyemi _ + _ _ _ _ _ + Hava keseleri Mikozisi _ _ _ _ _ _ + _ Hava keseleri Timpanisi + + _ _ _ _ Sol larigial hemiplaji _ + + (horultu) + (İ) + _ _ _ Faringial lenfoid hiperplazi _ + _ +,- + _ _ _ Yumuşak damağın dorsale yer değiştirmesi _ + + + (İ) _ _ _ _
Normal larinx
Kondritis
E. entrapmanı
Bakteriyal Pnöymoni
Anaerop bakteriler
Streptekok, akinobasil, klebsialla, rodokok
Viral hast. Sonrası
Nakiller
Performas düşüşü
Sert veziküler
Kaba raller
Akut safhada
lökösitoz, nötrofili, serum fibriojen ve globulinde artış
Kültür
Gentamisin + Penisilin(6mg/kg +kristal penisilin 20.000 IU/kg IV, SID) (6mg/kg IV, TID + kristal penisilin 20.000 IU/kg IM,QID)
Procain Penisilin
20.000 IU/kg IM, BID) Trimetoprim+sulfonamid 15mg/kg PO, BID Ceftiofur 2.2-4.4 mg/kg IM, SID/BID Aminofilin 4-7 mg/kg PO, SID Clenbuterol 0.8 µg/kg IV, BID NSAI
Flunixin meglumin 1.1 mg/kg IM, SID Ketoprofen 1.1 mg/kg IM, SID
Phenylbutazone 2.2-4.4 m/kg PO, BID
IV, SID
Dinlenme
Kaliteli beslenme
Sıvı elektrolit dengesi sağlama
Tay pnomonisi
(Rodokokkus enf)
Pleuro-pnömoni (plöritis)*
Pleuritis bulguları
Tutuk yürüme
Terleme
Kronik dönemde
Zayıfama Ventral ödemT
AY PNÖMONİSİ
Rhodococcus equi
1-6 aylık taylarda
Pnömoni +
gastrointetinal
bulgular
Ateş (aralıklı)
Eritromisin +rifampin
25mg/kg + 5 mg/kg
PO, G3K 2-3 ay
Gurm
(STRANGLES- DİSTEMPER)
Streptococcus equi
İnkubasyon 3-10 gün 39.5-40.5 ateş İstahsızlık Lenfadenopati Nazal akıntı Abse Larenjit, farenjit Metaztaz Kaşeksi Ödem Hava kesesi empiyemi purpura hemorajika
Lökositoz, hiperfibrinojenemi Kronik anemi
4-6 hafta karantina
Penisilin G
15-20000 UI/kg IM, G2K
Kristal penisilin
20000UI/kg IV, G4K
4-6 süreyle / klinik iyileşmeyle 7 gün
Apse drenajı
NSAI
Purpura hemorajika
Dexametazon 0.04-0.2 mg/kg IM,IV,PO SID
3 swap uygulaması
Yılda 2 kez aşı
Kronik Obstuktif Akciğer Hast.
(
KOAH)
Yaşlı at - kapalı ahır
Saman -kuru ot tozu
Egzersiz de
intolerans
Hırıltılı-gürültülü
solunum sesleri
dipne
Egzersiz sonrası
Dispne
inspiratoik Öksürük (kronik)
(yemleme sonrası) Dinlenme döneminde
Exp. Dispne
Kan testleri normal
BAL
COPD
Bakım ve besleme
Bronkodilatör
Clenbuterol Kortikosteroid
Prednisolon 1 mg/kg PO, BID Albuterol 1-2µg/kg Fenoterol 2-4 µg/kg İpratroprium 2-3 µg/kgEgzersize Bağlı Akciğer
Kanaması
Performansa etkisi !?
Egzersiz sonrası
Yutkunma sayısında artış
Düzensiz nefes alıp verme
Öksürük (nadiren)
Epistaksis %10
Furasemid