*
7 7 ‘•'S 'O bf.tO
Í^GcJici Mu v a h h ¡t
Özgü Işık
anat yaşamı Cumhuriyet'le yaşıt Bcdia
Muvah-S
hit’i 20 Ocak Perşembe geceyarısı, tedavi gör düğü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi’nde yitirdik. Türk Tiyatrosunun 70 yıllık sanatçısı Muvahhit 1897 yılında İstanbul'da doğdu. Da- me De Sion Fransız Okulu'nu bitirdikten sonra, Erenköy Kız Lisesi'nde Fransızca öğretmenliği yaptı. 1922'de Darülbedayi oyuncularından Ahmet Refet Mu vahhit ile evlendikten sonra tiyatroya ilk adımını attı. Muhsin Ertuğrul'un 1923'te yönettiği "AteştenGömlek" filmindeki "Ayşe" rolüyle, kamera önüne geçen ilk Müs lüman Türk kadını oldu. Atatürk'ün isteği üzerine, Da- rülbedayi'nin İzmir turnesi sırasında, "Ceza Kanunu" ad lı oyundaki rolüne bir gecede hazırlanarak sahneye çıktı ve büyük başarı kazandı. 1931'de "Othello" oyunuyla git tiği Atina turnesinde Yunanca oynadığı "Desdamona" rolüyle övgü kazandı. Sanat yaşamı süresince 500'e ya kın rolde oynayan Muvahhit, güçlü belleği ve ezber yete neğinin yanı sıra taklit ustalığıyla da öne çıkan bir sanat çıydı. İkinci evliliğini piyanist ve müzik öğretmeni Ferdi Statzer ile yapan Bedia Muvahhit tiyatro oyunculuğu nun yanı sıra çeviriler ve uyarlamalar yaptı. Sinema oyunculuğunu da uzun yıllar sürdürdü. Sanatçı, Kırkın dan sonra, Kafes Arkasında,Matmazel Julie, Venedik Taciri, Aptal, Pazartesi-Perşembe, Bir Çiçek İki Böcek, Bir Ölü Evi, Lüküs Hayat, Satılık-Kiralık, Kibarlık Bu dalası, Vişne Bahçesi, Ceza Kanunu, İhtiras Tramvayı gibi oyunlarda rol aldı.Ateşten Gömlek, İstanbul Sokaklannda, Beklenen Şarkı, Paydos, Son Beste ise oynadığı ünlü filmlerden dir. 1975 yılında İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatrola rından emekli olan Bedia Muvahhit, 1981 yılında Ata türk Sanat Armağam’na değer görüldü. 1987'de Devlet Sanatçısı seçildi. 1988'de Uluslararası İstanbul Film Festi vali "Onur Ödülu'nü aldı.
Bedia Muvahhit, Vasfi Rıza Zobu ile birlikte Türk Ti- yatrosu'nun iki büyük öncüsünden biriydi. Onu kaybet mekle Prof. Özdemir Nutku'nun dediği gibi "Tiyatro ta rihimizin son canlı örneği"ni de kaybetmiş olduk. Seçkin Selvi ise onun için şunları söyledi: "Türk sanatı Diva’sını yitirdi. Ama ne mutlu ki, Bedia Hanım ölünceye kadar- yaşamasını bilen ender kişilerden biriydi.". Geçtiğimiz yıl Cumhuriyetimizin 70. yılıyla beraber onun da 70. sa nat yılını kutlamıştık. 97 yaşında ölen Bedia Muvahhit’i Türk aydını, sanatçısı ve çağdaş Türk kadını hiç unutma
yacak. •
Bedia Muvahhit "Satılık-Kiralık" oyununda Vasfi Rıza Zobu ile birlikte (1937 - 1938)
TM y ık a f kin, sahnelerin tartışılm az hanım efendisi
'¡Hayatım Boyunca yüzlerce oyunda ro l aidim. ‘Bunlar içindi en ço k etk ısi altında kaldıklarım hangileri diye sorarsanız cevaj
verm ekte zorlanırım .
“Vedat Hf-dim“För’ün ‘‘Üç ¡Kişi A rasın da, Çehov'un '“Vişne Bahçesi', 'Jlısse-i Şayia.' ve tahii her zam an söylediğim g ib i, f ü
ret A dilin şahaser adaptasyonu olan 'La Holle de Chaidot'yu ('.Veli Saraylı) savunacağım. “Bir de son oynadıklarım dan '“Be> Çağırmadım daki rolümü çoksevm iştim , Z aten bütün rollerini
severek_oynanm.'
'lurk.kadımmn çakışma yaşamında yer akışının ikk_
adından
\Ben “Dame de Sion da öğrenciyken, ‘Türk.kadınını çalışm a hayatına kffzandırm akiçin çalışm alar yapılıyordu. A ilece tanıdı
ğım ız “M azhar Osman “Bey ve birkaç doktor arkadaşı da bizim aile dostlanm ızch. “B ir telefon santralında kadın görevli de
çalış-tırm ak.istediklerini söylediler. O zam anlar komünikasyon [Fran sızca yapılırdı. ‘Buralarda da Jran sız görevliler çahştınhrdı. Bu yüzden Usan bilen 'Türkkızlarının ta til zam anı burada çalışm a-lannı istediler. Burada ta til boyunca üç ay kadar çalıştık. Bu H ürÇkızlannın ilfiş e atıldıkları bir olaydı ve biz buna öndük,
ediyorduk, O zam anlar 14 yaşındaydım . O kul açılınca tekrar okula dönmüştük
MTiyatrolW
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
