BİR DİL SAVAŞÇISI:
AKSOV...
■RKEN öldü Ömer Asım Aksoy. Türk Dil Kuru-1 mu'nun Atatürkçü niteliğiyle açıldığını göreme-
... Cültür Kurumu adlı I — den öldü. Atatürk Dil Tarih Küll
12 Eylül ürünü devlet dairesinin ortadan kaldırıldı ğını göremeden... Atatürk vasiyetinin yeniden yü rürlüğe girmesini göremeden... Bu yüzden erken öl dü diyorum.
90 yaşı çoktan aşmıştı. Ama tanıdığım en "genç" _____________________ insanlardandı. Son günlerine kadar inancını korudu. Er geç TDK'nun devrimci kişiliğiyle
EVET
HAYIR
ülkem izin kültür yaşamındaye rin i ala ca ğ ın ı b iliy o rd u . Gazete ve dergilerde yazdığı yazılarla 12 Eylül "sözde A- tatürkçülüğünün" bu büyük yanlışının Atatürk'e "ihanet" olduğunu duyuruyordu. Harf devriminden bu yana sürekli Latin alfabesini kullanan sayı lı kişilerdendi. Bir İsmet İnö nü, bir Nurullah Ataç, bir de Ö m e r A sım A k s o y ... N ice yaslılar ise "bu Arap harfleri kola»iayımıza geliyor" diye ken dilerini aldatırlar, hatta eski yazıyı öğrenmiş gençler bile bu harfleri kullanmayı bir marifet sayarlar. Öysa Aksoy, İnönü ve Ataç ya şamları boyunca bir tek kez Arap yazısını kullan mamışlardır.
Ö m er Asım Aksoy G a z ia n te p 'liy d i. A ntep'in Fransız ordusuna karşı giriştiği çarpışmalarda savaş mıştı. Sonra Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Avukat oldu. Bir amatör heyecanıyla dil konusuyla ilgileniyordu. Türkçenin "yabancı dillerin boyunduruğundan" kurtarılmasının gerekliliğine inanıyordu. Mk yapıtı " | f - " J ... genç "Gaziantep AğzT'dır. 1933'te çıkan bu kitap A k so y 'u n p o litik a y a g irm e sin d e etken o ld u . 1935'ten 1950'yekadar süren m illetvekilliğinde, TD K kurumunda da görevliydi. Yıllarca kol başka nı, genel yazman olarak dil devriminin öncülüğünü yaptı. Böyle bir devrimcinin, 12 Eylül generallerinin buyruğuyla TD K'nun ortadan kaldırıldığına tanık olması acı, umut kırıcı bir durumdur. Ama Aksoy, yılmadı 80 yaşını geçmesine karşın sevgili kurumu-
eliğin /uşn
sürdürdü. Ta 95 yaşında son soluğunu verene dek... nun bağımsız niteliğine, gerçek bir bilim ve kültür yuvası kişiliğine kavuşması savaşımını yazılarıyla
"Tanıklarıyla Tarama Sözlüğü". Bu dört cilt tutan çalışma, Aksoy'un kültür yaşantımıza kazandırdığı önemli bir yapıttır. Aksoy'un çalışmaları arasında "Derleme Sözlüğü", "Anayasa Sözlüğü", "Atasöz leri ve Devimleri", "Deyimler Sözlüğü" sayılabilir. Ayrıca "Dil Üzerine Düşünceler", "Özleşen Dili miz", "Özleştirme Durdurulamaz", "Dil Yanlışla rı" gibi dil devriminin anlamını veren kitaplar...
Ö n )mer Asım Aksoy'u, 95 yaşında da olsa, yitir. . . mek, dil savaşımcıları için acı bir olaydır. Bir yüzyı lı dolduran yaşamında Türkçenin güçlenmesi için çalışan bir insanın yokluğu elbette ki bizleri üze cektir. Ama Aksoy gibi inançlı bir öncünün anısı genç araştırmacılara, dilcilere, Türkçenin bağımsız lığından yana olanlara büyük bir güç verecektir.
Ben 1960'dan 1983'e kadar Aksoy'la birlikte gö rev yapmış olmanın onurunu duyanlardanım. Yö netim kurullarında genel yazman, kol başkanı, ya da üye olarak yaptığı konuşmalardan, açıklamalar dan yararlanmış, bu inançlı dil devrimcisine yürek ten bağlanmış bir kişiyim. Hiç kuşku yok, 12 Eylül- işlediği bu büyük yanlışlığın, bu A-cü generallerin
tatürk "suçu"nun kısa sürede ortadan kaldırılacağı na güveniyorum.
Prof.Dr.Tahsin Yücel'in dediği gibi, "Aksoy'u he- iinde bir kaç sözcükle anlatmak çok le böyle bir
zorf'aur. "Doksanından sonra bile yazıları ve edim leri ile, dürüst ve ödünsüz aydın tutumuyla bizler için bir örnek, bir simge"dir. Emin özdem ir de o- nun "Türkçeye adanmış bir yazar" olduğunu söy lerken büyük bir gerçeği belirtmiş olmaktadır.
Prof.Dr.Bedia Akarsu "Ö.A.Aksoy Türk dili ve Türk kültürünün en büyük simgelerinden biri" ol duğunu belirttikten sonra şunları eklemiş:
"Uzun yıllar büyük bir özveriyle yürüttüğü Ge nel Yazmanlığını ileri yaşında bırakmak istediği za man hepimizin ısrarla bırakmaması isteğimiz karşı sında söylediği şu sözler bizi derinden etkiledi: Vü cudum, artık kafamı taşıyamıyor. Buna karşın yine de son günlere değin çalıştı, tüm yaşamını verdiği Türk dili savaşımını dirençle sürdürdü. Işıklar için de yatsın."
