• Sonuç bulunamadı

ELEKTRİK TRAVMASI VE ETKİLERİ : OLGU SUNUMU

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "ELEKTRİK TRAVMASI VE ETKİLERİ : OLGU SUNUMU"

Copied!
5
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

ELEKTR‹K TRAVMASI VE ETK‹LER‹ : OLGU SUNUMU

ELECTRIC INJURY AND EFFECTS : A CASE REPORT

Figen Göko¤lu MD*, Seher Kocao¤lu MD*, Z. Rezan Yorganc›o¤lu MD*

* Sa¤l›k Bakanl›¤› Ankara E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Klini¤i

ÖZET

Günümüzde ayd›nlatmada kullan›lan alternatif elektrik ak›m› yayg›n kullan›m› ve dolay›s›yla da kazalara yol açabilmesi yönünden önem tafl›maktad›r. Elekt-rik ak›m›na maruz kalma sonras›nda ak›m›n cinsi, fliddeti, süresi vücudun direnci gibi farkl› faktörlere ba¤l› olarak insan organizmas›n›n hemen hemen tüm sistemlerinde de¤ifliklikler meydana gelmektedir. Bizim aç›m›zdan özellikle kas-iskelet sistemi komplikasyonlar› önem tafl›maktad›r. Olgumuzda elektrik travma-s› sonratravma-s›nda bilateral humerus (kollum flirurjikum) k›r›¤› meydana gelmifltir. Olay›n ilginç olmatravma-s› nedeniyle bu olgunun sunulmatravma-s› amaçlanm›flt›r. Anahtar sözcükler : Elektrik ak›m›, elektrik travmas›, komplikasyonlar

SUMMARY

Alternative electric current which is used for illumination is important because of its widespread use and accident risk. After exposure to electric current almost every organ system is affected, with differ severity which depends on factors like current type, exposure duration and body resistance. From our point of view es-pecially musculoskeletal system complications are important. In our case bilateral humerus collum chirurgicum fracture had occurred due to electrical injury. Our aim in this case is to remind the physician about this interesting event.

Key words : Electric current, electrical injury, complications

F‹Z‹KSEL TIP

G‹R‹fi

Günümüzde elektrik enerjisi kullan›m› yaflam›m›z›n bir parça-s› olmufltur. Buna paralel olarak da elektrik kazalar› önemli derecede artm›flt›r. Elektrik ak›mlar›n›n vücutta meydana geti-rece¤i zararlar; ak›m›n cinsine, maruz kal›nan voltaja, alterna-tif ak›m frekans›na, ak›m›n fliddetine (Amper ), ak›m›n etki sü-resine, topraklanma durumuna, elektrik devrelerinde izole edilmemifl noktalar›n bulunmas›na, ak›m kayna¤› ile kifli ara-s›nda ak›m› engelleyici maddelerin bulunmas›na, kaza s›ras›n-da vücudun gösterdi¤i dirence ve ak›m›n yönüne ba¤l›d›r (1,2).

Elektrik ak›mlar› vücutta pek çok sistemi etkiler. Voltaj ve te-mas flekline göre 3 flekilde deri lezyonu meydana gelmektedir. Düflük voltajl› elektrik ak›m›nda veziküller, düflük veya orta voltajl› elektrik ak›m›nda deride ak›m izi (genelde el parmak-lar›nda, saçlar aras›nda girifl lezyonu, ayak taban›nda ise ç›k›fl lezyonu olur) yüksek voltajl› elektrik ak›m›nda ise girifl ve ç›-k›fl lezyonu ve fliddetli ›s›ya ba¤l› olarak vücutta yayg›n fliddet-li yan›klar meydana gelebifliddet-lir (3).

Çizgili kaslar elektri¤i iyi bir flekilde iletir. ‹ki flekilde etki mey-dana gelir. ‹lk etki sonucu motor nöromüsküler plaklar›n uya-r›lmas› agonist ve antagonist kas kontraksiyonu ile sonuçlan›r. ‹kinci etki ile lokal ›s› art›fl› olur ve elektro termik hasarlara yol açar.

Deneysel araflt›rmalar, kemik dokusunun kötü bir elektrik ile-ticisi oldu¤unu, yeterli derecedeki elektrik enerjisinin kas ve kemiklerden geçmesi s›ras›nda ayn› ›s›y› meydana getirdi¤i ama kemik yap›s›n›n yüzeyel kaslardan daha uzun bir süre ›s›-y› muhafaza etti¤ini göstermifltir. Elektrik ak›m›na ba¤l› tendon y›rt›klar› s›k de¤ildir. Tendon y›rt›klar› daha çok kas ve ten-donlar›n birleflme yerinde ve tenten-donlar›n afl›r› gerilifline ba¤l› olarak meydana gelmektedir (4,5).

‹skelet hasar›, s›kl›kla majör elektrik travmalar›na efllik eder. Elektrik kazalar›nda kemik ve eklemlerde kazan›n hemen son-ras›nda veya geç olarak lezyonlar meydana gelebilir. Kemik de¤ifliklikleri flu mekanizmalarla aç›klanabilir.

-Ak›m›n geçifli s›ras›nda meydana gelen ›s›; doku ›s›s› 1000 de-rece yükselerek kemiklerde ›s› nekrozuna neden olur. Kortikal

(2)

kemi¤in, yumuflak dokulara göre daha fazla ›s› kapasitesinin olmas› sonucu derin kaslar yüzeyel kaslara göre daha fazla ha-sar görür.

-Mekanik travma ve kas kontraksiyonu ; ak›m›n geçifline ba¤-l› meydana gelen fliddetli kas kontraksiyonu gerek ak›m›n f›r-lat›c› etkisi ile gerekse ak›m›n direk etkisine ba¤l› olarak kifli-nin fluurunu kaybederek yüksekten düflmesi kemiklerde k›r›k-lara, eklemlerde ç›k›klara yol açar.

-Ak›m ile ilgili olarak meydana gelen yumuflak doku yaralan-malar›, nörolojik hasarlar, kan damarlar› hasarlar›, enfeksiyon, kemiklerde de¤ifliklikler meydana getirir. Gövde kaslar› spaz-m› sonucu vertebra k›r›klar› meydana gelir. Bazen kaza sonra-s› k›r›klar›n teflhisi gecikebilir. Kas kasonra-s›lmasonra-s› travma sonucu meydana gelebilir. Kemiklerde benekli kemik dekalsifikasyo-nu, eklemlerde kontraktürler ve luksasyon ve subluksasyonlar meydana gelebilir. Major elektrik zedelenmesi sonras› yayg›n-ca yumuflak dokularda heterotopik ossifikasyon görülebilir. Heterotopik ossifikasyon doku zedelenmesi ve sistemik infla-matuar cevap ile korelasyon gösterir. Eklemlerde ve di¤er si-novial bölgelerde örne¤in bursa ve sinir k›l›flar›nda heteropik ossifikasyon gözlenebilir (6,7)

Elektrik ak›m›n›n kalbe olan etkileri iki tipte belirir. Ani belir-tiler olarak, düflük voltajl› ak›mlara k›sa süre maruz kal›nmas› kalp faaliyetlerini geçici süre durdurur. K›sa bir süre sonra tek-rar çal›flmaya bafllar. Gö¤üs a¤r›s› ve dispne meydana gelir. Kazadan 1-2 saat sonra herfley normaldir. EKG normalden sap-malar› göstermez. Geç belirtiler olarak prekordiyal bölgede hissedilen angina pektoris a¤r›s›n› taklit eden “angina pekto-ris elektrica” vard›r. Çarp›nt›, terleme, huzursuzluk, güç nefes alma birlikte bulunan bulgulard›r. Haftalar aylar içersinde kay-bolur. EKG normale döner (8).

Damarlarda meydana gelen de¤iflikliklerin elektrik ak›m›n›n özel etkisinden çok ›s›ya ba¤l› oldu¤u gösterilmifltir. Vücut bo-yunca dolaflan elektrik ak›m›, doku perfüzyonunu kesebilir. Damarlarda ›s›n›n etkisi ile trombüsler oluflur(9).

Merkezi sinir sistemi de olaydan etkilenir. Ani belirtiler olarak, elektrik kazalar› sonucu yüksek voltajl› ak›mla meydana ge-len kazalar›n 3/4 ünde, düflük voltajl› ak›mla meydana gege-len kazalar›n1/3 ünde bilinç kayb› meydana gelir. Geç belirtiler olarak, bafl a¤r›s›, bafl dönmesi, sa¤›rl›k, k›smi ya da tam haf›-za kayb› meydana gelebilir. Retrograd amnezi s›kt›r. Elektrikli

aletlere veya elektriksel ak›mlara karfl› nefret ve korku hissi gi-bi psiflik reaksiyonlar da gözlenegi-bilir (10).

Hayvanlar üzerinde yap›lan bir çal›flmada ak›m›n bir ön ekst-remiteden di¤er bir ekstremiteye geçmesi halinde medulla spi-nalisten geçen ak›m›n büyük bir k›sm› C5- C7 aras› segment-lerde konsantre olmakta, bu seviyeden itibaren kranial ve ka-udale gidildikçe ak›m etkinli¤i azalmaktad›r. Ekstremitede pa-restezi ve güçsüzlük ile karekterize olan spinal atrofi gözlen-di¤i de belirtilmektedir (11).

Periferik sinirler elektrik ak›mlar› için çok duyarl›d›r (Tablo I). Minör elektrik travmalar›ndan sonra geçici sinir disfonksiyonu görülür. Semptomlar anestezi, parestezi, yada disesteziyi içerir. Tipik semptomlar kar›ncalanma, uyuflma, i¤nelenme gibi geçi-ci parestezi flekilleridir. ‹yileflme hemen hemen tamd›r. Ak›m›n sinir liflerine olan direk etkisi olarak elektrik floku esnas›nda sinir dokusunun ›s›s›n›n termal hasara yol açacak kadar yük-selmedi¤i, sinir fonksiyon bozuklu¤unun muhtemelen ak›m›n sinir lifleri üzerine olan direk etkisi sonucu meydana geldi¤i bildirilmifltir(12).

Elektrik ak›m› sonras› karaci¤erde de birtak›m de¤ifliklikler oluflur. Yap›lan çal›flmalarda elektrik flokunu takiben 3.-10. günlerde kan flekeri seviyelerinde düflme,10. günden sonra kan flekeri seviyelerinde artma 48. günde normale dönüfl mey-dana gelir. Elektrik yan›kl› hastalarda 2-3. günde albümin/glo-bülin (alb/glb) oran› de¤iflir. Albümin seviyesi düfler, gloalbümin/glo-bülin artar. Bazen de alb/glb oran› ters döner. Bu de¤iflikliklerin de-recesi, dokular›n harabiyet derecesini elektrik yan›kl›

hastala-Akson Tipi Fonksiyonu Elektriksel Duyarl›l›k A (Myelinli)

Alfa Propriosepsiyon En yüksek Somatik motor

Beta Dokunma,bas›nç Gama Motor kas i¤ci¤i Sigma A¤r› ,›s›, dokunma B (Miyelinli) Preganglionik

Otonomik

C (Miyelinsiz) A¤r› En düflük Postganglionik

otonomik

(3)

r›n durumunu gösteren bir parametredir. Ayr›ca reversibl en-zim de¤ifliklikleri olabilir, serum biluribini artabilir (14). Elektrik ak›m›n›n meydana getirdi¤i fliddetli flok etkisi, böbrek dokusu ve damarlar› üzerine olan direkt etkisi, elektrik ak›m› ile zedelenen kaslardan kana geçen myoglobinin böbrek üze-rine olan etkisi sonucu böbreklerde fonksiyon bozuklu¤u meydana gelir. Böbrek filtrasyon bas›nc› azal›r, idrar volümü azal›r, kanda azot bulunan bileflikler görülür. Elektrolit denge bozuklu¤u ve proteinüri meydana gelir (15).

Akci¤erlerde pnömotoraks, korpulmonale, ödem, petefliyal kanama, gastro intestinal sistemde(G‹S) de strese ba¤l› lar, G‹S organlar›nda lezyonlar, gözde yan›klar, kornea lezyon-lar›, optik nörit, katarakt, hemapoetik sistemde lökositoz, eo-zinopeni , lenfopeni görülebilir(15).

Elektrik ak›m›n›n vücut sistemleri üzerindeki yayg›n etkisi ve elektrik ak›m›n›n olgumuz üzerindeki ilginç etkisi dolay›s›yla bu olguyu sunuyoruz.

OLGU SUNUMU

Olgumuz 72 yafl›nda bayan hasta. Aral›k 1998 tarihinde her iki omuz ve kolda a¤r›, hareket k›s›tl›l›¤› flikayetleri ile klini¤imi-ze baflvurdu. Hasta A¤ustos 1998 tarihinde elektrik ak›m›na maruz kalm›fl. Olay çamafl›r makinas›n›n fiflini çekmek ister-ken meydana gelmifl. Banyo zemini ›slakm›fl ve ayaklar›nda yal›tkan bir materyalden yap›lm›fl terlik varm›fl. Birkaç saniye-lik bilinç kayb› sonras›nda elleri kenetlenmifl bir flekilde , vü-cudunda sars›nt› hissi ve kollar›nda fliddetli a¤r›, uyuflma ile kendine gelmifl. Olay s›ras›nda hastada düflme öyküsü yok. Yap›lan ilk muayenesinde patolojik bulgu saptanmam›fl. Olay-dan iki gün sonra her iki üst ekstremite de yayg›n yumuflak doku fliflli¤i ve morluk flikayeti ile hastaneye baflvurmufl. Bila-teral humerus kollum flirurjikum k›r›¤› tan›s› ile opere edilmifl. Sa¤ omuza protez, sol omuza internal fiksatör uygulan›p, da-ha sonra ikinci bir operasyonla internal fiksatörler al›nm›fl. Operasyondan 2.5 ay sonra klini¤imize yat›r›lan hasta tetkik ve tedaviye al›nm›flt›r. Soy geçmiflinde anne ve babada ate-rosklerotik kalp hastal›¤› mevcut. Özgeçmiflinde ise hipertan-siyon, postmenapozal osteoporoz mevcuttu(osteoporoz için Didronat tb. ve Ca sandoz fort tb. kullan›yordu). Hasta 15 y›l önce sol kalças›ndan koksartroz nedeni ile opere edilmifl ve kalças›na protez uygulanm›flt›.

Fizik muayenede her iki omuz ön taraf›nda insizyon skarlar›

mevcuttu (Resim-1). Gastrointestinal sistem, kardiyovasküler sistem, santral sinir sistemi ola¤an olarak de¤erlendirildi. Ge-nitoüriner sistemde idrar yolu enfeksiyonu tespit edilip medi-kal tedavi uyguland›.

Lökomotor sistem muayenesinde, servikal lordoz azalm›fl, bi-lateral servikal bi-lateral fleksiyonlar, rotasyonlar k›s›tl› ve hare-ket sonunda a¤r›l› idi. Omuz harehare-ket aç›kl›klar› sa¤da; fleksi-yon 50 derece, abdüksifleksi-yon 60 derece, addüksifleksi-yon 5 derece, d›fl rotasyon 15 derece, solda; fleksiyon 70 derece, abdüksiyon 80 derece, addüksiyon 10 derece, d›fl rotasyon 20 derece, ola-rak de¤erlendirildi. Üst ekstremitede deltoid ve trapezius kas gücü a¤r› nedeni ile tam olarak de¤erlendirilemedi ancak at-rofileri mevcuttu. Di¤er kas kuvvetleri ve duyu de¤erlendiril-mesi normaldi, DTR’ler normoaktifti.

Lomber lordoz azalm›fl, paravertebral spazm mevcuttu. Flek-siyon ve lateral flekFlek-siyon k›s›tl› ve a¤r›l› idi. Alt ekstremitede duyu ve kuvvet normal, DTR normoaktifti. Kalça hareketleri bilateral a¤r›l›, k›s›tl› Fabere : +/+

Labarotuar incelemelerinde ; tam kan, eritrosit sedimantasyon h›z›, rutin biyokimyasal incelemeleri TG, total kolesterol, VLDL yüksekli¤i d›fl›nda di¤erleri normaldi. EKG normaldi. ENMG ise hastan›n elektrik ak›m›na karfl› olan psiflik reaksi-yondan dolay› tamamlanamad›.

Bilateral iki yönlü omuz grafilerinde; bilateral kollum flirurji-kum k›r›k hatt›, kallus oluflumu, sa¤da sublukse protez, oste-oporoz mevcuttu (Resim-2). AP kalça grafisinde solda protez ,

(4)

dejeneratif de¤ifliklikler vard›. Servikal ve lomber grafilerinde de dejeneratif de¤ifliklikler ve osteoporoz mevcuttu. AP ve fe-mur BMD T skorlar› -2.5 olarak tespit edildi.

Olguya elektrik çarpmas› sonras› opere bilateral humerus k›-r›k sekeli, osteoporoz ,poliartroz tan›s› ile fizik tedavi ve reha-bilitasyon program› uyguland›. Bilateral omuz a¤r›lar›nda azalma ve eklem hareket aç›kl›¤›nda art›fl kaydedildi. Oste-oporoz medikal tedavisine devam edildi ve egzersiz program› ile hasta taburcu edildi.

TARTIfiMA

Elektrik çarpmas› en s›k ayd›nlatmada kullan›lan flehir elektri-¤i yani alternan ak›mla meydana gelir (2). Hastam›zda da dü-flük voltajl› alternan ak›mla olay meydana gelmifltir. 1000Volt ak›m›n alt›ndaki ak›mlarda bilinç kayb›n›n birkaç saniye sür-dü¤ü bildirilmektedir(16). Bizim vakam›zda da birkaç saniye süren bilinç kayb› ifade edilmektedir. Yal›tkan bir materyal olan lastik terlikler sebebiyle topraklanma olmam›fl ve ak›m vücudu terkedememifltir. Ayr›ca ›slak deride vücut direnci dü-flüktür (17).

Vücudun iç direnci bafll›ca ekstremitelerde toplan›r. Çünkü ekstremiteler yüksek dirence sahip olan kemik, tendon ve ek-lemleri içerir (17). Elektrik enerjisinin temas yerinde, ›s›ya dö-nüflüm maksimum düzeyde olur ve ak›m›n geçti¤i ekstremite-de ekstremite-deri ve komflu dokular ›s› ile etkilenir. Ak›m›n yönü hasar› için önemlidir. Elektrik ak›m› deriyi geçip vücuda girdi¤inde radyal bir yol izler ve ç›k›fl noktas›nda tekrar toplanarak

vücu-du terk eder (12). Hastam›zda ak›m sa¤ elden girmifl ve sol el-den vücudu terk etmifltir. Normalde ak›m›n girifl ve ç›k›fl nok-talar›nda vezikül, yüzeyel yada fliddetli yan›k lezyonlar› görül-mesi beklenir (3). Biz hastam›zda bu lezyonlar› tespit edeme-dik. 2.5 ay sonra hastan›n bize ulaflmas› nedeni ile bu bulgu-yu tespit edemedi¤imizi düflünmekteyiz. Tabi ki ak›ma maruz kalma süresi de önemlidir. Süre artt›kça etki de artmaktad›r (2).

Elektrik ak›m› elde hem fleksör hem de ekstansör kaslar› etki-ler; ancak fleksör kaslarda daha fazla kas›lma olur ve parmak-larda fleksiyon hali oluflur. Hatta ak›m›n fliddeti yüksek ise elektrik kablosundan kifli parmaklar›n› ay›ramaz (4). Bizim hastam›zda olay an›nda el parmaklar› fleksiyonda ve elleri bir-birine kenetlenmifl olarak kendini bulmufltur. Yine olay sonra-s› 18-24 saat içinde spontan kaybolan kas a¤r›sonra-s› bizim hasta-m›zda da söz konusudur.

Hastan›n olay sonras›nda gözlenen kollar›nda ki ödem, elekt-rik ak›m›n›n vasküler etkisi ile aç›klanabilir. Düflük frekansl› elektrik floku, vasküler endoteli etkiler, zedelenme ve perme-abilite art›fl› ile ödem görülür. (18,19).

Elektrik ak›m›, iskelet sisteminde ençok iskelet kaslar›n› etki-ler. Kontraksiyonlar sonucu, uzun kemik fraktürlerine, dislo-kasyonlara ve servikal omurga k›r›klar›na neden olabilir. Yap›-lan çal›flmalarda yafll›larda humerus bafl› ve boynunda, skapu-lada, ulnada k›r›klara; omuz ekleminde ç›k›klara sebep oldu-¤u bildirilmifltir. Gençlerde ise femur k›r›klar› gözlenebilmek-tedir (20,21). Hastam›zda olay sonras›nda bilateral humerus kollum flirurjikum k›r›¤› tespit edilmifltir.

Periferik sinirler de elektrik ak›m›na çok duyarl›d›r. Anestezi, parestezi, dizestezi olabilir. Minör elektrik travmalar›ndan son-ra geçici sinir disfonksiyonu görülebilir. Bu etkinin, ak›m›n si-nir lifleri üzerine etkisi ile veya arteriyel tromboz, vazospazm sonucu dolafl›m› azaltarak yada travma sonras›nda sinir doku-su etraf›nda ki nedbeler nedeniyle olufltu¤u bildirilmektedir (16). Hastam›zda da olay sonras› ilk günlerde geçici parestezi olmufltur.

Elektrik çarpmas›na maruz kalan hastalarda karaci¤er fonksi-yon testlerinde bozulma, myoglobinüri, proteinüri gibi labara-tuar bulgular› beklenir(14,15). Bizim olgumuzun kaza sonras› laboratuar tetkikleri elimizde olmad›¤›ndan bu aç›dan de¤er-lendirilememifltir.

(5)

Sonuç olarak, elektrik çarpmas› sonras›nda ortaya ç›kabilecek önemli kas-iskelet sistemi problemlerine örnek oluflturdu¤un-dan bu olgunun sunumu uygun görülmüfltür.

KAYNAKLAR

1. Gök fi. Adli T›p. Dördüncü Bas›. Filiz Kitabevi. ‹stanbul, 1980: 282. 2. Somogyi E, Tedeschi GC. Injury by electrical force.In: Tedeschi GC,

Eckert WC, Tedeschi LG. Forensic Medicine, Vol 1, WB: Saunders Comp. Philadelphia, London, Toronto: 1977:645.

3. Dale HR. Electrical accidents. A Discussion with illustrative cases. British Journal of plastic Surg 1954-55;7:47-48.

4. Artz CP. Changing concepts of electrical injury. Am J Surg 1974: November:600.

5. Hunt JK. Vasculer lesions in acute electric injuries J Trauma 1974;14:461-473.

6. Barber WJ. Delayed bone and joint changes following electrical injury. Radiology 1971;99:45-54.

7. Brinn BL, Moseley E. Bone changes following electrical injury. Am J Roentg 1966;97:682-6.

8. Das MK. Electrocardiographic changes following electric shock. Indi-an J Pediat 1974;41: 192.

9. Buckley KI. Tissue injury by high frequency electric current Observa-tions with the Sandison-Clark Ear-Chamber 1: ‹njury to small blood vessels. Aust J Exp Biol 1960;38:195-210.

10. Somogyi E, Tedeschi GC. Injury by electrical force. In: Tedeschi GC, Eckert WC, Tedeschi LG. Forensic Medicine. Philadelphia: Saunders Comp, 1977:658-660.

11. Panse F. Electrical lesions of the nervous system. In: Vinken PJ, Bruyn GW. Handbook of Clinical Neurology. Amsterdam North Holland 1970;7344-387.

12. Ugland MO. Electrical burns. A clinical and experimental study with special reference to peripheral nerve injury. Scand. Jour of Plast and Reconstr Surg. Supplementum 2, Stocholm, 1967.

13. Mankani M, Abramov G, Baddie A. Detection of peripheral nerve in-jury in electrical shock patients. Acad Sci 1994;720:206-12. 14. Somogyi E, Tedeschi GC. Injury by electrical force. In: Tedeschi GC,

Eckert WC, Tedeschi LG. Forensic Medicine. Philadelphia : Saunders Comp, 1977:660.

15. Somogyi E, Tedeschi GC. Injury by electrical force. Tedeschi GC, Ec-kert WC, Tedeschi LG. Forensic Medicine. Philadelphia : Saunders Comp, 1977:660-661.

16. Grube BJ, Heimbach DM. Acute and delayed neurological sequelae of electrical injury. In: Lee RC, Cravalho EG, Burke JF. Electrical travma: the pathophysiology, manifestations and clinical management. Camb-ridge: Cambridge University , 1992:133-52.

17. Somogyi E, Tedeschi GC. Injury by electrical force. Tedeschi GC, Ec-kert WC, Tedeschi LG. Forensic Medicine. Philadelphia : Saunders Comp, 1977:646-47.

18. Reilly JP. Scales of reaction to electric shock: thresholds and biopysi-cal mechanisms. Acad Sci 1994; 720:21-37.

19. Cooper MS. Electrical cable theory, transmembrane ion fluxes, and the motile responses of tissue cells to external electrical fields. In: Fronti-ers of Engineering and Computing in Health Care- 85 IEEE/Engine-ering in medicine and Biology Society, Seventh Annual Conference. Chicago;1985.

20. Dalziel CF, Lee WR. Lethal electric currents. IEEE Spectrum 1969;6:44-50.

21. Oner N, Ozguzel H, Berker C. Musculoskeletal system damage with electrical injury. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Dergisi 1995;45:49-50.

Referanslar

Benzer Belgeler

“Historically, sport, along with entertainment, was one of the areas in which blacks were allowed to maximize their prowess, and circumstances haven’t changed sufficiently to permit

Lamott offers sane advice for those struggling with the anxieties of writing, but her main project seems to be offering the reader a reality check regarding writing, publishing,

Günümüzde g ıda krizinin oluşmasının en büyük nedenleri, hâkim kanının aksine, değişik doğal faktörlere dayalı üretim düşüşleri, siyasal istikrarsızlıklar,

Aşırı sıcak, başka maddelerle (Örneğin; asitler, ağır metal bileşikleri veya aminler) temas, sürtünme veya darbe halinde kendiliğinden başka maddeler meydana

b) Tekrar ya da yaşantı sonucu meydana gelen bir değişikliktir; Büyüme, olgunlaşma ya da sakatlanma sonucu meydana gelen değişiklikler öğrenme

 Ölümle sonuçlanmayan kazaların neden olduğu yetersizliklere bağlı çocuğun.. psikososyal gelişimi, eğitimi ve iş yaşamı

Devlet hastanesine başvuran kaza olguları arasında trafik kazası olgularının oranı özel hastanedeki orana göre daha azdır ve bu oranlar için hastaneler arasın- daki

Çocuklarda Zıpkın ve Tornavida ile Meydana Gelen Penetran Yüz Yaralanmaları.. Penetrating Facial Trauma in Children due to a Fishing Spear