Yok Olan Abidelerimiıden :
*\oğac!İar Camii
Büyük ve nükteci Türk şairi Revani’nin camii ile Payzen Yusuf Paşanın Türbesi 30 metrelik cadde geçecek diye yıktırılmıştı. Sonra (Atatürk Bul varı) adını alan bu yolun geçeceği yer değiştirildiği için bu iki âbide yok olup gitm işti. O vakit bunların kem ik leri camiin havlusuna kaldırılm ıştı, Şimdi burası da çöplük halindedir. M uharrir bu yazısm da m a tb u H ad ik at- ül-cevam ün uydurm alarla dolu güvenilm ez bir kitap olduğunu davesika-lariyle isbat etm ektedir.
î. H. KONYALI
angınlar, adına devrim dedikleri, maziye, dede yadigârlarına, Top ye kûn Türk tarihine düşmanlık mâna, sına alman devrilesi zihniyet yur. dun tapu senetleri saydıg-ımız bir çok âbidelerini yok etmiştir.
Yok öten dede bergüzarlarından birisi de
Fatihte Atatürk bulvan açılırken yıkılıp
yok edilen Kırk Çeşme ve şimdi Şehir Müze,
si olan Gazanfer Ağa Medrese ve türbe
sinin yanında kemerin önündeki (Koğacı-
lar mescidi) dir. Bu mescidi zarif vfe nükteci Türk Şairlerinden Ravanî mahlaslı Edir - neli îlyas Şuca Çelebi yaptırmıştı.
Ravani Çelebi ikinci Bayezide hizmet
ettikten sonra Trabzonda Birinci Sultan Se
lime intisap etmiş, onun nedimeleri arasına
girmiş, onunla beraber Istanbula gelmişti.
Şişman, göbekli hoş sohbet bir adamdı,
Ravanî Mescidini yaptırıyordu. Bir gün
Sultan Selim oradan geçerken sormuş :
— Bu mescidi kim yaptırıyor?
Revani toplanıp veli nimetini selâm,
ladıktan sonra cevap vermiş: — Revani kulunuz hünkârım!..
Sultan Selimin dudaklarının arasında
konca gibi bir tebessüm açılmış ve şu nükte dökülmüş:
— Hoş Ayasofyasın Revani!. Yılda bir mes cit doğurursun!..
Revaninin işret neme, Cami-ün.nesayih
ve saireyi içine alan (Hamsesi), divanı var dır. içkiye iptilâ derecesinde düşkünlüğü ile
meşhurdu. Ahir ömründe tövbe etmişti iş
ret namesi şu mısralarla başlar:
Kim in kim cam ile hoş âlemi var Süleymandtr ki elde hatem i var. Şair Beharinin şu tarih manzumesi yangın
dan çatlayan mezar taşında okunuyordu :
Cihanı serteser tutmuştu namı Emir-i nazm kim yani Ravanî Ecel camım çünkim nuş kıldı. Şu denlû kim düşüp mest etti ani İşidüp ruh-ı kudsî dedi tarih
Onandan yana can attı Ravanî (930).
Ravanî mescidinin batı tarafındaki bazı- resine gömülmüştü. Revani, mescidinin yanı na talebe için höcreler de yaptırmıştı. Ma -
bedin şimalinde ve bitişiğinde Budın Valisi
Payzen Yusuf Paşanm, kuboeli kârgir bir
türbesi vardı. Kubbesi 1310 zelzelesinde yı
kıldığı için ( virane türbe) adım almıştı.
Minareli ve Çarpuşta denilen tipte çatılı
mescit de 1334 yık Mayısının 31 inci Cu
ma günü yanmıştı. Payzen Yusuf Paşanm
Fatih Parkının karşısındaki Belediye kimya
hanesinin yerinde de bir cami vardı.
Payzen Yusuf Paşanın türbesi ve al -
tmdaki muhteşem Koğacıalr hamamı 1342
H. 1923 M yılında Şehzade Karakolunun
ve Burmalı Mescidin önünden Unkapanına
açılacak olan otüz metrelik yol üzerine rast
layacak diye yıktırılmıştı. Sonradan yolun
(Atatürk Bulvarmm) güzergâhı değiştiril -
mişti. Ravanî mabedi de bu sırada hesap -
sızlığa kurban giderek yıktırılmıştı. Ihti -
Falcı Ziya Bey merhum Payzen Yusuf Paşa
nm ve Ravanî’nin kemiklerini Ravanî ca
mimin mezarlığına naklettirmişti. Şimdi
türbenin ve camiin yerine Beledive Kimya
Laboratuvan yapılmaktadır. Büyük Türk
Şairi Ravaninin, Yusuf Paşanın ve diğer
Müsîüman mezarlarının bulunduğu kabri s - tan bir çöplük halindedir.
Burasını tanzim ederek mezar taşlarını
düzelterek bir tarih hatırası halinde sak - lamak ço(k yerinde bir kadir bilirlik olur.
* •*. •«.
Mabedin inşa tarihi, kitabesi bize ka - dar gelmediği için kat’i olarak malum değil
dir. Birinci Sultan Selimin zamanında ya
pıldığı muhakkaktır. Başbakanlık arşivinde
251 numarada kayıtlı İstanbul Vakıflarım
tesbit eden defterin 313 inci sahifesinden
öğrendiğimize göre Ravanî Çelebinin 926
yık Rebiülevvelinde tanzim edilmiş Hamze
ibn_i Yusuf imzalı bir vakfiyesi vardır. Sul
tan Selim 926 yılı Şevvalinin dokuzuncu
(Devamı Sayfa 7i2 709
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
