Çocukların Kentsel Mekan Algısı: Çocukların Çizdikleri Resimlerden Mekan Algılarını Ölçmek

Tam metin

(1).

(2)

(3)

(4) .

(5) . !"

(6) #

(7)

(8)

(9) $%%% &!"

(10) #

(11)

(12)

(13)

(14)

(15) $%%'()

(16) .

(17) *!"

(18) #

(19)

(20)

(21) $%+$(

(22) $%+,( -&./!.

(23)

(24)

(25) . ! )

(26) )

(27)

(28) .

(29) .

(30)

(31)

(32)

(33)

(34)

(35)

(36)

(37)

(38)

(39)

(40)

(41)

(42)

(43)

(44)

(45)

(46)

(47)

(48)

(49)

(50)

(51)

(52)

(53)

(54)

(55)

(56)

(57)

(58)

(59)

(60)

(61)

(62)

(63)

(64)

(65)

(66)

(67)

(68)

(69)

(70)

(71)

(72)

(73)

(74)

(75)

(76) .

(77) .

(78) .

(79)

(80)

(81)

(82) .

(83)

(84)

(85)

(86)

(87)

(88) .

(89)

(90) .

(91)

(92)

(93)

(94)

(95)

(96)

(97)

(98) ! "

(99) # $

(100) !% !

(101)

(102) &

(103) $ '

(104) '

(105) ($ ' # % % )

(106) % * % '

(107) $ '

(108)

(109) +

(110)

(111) " %

(112) & '

(113) !#

(114)

(115) $, ( $

(116) - . .- .

(117) % . .--

(118) / .- . 0/ !

(119) -%

(120) % . -

(121) .

(122) -- # % %

(123) -% 1- -- 2 32 - -%12 -%

(124) - 1- - - - -23.

(125) - - 12. 4+ 5- $$$

(126) 6 7 .-

(127) - 8."+ . .-

(128) -- 9&

(129) )*:4 +) *

(130) !3

(131) !& ;!<%;;=>=&

(132) %

(133) " . ? ?! @.! ! .

(134) * & -. . . - 4. 8 -A>B=C9&

(135) )*:4 +) "D

(136) * - -- &

(137) >B=C.

(138) . Önsöz Bu çalıúma, 2013 yılından itibaren akademik anlamda çalıúma konum olan çocuk ve kent iliúkisine yönelik yaptı÷ım bazı alan çalıúmalarının derlemesinden oluúmaktadır. 2007 yılında düzenlenen bir sempozyum için sunumuma yönelik yaptı÷ım araútırma sırasında edindi÷im bir resim yarıúması kitapçı÷ının dikkatimi çekmesi ile çocukların yaptıkları resimler üzerinde çalıúma fikri oluútu bende. 2013 yılında Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde çalıúmaya baúladı÷ımda bahsetti÷im resim yarıúması sonuç kitapçı÷ı tekrar ilgi alanıma girdi ve bu konu uzun yıllar devam edecek úekilde çalıúma konum olmuútur. Çocukların daha önce yaptıkları resimleri de÷erlendirme úeklinde baúlayan çalıúmalarım, çocuklarla bizzat görüúerek onlardan yaúadıkları sokak ve mahallelerini çizmelerini istemek úeklinde devam etmiútir. Çocuk resimlerini çocukların kentsel mekân algılarını ölçmek anlamında okumak, özgün ve deneysel bir okuma süreci gerektirmiútir. Bu süreçte, çocukların sessiz çı÷lıkları da denilebilecek çizdikleri resimler bizlere çok úey anlatmaktadır. O resimleri okudu÷umuzda, çocukların planlama/tasarım meslek uzmanlarının ya da yerel yöneticilerin kararları üzerinden nasıl da kent mekânında acı içinde kıvrandıklarını görmemiz mümkündür. Çocuklar, kentlerimizde müthiú bir mekân/alan sıkıntısı içinde yaúamaktadır ve çocuklu÷un en önemli gsötergesi olan oyun oynama hakkından da mahrum durumda bulunmaktadırlar. Çocukların oyun oynamak için alanlara ihtiyacı bulunmaktadır ve bu durum acilen ele alınmazsa, çocuklar oyun oynarken yaptıkları en önemli aktivite olan ve çocuk olmanın kuralı sayılan hayal kurmayı tamamen bırakacaklardır. Benim úimdiye kadar yaptı÷ım alan çalıúmaları da göstermektedir ki, Çocuklar bizim zannetti÷imizden çok daha vahim durumdadırlar ve hayal güçlerini geliútirmeden köreltmek üzeredirler. Onların acilen, arkadaúlık edinerek sosyal paylaúım yaúayacakları, güvenli, yaúadı÷ı eve yakın oyun alanlarına ihtiyaçları vardır. Çocukların risk altında, belirli güvensiz ortamlarda yetiúiyor olmaları da, onların kente ve mekânına karúı katı bir tutumda yetiúecekleri anlamında tehlike sinyallerini verdi÷ini belirtmek gerekmektedir. Bu çalıúma, benzer ve/veya daha geliútirilmiú baúka çalıúmalara ıúık tutabilir. Çocukların bilinçaltlarını en iyi yansıtan resim çizme eylemini sadece psikologlar de÷il, tasarımcılar, planlamacılar ve en önemlisi kentin yöneticileri dikkatlice incelemelidir. Ortaya çıkacak bilgi, çocu÷a dost böylelikle de insana dost yerleúimlerin oluúmasında temel teúkil edebilir. Yasemin Çakırer Özservet 04.09.2015-østanbul. 1.

(139)