Görüntü yönetmeni, yapımcı ve yönetmen Enver Burçkirii 76yaşında yitirdik
Kamera başmda yarım yüzyıl
Uzunlu kısalı 500’e yakın filmde görüntü yönetmenliği yapan Enver
Burçkin, Basın Yayın Genel Müdürlüğü Film Servisi’nin kuruluşu gibi
önemli görevler de üstlenmişti.
TURHAN GÜRKAN_____________
Ölümün insanı ne zaman, nasıl, nerede bu lacağı bilinmiyor. Ozan Cahit Sıtkı Tarancı, ünlü “35 Yaş” şiirinde bu yazgıya değinirken,
“Uyudun uyanmadın olacak / Kimbilir ner- de, nasıl, kaç yaşında” dizelerini kullanmış
tı. Sinemamızın emektar görüntü yönetmen lerinden Enver Burçkin’i de ölüm, bir ağus tos günü Bostancı tren istasyonunda 76 ya şında buldu ve aramızdan ansızın çekip alı verdi. Kuşkusuz her ölüm olayı acıdır. An cak trenin hareket etmesi sonucu dengesini yitirerek raylara düşen Burçkin’in trajik ölü mü çok daha acı oldu. 50 yılını film dünya sına adadığı 76 yıllık yaşamının tüyler ürper tici bir sonla noktalanması, sinemamız için
de büyük acı kaynağı oluşturdu. Burçkin’i ta nıyan tanımayan, filmlerini gören görmeyen herkesi derinden yaraladı.
1990 yazı, gösteri dünyamız için bir yap rak dökümü oldu, önce iki tiyatro ve sine ma sanatçımız, Reşit Gürzap ve Agâh Hün, ardından sinema oyuncusu ve yönetmeni Hü seyin Peyda aramızdan ayrıldılar. Onların acı ları dinmeden bu kez 50 yıllık görüntü yö netmeni, yapımcısı ve yönetmen Enver Burç kin de bu yitikler kervanına katıldı. Ayrılık rüzgârları dinmek bilmiyor. Alanında uzman, deneyimli, saygın, zarif ve efendi kişiliğiyle Enver Burçkin’in hizmetleri unutulmayacak tır.
Uzunlu kısalı 500’e yakın filmde eski de yimiyle “kameramanlık” yapan Enver Burç
kin, 15 Aralık 1914’te İstanbul’da Çeşmemey- danı’nda doğdu. Sinemaya 1925 yılında İpek Film Stüdyosu’nda başlayan Burçkin kurgu, senkron, seslendirme gibi çeşitli alanlarda ça lıştıktan sonra ilk kez 1928 yılında Muhsin Ertugrul’un yönettiği “Ankara Postası’ filmi nin görüntü yönetmeni Cezmi Ar’a asistan lık yaptı. Dönemin ejı ünlü kamera ustası olan ve “Atatürk’ün kameramanı” olarak ara lan Cezmi Ar’m birçok filmde asistanı En ver Burçkin’di.
Enver Burçkin, kamera başında geçen ya rım yüzyıllık uğraşı dışında Basın Yayın Ge nel Müdürlüğü Film Servisi’nin kuruluşu gibi önemli görevler de üstlenmişti. 1942-1949 yıl ları arasında tarihsel, belgesel, aktüalite film leri çekti. Son yıllarda da Film-San Vakfı yö netim kurulu üyeliğinde bulunmuştu. Enver Burçkin evliydi ve Nevzar (1953) adlı bir kızı vardı.
Enver Burçkin, 1974 yılında 52 yaşında ölen yönetmen, yapımcı, senaryo yazarı Se
fahattin Burçkin’in ağabeyiydi. 1953 yılında
iki kardeş Burç Film’i kurarak yapımcılığa başladılar. Enver Burçkin aynı yıl kendi ya- pımevinin “Vahşi Arzu” filminde yönetmen lik yaptı ve görüntüledi. Selahattin Burçkin’in 1953-1961 yılları arasında senaryosunu yazıp yönetmenliğini yaptığı “Ecel Köprüsü”, “Dişi
Canavar”, “Mahşere Kadar”, “Ölümden de Acı”, “Ben Masumum”, “Kader Yolcusu”
filmlerinin kameramanı ve yapımcısı Enver Burçkin’di. (1953 yılında Türk Film Dostları Derneği’nin düzenlediği Film Festivali’nin il kinde Enver Burçkin, Lütfi Ö Akad’ın “Ka
nun Namına”, aynı festivalin 1955’teki üçün-
cüsünde ise “Ecel Köprüsü” filmlerindeki gö rüntü çalışmalarıyla iki kez birincilik ödülü aldı. 1961’de İzmir Fuar Filmleri Yarışmasın da “Kader Yolcusu” filmiyle kamera ödü lüne değer görüldü. Venedik’te yapılan Turis tik Filmler Festivali ile 1971 Milano Çocuk Filmleri Festivali’nde birinci gelen Ülkü Era- kalın’ın “Afacan Küçük Serseri” filmiyle bi rer mansiyon aldı. 1974’te 11. Antalya Film Şenliği’nde “Pir Sultan Abdal” filmiyle de Altın Portakal’ın sahibi oldu.
YEŞÎLÇAM’DA 50 YIL — Enver Burçkin 76 yıllık yaşamının 50 yılını Türk sinemasına verdi. Cezmi Ar’ın yanında kamerayla tanışan Burçkin, birçok ünlü yönetmenle çalıştı.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Ta h a Toros Arşivi
