Türk kadınlığı için elim bir ziya

( i r f j (,s L~ 1 ùJ ! } ot

( i £ o § -

>9

¿

r r

f / v ?

M i

#

a

a/^jr

_f^

TÜRK KADINLIĞI İÇİN ELİM BİR ZİYA’

^ 3 senec^en üeri “ Türk Hanımlarını Esirgeme Derneği „ nin başında anasız,

I babasız kızları yetiştirmek için cansipaıane çalışan Hamiyet Hulusi Ha-X nımı geçen Şubat ayı içinde ebediyen kaybettik.

Memleketimizde Cemiyet hayatının ne kadar müşkülâtla olduğunu bilenler, ve meşru­ tiyetten beri yediyiizü mütecaviz Cemiyetin teşekkülü akebinde nasıl dağıldığını derhatır edenler, on sekiz senelik bir müddet zarfında yüzlerce yetim Türk kızını her sene kendi merkezinde toplayarak terbiye ve tedris eden, onlara eski millî sanatları öğreten, ve bu zavallı çocukları felâket yollarına sapmaktan kurtaran Esirgeme Derneğini muhabbet ve hörmetle telekkî ederler.

Hamiyet Hulûsi Hanım ömrünü bu kimsesiz çocukların terbiye ve talimine hasretmişti. Birbirini takip eden muharebelerin sefil ve aç olarak sokağa attığı çocukların bir kısmı Esirgeme Derneğinin müşfik ellerinden ilim ve sanat aldı.

Cemiyetin hakkı kendisine geçmesin diye, hatta çantasının içinde içeceği kahveyi bile beraber taşıyan Hamiyet Hulûsi Hanım müfrit bir yorgunluk neticesi olmak üzere kendi­ sinde başlayan kan tazyikinin tesirile hastalanmıştı. Hekimler ona müteaddit defalar canının tehlikede olduğunu ve Dernek işlerinden bir müddet uzaklaşmasını tavsiye ettiler. Fakat yetiştirdiği çocukların bakımsız kalması korkusile Hamiyet Hulûsi Hanım vazifesini terket- m edi. Böyle uzun seneler zarfında ifa ettiği hizmetle arkadaşlarının ve yetiştirdiği çocukla­ rın hörmet ve muhabbetile muhat olarak yaşayan bu Türk Hanımı vazifesi başında bir vazife kurbanı olarak gitmiştir. Asil ve müşfik bir ruhun bütün evsafını haiz olan bu faziletkâr kadın esbak Maarif Nazırı merhum Abdüllâtif Suphi Paşanın kızı ve Ocaklarımızın aziz Reisi Hamdullah Suphi Beyefendinin hemşireleridir.

Bu güzide Türk Hanımı hakkında Doktor Besim Ömer Paşanın 27 Şubat tarihli Resimli Uyanış mecmuasında çıkan çok samimî bir yezısını aynen alıyoruz:

ESİRGEME DFRNEĞİ VE HAMİYET HANIM

rş on giin evet İstanbul kadınlığı ve hayırlı cemiyetler mühim kaybetti.

"m vefat eyledi.

ok iyi hasletleri ve meziyetleri haizdi, hanımı id i.

n ve işte o selâhiyefle şu beş on doktor sıîatile görüştüm : bütün hinleyüp müstefit olur ve bu

Sayıfa : 70___________________ İM YüftlU________________

Sayı:-suretle beni hem muvaffak lıem memnun ederdi . Mensup olduğu ailenin asalet ve necabeti icabatındaıı olan fıtrî zekâsına maarifi seven münevver babasının açtığı leylî kız senayi mektebinden iktibas eylediği nuru irfan kendisine emsali arasında imtiyazbahş oluyordu . Meş’um Balkan harbinin istilzam eylediği sâyii faaliyet dolayisile bir çok hanım efendilere sepkadeıı tica ve davetime merhume de icabetle 14 mart 1328 tarihinde evimde toplandılar ve Hilaliahmer Hanımlar Merkezi’ni teşkil ettiler. İlk âza ara­ sında bu hamiyetli Hanımın da ismi 15 numarada yazılıdır. Merhume yalnız âza yazılıp aidat vermekle iktifa etmiycrek diğer bazı hanımlarla beraber merkezde geceli gündüzlü çalıştı . Bu devamlı didinmenin hasıl ettiği muvaffakiyetleri herkes gördü ve alkışladı .

Beraber çalışmak münasebetiyle kendisinin nekadar şefkatli ve mer­ hametli olduğunu, fakir ve muhtaçlara ne dereceye kadar yardım etmek istediğini bizzat gördüm.

Himayeietfal cemiyetinde de kendisile beraber çalıştım ; yoksul ve yetim çocuklara karşı kalbinin pek ziyade hassas olduğuna şahit oldum . Fakir bir çocuğun müraceatıııda, şefkatii merhametinin asarı, mücessemi hamiyet olan bu hanımın simasında inikâs ediyordu. Bu cemiyetlerde Hamiyet hanımın yâlnız hamiyetinden değil, aynı zamanda fikrinden, muhakemesinden ve bu gibi cemiyetler için elzem olan tertibat ve teş­ kilâtçılıktaki muvaffakiyetinden de istifade olunmuş ve yegâne varidat menbaı olan rozet tevziatındaki mesaî ve takibatından çok faideler temin edilmişti ,

18 senedenberi başında bulunduğu Esirgeme derneği, doğrudan doğruya kendi eseridir . Türkçülükle iştihar eden çok kıymetli kardeşi Hamdullah Suphi Beyefendinin fikri ve isrine tevfikan , bir çok arabi ve farisî parlak terkipli isimler varken, bu hayırlı cemiyete o güzel ismi v e rd i.

Bu şefkat yuvasında beslenen , çalışan , öğrenen ve terbiye edilen dullar , kimsesizler ve yavrular pek çoktur . Burası sırf bir besi mahalli değildi, oraya devam edenler okutturulur , terbiye edilir , nakış ve san’at öğretilir ve hatta şelıadetname bile verilir bir hayır ve ilmü san’at miies- sesesi haline gelmişti.

Merhume üşenmez , usanmak bilmez , başladığı işi bitirmek isterdi . Mesaîsinin semeratını gördükçe bir hazzı ruhani duyardı. ~Vji eden gayretli ve vatanperver hanımefendilerden çok **

ve semereli mesaiyi idame ve merhumenin Akrabasından aldığım malûmata göre dr’ şefkat asarını göstermeğe başlamış . K ayırır , fakir çocuklara verirmiş . B^ hep muhtaçlara yardım etm ek,m seneler zarfında kam et ettiği br

Sayı: - ~ g ^ - __________ M fàdwllfil İçin elim bİf ziya'_____________ Sayı fa: 71

mahalli olmuştu . Çocuklukta ve gençlikte devam ettiği mektep muallim­ lerine çok hürmeti varmış , hatta bunlardan bazısının fotoğrafları daima piyanosunun üzerinde dururmuş . Kendisi mahir bir Piyanist imiş ve en çok klâsikleri severmiş. Muhtelif mekteplerde muallimlik etmiş .

kimsesiz bazı fakir çocuklarını mekteplere yazdırmak ve bunların işlerini temin etmek için koşuşur, uğraşır, hasılı ne yapıp yapar muvaffak olurdu .

1926 da New-York kadın birliği tarafından tiirkiye’ııin en faziletli annesi sorulmuş, yapılan intihapta merhume bu tinvana lâyık görülmüştü. Hamiyet Hanım , Himayeietîal, Esirgeme Derneğinden maada Türk Ocağında, Türk Kadın Birliğinde ve Millî Tasarruf Cemiyetinde âza bulunuyordu . Vefatı günü ramazan münasebetiyle fukaraya tevzi etmek üzere parasiyle kendini mahrum ederek epeyce erzak almış .

Son söz olarak merhumenin namını tebcil ve bütün ailesi efradına arzı taziyet eylerim .

Allahın rahmeti üzerine olsun .

Dr. Besim Ömer

S3~ =0= =©=

BİR TASHİH VE İTİZAR

Mehmet Emin Beyefendinin (Esirin rüyası Unvanlı yazılarının , birinci satırının illi harfi S yerine O , .9 üncü satırın 4 üncü kelimesi

- sesi yerine sisi, 4 üncii satırın 6 inci kelimesi yerler yerine yerleri, ha-

yatın mezamiri isimli yazının 2inei satırın sonuncu kelimesi hakikat­ tir yerine hakı/rffir olacaktır tashihini rica ederiz .

— ---- --- --- --- ... ... ...--0

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi