Eğitim Fakültesinin fırsat ve tehditlerinin tanımlanması:
Bir durum çalışması
1Ali Rıza Erdem
2Öz
Bu nitel çalışmanın amacı Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin iç ve dış paydaşların algısına göre “fırsat” ve “tehditlerin” ne olduğunu ortaya koymaktır. Araştırmanın modeli “durum çalışması” dır. Pek çok nitel araştırma yönteminde olduğu gibi örneklem büyüklüğü durum çalışmasında göreli olarak küçük olacaktır. Araştırmanın verileri şans (random) ve oranlı küme örnekleme yöntemiyle seçilen örneklem üzerinden 2005-2006 öğretim yılında toplanmıştır. Çalışmanın örneklemini Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi iç ve dış paydaşlarından 223 kişi oluşturmaktadır. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi hakkında fakülte içindeki ve dışındaki paydaşların algıları, geliştirilen “açık uçlu yazılı anket” yoluyla toplanmıştır. Anket, örnekleme alınanlardan gönüllü olanlara uygulanmıştır. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi hakkında fakülte içindeki ve dışındaki paydaşlardan elde edilen veriler tematik içerik analizine tâbi tutulmuştur. Çalışma sonucu iç ve dış paydaşların algısına göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin dışında oluşan ve Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin Eğitim Fakültesi için sağladığı ilk üç fırsat sırasıyla (1) “Denizli’deki sanayi ve ticaret kurumlarının (özel sektörün) yapılacak projelere maddi destek sağlaması”, (2) “Denizli’nin zenginlerinin fakülteye maddi destek sağlaması”, (3) “Denizli’nin zenginlerinin öğrencilere burs sağlaması” dır; oluşturduğu ilk üç tehdit sırasıyla (1) “Siyasi kişilerin ve partilerin eğitim ve bilimi siyasallaştırması, bilimsel özerkliğe zarar vermesi”, (2) “Öğrenciler arasındaki sağ-sol olaylarının gruplaşmalara, çatışmalara neden olması”, (3) “Siyasi eğilimlerin personel alımına etki etmesi/ kayırmacılığa, kadrolaşmaya neden olması” dır.
Anahtar kelimeler: Pamukkale Üniversitesi Eğitim fakültesi, fırsatlar, tehditler, iç ve dış
paydaşlar
1 Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Fakültesi tarafından 5–7 Eylül 2007 tarihleri arasında Tokat’ta düzenlenen XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’ nde sunulan sözlü bildirinin geliştirilmiş şeklidir.
A Description of opportunities and threats at Education
Faculty: A case study
Ali Rıza Erdem
Abstract
The purpose of that qualitative study is to put forward its opportunity and threats of PAU Education Faculty by taking the inner and outer participants’ perception. The model search is “the case study”. As in many qualitative studies “the case study will be relatively on a “small-scale” The data gained were collected randomly and, through “the case study”, chosen by group modeling method in 2005-2006 academic year. The study includes 223 participants chosen among outer and participants’. The perceptions of inner and outer participants of The Education Faculty of PAU were obtained by “Open Ended Inquiry”. The inquiry was studied on the volunteers, all of whom had already been evaluated for modeling beforehand. The data, which had been obtained about The Education Faculty of PAU through inner and outer participants, were matched with “thematic content analyzing Process”. As a result of the study, according to inner and outer participants’ perceptions, the first leading three opportunities, which are provided by powers and tendencies for the Education Faculty and which occur out of PAU Education Faculty’s control, are as following: (1) Industrial and trade institutions’ (private ones) providing financial support to certain projects, (2) The wealthy people’s in Denizli supporting the Faculty financially, (3) Those people’s providing scholarship to students. And the most leading three threats are, in order, as following: (1) Politicians’ and political parties’ polarization to science and harming the scientific freedom, (2) Differences in political mind (right left wings) causing polarization and fighting, (3) Political tendency’s being critical in recruiting new staff and a discrimination, in the end.
Key words: PAU Education Faculty, mission, opportunities, threats, inner and outer
Giriş
Her örgüt bir çevre içerisinde yaşar. Örgütün dışındaki her şey çevredir. Organizasyon sınırı dışındaki her türlü fiziksel ve sosyal faktör dış çevreyi oluşturan bir faktördür (Bolman & Deal 1984; Koçel 1995). Örgütün içinde yaşadığı çevreden gelen güç ve eğilimler örgüt için hem fırsatlar sağlayabilir hem de tehditler oluşturabilir. Öğretmen yetiştiren eğitim fakültelerinin içinde yer aldığı çevredeki güç ve eğilimler eğitim fakülteleri için fırsatlar sağlamanın yanı sıra tehditler de oluşturabilir.
Küreselleşme: Eğitim fakülteleri için fırsat mı yoksa tehdit mi?
20. yy. yılın en büyük değişikliklerinden biri dünyanın küreselleşmesidir.
“Küreselleşme” kavramı oldukça yenidir. İlk olarak 1960’larda ortaya çıkan küreselleşme kavramı, 1980’lerde ise sıkça kullanılmaya başlanmıştır. 1990’lara gelindiğinde de, bilim adamları tarafından öneminin kabul edilip, tartışıldığı anahtar bir sözcük haline gelmiştir. Küreselleşme ekonomik, siyasal, sosyal ve kültürel olmak üzere değişik açılardan tanımlanmaktadır. Küreselleşmeyle ilgili tanımlar birbirleriyle uyuşmamaktadır. Bir açıdan küreselleşme; dünya milletlerinin ekonomi, siyaset ve iletişim bakımlarından birbirine yaklaşması, dünyanın küçülmesi ve dünyanın tek bir mekân olarak algılanma bilincinin doğmasıdır. Diğer bir açıdan küreselleşme, kapitalizmin dünya ölçeğinde yaygınlaşması, tüm dünyanın pazar haline getirilme çabası, sermaye sahiplerinin dünya egemenliğini kurmasının bir yoludur (DPT, 1995; DPT, 2000; Sönmez, 2002; Kızılçelik, 2002; Gündüz, 2002; YAZAR, 2002; ILO, 20.11.2006; Milli, 20.11.2006). Küreselleşme aynı zamanda, modern bilimin ve yeni teknolojilerin bir sonucu olarak da yorumlanmaktadır. Küreselleşme ekonomik güce dayalı tek yönlü bir olgu olmayıp siyasi, kültürel, teknolojik ve ekonomik olmak üzere dört boyutu vardır. Küreselleşmenin dört boyutundan toplumdaki tüm sistemler etkilenmektedir (Karlsen, 2002; McBurnie, 2002). Küreselleşmeyle birlikte bölgesel işbirlikleri ve projeler de hız kazanmıştır. Bölgesel işbirlikleri ve projeler, ekonomi başta olmak üzere tüm toplumsal kurumlarda değişmelere neden olmuştur (DPT, 1995; Didou, 2002). Türkiye’deki Eğitim Fakülteleri 2004 yılından itibaren Socrates programı çerçevesinde yürütülen, yükseköğretimi Avrupa boyutunda güçlendirmeyi ve kalitesini artırmayı amaçlayan “Erasmus” programına katılmaktadır (Üstel, 2005; Aslan, 2005). Bu çerçevede Türkiye’deki eğitim fakültelerinin Avrupa ülkelerindeki eğitim fakülteleri ile işbirliği yapmaları amaçlanmaktadır.
Küreselleşen günümüz dünyası hızla değişmekte ve değişen koşullar beraberinde birçok yenilikleri getirmektedir. Ulusal ve uluslararası değişme ve gelişmeler, tüm bireyleri
ve kurumları etkilemektedir. 20. yüzyılın son çeyreğinden itibaren ivme kazanan dünyadaki siyasi, toplumsal, ekonomik ve teknolojik değişmeler, içinde bulunduğumuz 21. yüzyılda da artarak devam etmektedir. Bilişim teknolojisinin ucuzlaması ve giderek yaygınlaşması mesafe ve sınır kavramlarını ortadan kaldırmıştır. Küreselleşen dünyada üretilen bilgi tüm kullanıcılar arasında paylaşılmaktadır. Paylaşma ortamları hızla basılı kâğıt materyallerden manyetik ortamlara doğru kaymaktadır. Manyetik ortamlardaki bilgilere erişim de bilgisayar ve bilgisayar ağları (özellikle Internet) yardımıyla olmaktadır.
Eğitim Fakültelerini Etkileyen Güç ve Eğilimlerin Sağlayabileceği Fırsatlar ve Oluşturabileceği Tehditler
Diğer kurumlar gibi üniversitenin önemli bir birimi olan eğitim fakültelerini de kurumun dışında oluşan güç ve eğilimler etkilemektedir. Paydaşların algısına göre, Pamukkale Üniversitesi’ Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin ilk üçü (1) Siyasi partiler, eğilimler, güçler olaylar, baskılar (% 14.85), (2)
Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK)( % 13.86), (3) Sivil toplum örgütleri (% 6.43) dir.
Paydaşların algısına göre, Pamukkale Üniversitesi’ Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin içinde “küreselleşme” yoktur.
Kurumun dışında oluşan güç ve eğilimlerin kurumlara etkisi iki yönlü olmaktadır. Kurumun dışında oluşan güç ve eğilimlerin kurum için etkilerinden biri birtakım fırsatları beraberinde getirmesidir. Üniversiteleri derinden etkileyen küreselleşme, üniversiteler için bir takım fırsatları beraberinde getirmektedir. Bunlar yeni teknolojiler (bilgisayar, bilgi, haberleşme ve mültimedya), eğitimde internet erişimiyle birlikte küresel imkânlar olarak adlandırılabilir. Üniversitenin önemli bir birimi olan eğitim fakültelerini küreselleşmenin sağladığı bu fırsatlardan ayrı düşünemeyiz. Eğitim fakülteleri yöneticileri sahip olduğu fırsatların farkında olmalı ve bu fırsatlardan azami derecede yararlanmak için stratejiler geliştirmelidir.
Kurumun dışında oluşan güç ve eğilimlerin kurum için etkilerinden diğeri birtakım tehditleri beraberinde getirmesidir. Küreselleşme beraberinde üniversite için birçok tehdidi de beraberinde getirmektedir. Düşük ve orta sınıflardan gelenler için ortaöğretim ve yükseköğretimde “eğitimde fırsat eşitsizliği” yaratmaktadır. Bilgi ve teknolojiye sahip olanlar ile olmayanlar arasında “dijital bölünme (digital divide)” ortaya çıkmıştır. Ekonomik olarak
devletin yükseköğretime ayırdığı fonlar-paylar pek çok ülkede azaltılmıştır. Üniversitenin önemli bir birimi olan eğitim fakültelerini küreselleşmenin oluşturduğu bu tehditlerden ayrı düşünemeyiz. Eğitim fakülteleri yöneticileri kendisine yönelik tehditlerin farkında olmalı ve bu tehditleri “fırsat” a dönüştürmek için stratejiler geliştirmelidir.
Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin başlangıcını oluşturan Denizli Kız
Öğretmen Okulu 1957’de kurulmuştur. Daha sonra Denizli Eğitim Yüksekokulu ‘na
dönüştürülen okul, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesine bağlanmıştır. 03 Temmuz 1992 tarih ve 3837 Sayılı Kanunla Pamukkale
Üniversitesi’nin kuruluşunu takiben Denizli Eğitim Yüksekokulu; 10 Kasım 1992 tarihinde de
Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi olarak Sınıf Öğretmenliği Bölümü ile faaliyete başlamıştır. Yarım yüzyıla yaklaşan geçmişi olan Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi hem birlikte kurulduğu diğer üniversitelerin eğitim fakülteleriyle hem de kuruluşunu tamamlamış ve kendini ispatlamış köklü üniversitelerin eğitim fakülteleriyle her alanda yarışarak kendine bir yer edinmek zorundadır.
Eğitim Fakültesi, İncilipınar Kampusunda, 76.670 m² arsa üzerinde, A ve B Blok
olmak üzere Merkez Bina, 4 adet Prefabrik Baraka, Spor Salonu ve Kantinden oluşan kapalı
alanlarda hizmet vermektedir. 2005–2006 öğretim yılında sınıf öğretmenliği, okulöncesi eğitimi, sosyal bilgiler eğitimi, fen bilgisi eğitimi, Türkçe eğitimi, eğitim bilimleri, yabancı diller eğitimi, resim iş eğitimi, müzik eğitimi, ortaöğretim sosyal alanlar eğitimi, ortaöğretim fen ve matematik alanları eğitiminde öğretmen yetiştirme programları yürütülmektedir. Öğretmen yetiştirmek için verilen lisans lisansüstü eğitimi yürütmek üzere 5 profesör, 4 doçent, 52 yardımcı doçent, 47 öğretim görevlisi, 41 araştırma görevlisi, 1 uzman olmak üzere 150 akademik personel görev yapmaktadır. 4049 Lisans ve 205 tezli/tezsiz yüksek lisans öğrencisi olmak üzere toplam 4254 öğrenci eğitim almaktadır. Lisans eğitiminde yürütülen öğretmenlik programlarında öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısı sınıf öğretmenliğinde 112, okulöncesi eğitiminde 118, sosyal bilgiler eğitiminde 43, fen bilgisi eğitiminde 88, Türkçe eğitiminde 93, Eğitim bilimlerinde (rehberlik) 11, resim-iş eğitiminde 60, müzik eğitiminde 58 dir. Socrates-Erasmus kapsamında öğretim elemanı ve öğrenci değişim programları uygulanmaktadır(Turan & diğerleri, 2006).
Kamu kurumları için 10. 12. 2003 tarih ve 5018 sayılı “Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu” nda yer alan stratejik planlama ilişkin hükümler 01.01.2005 tarihinde
yürürlüğe girmiştir. Kanunda kamu kurumlarına kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin vizyon ve misyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve uygulamanın izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle “stratejik plan” hazırlama görevi verilmiştir (DPT, 2006). Bu çerçevede devlet üniversitelerindeki eğitim fakülteleri de kar amacı gütmeyen bir kamu kurumu olarak oluşturdukları “stratejik plan” çerçevesinde “fırsat” ve “tehdit” lerini ortaya koymaya başlamışlardır. PAÜ Eğitim Fakültesi stratejik planlama taslak çalışması raporuna göre ilk üç fırsat (1) Denizlinin coğrafi konum olarak batıda yer almasının getirdiği avantajlar (2) Ulaşım sorununun olmayışı (3) potansiyeli fazla olan ve hızla gelişen dinamik bir şehirde olması; ilk üç tehdit ise (1) Denizlinin deprem bölgesinde olması (2) Binaların depreme karşı dayanıksız ve eski olması (3) Öğretim elemanları maaşlarının düşük olmasıdır (Turan & diğerleri, 2006).
Araştırmada, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin önemli iç ve dış paydaşlarına göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin Eğitim Fakültesi için sağladığı fırsatların ve oluşturduğu tehditlerin ne olduğuna bakılmıştır. Paydaş ile Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin içinde veya dışında yer alan ve fakülteyle etkileşimde bulunan ilgi gruplarının her biri anlatılmaktadır.
Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin araştırma kapsamına alınan önemli iç paydaşları şunlardır: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi; (1) Akademik ve idari yöneticileri (Dekan, dekan yardımcısı, bölüm başkanı, bölüm başkanı yardımcısı, ana bilim dalı başkanı, fakülte sekreteri, şef), (2) Akademik personeli (Profesör, doçent, yardımcı doçent, öğretim görevlisi, araştırma görevlisi, okutman, uzman), (3) İdari personeli (Memur, teknisyen, hizmetli), (4) Öğrencileri (lisans ve yüksek lisans).
Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin araştırma kapsamına alınan önemli dış paydaşları şunlardır: (1) Denizli Milli Eğitim yöneticileri (Müdür, müdür yardımcısı, şube müdürü, ilköğretim müfettiş başkanı, ilköğretim Müfettiş başkan yardımcısı), (2) Denizli’deki devlet ve özel okul yöneticileri (lise müdürü, lise müdür başyardımcısı, lise müdür yardımcısı, ilköğretim okulu müdürü, ilköğretim okulu müdür başyardımcısı, ilköğretim okulu müdür yardımcısı, anaokulu müdürü, anaokulu müdür başyardımcısı, anaokulu müdür yardımcısı), (3) Denizli’deki devlet ve özel okul öğretmenleri (anaokulu öğretmeni, sınıf öğretmeni, branş öğretmeni), (4) Denizli’de görev yapan müfettişler (ilköğretim müfettişi) (5) Pamukkale
Üniversitesi Eğitim fakültesi mezunları (2004–2005 öğretim yılında Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinden mezun olan öğrenciler), (6) Pamukkale Üniversitesi Eğitimi Fakültesi öğrenci velileri (2005–2006 öğretim yılında Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde okuyan öğrencilerin velileri). (7) Denizli’deki sivil toplum örgütü yöneticileri (Eğitim sendikası yöneticileri, dernek-gönüllü yardım kuruluşu yöneticileri, medya, meslek odası yöneticileri)
Problem Cümlesi
Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin önemli iç ve dış paydaşlarına göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimler Eğitim Fakültesi için ne tür fırsatlar sağlayabilir ve ne tür tehditler oluşturabilir? Bu problem çerçevesinde ele alınan alt problemler ise; önemli iç ve dış paydaşların algısına göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin (1) “dışında oluşan ve Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimler Eğitim Fakültesi için ne tür fırsatlar sağlayabilir?” (2) “dışında oluşan ve Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimler Eğitim Fakültesi için ne tür tehditler oluşturabilir?” şeklinde ifade edilebilir.
Yöntem Araştırmanın Modeli
Araştırmanın modeli “durum çalışması” dır. Durum çalışması şöyle tanımlanabilir (Yin, 1994; Yıldırım & Şimşek, 2005): (1) Güncel bir olguyu kendi gerçek yaşam çerçevesi (içeriği) içinde çalışan, (2) Olgu ve içinde bulunduğu içerik arasındaki sınırların kesin hatlarıyla belirgin olmadığı, (3)Birden fazla kanıt veya veri kaynağının mevcut olduğu durumlarda kullanılan, görgül bir araştırma yöntemidir. Durum çalışmasının “nasıl” ve “niçin” sorularının temel alan, araştırmacının kontrol edemediği bir olgu veya olayı derinliğine incelenmesine olanak veren araştırma yöntemi olduğunu söylemek mümkündür.
Örneklem
Pek çok nitel araştırma yönteminde olduğu gibi örneklem büyüklüğü durum çalışmasında göreli olarak küçük olacaktır. Bu, durum çalışmalarının derinlemesine ve ayrıntılı bir araştırma yöntemi olmasından kaynaklanmaktadır (Yıldırım & Şimşek 2005).
2005–2006 öğretim yılında Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinde akademik ve idari yönetici sayısı 25, akademik personel 150, idari personel 30, lisans ve yüksek lisans okuyan öğrenci sayısı 4077’dir. Denizli Milli Eğitim Müdürlüğünde 2006 yılında 30; 2005–2006 öğretim yılında Denizli İli belediye sınırları içerisindeki Milli Eğitim Müdürlüğüne devlet lise, ilköğretim ve anaokulu yöneticicisi 254, vakıfların açtığı lise, ilköğretim ve anaokulu yöneticicisi 25; devlet lise, ilköğretim ve anaokulunda görev yapan anaokulu, sınıf ve branş öğretmeni 4234; vakıfların açtığı lise, ilköğretim ve anaokulunda görev yapan anaokulu, sınıf ve branşa öğretmeni 350, Denizli’de görev yapan ilköğretim müfettişi 40, 2004–2005 öğretim yılında Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nden mezun olan 600, 2005–2006 öğretim yılında Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğrenci velisi 3900, Denizli’deki eğitim sendikası yöneticileri, dernek-gönüllü yardım kuruluşu yöneticileri, medya, meslek odası yöneticisi 110’ dur.
Araştırmanın verileri şans (random) ve oranlı küme örnekleme yöntemiyle seçilen örneklem üzerinden toplanmıştır. Eğitim fakültesi içi ve dışı paydaşlardan toplam 223 kişi örnekleme alınmış ve anketi cevaplandırmıştır (Tablo 1). Fakülte içi paydaşlardan Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi akademik ve idari yöneticileri, akademik ve idari personeli ve öğrencilerinden 118 kişi örnekleme alınmış ve anketi cevaplandırmıştır. Fakülte dışı paydaşlardan Milli Eğitim Müdürlüğü yöneticileri, devlet ve özel okul yöneticileri, devlet ve özel okul öğretmenleri, müfettişler, mezunlar ve öğrenci velileri, sivil toplum örgütü yöneticilerinden 105 kişi örnekleme alınmış ve anketi cevaplandırmıştır.
Tablo 1 Örneklemin Dağılımı FAKÜLTE İÇİ
PAYDAŞLAR
FAKÜLTE DIŞI PAYDAŞLAR
Fakü lte yö n eti cileri Aka d emi k pers onel İda ri pe rs onel Ö ğre nci M illi E ğitim Mü dürlü ğü Yön eticileri Devlet Ok ulu Yö neticileri Özel Oku l Yöneticileri Devlet Ok ulu Ö ğretmen leri Özel Okul Ö ğretmen leri M ü fetti ş Mez u n -Ö ğren ci Velisi Si vi l To pl u m Ör güt ü Yön eticileri FA KÜL TE İÇ İ PAYD A ŞLAR TOPL AM FA KÜL TE D IŞ I PAYD A ŞLAR TOPL AM GEN EL T O P L AM Örneklem 12 31 4 71 6 10 3 43 7 4 21 11 118 105 223
Verilerin Toplanması ve Çözümlenmesi
Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi hakkında fakülte içindeki ve dışındaki paydaşların algıları, geliştirilen “açık uçlu yazılı anket” yoluyla toplanmıştır. Veri toplama aracının “açık uçlu yazılı anket” olması çalışmanın bir gereğidir. Çünkü yapılan durum
çalışması gereği ankete katılanlardan “özgün (yaratıcı)” cevaplar alınması gerekmektedir.
Bunu sağlama yollarından biri de açık uçlu yazılı anket uygulamasıdır. Anket, örnekleme alınanlardan gönüllü olanlara uygulanmıştır. Anketi cevaplandıranların anket konusundaki soruları bire bir görüşmelerle cevaplandırılmıştır. Açık uçlu yazılı anket, şans (random) ve oranlı küme örnekleme yöntemiyle seçilen örneklem grubundaki sayıya ulaşıncaya kadar gönüllülük ve anketi sorularını cevaplandırmaya ikna etme ilkesi işletilerek uygulanmıştır.
Araştırmada geçerliliği sağlamak için ankete katılanlardan doğru, özgün ve yansız bilgi sağlayacak açık uçlu soruların cevaplandırılması kullanılmıştır. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi hakkında fakülte içindeki ve dışındaki paydaşlardan elde edilen veriler
tematik içerik analizine tâbi tutulmuştur. Kodlamalar belirli kategoriler altında toplanarak temalar oluşturulmuştur. Her bir tema en az bir paydaş tarafından tanımlanan imaj ile
desteklenmiştir. Bu temaların birbirilerinden farklı olmasına ve kendi aralarında anlamlı bir bütün oluşturmasına dikkat edilmiştir. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin önemli iç ve dış paydaşlarına göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin Eğitim Fakültesi için sağladığı fırsatlar ve oluşturduğu tehditlerin tamamına bulgular kısmında yer verilmiştir.
Araştırmada güvenirliği sağlamak için araştırma süreci, verilerin analiz sonuçları değerlendirmeye olanak verecek şekilde ayrıntılı bir biçimde tanımlanmıştır. Araştırmada geliştirilen “Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin önemli iç ve dış paydaşlarına göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin Eğitim Fakültesi için sağladığı fırsatlar ve oluşturduğu tehditler” in söz konusu temaları temsil edip etmediği konusunda uzman görüşüne başvurulmuştur. Oluşturulan her tema yüzdelerle ifade edilmiştir. Fakat buradaki yüzdeler nicel araştırmalarda olduğu gibi istatistikî olarak karşılaştırmalar yapmak için kullanılamaz. Nitel araştırmalarda yüzdeler, nitel araştırmanın doğası gereği sıralama ve fikir verme amacına yönelik olarak kullanılır.
Bulgular ve Yorum
Araştırma verilerinin tematik içerik analiziyle çözümlenmesiyle bulgular elde edilmiş ve bu bulgular yorumlanmıştır.
1-Paydaşların Algısına Göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin Dışında Oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni Etkileyen Güç ve Eğilimlerin Fakülteye Sağlayabileceği Fırsatlar
Paydaşların algısına göre, “Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin dışında
oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye sağlayabileceği fırsatlar”
otuz sekiz kategoride toplanmıştır. Üretilen toplam fırsat tanımı sayısı 216’ dır.
Tablo 2 Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye sağlayabileceği fırsatlar
FIRSATLAR % 1. Denizli’deki sanayi ve ticaret kurumlarının (özel sektörün) yapılacak projelere maddi destek
sağlaması
21.29
2. Denizli’nin zenginlerinin fakülteye maddi destek sağlaması 15.74
3. Denizli’nin zenginlerinin öğrencilere burs sağlaması 6.94
4. Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) öğretmen yetiştirmeye istihdam sağlayarak katkıda bulunması 4.16 5. Hükümetin / üst yönetimin bütçeden Yüksek Öğretim Kurumu’na (YÖK) ayrılan payı artırarak
maddi olanakları iyileştirmesi
4.16
6. Herhangi bir fırsat sağlamaz 3.70
7. Denizli’nin batıda yer almasının öğrenci tercihinde avantaj sağlaması 3.24 8. Denizli’deki eğitim özel sektörünün mezunlara iş vermesi 3.24
9. Sivil toplum örgütlerinin fakültenin halkla bütünleşmesini sağlaması 3.24 10. Siyasetin eğitim politikalarını yapıcı etkilemesi ve diyalogla oluşturması 3.24
11. Fikrim/ bilgim yok 3.24
12. Yüksek Öğretim Kurumu’nun (YÖK) yaptığı yeniden yapılanmayla nitelikli öğretmenlerin yetişeceği eğitim programlarını oluşturması
2.77 13. Medyanın halkı öğretmenin, eğitimin önemi konusunda bilinçlendirmesi 1.85 14. Avrupa Birliği’ne (AB) giriş politika ve süreçlerinin öğretmen yetiştirmede AB standartlarını
yakalama fırsatı vermesi
1.38
15. Yüksek Öğretim Kurumu’nun (YÖK) akademik özerkliği sağlaması 1.38 16. Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin eğitimin etkili ve verimli verilmesini kolaylaştırması 1.38
17. Eğitim sendikalarının eğitim sorunlarının çözümünde fakülteyle işbirliği yaparak katkı sağlaması 1.38
18. Diğer kurumlarla olan işbirliğinin fakülteyi içer kapanık olmaktan kurtarması 1.38 19. Sivil toplum örgütlerinin toplumun ihtiyaçlarını tespit ederek fakülte yönetimini etkilemesi 1.38
20. Sivil toplum örgütlerinin çıkardığı dergi ve kitapların öğretmen yetiştirmeye katkı sağlaması 1.38 21. Giderek daha çok sayıda öğretmene ihtiyaç duyulmasının fakültenin önemini artırması 1.38
22. Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin fakülteye yeni ufuklar açması 0.92 23. Üniversite yönetiminin fiziki ve teknolojik alt yapıyı kurmada fakülteyi desteklemesi 0.92
24. Yurt dışındaki eğitim fakülteleriyle işbirliği yaparak uluslar arası akreditasyonun sağlanması 0.92
25. Diğer eğitim fakültelerinin işbirliği için fırsat sunması 0.92 26. Öğrenci Seçme Sınavı’yla (ÖSS) uygun öğrencilerin seçilip gelmesi 0.92
27. Yüksek Öğretim Kurumu’nun (YÖK) nitelikli öğretim elemanı yetiştirilmesine önem vermesi 0.92
28. Siyasetin ülkenin gelişimiyle ilgili düşüncelerinden fakülte yönetiminin yararlanması 0.92 29. Turistik bölge Pamukkale’nin Denizli’nin tanıtımını yapmasının fakültenin tercih edilmesini
olumlu etkilemesi
0.92
30. Belediyenin toplu taşım araçlarında öğrenciye daha fazla indirim yapması 0.92 31. Yüksek Öğretim Kurumu’nun (YÖK) eğitim fakülteleri arasında eşitliği sağlaması 0.46
32. Eğitim fakültesinin fakülteyi etkileyen güçlere karşı direnerek üniversal gücünü kanıtlaması 0.46 33. Fakültenin bilim, sanat, kültür merkezi olmasında mahalli yönetim, sivil toplum örgütlerinin
destek olması
0.46
34. Nitelikli öğrencilerin fakülteyi seçmesinin fakülte açısından önemli bir avantaj sağlaması 0.46
35. Öğrenci velilerinin çocuğunu takip etmesinin fakültenin işini kolaylaştırması 0.46 36. Kredi ve Yurtlar Kurumunun fakülte öğrencilerinin barınma sorunlarını çözmesi 0.46
37. Eğitime inanan vali ve belediye ve başkanının fakülteye katkı sağlaması 0.46 38. Medyanın toplumdaki diğer kurumlara, halka fakülteyi tanıtması 0.46
Paydaşların algısına göre, Pamukkale Üniversitesi’ Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye sağlayabileceği fırsatlar 38 kategoride toplanmıştır. Paydaşların algısına göre, Pamukkale Üniversitesi’ Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye sağlayabileceği fırsatlardan ilk sırada % 21.29 ile “Denizli’deki sanayi ve ticaret kurumlarının
(özel sektörün) yapılacak projelere maddi destek sağlaması” gelmektedir. Projeler için özel
sektörden destek almada projenin uygulamada hemen kullanılabilecek sonuçlar ortaya koyması büyük rol oynamaktadır. Paydaşların algısına göre, Pamukkale Üniversitesi’ Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye sağlayabileceği fırsatlardan ikinci sırada % 15.74 ile “Denizli’nin zenginlerinin fakülteye
maddi destek sağlaması” gelmektedir. Zenginlerin fakülteye yardım etmesinde kişinin
isminin kalıcı olarak yardımın kullanıldığı yerde görülmesi oldukça etkilidir. Paydaşların algısına göre, Pamukkale Üniversitesi’ Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye sağlayabileceği fırsatlardan üçüncü sırada % 6.94 ile “Denizli’nin zenginlerinin öğrencilere burs sağlaması” gelmektedir. Zenginler öğrencilere burs sağlamada diğer devlet kuruluşlarına göre daha secici davranabilmektedir.
Tartışma
Paydaşların algısına göre, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye sağlayabileceği fırsatlarla ilgili tartışma noktaları şunlar olabilir:
Bölgesel düzeydeki fırsatlar
Kurumun içinde bulunduğu bölge kuruma birtakım fırsatlar sunmaktadır. Kurum içinde yer aldığı bölgenin kendisine sağlayabileceği fırsatların farkında olmalı ve bunları kurumun amaçlarını gerçekleştirme doğrultusunda harekete geçirmelidir. Eğitim fakülteleri de içinde bulundukları bölgenin kendilerine sunabileceği fırsatların farkında olmalı ve bunlardan amaçlarını gerçekleştirmede etkin bir şekilde yararlanabilmelidir. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi paydaşlarının algılarına göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye sağlayabileceği fırsatlardan
• % 21.29 ile ilk sırada yer alan “Denizli’deki sanayi ve ticaret kurumlarının (özel
sektörün) yapılacak projelere maddi destek sağlaması”,
• % 15.74 ile ikinci sırada yer alan “Denizli’nin zenginlerinin fakülteye maddi destek
sağlaması”,
• % 6.94 ile üçüncü sırada yer alan “Denizli’nin zenginlerinin öğrencilere burs
sağlaması”,
• % 3.24 ile altıncı sırada yer alan “Denizli’nin batıda yer almasının öğrenci tercihinde
avantaj sağlaması”, “Denizli’deki eğitim özel sektörünün mezunlara iş vermesi”,
• 1.38 ile dokuzuncu sırada yer alan “Eğitim sendikalarının eğitim sorunlarının
çözümünde fakülteyle işbirliği yaparak katkı sağlaması”, “Diğer kurumlarla olan işbirliğinin fakülteyi içer kapanık olmaktan kurtarması”,
• % 0.92 ile onuncu sırada yer alan “Üniversite yönetiminin fiziki ve teknolojik alt
yapıyı kurmada fakülteyi desteklemesi”, “Turistik bölge Pamukkale’nin Denizli’nin tanıtımını yapmasının fakültenin tercih edilmesini olumlu etkilemesi”, “Belediyenin toplu taşım araçlarında öğrenciye daha fazla indirim yapması”,
• % 0.46 ile onbirinci sırada yer alan “Eğitim fakültesinin fakülteyi etkileyen güçlere
karşı direnerek üniversal gücünü kanıtlaması”, “Fakültenin bilim, sanat, kültür merkezi olmasında mahalli yönetim, sivil toplum örgütlerinin destek olması”,
“Öğrenci velilerinin çocuğunu takip etmesinin fakültenin işini kolaylaştırması”, “Eğitime inanan vali ve belediye ve başkanının fakülteye katkı sağlaması”, “Medyanın toplumdaki diğer kurumlara, halka fakülteyi tanıtması”
bölgesel düzeydeki fırsatlardır. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi kilit karar vericileri paydaşlarının algılarına göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye sağlayabileceği bölgesel düzeydeki fırsatlardan fakültenin hedeflerini gerçekleştirme yolunda etkin bir biçimde yararlanmalıdır. Ayrıca ilk üç fırsatın “bölgesel düzeydeki fırsatlar” olması da iyi analiz edilmelidir.
Ulusal düzeydeki fırsatlar
Kurum toplum içinde yer alan diğer kurumlar gibi ülke genelinde kendisine sunabileceği fırsatların farkında olmalı ve bunlardan amaçlarını gerçekleştirme doğrultusunda yararlanabilmelidir. Ülke geneline hizmet öncesi eğitimle çeşitli branşlarda öğretmen yetiştiren eğitim fakülteleri kendisine sunulabilecek ulusal fırsatların farkında olmalı ve bu fırsatlardan amaçlarını gerçekleştirme doğrultusunda etkin bir şekilde yararlanmalıdır. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi paydaşlarının algılarına göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye sağlayabileceği fırsatlardan
• % 4.16 ile dördüncü sırada yer alan “Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) öğretmen
yetiştirmeye istihdam sağlayarak katkıda bulunması”, “Hükümetin / üst yönetimin bütçeden Yüksek Öğretim Kurumu’na (YÖK) ayrılan payı artırarak maddi olanakları iyileştirmesi”,
• % 3.24 ile altıncı sırada yer alan “Sivil toplum örgütlerinin fakültenin halkla
bütünleşmesini sağlaması”, “Siyasetin eğitim politikalarını yapıcı etkilemesi ve diyalogla oluşturması”,
• % 2.77 ile yedinci sırada yer alan “Yüksek Öğretim Kurumu’nun (YÖK) yaptığı
yeniden yapılanmayla nitelikli öğretmenlerin yetişeceği eğitim programlarını oluşturması”,
• % 1.85 ile sekizinci sırada yer alan “Medyanın halkı öğretmenin, eğitimin önemi
konusunda bilinçlendirmesi”,
• % 1.38 ile dokuzuncu sırada yer alan “Yüksek Öğretim Kurumu’nun (YÖK)
çözümünde fakülteyle işbirliği yaparak katkı sağlaması”, “Diğer kurumlarla olan işbirliğinin fakülteyi içer kapanık olmaktan kurtarması”, “Sivil toplum örgütlerinin toplumun ihtiyaçlarını tespit ederek fakülte yönetimini etkilemesi”, “Sivil toplum örgütlerinin çıkardığı dergi ve kitapların öğretmen yetiştirmeye katkı sağlaması”,
• % 0.92 ile onuncu sırada yer alan “Diğer eğitim fakültelerinin işbirliği için fırsat
sunması”, “Öğrenci Seçme Sınavı’yla (ÖSS) uygun öğrencilerin seçilip gelmesi”, “Yüksek Öğretim Kurumu’nun (YÖK) nitelikli öğretim elemanı yetiştirilmesine önem vermesi”, “Siyasetin ülkenin gelişimiyle ilgili düşüncelerinden fakülte yönetiminin yararlanması”,
• % 0.46 ile onbirinci sırada yer alan“Yüksek Öğretim Kurumu’nun (YÖK) eğitim
fakülteleri arasında eşitliği sağlaması”, “Nitelikli öğrencilerin fakülteyi seçmesinin fakülte açısından önemli bir avantaj sağlaması”, “Kredi ve Yurtlar Kurumunun fakülte öğrencilerinin barınma sorunlarını çözmesi”
ulusal düzeydeki fırsatlardır. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi kilit karar vericileri paydaşlarının algılarına göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye sağlayabileceği ulusal düzeydeki fırsatlardan fakültenin hedeflerini gerçekleştirme yolunda etkin bir biçimde yararlanmalıdır.
Uluslar arası düzeydeki fırsatlar
Küreselleşme kurumlar için beraberinde bilişim teknolojisi, bölgesel ve küresel işbirlikleri, internet vb fırsatlar sağlayabilmektedir. Üniversitenin önemli bir birimi olan eğitim fakülteleri de küreselleşmenin kendisine sunabileceği yeni teknolojiler (bilgisayar, bilgi, haberleşme ve çoklu ortam), eğitimde internet erişimi, bölgesel ve küresel eğitim işbirliği fırsatlarından yararlanabilmelidir. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi de Erasmus programı çerçevesinde çeşitli Avrupa ülkelerindeki eğitim fakülteleriyle ikili anlaşmalar ve işbirliği yapmaktadır. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi paydaşlarının algılarına göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye sağlayabileceği fırsatlardan
• % 1.38 ile dokuzuncu sırada yer alan “Avrupa Birliği’ne (AB) giriş politika ve
“Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin eğitimin etkili ve verimli verilmesini kolaylaştırması”,
• % 0.92 ile onuncu sırada yer alan“Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin fakülteye yeni
ufuklar açması”, “Yurt dışındaki eğitim fakülteleriyle işbirliği yaparak uluslar arası akreditasyonun sağlanması”
uluslar arası düzeydeki fırsatlardır. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi kilit karar
vericileri paydaşlarının algılarına göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye sağlayabileceği uluslar arası düzeydeki fırsatlardan fakültenin hedeflerini gerçekleştirme yolunda etkin bir biçimde yararlanmalıdır.
2- Paydaşların Algısına Göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin Dışında Oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni Etkileyen Güç ve Eğilimlerin Fakülteye Oluşturabileceği Tehditler
Paydaşların algısına göre, “Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin dışında
oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye oluşturabileceği tehditler” yirmi sekiz kategoride toplanmıştır. Üretilen toplam tehdit tanımı sayısı 202’ dir.
Tablo 3 Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye oluşturabileceği tehditler
TEHDİTLER % 1. Siyasi kişilerin ve partilerin eğitim ve bilimi siyasallaştırması, bilimsel özerkliğe zarar vermesi 17.32
2. Öğrenciler arasındaki sağ-sol olaylarının gruplaşmalara, çatışmalara neden olması 14.85
3. Siyasi eğilimlerin personel alımına etki etmesi/ kayırmacılığa, kadrolaşmaya neden olması 11.88 4. Radikal grupların (yasa dışı örgütlerin / dinsel tarikatların, bölücü düşünce ve eğilimlerin)
öğrencileri kendi yanına çekmesi
8.41
5. Fikrim / bilgim yok 5.44
6. Denizli’nin pahalı şehir oluşunun seçecek öğrenciyi ve gelecek akademik personeli olumsuz etkilemesi
4.95 7. Yüksek Öğretim Kurumu’nun (YÖK) belirlediği ekonomik ve bilimsel politikaların sorun
yaratması
3.96 8. Fakültenin etrafındaki kafeteryaların öğrencileri yanlış yönlendirmesi 3.96 9. Yüksek Öğretim Kurumu’nun (YÖK) fakülteyi liseye çevirmemesi 2.97 10. Dışarıdan müdahalelerin bilimsel özerkliğine zarar vermesi 2.97 11. Siyasi kişilerin ve partilerin fakülte yönetimi üzerinde baskı kurması 2.97 12. Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) eğitim fakültelerine danışmadan yaptığı uygulamaların eğitim
fakültesini zor durumda bırakması
2.47
13. Bilimsel ve teknolojik gelişmeler takip edilmediğinde çağın gerisinde kalınması 2.47
15. Denizli’nin deprem bölgesinde oluşunun seçecek öğrenciyi ve gelecek akademik personeli olumsuz etkilemesi
1.98
16. Yüksek Öğretim Kurumu’nun (YÖK) akademisyenler üzerinde baskı kurması 1.48 17. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi’nin (ÖSYM) yaptığı Öğrenci Seçme Sınavı’nın (ÖSS)
fakülteye girecek öğrencileri tam olarak seçememesi
1.48
18. Diğer eğitim fakültelerinin profesyonelliğinin rekabeti zorlaştırması 1.48 19. Medyanın öğretmenin, eğitimin önemini konusunda halkı bilinçlendirmemesi 1.48
20. Fen edebiyat fakültesi öğrencilerinin öğretmen olmalarının eğitim fakültelerini olumsuz etkilemesi 0.49 21. Bürokrasinin fakültenin işleyişini yavaşlatması 0.49 22. Maliye Bakanlığı’nın (MB) öğretim üyesi kadrosu vermemesi 0.99 23. Öğretmen ücretlerinin ve itibarının düşük olmasının öğretmenliği seçecek olanları olumsuz
etkilemesi
0.49 24. Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) ortaöğretimde öğrencileri iyi yetiştirememesinin fakültedeki
eğitim-öğretimi zorlaştırması
0.49 25. İnternet üzerinde oluşan anti-paü gruplarının fakültenin imajına zarar vermesi 0.49
26. Hükümetin / üst yönetimin maddi olanakları kısıtlaması 0.49 27. Öğretmenliği sevmeyen öğrencilerin fakülteyi seçmesinin, fakültedeki eğitim –öğretimi olumsuz
etkilemesi
0.49 28. Medya ile toplumda çıkarcı, benci anlayışın yerleşmesinin fakülte öğrencilerini olumsuz etkilemesi 0.49
Paydaşların algısına göre, Pamukkale Üniversitesi’ Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye oluşturabileceği tehditler 28 kategoride toplanmıştır. Paydaşların algısına göre, Pamukkale Üniversitesi’ Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye oluşturabileceği tehditlerden ilk sırada % 17.32 ile “Siyasi kişilerin ve partilerin eğitim ve
bilimi siyasallaştırması, bilimsel özerkliğe zarar vermesi” gelmektedir. Bir eğitim kurumu
olan eğitim fakültelerinde siyasal baskının minimum düzeyde olması gerekmektedir. Paydaşların algısına göre, Pamukkale Üniversitesi’ Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye oluşturabileceği tehditlerden ikinci sırada % 14.85 ile “Öğrenciler arasındaki sağ-sol olaylarının gruplaşmalara, çatışmalara
neden olması” gelmektedir. Öğrenciler arasındaki siyasi gruplaşmalar ve çatışmalar eğitim
fakültelerinin amaçlarının gerçekleşme düzeyini de olumsuz yönde etkileyecektir. Paydaşların algısına göre, Pamukkale Üniversitesi’ Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye oluşturabileceği tehditlerden üçüncü sırada % 11.88 ile “Siyasi eğilimlerin personel alımına etki etmesi/ kayırmacılığa, kadrolaşmaya
neden olması” gelmektedir. Eğitim fakülteleri akademik kurumlar olduğu için özellikle
akademik personel alımında “yeterlik” ön planda olmalıdır. Paydaşların algısına göre, Pamukkale Üniversitesi’ Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye oluşturabileceği tehditlerden dördüncü sırada % 8.41 ile “Radikal
grupların (yasa dışı örgütlerin / dinsel tarikatların, bölücü düşünce ve eğilimlerin) öğrencileri kendi yanına çekmesi” gelmektedir. Eğitim fakülteleri eğittiği öğretmen adaylarını
etkili rehberlik servisi ve sosyal-kültürel-sportif etkinliklerle kendisine bağlayabilmelidir. Paydaşların algısına göre, Pamukkale Üniversitesi’ Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye oluşturabileceği tehditlerden beşinci sırada % 4.95 ile “Denizli’nin pahalı şehir oluşunun seçecek öğrenciyi ve gelecek
akademik personeli olumsuz etkilemesi” gelmektedir. Eğitim fakülteleri için içinde bulunulan
ilin pahalı olması / olmaması öğrenci ve akademik personel için o şehrin cazibesini artırmakta /azaltmakta dolayısıyla bundan eğitim fakülteleri doğrudan etkilenmektedir.
Tartışma
Paydaşların algısına göre, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye oluşturabileceği tehditlerle ilgili tartışma noktaları şunlar olabilir:
Bölgesel düzeydeki tehditler
Kurumun içinde bulunduğu bölge kurum için birtakım tehditler de oluşturabilmektedir.. Kurum içinde yer aldığı bölgenin kendisine yönelik oluşturabileceği tehditlerin farkında olmalı ve bunları kurumun amaçlarını gerçekleştirme doğrultusunda fırsatlara çevirebilmek için harekete geçmelidir. Eğitim fakülteleri de içinde bulundukları bölgenin kendilerine karşı oluşturabileceği tehditlerin farkında olmalı ve bunları amaçlarını gerçekleştirmek için fırsatlara çevirebilmenin yollarını aramalıdır. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi paydaşlarının algılarına göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye oluşturabileceği tehditlerden
• % 4.95 ile beşinci sırada yer alan “Denizli’nin pahalı şehir oluşunun seçecek öğrenciyi
ve gelecek akademik personeli olumsuz etkilemesi”,
• % 3.96 ile altıncı sırada yer alan“Fakültenin etrafındaki kafeteryaların öğrencileri
yanlış yönlendirmesi”,
• % 1.98 ile dokuzuncu sırada yer alan “Denizli’nin deprem bölgesinde oluşunun
seçecek öğrenciyi ve gelecek akademik personeli olumsuz etkilemesi”
bölgesel düzeydeki tehditlerdir. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi kilit karar vericileri paydaşlarının algılarına göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye oluşturabileceği bölgesel düzeydeki
tehditleri fakültenin hedeflerini gerçekleştirmek için fırsatlara çevirebilmenin yollarını aramalıdır.
Ulusal düzeydeki tehditler
Kurum toplum içinde yer alan diğer kurumlar gibi ülke genelinde kendisine oluşturabileceği tehditlerin farkında olmalı ve bunları amaçlarını gerçekleştirme doğrultusunda fırsatlara çevirebilmek için harekete geçmelidir. Ülke geneline hizmet öncesi eğitimle çeşitli branşlarda öğretmen yetiştiren eğitim fakülteleri kendisine yönelebilecek ulusal tehditlerin farkında olmalı ve bunları amaçlarını gerçekleştirmek için fırsatlara çevirebilmenin yollarını aramalıdır. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi paydaşlarının algılarına göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye oluşturabileceği tehditlerden
• % 17.32 ile ilk sırada yer alan “Siyasi kişilerin ve partilerin eğitim ve bilimi
siyasallaştırması, bilimsel özerkliğe zarar vermesi”,
• % 14.85 ile ikinci sırada yer alan “Öğrenciler arasındaki sağ-sol olaylarının
gruplaşmalara, çatışmalara neden olması”,
• % 11.88 ile üçüncü sırada yer alan “Siyasi eğilimlerin personel alımına etki etmesi/
kayırmacılığa, kadrolaşmaya neden olması”,
• % 8.41 ile dördüncü sırada yer alan “Radikal grupların (yasa dışı örgütlerin / dinsel
tarikatların, bölücü düşünce ve eğilimlerin) öğrencileri kendi yanına çekmesi”,
• % 3.96 ile altıncı sırada yer alan “Yüksek Öğretim Kurumu’nun (YÖK) belirlediği
ekonomik ve bilimsel politikaların sorun yaratması”,
• % 2.97 ile yedinci sırada yer alan “Yüksek Öğretim Kurumu’nun (YÖK) fakülteyi
liseye çevirmemesi”, “Dışarıdan müdahalelerin bilimsel özerkliğine zarar vermesi”, “Siyasi kişilerin ve partilerin fakülte yönetimi üzerinde baskı kurması”,
• % 2.47 ile sekizinci sırada yer alan “Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) eğitim
fakültelerine danışmadan yaptığı uygulamaların eğitim fakültesini zor durumda bırakması”,
• % 1.48 ile onuncu sırada yer alan “Yüksek Öğretim Kurumu’nun (YÖK)
akademisyenler üzerinde baskı kurması”, “Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi’nin (ÖSYM) yaptığı Öğrenci Seçme Sınavı’nın (ÖSS) fakülteye girecek öğrencileri tam olarak seçememesi”, “Diğer eğitim fakültelerinin profesyonelliğinin rekabeti
zorlaştırması”, “Medyanın öğretmenin, eğitimin önemini konusunda halkı bilinçlendirmemesi” ,
• % 0.49 ile onbirinci sırada yer alan “Fen edebiyat fakültesi öğrencilerinin öğretmen
olmalarının eğitim fakültelerini olumsuz etkilemesi”, “Bürokrasinin fakültenin işleyişini yavaşlatması”, “Maliye Bakanlığı’nın (MB) öğretim üyesi kadrosu vermemesi”, “Öğretmen ücretlerinin ve itibarının düşük olmasının öğretmenliği seçecek olanları olumsuz etkilemesi”, “Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) ortaöğretimde öğrencileri iyi yetiştirememesinin fakültedeki eğitim-öğretimi zorlaştırması”, “İnternet üzerinde oluşan anti-paü gruplarının fakültenin imajına zarar vermesi”, “Hükümetin / üst yönetimin maddi olanakları kısıtlaması”, “Öğretmenliği sevmeyen öğrencilerin fakülteyi seçmesinin, fakültedeki eğitim – öğretimi olumsuz etkilemesi”, “Medya ile toplumda çıkarcı, benci anlayışın yerleşmesinin fakülte öğrencilerini olumsuz etkilemesi”
ulusal düzeydeki tehditlerdir. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi kilit karar vericileri paydaşlarının algılarına göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye oluşturabileceği ulusal düzeydeki tehditleri fakültenin hedeflerini gerçekleştirmek için hem olumsuz etkilerini giderebilmenin hem de fırsatlara çevirebilmenin yollarını aramalıdır. Ayrıca ilk üç tehdidin “ulusal düzeydeki tehditler” olması da iyi analiz edilmelidir.
Uluslar arası düzeydeki tehditler
Küreselleşme beraberinde kurumlar için birçok tehdidi de beraberinde getirmektedir. Küreselleşmeyle birlikte özellikle yükseköğretimde düşük ve orta sınıflardan gelenler için “eğitimde fırsat eşitsizliği” derinleşmiş ve bilgi ve teknolojiye sahip olanlar ile olmayanlar yükseköğretim kurumları arasında “dijital bölünme” ortaya çıkmıştır. Üniversitenin önemli bir birimi olan eğitim fakültelerini bu tehditlerden ayrı düşünemeyiz. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi paydaşlarının algılarına göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye oluşturabileceği tehditlerden
• % 2.47 ile sekizinci sırada yer alan “Bilimsel ve teknolojik gelişmeler takip
uluslar arası düzeydeki bir tehdittir. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi kilit karar vericileri paydaşlarının algılarına göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin fakülteye oluşturabileceği uluslararası düzeydeki tehdidi fakültenin hedeflerini gerçekleştirmek için fırsata çevirebilmenin yollarını aramalıdır.
Sonuç
Diğer kurumlar gibi Pamukkale Üniversitesinin önemli bir birimi olan Eğitim Fakültesi de kurumun dışında oluşan güç ve eğilimlerden etkilenmektedir. Paydaşların algısına göre, Pamukkale Üniversitesi’ Eğitim Fakültesi’nin dışında oluşan ve Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin ilk üçü (1) Siyasi partiler, eğilimler, güçler olaylar,
baskılar (% 14.85), (2) Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK)( % 13.86), (3) Sivil toplum örgütleri (% 6.43) dir. Kurumun dışında oluşan güç ve eğilimlerin kurumlara etkisi iki yönlü
olmaktadır. Kurumun dışında oluşan güç ve eğilimlerin kurum için etkilerinden biri birtakım fırsatları beraberinde getirmesidir. Kurumun dışında oluşan güç ve eğilimlerin kurum için etkilerinden diğeri birtakım tehditleri beraberinde getirmesidir. Çalışma sonucu iç ve dış paydaşların algısına göre Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinin dışında oluşan ve Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’ni etkileyen güç ve eğilimlerin Eğitim Fakültesi için sağladığı ilk üç fırsat sırasıyla (1) “Denizli’deki sanayi ve ticaret kurumlarının (özel sektörün) yapılacak projelere maddi destek sağlaması”, (2) “Denizli’nin zenginlerinin fakülteye maddi destek sağlaması”, (3) “Denizli’nin zenginlerinin öğrencilere burs sağlaması” dır; oluşturduğu ilk üç tehdit sırasıyla (1) “Siyasi kişilerin ve partilerin eğitim ve bilimi siyasallaştırması, bilimsel özerkliğe zarar vermesi”, (2) “Öğrenciler arasındaki sağ-sol olaylarının gruplaşmalara, çatışmalara neden olması”, (3) “Siyasi eğilimlerin personel alımına etki etmesi/ kayırmacılığa, kadrolaşmaya neden olması” dır. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi kilit karar vericileri, iç ve dış paydaşlara göre kurumun dışında oluşan güç ve eğilimlerin sağladığı fırsatları değerlendirebilmeli, oluşturduğu tehditleri “fırsat” a dönüştürmek için stratejiler geliştirebilmelidir.
Yararlanılan Kaynaklar
Aslan, B. (2005) Avrupa Birliği Yüksek Öğretim Alanı ve Yüksek Öğretimde Kalite Çerçevesinin Belirlenmesi, Milli Eğitim Dergisi, 33 (167), 386–393
Bolman, L. G. & Deal, E. T. (1984) Modern Approaches to Understanding and Managing
Organizations California: Publishes, Jossey-Bass Inc.,
Didou-Aupetit, S. (2002). Küreselleşme, NAFTA ve Meksika’da Yüksek Öğretim Sistemi: Konular, Tehditler ve Reformlar, (Çevirenler: Haşim Koç, Gülçin Tunalı-Koç), Kuram
ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2 (1) , 81–92
DPT (1995) Dünyada Küreselleşme ve Bölgesel Entegrasyonlar Ankara, Yayın no: 2375 ____ (2006), Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama Kılavuzu (2. Sürüm), Ankara
____(2000) Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Küreselleşme Özel İhtisas Komisyonu Raporu Ankara, Yayın no: 2544
Erdem, A.R. (2002), Pamukkale Üniversitesi’nin Bugünü ve Geleceğine İlişkin Önemli İç ve Dış Paydaşlarının (İlgi Gruplarının) Algıları, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Yöneticiliği ve Deneticiliği, İzmir: Türkiye
Gündüz, M. (2002) Küreselleşen “Sanki” Dünyanın Sosyal Devlete Saldırısı, Eğitim
Araştırmaları, 2 (6), 34–43
ILO, Globalization http://www.itcilo.it/english/actrav/telearn/global/ilo/globe/new_page.htm
(20.11.2006)
Karlsen, G. E. (2002) Eğitim Yönetişimi, Küreselleşme ve Demokrasi, Kuram ve
Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2 (1), 93–104
Kızılçelik, S. (2002) Kapitalizmin Diasporası Olarak Küreselleşme, Eğitim Araştırmaları, 2 (6), 12–33
Koçel, T. (1995) İşletme Yöneticiliği (Yönetici Geliştirme, Organizasyon ve Davranış), İstanbul: Beta Yayınları, 405
Mcburnie, G. (2002). Küreselleşme, GATS ve Ulus-aşırı Eğitim, (Çevirenler: Haşim Koç, Gülçin Tunalı-Koç), Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2 (1) , 169–190
Milli, E. Küreselleşme ve Eğitim http://egitisim.inonu.edu.tr/EMilli_kuresellesme.htm
(20.11.2006)
Sönmez, V. (2002) Küreselleşmenin Felsefi Temelleri, Eğitim Araştırmaları, 2 (6), 1–11 Şimşek, H. & Yıldırım, A. (2005) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5. Baskı),
Ankara: Seçkin Yayıncılık
Üstel, E. L. (2005) Öğretmenler İçin AB Kılavuzu, Ankara: MEB
Yin, R.K. (1994). Case study research: Design and methods(2nd Edition). Beverly Hills, CA: Sage
Turan, E. & Orhan, K. & Erdem, A. R. & Demirci, K & Sarı, S. & Kara, İ. & Paker, T. & Uğur, A. & Gezer, K. (2006) PAU Eğitim Fakültesi Stratejik Planlama Taslak Çalışması, Denizli