o i b£, y
«Tarih» satılan sokaklar
A vru p a 'n ın turistik m erkezleri haline gelen
bu pazarlarda
aranan
herşey
bulunuyor
D
ÜNYANIN her yerleşim merkezinde mutlaka bir “ b itp azarı’’ vardır. Bunların var olmalarının nedeni de; insanlar hangi ekonomik dü zeyde olursa olsunlar hayat gö rüşlerindeki değişiklikler, kıy met ölçülerinin zaman süreci içerisinde erimesi veya bunları tekrar canlandıran ticaretin te melinde gizli, adına “moda” dediğimiz tüketimi durdurmayan âfet!.Bir başka neden de; dünya ekonomisinin dalgalarına dayana mayarak çöküntüye uğrayan, parçalanan aileler ve kişiler! Bit- pazarlarmın önemi ve ilginçliği, ülkelerin ve insanlarının temel zenginlikleri, eskilikleri ve de tarihlerinin renkliliği ile orantdı- dır. Bu pazarlar arasında en ilginçleri Paris, Londra, Roma ve Viyana’nınkilerdir. Zira buralar da sadece eski ve kullanılmış eşya değil; “ tarih” de satılır...
Batıklar bu pazarlara nedense bizim dediğimiz gibi “bitpazarı” değil de “pirepazarı” derler.
«TARİH» SATILAN SOKAKLAR
(Baştarafı 1. Sayfada)
örneğin Paris’te "Marché aux puces”, Londra’da “ Flea Mar ket” , Alman lisamnda “Floh- markt” ve İtalya’da da “Pulce Mercato”dur. Bizim "bitpazarı” deyişimizin nedeni "pire”den çok "b it”i sevmiş, bu yaratıkla daha
çok “haşır-neşir” olurmuşuz gibi bir gerekçeye herhalde dayan- mıyordur! Her ne kadar; “pire it’de, bit yiğit’de bulunur” ata sözünü çok kullansak da...
İlginç "pazar”lar arasında Pa- ris’deki “Marché aux puces”dan söz etmiştik. Burada sanattan
Bitpazartannda bir Stradivarius kemanın parçalarına yahut ünlü bir ressamın eskizlerine rastlayabilirsiniz
anlayan, dikkatli gözler belki de kiloyla satılmış kitap ve kâğıtlar arasında hâlâ Monets, Renoir, Degas yahut Cezannes’dan kal mış bir çalışma eskizi veya Hu- go’nun not defterini bulabilirlBu arada bilmem kaçıncı Louis’in oturağını veya nefis bir Çin va zosunu, eskimiş şarap kokulu Kafkas halisim yahut da Paris’in kurtuluşunda bir nazi generali nin sırtından koparılmış üni formasına kadar dünyanın çeşi dini bulur. Bu pazarlar genelde her yerde pazargünleri sabahtan öğleye kadar kurulur, tabiî istis naları hariç. Londra’da Notting Hill Gate semtinde “ Portobello” caddesinde cumartesi günleri daha çok metal ve gümüş eşyalar satılır.
R d M A 'M IN
P A Z A R Y E R İ
Roma’da, Trastevere semtin de “Porta Portese”de iki km. uzunluğunda, 2500’den fazla sa tıcının her cumartesi akşamın dan pazar günleri öğleye kadar kurduğu “pazaryeri” de eğlence li ve çok ilginçtir! Bir kez; 2500 İtalyan’ın bağırıp, çağırarak, kavga ederek birarada bulunma larını seyretmek yeter...Yere se rilmiş bir battaniye eskisi üzerin de eski bir gramofon, tahta Sicilya heykelleri, Mussolini’nin madalyaları, Kont •• Ciano’nun evinin kapı tokmakları, pirinç meşaleler, ibrikler, yağ kandille ri, azizlerin heykelleri ve kimbilir daha neler, neler...
Roma’da "Porta Portese” diye anılan Pulce Mercato’da hazırlık cumartesi akşam üzerinden baş lar. Napolitenler (Napoliler) kamyonlar ile Romanlardan (Ro malılar) daha önce gelip yer kapmaya çalışırlar. B ir koşuşma başlar, sanki en iyi yeri tutanın en çok satacağı garantiymiş gibi!.
Bu pazarların en devamlı müş terileri Amerikalı turistlerdir.
Çünkü Amerikan basınında Av rupa pirepazarlarından 10 dola ra alınmış bir eşyanın New York, Chicago veya herhangi bir mü zayedede 500-1000 dolara satıl dığına dair çok yazı yayınlanır!. Bu nedenle, son yıllarda bavul lara sığabildiğince Avrupa eski leri “Yeni dünyanın” yolunu tutmaktadır! Bu ilgi, bir de dolarla pazarlık geleneğim getir miştir bu pazarlara, özellikle de Porta Portese’ye...
Cumartesi geceleri pazarda yer kavgaları bitip, yerleşme ta mamlandıktan sonra neşe ve eğlence başlar ve sabaha dek sürer Porta Portese kaldırımla rında... Kafalar şaraplanmış, gi tarlardan iniltili sesler ve Napo- liten şarkılar sarar yol boylarım. Diğer tarafta da; köşebaşlann- da, kapı içlerinde pazarcı ateşli
kızların aşk sahneleri sergilenir, işte bu nedenle Roma’daki tu ristler Via Veneto, sinema, tiyat ro hatta opera dönüşü çok kez gece kıyafetleriyle Porta Portese caddelerine sarkarlar, en azın dan gözleri ve kulaklar ile pay laşırlar paz araların bir gecesini... Viyana’nın “Flochmarkt”ı çok daha ciddî ve de mal yönünden de kalitelidir. Kolay mı koca bir imparatorluğun artıklarım bile sergilemek?.. Operaya yakın, Karls-Platz civarında Türk pa zarının arkasındadır ve pazar sabahları kurulur. Viyana Floch- markt’mda en belirgin farklılık müzik, resim ve biblo çeşitlerin deki bolluk, mal kalitelerinde, özellikle kristallerde üstünlük ve oyuncaklardır. Satıcılarının da en sakin, hatta sessiz pazarlar dan biri olduğu söylenebilir. Sonuç olarak; Avrupa gezilerin de boş bir pazar sabahının sıkın tısını duymaya gerek yoktur.
Hem ziyaret, hem ticaret mantı ğı ile tarihin koridorlarında yani
"pirepazarlarında” dolaşmak olanağı da vardır. Dedik a; her kentte her pazar mutlaka bir “pazar” vardır diye...
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
