*Selçuk Üniversitesi, Di Hekimli i Fakültesi, Endodonti Bilim Dal , KONYA. **K r kkale Üniversitesi, Di Hekimli i Fakültesi, Endodonti Bilim Dal , KIRIKKALE. ***Süleyman Demirel Üniversitesi, Di Hekimli i Fakültesi, Endodonti Bilim Dal , ISPARTA. 38
ENDODONT DE KULLANILAN GEÇ C
RESTORAT F MATERYALLER N M KROSIZINTISI
MICROLEAKAGE OF TEMPORARY RESTORATIVE
MATERIALS USED IN ENDODONTICS
Ayçe ÜNVERD ELDEN Z* Ali ERDEM R**
Necdet ADANIR*** Sema BELL *
ÖZET
Geçici restoratif materyaller, endodontide daimi bir dolgu yerle tirilinceye kadar randevular aras nda giri kavitesini kapatmak amac yla kullan lmaktad r. Bu in vitro çal man n amac , okluzo-distal (OD), mezio-okluzo-distal (MOD) ve okluzal (O) kavitelerde de i ik geçici restoratif materyallerin kapatma kabiliyetini kantitatif olarak de erlendirilmesidir. Test edilen materyaller Cavit G (ESPE, Seefeld, Germany) ve IRM (Dentsply, Milford, USA) dir. Çal mada 60 adet çürüksüz, tek köklü premolar di kullan ld . Kök kanallar endodontik olarak haz rland ve di ler rasgele her biri 10 di içeren 6 gruba ayr ld . Bki farkl materyal 3 farkl tip kavite de uyguland . Grup 1: Okluzal kavite-Cavit G, Grup 2: Okluzal kavite-IRM, Grup 3: OD Cavit G, Grup 4: OD IRM, Grup 5: MOD kavite-Cavit G, Grup 6: MOD kavite-IRM. Restorasyonlar yerle tirildikten sonra, di ler distile suda 37oC de bekletildi.
Test edilen materyallerin s zd rmazl s v filtrasyon metodu ile belli zaman aral klar ndan sonra ölçüldü (1 gün, 3 gün ve 7 gün). S z nt deneysel olarak di e ba lanan kapiller cam tüp içindeki hava kabarc n n hareketiyle ölçüldü. S v hareketinin ölçümü 8 dakika süresince 2 dakikal k aral klarla yap ld ve L/min/cm H2O
olarak hesapland . Tekrarlayan ölçümlerde elde edilen veriler Bki yönlü Varyans analizi kullan larak analiz edildi. Cavit G daha dü ük s z nt de erleri gösterse de, gruplar aras nda ve zaman aral nda, kullan lan kavite tipi ve materyale ba l olmaks z n istatistiksel olarak önemli bir fark bulunmad (p>0.05).
Anahtar kelimeler: Mikros z nt , geçici restoratif materyaller,
kavite ekli.
SUMMARY
Temporary restorative materials are used in endodontics to seal the access preparation between appointments until a permanent restoration placed. The purpose of this in vitro study was to quantitively evaluate the sealing properties of various temporary restorative materials used in OD, MOD and Occlusal access preparations. The materials tested were Cavit G (ESPE, Seefeld, Germany) and IRM (Dentsply, Milford, USA). Sixty extracted noncarious, single rooted, premolar teeth were used. The root canals were prepared endodontically and the teeth were then randomly divided into 6 groups including 10 teeth each. Three kinds of cavities and two different restorative materials were used. Group 1: Occlusal cavity-Cavit G, Group 2: Occlusal cavity-IRM, Group 3: OD-Cavit G, Group 4: OD-IRM, Group 5: MOD-Cavit G, Group 6: MOD kavite-IRM. Immediately after placement of the restoration, the teeth were immersed in distilled water and incubated at 37oC.
Sealing ability of the tested materials were measured using fluid filtration method at different time intervals (1 day, 3 days, 7 days). The leakage was measured by the movement of an air bubble in a capillary glass tube connected to the experimental tooth. Measurement of fluid movement were made at 2 minutes intervals for 8 minutes and calculated as L/min/cm H2O. Two Way Repeated
Analysis of Variance Test was used to analyse the data. Although Cavit G showed less leakage values, there was no statistically significant difference between the groups among time, cavity type and material used (p>0.05).
Key words: Microleakage, temporary restorative materials, cavity
39 G R .
Bakteriyel enfeksiyon pulpal ve periradiküler hastal klar n en yayg n nedenidir.1,2 Ba ar l bir kök-kanal
tedavisibakterivepulpadokusu art klar n n eliminasyonunu ve etkili dolguyu kolayla t rmak için düzgün bir kanal
ekillendirilmesini gerektirir. Kök kanal tedavisi vital ve enfekte olmayan di lerde geçici kapatma ihtiyac n elimine eden tek seans endodontik tedavi ile tamamlanabilir.3 Farkl zaman periyotlar için geçici
kapatman n zorunlu oldu u çok seansl tedavilerde,
enfekte kanall birçok vaka antibakteriyel
medikamentlerle kapatmay gerektirir.4 Endodontik
tedavi s ras nda uygun bir geçici restorasyonun yap lmamas , tedavi ba lang c ndan sonra devaml a r y ba latan faktörler aras nda ikinci s radad r.5 Buna göre,
geçici dolgu materyalleri oral kaviteden kök-kanal sistemine bakteri, s v ve organik materyallerin geçi ine kar uygun bir kapatma sa lamal ve ayn zamanda kanal içinden medikamentlerin s z nt s n da önlemelidir. Ayr ca bu materyallerin yerle tirilmesi ve ç kart lmas kolay olmal , kabul edilebilir estetik sa lamal ve tedavi s ras nda di yap s n korumal d r.
Geçici restoratif materyal olarak s kl kla kullan lan simanlar ya çinko oksit- kalsiyum sulfat esasl Cavit yada polimetakrilat rezinle güçlendirilmi çinko oksit öjenol esasl IRM’dir.6 Cavit çinko oksit, kalsiyum sulfat, çinko
sulfat, glikol asetat, polyvinil asetat resin, polivinil klorid asetat, triethanolamin ve pigment içeren önceden haz rlanm geçici dolgu materyalidir. Hidrofilik bir materyal olarak, Cavit su emilimine ba l olarak yüksek linear genle me katsay s na sahiptir. Webber ve ark.7Cavitin
linear genle mesinin çinko oksit öjenolün iki kat oldu unu bildirmi ler ve marjinal kapatma kabiliyetinin daha iyi olmas n da bu özelli ine ba lam lard r. IRM ise polimetil metakrilat rezinle güçlendirilmi çinko oksit öjenol simand r. Bu güçlendirme artan s k t rma kuvvetlerine kar dayan kl l k, a nma direnci ve sertlik miktar n n artmas n sa lar.8,9
Literatür tüm geçici restorasyon için kullan lan materyallerin bir miktar mikros z nt gösterdi ini ortaya koymu tur ve halen ideal bir materyal ortaya ç kmam t r. 1939’da Grosman’ n10 cam tüplerdeki çal mas ndan beri
dolgu materyalleriyle elde edilen kapatmay de erlendirmek için birçok teknik kullan lm t r. Bakteriyel infiltrasyonu gösteren in vivo teknikler d nda,11,12 boya13,14 veya
radyoizotop15 gibi materyallerin kullan ld in vitro
teknikler de mevcuttur. Ancak bu teknikler kalitatif ve yar
kantitatif tekniklerdir ve onlar n yorumu subjektif olabilir. Restorasyon materyallerinin kapatma kabiliyeti hakk nda daha iyi bir bilgi elde etmek için kantitatif metodlar n tercih edilmesi gereklidir,16-19çünkübu tekniklerara t r c n n
de erlendirmesine ba l de ildir ve analiz için örneklerin y k m gerekmez.
Baz endodontik tedavi gerektiren di lerde sadece okluzal bir giri kavitesinin aç lmas yeterli olabilirken, baz di lerde çürük lezyonuna ba l olarak OM ve OD veya MOD kavite preparasyonlar da gerekebilmektedir. Bu üç farkl kavite dizayn nda kullan lan geçici restoratif materyallerin kapatma kabiliyeti de i ebilir. Bu çal man n amac geçici restorasyon için kullan lan Cavit-G ve IRM materyallerinin farkl zaman aral klar nda, farkl kavite ekillerindeki kapatma etkinli inin kantitatif bir metod olan s v filtrasyon tekni i ile belirlenmesidir.
MATERYAL ve METOT
Bu çal ma için çekildikleri andan itibaren serum fizyolojik içerisinde saklanm olan, çürük içermeyen ve daha önceden yap lm bir restorasyonu bulunmayan 61 adet tek köklü ve tek kanall ortodontik nedenlerle çekilmi premolar di kullan ld . Çal man n ba lamas ndan hemen önce di ler yar m saat %5,25’lik sodyum hipoklorit (NaOCl) içinde bekletilerek kök yüzeyindeki yumu ak doku art klar n n uzakla t r lmas sa land . Bu i lemi takiben aeratöre tak l bir elmas fissür frez yard m yla su spreyi alt nda di lerin giri kaviteleri aç ld .
Uygun bir tirnerf (Vereinigte Dentalwerke, Germany) yard m ile di lerin pulpa dokusunun ç kart lmas n takiben 15 nolu bir e e (Mani Inc, Japan) kanal içine yerle tirildi ve tamamen apikalden ç k noktalar dikkate al narak çal ma boyu belirlendi. Esas apikal e e 60 olacak
ekilde step-back tekni i ile tüm di lerin apikal preparasyonlar yap ld . Bu i lemler s ras nda % 5,25’lik NaOCl ile irigasyon yap ld ve tüm di lerin apikal foramen geni liklerinin 45 no’lu e eye e it olmas sa land . Gates glidden frezlerin (Mani Inc, Japan) 2 ve 3 numaralar kullan larak kök kanallar n n servikal k sm geni letildi.
Daha sonra örnekler rasgele 10’ar di ten olu an 6 deneysel gruba ve 1 di ten olu an pozitif kontrol grubuna ayr ld . Blk iki grupta ve pozitif kontrol grubunda okluzal giri kavitesi aynen b rak ld . Grup 3 ve 4’te okluzo-distal (OD) kavite aç l rken, 5. ve 6. gruplarda mezio-okluzo-distal (MOD) kavite preparasyonlar
yap ld . Preparasyon tamamland ktan sonra 10 cc %5,25’lik sodyum hipoklorit ile tekrar irigasyon yap ld . Ka t konlarla kanallar kurutuldu ve giri kavitesine küçük bir pamuk pelet yerle tirildi.
S ras yla tüm kavitelerde geçici restorasyon olarak kalsiyum sülfat esasl Cavit-G (ESPE, Seefeld, Germany) ve güçlendirilmi çinko oksit öjenol siman olan IRM (Dentsply, Milford, USA) kullan ld . Tüm gruplarda haz rlanan kavite tipi ve kullan lan dolgu materyali Tablo I’de gösterilmektedir. Pozitif kontrol olarak ayr lan di ise dolgu yap lmadan bo b rak ld .
Tablo I. Çal mada kullan lan kavite ekli ve bu kavitelerde kullan lan materyaller
Grup 1 Grup 2 Grup 3 Grup 4 Grup 5 Grup 6
Kavite :ekli Okluzal Okluzal OD OD MOD MOD
Kullan<lan Materyal Cavit-G IRM Cavit-G IRM Cavit-G IRM
Restorasyon yerle tirildikten hemen sonra, di ler distile suda 37oC de etüve konuldu. Test edilen
materyallerin kapatma kabiliyeti s v filtrasyon metodu ile 1, 3 ve 7. günlerin sonunda ölçüldü.
S<v< filtrasyon tekni?i
Haz rlanan her örnek daha önce Wu ve ark.20
taraf ndan dizayn edilen alete yerle tirildi. Sistem s ras yla Oksijen tüpü, bas nçl tampon bölge, kapiller cam tüp, mikro r nga, paslanmaz çelik tüp ve bunlar birbirine ba layan plastik tüpten olu maktad r (Qekil 1). Oksijen tüpünden bas nç verildi i zaman bas nçl tampon bölgedeki distile su tüm sistemi doldurdu. Daha sonra oksijen tüpü kapat ld ve mikro r nga yard m yla bir hava kabarc olu turuldu ve bu hava kabarc n n kapiller cam tüp bölgesine gelmesi sa land .
Her di in kronu kök ucu aç kta kalacak ekilde plastik tüp içerisine yerle tirildi ve plastik tüp ve di aras nda olu abilecek s z nt y önlemek üzere siyanoakrilat yap t r c kullan ld . Paslanmaz çelik ba lay c arac l yla sisteme ba land . Oksijen tank aç ld ve bas nc n 3 psi olmas sa land . Hava kabarc n n hareketi gözlenerek s v geçi inin hacmi hesapland . Bu ölçüm 2 dakikal k aral klarla 4 kez tekrarland ve bu ölçümlerin ortalamalar hesapland .
Pozitif kontrol olarak ayr lan di sisteme ba land ve 1 dakikadaki s v geçi i ölçüldü (115 L/min/cm H2O)
ve % 100 lük s z nt olarak kaydedildi.
.ekil 1. Çal mada kullan lan s v filtrasyon metodunun ematik görüntüsü.
Tüm ölçümler, 3. ve 7. günün sonunda tekrarland . Sonuçlar % olarak kaydedildi ve tekrarlayan ölçümler için Bki yönlü varyans analizi kullan larak istatistiksel olarak analiz edildi.
BULGULAR
Tek köklü premolar di lerde üç farkl tip kavite ekli haz rlanarak, bu kavitelerde iki farkl geçici dolgu materyalinin kapatma kabiliyetinin kar la t r ld bu çal man n sonucunda elde edilen verilerin ortalama ve standart sapma de erleri Tablo II’de gösterilmektedir.
Cavit G daha dü ük s z nt de erleri gösterse de, gruplar aras nda ve zaman aral nda, kullan lan kavite tipi ve materyale ba l olmaks z n istatistiksel olarak önemli bir fark bulunmad (p>0.05).
Bu çal man n sonucunda elde edilen verilere göre kavite eklinin s z nt miktar n etkilemedi i bulundu (p<0.05).
Haz rlanan kavitelerin kapat lmas için kullan lan geçici dolgu maddesinin s z nt miktar n etkilese de bunun istatistiksel olarak önemli olmad görüldü (p>0.05).
TARTI.MA
S v filtrasyon tekni i Pashley ve ark.21 taraf ndan
dentin geçirgenli ini ölçmek için geli tirilmi ve bu teknik Derkson ve ark22 taraf ndan di -restorasyon
aras ndaki mikros z nt y ölçmek için modifiye edilmi tir. Tüm di -restorasyon ara yüzünün artan s z nt s n ölçebilen kantitatif bir teknik olmas bu tekni in en önemli avantaj d r. Tersine boya çal malar genellikle tek bir
41
Tablo II. Tüm gruplardan elde edilen standart sapma de erleri (L/min/cm H2O)
1. Gün 3. Gün 7. Gün
Grup 1 (O + Cavit G) 2.89x10-4±1.15x10-4 2.94x10-4±1.12x10-4 3.03x10-4±1.61x10-4
Grup 2 (O + IRM) 3.11x10-4±1.13x10-4 3.30x10-4±1.64x10-4 3.77x10-4±1.49x10-4
Grup 3 (OD + Cavit G) 3.17x10-4±1.19x10-4 3.22x10-4±1.23x10-4 3.27x10-4±1.45x10-4
Grup 4 (OD + IRM) 3.23x10-4±1.19x10-4 3.28x10-4±1.23x10-4 3.31x10-4±1.35x10-4
Grup 5 (MOD + Cavit G) 3.18x10-4±1.23x10-4 3.19x10-4±1.22x10-4 3.21x10-4±1.23x10-4
Grup 6 (MOD + IRM) 3.21x10-4±1.23x10-4 3.27x10-4±1.04x10-4 3.25x10-4±1.12x10-4
(n=10)
Pozitif kontrol: 115L/min/cm H2O
yüzde olu an s z nt n n nitel gözlemiyle yap labilir. Ayr ca s v filtrasyon metodu ayn örnekle birçok zaman diliminde ölçüm yap lmas n sa lar. Boya çal malar nda ise bu mümkün de ildir. Anderson ve ark.16 ile Derkson
ve ark.22 s v ak n pulpal yüzeyden okluzal yüzeye
do ru ölçmü ler ve s v filtrasyon metodunun s v yönüyle (pulpal yüzeyden d yüzeye veya d yüzeyden pulpal yüzeye) etkilenmeyece ini bildirmi lerdir. Bununla beraber Rutledge ve Montgomery23 bakteriyel ve tükürük geçi i
için mant k olarak do ru yönde (d yüzeyden pulpal yüzeye) bas nç ak n sa lamak için modeli modifiye etmi tir.
Yap lan bir çal mada di lerin apikal aç kl 25 ve 40 nolu e elere e it olacak kadar geni letme yap lan iki grup s v filtrasyon tekni iyle kar la t r lm ve 40’a kadar geni letilen grup önemli derecede daha fazla apikal s z nt göstermi tir.24 Çok küçük ve her di için
farkl olabilecek bir apikal darl k s z nt y etkileyebilir dolay s yla bu çal mada apikal aç kl n kullan lan her di te ayn olmas sa lanm t r.
Cavit’in kapatma kabiliyeti ile ilgili yap lan in vitro ve in vivo birçok çal mada oldukça iyi sonuçlar al nm t r. 1978 y l nda Webber ve ark.7 3.5 mm’lik
kal nl n Cavit’in metilen mavi s z nt s n önlemek için yeterli oldu unu bildirmi lerdir. Barkhordar ve Stark25
Cavit’in IRM ye göre daha iyi bir kapatma sa lad n göstermi lerdir. Krakow ve ark.11 anterior di lerde
yapt klar in vivo çal mada Cavit kullanm lar ve 32 vakan n 27’sinde s z nt olmad n veya çok az oldu unu bildirirken sadece %15 vakada fazla miktarda s z nt oldu unu bildirmi lerdir. Bir di er çal mada 4 mm kal nl kta kullan lan Cavit ve IRM kar la t r ld nda Cavit’in daha iyi sonuçlar verdi i bulunmu tur.26
Maymunlar n anterior di lerinde yap lan bir di er çal mada, 2, 7 ve 42. günlerde 2 mm kal nl ktaki Cavit’in bakteriyel mikros z nt y önlemede etkili olmad bulunmu tur.12 Yap lan birçok çal ma Cavit’in di er
materyallerle kar la t r ld nda kabul edilebilir bir kapatma sa lad n göstermektedir.13,27,28
Radyoizotop ve elektrokimyasal metotlar n kullan ld in vitro çal malar IRM’nin Cavit’e göre daha iyi sonuçlar verdi ini göstermi tir.18,29 Di er yandan
kalsium klorid radyoizotopunun15, boya
penetrasyonunun,28,30 s v filtrasyon metodunun16,17,27 ve
bakteriyel penetrasyonun19 kullan ld birçok in vitro
çal mada IRM’nin Cavit’e oranla daha dü ük kapatma kabiliyeti gösterdi i bildirilmi tir. Bakteri kullan lan in vivo ve in vitro çal malar n n ço unda ise IRM’nin Cavit’e e it veya daha iyi sonuçlar verdi i bildirilmi tir.8,11,26 In
vitro bakteriyel penetrasyon metodunun mikros z nt çal malar için kabul edilebilir bir yakla m oldu u dü ünülmektedir. Bununla beraber bu metot baz klinik faktörleri göz ard eder ve test edilen materyalin kapatma kabiliyetini yans tmaktan çok s z nt direnci ve antibakteriyel etkinin bir kombinasyonunu gösterir.6
Zmener ve ark.30 boya penetrasyonu tekni ini
kulland klar in vitro çal mada Cavit ve IRM’nin marjinal s z nt lar n n benzer oldu unu bildirmi lerdir. Barkhordar ve Stark25 yapt klar boya penetrasyon çal mas nda paralel
duvara sahip giri kaviteleri ile aç l olarak dizayn edilmi giri kavitelerini kar la t rm lar ve bu iki farkl kavite eklinin boya penetrasyonunu etkilemedi ini bildirmi lerdir. Bu çal mada Cavit istatistiksel olarak önemli bir farkl l k göstermese de daha iyi bir kapatma sa lam t r. Literatürde farkl di lerden olu an di gruplar nda aç lan kompleks giri kavitelerine uygulanan geçici restorasyonlar n etkinli ini kar la t ran bir çal maya rastlanm t r. Bu çal mada 1., 3., ve 7. günlerden sonra yap lan ölçümlerde Cavit’in IRM simandan daha az s z nt gösterdi i bildirilmi tir. Bu çal man n fark bizim çal mam zdan de i ik kavite preparasyonlar n n etkisi farkl gruplar olu turmak yerine farkl di ler içeren gruplarda aç lm kavitelerde bak lm olmas ve 7. gün ölçümlerinden sonra örneklere termal siklus uygulanmas d r. Ara t r c lar, termal siklus uygulamas n n her iki materyalin de s z nt s n art rd n bildirmi lerdir.
Bobotis ve ark.17 farkl geçici dolgu materyallerinin
(Cavit, Cavit G, TERM, Glass ionomer, Zinc phosphate, IRM ve Polycarboxylate) endodontik giri kavitelerini kapamadaki s zd rmazl n inceledikleri çal malar nda Cavit G’nin istatistiksel olarak önemli olmasa da IRM’den daha az s zd rd n göstermi lerdir. Bizim çal mam z n sonucu bu ara t r c lar n sonucuyla uyum halindedir. Bu in vitro s z nt çal mas n n sonucunda Cavit G’nin endodontik giri kavitelerinin seans aralar nda
geçici olarak kapat lmas nda, IRM simandan daha ba ar l oldu u bulunmu tur. Bunun nedeni Cavit G’nin s v absorbe ederek, geni leyip kavite duvarlar na IRM simana göre daha iyi adaptasyon göstermesi olabilir.
Cavit G’nin IRM simandan bir di er üstünlü ü, tek ve haz r bir pasta eklinde sat lmakta olmas nedeniyle endodontik kliniklerde kullan m n n rahat olmas , IRM siman gibi toz/likit oran nda kar m esnas nda meydana gelebilecek farkl l klar n s z nt s n etkilememesidir. Ancak, klinikte farkl kavite tiplerine uygulanm geçici dolgu maddelerine gelen termal etkileri, çi neme kuvvetlerini daha çok taklit eden yeni çal malara ihtiyaç vard r.
KAYNAKLAR
1. Kakehashi S, Stanley HR, Fitzgerald RJ. The effects of surgical
exposures of dental pulps ingerm-free and conventional laboratory rats. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Endod, 20: 340-9, 1965.
2. Möller AJR, Fabricius L, Dahlen G, Öhman AE, Heyden G.
Influence on periapical tissues of indigenous oral bacteria and necrotic pulp tissue in monkeys. Scan J Dent Res, 89: 475-84,1981.
3. Orstavik D. Intracanal medication. In: Pitt Ford TR, ed.
Harty’s Endodontics in Clinical Practice, 4th edn. Oxford, UK: Wright, p.113, 1997.
4. Sjögren U, Figdor D, Persson S, Sundqvist G. Influence of
infection at the time of root filling on the outcome of endodontic treatment of teeth with apical periodontitis. Int Endod J, 30: 297-306, 1997.
5. Abbott PV. Factors associated with continuing pain in
endodontics. Aust Dent J, 39: 157-61, 1994.
6. Naoum HJ, Chandler NP. Temporization for endodontics. Int
Endod J, 35: 964-78, 2002.
7. Webber RT, del Rio CE, Brady JM, Segall RO. Sealing quality
of a temporary filling material. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Endod, 46: 123-30, 1978.
8. BlaneyTD, Peters DD, SetterstromJ, BernierWE. Marginal
sealing quality of IRM and Cavit as assessed by microbial penetration. J Endodon, 7: 453-7, 1981.
9. Anderson RW, Powell BJ, Pashley DH. Microleakage of IRM
used to restore endodontic access preparations. Endod Dent Traumatol, 6: 137-41, 1990.
10. Grossman LI. A study of temporary fillings as hermetic
sealing agents. J Dent Res, 18: 67-71, 1939.
11. Krakow AA, de Stoppelaaar JD, Gron P. In vivo study of
temporary filling materials used in endodontics in anterior teeth. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Endod, 43: 615-20, 1977.
12. Lamers AC, Simon M, Van Mullem PJ. Microleakage of cavit
temporary filling material in endodontic acccess cavities in monkey teeth. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Endod, 49: 541-3, 1980.
13. Chohayeb AA, Bassiouny MA. Sealing ability of
intermediate restoratives used in enododontics. J Endodon, 11: 241-4, 1985.
14. Tamse A, Ben-Amar A, Gover A. Sealing properties of
temporary filling materials used in enodontics. J Endodon, 8: 322-5, 1982.
15. Marosky JE, Pattterson SS, Swartz M. Marginal leakage of
temporary sealing materials used betweeen endodontic appointmens and assessed by calcium 45-an in vitro study. J Endodon, 3: 110-3, 1977.
16. Anderson RW, Powell BJ, Pashley DH. Microleakage of
three temporary endodontic restorations. J Endodon, 14: 497-501, 1988.
17. Bobotis HG, Anderson RW, Pashley DH, Pantera EA. A
microleakage study of temporary restorative materials used in endodontics. J Endodon, 15: 569-72, 1989.
18. Jacquot BM, Panighi MM, Steinmetz P, G’sell C. Evaluation
of temporary restorations microleakage by means of electrochemical impedance measurements. J Endodon, 22: 586-9, 1996.
19. Deveaux E, Hildebert P, Neut C, Boniface B, Romond C.
Bacterial microleakage of Cavit, IRM and TERM. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Endod, 74: 634-43, 1992.
20. Wu MK, De Gee AJ, Wesselink PR, Moorer WR. Fluid
transport and bacterial penetration along root canal fillings. Int Endod J, 26: 203-8, 1993.
21. Pashley DH, Thompson SM, Stewart FP. Dentin
permeability: effects of temperature on hydraulic conductance. J Dent Res, 62: 956-9, 1983.
22. Derkson GD, Pashley DH, Derkson ME. Microleakage
measurement of selected restorative materials: a new in vitro method. J Prosthet Dent, 56: 435-440, 1986.
23. Rutledge RE, Montgomery S. Effect of intracanal
medicaments on the sealing ability of TERM. J Endodon, 16: 260-264, 1990.
24. Yared GM, Bou Dagher FE. Apical enlargement: influence
on the sealing ability of the vertical compaction technique. J Endodon, 20: 313-4, 1994.
43
25. Barkhordar RA, Stark MM. Sealing ability of intermediate
restorations and cavity design used in endodontics. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Endod, 69: 99-101, 1990.
26. Beach CW, CalhounJC, Bramwell D, Hutter JW, Miller GA.
Clinical evaluation of bacterial leakage of endodontic temporary filling materials. J Endodon, 22: 459-62, 1996.
27. Pashley EL,Tao L, Pashley DH. The sealing properties of
temporary filling materials. J Prosthet Dent, 60: 292-6, 1988.
28. Kazemi RB, Safavi KE, Spangberg LSW. Assessment of
marginal stability and permeability of an interim restorative endodontic material. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Endod, 78: 788-96, 1994.
29. Friedman S, Shani J, Stabholz A, Kaplawi J. Comparative
sealing ability of temporary filling materials evaluated by leakage of radiosodium. Int Endod J, 19: 187-93, 1986.
30. Lee YC, Yang SF, Hwang YF, Chueh LH, Chung KH.
Microleakage of endodontic restorative materials. J Endodon, 19: 516-20, 1993.
31. Zmener O, Banegas G, Pameijer CH. Coronal microleakage
of three temporary restorative materials: an in vitro study. J Endod, 30: 582-4, 2004.
Yaz<:ma Adresi: Ayçe ÜNVERDB ELDENBZ Selçuk Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Endodonti Bilim Dal Kampüs / KONYA Tel : 0 332 2231231 Fax : 0 332 2410062 E-posta : ayçe71@hotmail.com
