Etkinlik Değerlendirmeleri • 161
A n k a r a U l u s l a r a r a s ı F i l m Festivali
Oğuz Onaran
1987 yılımn bir bahar günü, BİLAR adı-na Aziz Nesin, Haluk Berger, Mahmut Tali Öngören, Cahit Talaş, Mülkiyeliler Birliği adına Alper Aktan, Ülkü Orbay, Bilim ve Sanat Dergisi adına Varlık Özmenek ve İl-han Alkan'la birlikte bir avuç sinemasever biraraya gelerek konuşup tartıştılar. Hazır-lanan protokolle adı Ankara Film Şenliği olan etkinlik için bir yönetim kurulu oluştu-ruldu. Başkanlığa Mahmut Tali Öngören, genel sekreterliğe de Ülkü Orbay seçildi, üyeler de Ömer Tuncer, Aysan Sümercan, Ahmet Boyacıoğlu, Oğuz Onaran, Nezih Danyal ve Faruk Bildirici olarak belirlendi. Bu kurul, şenliğin niteliğini belirleyen amaçlarını şöyle saptadı:
1. Türk sinema sanatının gelişmesini, ni-telikli ürünler vermesini ve desteklenmesini sağlamak.
2. Türk sinemasının genç ve yeni film yaratıcılarını ortaya çıkarmak.
3. Türk sinemasının nitelikli ürünlerinin yurt içinde ve yurtdışında, uluslararası çev-relerde tanıtılmasını ve dünya film piyasa-larına girmelerini sağlamak.
4. Türkiye'nin tarihsel, sanatsal ve doğa-sal zenginliklerini ve değerlerini, yurt için-de ve dışında tanıtacak filmlerin yapımını hızlandırmak ve bu gibi filmlerin yurt için-de ve dışında özel kuruluşlarda, televizyon-larda ve sinematelevizyon-larda gösterimini sağlamak.
5. Dünya sinemalarının nitelikli filmleri-nin Ankara'da şenlik sırasında ve şenlik dı-şında gösterilmelerini sağlamak.
6. Türkiye dışında, özellikle Avrupa Ül-kelerinde çalışan ve yaşayan yurtdaşlarımı-za ve onların çocuklarına kültürümüz, tari-himiz ve doğal güzelliklerimizle ilgili film-ler yapılmasını ve bu filmfilm-lerin ilgili ülkefilm-ler- ülkeler-de yurtdaşlanmıza sunulmalarım sağla-mak.
7. Sinema ile ilgili diğer sanat dallarını şenlik kapsamı içine almak ve desteklemek. Bundan sonra yoğun bir çalışma başla-dı, sonunda yukanda adı geçen üç kurulu-şun girişimleriyle 13 Mart 1988 günü ilk An-kara Film Şenliğinin açılışı yapıldı. Üç yıl "şenlik" adıyla yapılan bu etkinlik 1991 yı-lında Körfez Savaşı yüzünden yapılamadı ama o yıl kurumlaşma gereği duyularak bir iletişim : araştırmaları • © 2003 • 1(1): 161-1
162 • iletişim : araştırmaları
vakıf kuruldu: Dünya Kitle İletişimi Araştir-ma Vakfı. 1992 yılında da şenliğin ulaştığı program zenginlikleriyle artan katılım göz önünde tutularak şenliğim festivale dönüş-türülmesine karar verildi.
Ondan sonra festival birtakım sarsıntılar geçirdiyse de her yıl aksamadan yapılabildi. Hatta 11. festivalden soma çok acı bir kayıp-la karşıkayıp-laşılmasına karşın festival gene sür-dürüldü: Festivalin kurucusu ve başkam Mahmut Tali Öngören yaşama gözlerini yummuştu.
Yukarıda sayılan amaçlar bir festival için çok aşırı gelebilir. Festivalin bu amaçla-rın hepsini gerçekleştirdiği de söylenemez zaten. Ama bir film festivali yalmzca göste-rilerden, yanşmalardan oluşmuyor. Söyleşi-ler, açık oturumlar, sergiler de gerekli. Festi-valde sinemayla ilgili herkesin biraraya lip görüş alışverişinde bulunmaları da ge-rekli. Ankara festivali gerçekleştiremedi ama filmlerin pazarlanması da gerekli. Kısa-ca, bir ya da iki hafta sinemamn çeşitli so-runlarının tartışıldığı canlı bir ortamdır bir festival.
Bunun yanında Ankara Film festivali ilk olarak kısa ve belgesel filme de önem ve-rerek yanşmalar düzenlemişti. Böylece genç filmciler hem filmlerini gösterme olanağı buluyor, hem de birbirlerini tanıyıp tartışı-yorlar, bazen de kavga ediyorlardı. Ama kavga etmeleri bile sinemamn yararınaydı. Öngören'in deyişiyle festival, "filmleri ço-ğunlukla gençlere ait, çalışanlan çoço-ğunlukla gençlerden oluşan, izleyicileri de çoğunluk-la genç oçoğunluk-lan bir festival olup" çıkmıştı. Bu-gün gitgide sayıları artan kısa ve belgesel yarışmalanna, festivallerine bakınca, Anka-ra Film Festivali'nin attığı bu tohumun kos-koca ağaç olduğu anlaşılır.
Festivalde ulusal kurmaca, kısa ve bel-gesel film yarışmalanmn yanında dünya si-nemalanndan örnekler de gösteriliyor. Bir ara uluslararası canlandırma, geçen yıl da uluslararası kısa film yarışması yapıldıysa da mali sıkıntılar yüzünden bu yarışmalar-dan vazgeçildi. Ayrıca sinemaya yıllardır emek vermiş sanatçılara, somadan adı Aziz Nesin Emek Ödülü alan ödülle sinemaya büyük yararı dokunmuş kuruluşlara Kitle İletişim Ödülü de veriliyor.
Geçmişe baktığımızda bu 14 yıl boyunca bir yığın iyi film görme olanağına kavuştuk. Aynca yurtdışında yaşayan Türk kökenli sanatçıların kısa, belgesel, uzun filmlerim görüp, yapılan açık oturumlarda, söyleşiler-de onları tamma fırsatı bulduk.
Festivalin hiç aksayan, eksik yanları yok mu? Dördüncü festivalde Öngören en bü-yük sorunu şöyle anlatıyordu: "Hazırlık ça-lışmalarının yürütürken birtakım riskleri göze almak zorundaydık. Örneğin henüz bütçesinin kimi bölümleri sağlamamış festi-val için kendimizi tehlikeye atıp, para bu-lunmamasına karşın, çeşitli siparişler ver-mekten kurtulamıyorduk. Bugün de aym durumla karşı karşıyayız."
15. Festivalin hazırlık çalışmalanmn ya-pıldığı bugünlerde de değişen bir şey yok. Daha önceki yıllarda özel kesimden destek alan festival, ekonomik buhran yüzünden bu destekten mahrum kaldı. Bugün festiva-le en büyük destek Kültür Bakanlığı'ndan, TRT'den, Çankaya Belediyesi'nden geliyor. Ama asıl desteğin Ankaralılardan gelmesi gerekir. Ankara Halkı bir film festivaline ge-reksinim duyuyorsa bu festivali yaşatır diyelim.
