Atölye'den...

(1)

Giriþ

A

þaðýda 0,50x10 ölçüsündeki yumuþak

temper bakýr borularýn 550 mm boylarýnda otomatik olarak kesilmesinde kullanýlan sistem tanýtýlacaktýr. Kesilen borularýn düzgün , kesilme uçlarýnýn çapaksýz ve temiz olmasý istenmektedir. Önceleri yaklaþýk 3…4 m. uzunluðunda gelen bakýr borular testere ile kesilmekte, kesilen bölgedeki çapaklar giderilmekte ve eðrilikler düzeltilmekte idi. Ta n ý t ý l a c a k s i s t e m d e k a n g a l h a l i n d e b o r u

k u l l a n ý l m a k t a , o t o m a t i k o l a r a k d o ð r u l t m a merdanelerinden geçirilerek dönmekte olan üç býçak sistemi ile kesilmektedir. Kesilen borular düzgün ve temiz kesilme yüzeyli olmaktadýr. Ayrýca eski sistemde olduðu gibi her boy boruda deðil sadece kangal sonunda çok az bir miktar fire verilmektedir. Bu uygulama ile malzeme ve iþçilikten büyük oranlý kazanç saðlanmýþtýr.

Boru kesme için yapýlan düzenek Þekil 1 de görülmektedir. (5) numaralý gövde rulmanlar kullanýlarak (7) numaralý alt tablaya baðlý (6) ve (8)

OTOMATÝK BORU KESME DÜZENEÐÝ

A.Turan GÜNEÞ

Makina Mühendisi

MühendisveMakina Cilt : 47 Sayý: 560

33 Atölye’den

Þekil 1.Boru Kesme Düzeneði (ATG)

1- Kesme diski kýzaðý 2- Hareket manivelasý 3- Kesme diski 4- Baský yayý 5- Döner gövde 6- Ön yatak 7- Alt tabla 8- Arka yatak 9- Dudaklý keçe 10- Tespit pimi 11- Piston

(2)

parçalarý üzerine yataklanmýþtýr. Gövdenin içerisi boru çapýnda boydan boya delinmiþtir ve çevresinde (V) kayýþý takmak için kanallar bulunmaktadýr. (11) numaralý piston (5) numaralý gövde içerisinde hareket etmektedir. (4) numaralý yaylar pistona devamlý þekilde sola doðru baský yaparak döner býçak sistemini açýk durumda tutmaktadýr. Arka yatak rulmanlarý arasý 2 adet dudaklý keçe ile bölünerek döner tip hava baðlantý sistemi yapýlmýþtýr. Okla gösterilen baðlantýdan giren basýnçlý hava döner gövde kuyruðundaki delikten geçerek piston arkasýna ulaþmaktadýr. Boru kesmekte kullanýlan disk þeklindeki (3) numaralý býçaklar (1) numaralý kýzaklara takýlmýþtýr. Býçak kýzaklarý (5) numaralý gövdeye 120 aralýkla açýlmýþ kanallara yataklanmýþtýr. (11) numaralý piston (1) numaralý kýzaklara (2) numaralý manevela ile

hareket iletmektedir. Pistonun yatay yöndeki ileri geri hareketi (2) numaralý manivela ile kýzaklara 1:2 oranýnda aþaðý yukarý düþey hareket olarak iletilmektedir. Sonuçta gövde bir motor tarafýndan döndürülürken okla gösterilen baðlantýdan basýnçlý hava verildiðinde býçaklar merkeze doðru kapanarak boruyu kesmekte, hava tahliye edildiðinde açýlarak geriye çekilmektedirler.

Boru kesme prosesi Þekil 2 de þematik olarak görülmektedir.

Kesilecek boru kangalý (1) numaralý döner sehpaya k o n u r. B o r u ( 2 ) v e ( 3 ) n u m a r a l ý d o ð r u l t m a makaralarýndan geçirilerek (4) numaralý besleme makaralarý aðzýna verilir. Makaralar çevresinde boru çapýnda kanallar vardýr. (4) numaralý besleme istasyonunda üst makara yay yüklü yapýlmýþtýr. Boru alt

o

Atölye’den

34

Þekil 2.Otomatik Boru Kesme Makinasý Þematik Görünümü

1- Dönebilen boru kangalý taþýyýcýsý 2- Yatay doðrultma makaralarý 3- Düþey konumlu doðrultma makaralarý 4- Besleme makaralarý 5- Boru kesme ünitesi 6- Boy ayar kontaðý 7- 2/3 pnömatik valf 8 - 2/3 Pnömatik valf 9- Düþürme pistonu 10- Boy tahdit levyesi 11- Elektrik motoru 12- Besleme makaralarý frenli elektrik motoru 13- Düþmekte olan kesilmiþ boru

(3)

Þekil 3.Otomatik Boru Kesme Makinasý (ATG)

1- Düþey doðrultma makaralarý 2- Yatay doðrultma makaralarý 3- Boru kesme ünitesi 4- Boy tahdit sistemi 5- Besleme makaralarý

v e ü s t m a ka r a l a r a r a s ý n d a y a y b a s k ý s ý i l e sýkýþtýrýlmaktadýr. (12) numaralý motor çalýþtýrýldýðýnda makaralar dönerek beslemeyi baþlatýr. (11) numaralý motor kesme sistemini döndürür. Kesme ünitesi içinden geçen boru ucu (10) numaralý boy tahdit levyesini harekete geçirdiðinde (6) numaralý kontak frenli (12) motorunu durdurarak beslemeyi sona erdirir. Bu arada (7) valfi devreye girerek kesmeye yetecek zaman kadar sisteme basýnçlý hava sevk ederek býçaklarý merkeze doðru hareket ettirerek borunun kesilmesini saðlar. Býçaklar geri çekilirken (8) valfi kýsa bir zaman (9) pistonunu hýzla aþaðý hareket ettirerek kesilen borunun aþaðý düþmesi saðlanýr ve düþürme

pistonu yay etkisi ile hýzla geri çekilir. Düþen borular eðik kanaldan kayarak aþaðýdaki sandýkta toplanýr.

Býçaklar tam geri çekildikten sonra (12) motoru devreye girerek yeni bir beslemeyi baþlatýr. Bu iþlemler boru kangalýnýn bitmesine kadar devam eder. Boru sonu tezðahtaki bir kontaðý harekete geçirerek sistemin toptan durmasýný saðlar. Atýk boru kýsmý makinadan çýkarýlarak Yeni bir kangal yüklenip iþleme devam edilebilir.

Boru kesme makinesinin sürgülü ön kapaðý açýk durumdaki genel görünüþü Þekil 3 de verilmiþtir.