Z Kuşağı Öğrenciler ile Yapılmış Çalışmalar

Büyükuslu (2017), Taş ve diğerleri (2017), Çınkır (2018), Şimşek (2019), Karaçetin ve Akbaş (2019), Çiftçioğlu ve diğerleri (2019), yapmış oldukları çalışmalarda çalışmanın yapıldığı tarih itibariyle öğrenci durumunda olan Z kuşağı kişileri ile ilgili araştırmalar yapmışlardır. Bu çalışmalar arasından Büyükuslu’nun (2017) örneklemini Beyoğlu ilçesinde kafe ve pastanelerde zaman geçiren öğrencilerin oluşturduğu çalışmasında, Z kuşağına ait kişilerin çalışma hayatından beklentilerini ortaya konulmuştur. Araştırmada uygun kurum, uygun yönetici, işyerinde iletişim, çalışan motivasyonu, grup çalışması gibi hususlarda Z kuşağı kişilerinin beklentilerinin ölçülmesi amaçlanmıştır. Araştırma sonucunda Z kuşağı öğrencileri için eğitim ve gelişimlerini sağlayabilecekleri iş yerlerinde çalışmaya önem veren, karar alma sürecinde rasyonel bilgiler ile birlikte hislerine de önem veren kişiler oldukları tespit edilmiştir. Z kuşağı üyesi öğrencilerin önem verdikleri hususlar arasında eğitim öne çıkmaktadır. Öne çıkan bir diğer husus ise bu kuşağa ait bireylerin yöneticileri tarafından anlaşılmayı bekliyor olmasına ek olarak geri bildirimler ile desteklenmek ve yöneticilerinin onlar için bir emsal teşkil ediyor olmasıdır. Ayrıca çalışma sonucunda Z kuşağı kişilerinin başarı elde ettiğinde motive olan kişiler olduğu ve terfi elde edebilecekleri bir işde çalışmak istedikleri sonucuna ulaşmıştır.

Şimşek (2019) örneklemini üniversite eğitimi gören 300 öğrencinin oluşturduğu çalışmasında Z kuşağı kişilerinin iş hayatını ve kariyer tercihlerini etkileyen kariyer algılarının ve kişilik özellikleri bakımından üstünlük gösteren meziyetlerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmada Schein’in (1990) geliştirmiş olduğu Kariyer Çapaları ölçeği kullanılmıştır. Çalışma sonucunda Z kuşağı kişileri özellik olarak yardım etmekten hoşlanan, iyi niyete sahip, hoşgörü sahibi, samimi ve sevgi dolu kişilik özellikleri göstermiştir. Ankete katılan öğrencilerin girişimci yapısı öne çıkmış, buna ek olarak ankete katılanların cinsiyetlerine ve anne-baba çalışma durumlarına göre kariyer algılarında farklılıklar analiz edilmiştir.

Çınkır (2018) örneklemini üniversite öğrencilerin oluşturduğu çalışmasında uluslararası yazını inceleyerek kuşakların açıklamasını yapmış ve kuşakların iş hayatına yaklaşımları, ödüllendirmeye yönelik düşüncelerini ve Z kuşağı kişilerinin genel tutum ve davranışları çerçevesinde yönetim kademesinden ödüllendirme kapsamında ortaya çıkan beklentilerini detaylı olarak incelemiştir. Çalışmanın

47

sonucunda Z kuşağı kişilerinin gelecek dönemlerde bulunmak istedikleri çalışma hayatından ödüllendirme kapsamında taleplerinin yaş, eğitim durumu istihdam olmayı arzuladıkları iş alanı gibi demografik özellikleri ile hiçbir ilişki ortaya çıkmamıştır. Fakat demografik özelliklerden cinsiyet ödüllendirme anlamında etki gösteren bir etken olduğu ve kadınlarda ödüllendirme çeşitlerinden içsel ödüllendirmenin karşı cinse oranla fazlaca önem arz eden bir durum olduğu ortaya çıkmıştır.

Taş ve diğerlerinin (2017) örneklemini üniversite öğrencilerinin oluşturduğu çalışmalarının amacı Z kuşağı olarak tanımlanan birtakım kaynaklarda 1995 tarihi sonrasında dünyaya gelmiş olan, birtakım kaynaklarda ise 2000 tarihi ve sonrasında dünyaya gelmiş olan kişilerin sergiledikleri özellikleri tespit etmekle birlikte, bu kişilerin iş yaşantısı hususunda örgütlerin sergiledikleri ve sergilemeleri uygun olan davranışları ve örgütsel politikaları göz önüne sermektir. Çalışmanın sonucunda elde edilen bulgulara göre Z kuşağı kişilerinin kişisel davranışlarının ortaya çıkmasında ebeveynlerinin çoğunlukla X kuşağına tabi kişiler olması yer almaktadır. Bu sebepten ötürü Z kuşağına tabi kişilerin iş ile ilgili uygulamaya karar kıldıkları noktalarda ebeveynlerinin ekin rol oynadığı tespit edilmiştir. Elde edilen bir diğer sonuç ise Z kuşağı kişilerinin özgüven sahibi kişiler olmaları nedeni ile iş hayatlarında değişik türden sorumluluklar üstlenme konusunda istekli olmalarıdır. Z kuşağı kişileri kendilerine nazik ve insancıl yaklaşıldığında, içinde yer aldıkları örgüte pozitif anlamda katkı sağlayabilmesi tespit edilmiş olan başka bir çıkarımdır. Ayrıca insan kaynakları departmanlarının alışılagelmiş uygulamaları terk edip, örgütte hızlı sonuçlar alabileceği ve örgütte sert olmayan bir yapının var olabileceği uygulamaları edinmelerinin gerekli olduğu ortaya çıkmıştır.

Karaçetin ve Akbaş (2019) tarafından yapılan, örneklemini lise son sınıf öğrencilerinin oluşturduğu çalışmanın amacı, doğum tarihleri göz önüne alındığında eğitimlerini yakın zamanda bitirecek ve yönetim alanında etkiye sahip olacak olan Z kuşağı kişilerinin kişisel özellikleri bakımından nasıl bir yönetim istediklerini tespit etmek, bu kişilerin yönetimden neler istediğini belirlemek ve Z kuşağı kişilerinin özelliklerine uyan yönetim işlevi ile ilgili tavsiyelerde bulunmaktır. Çalışmanın sonucunda otokratik yönetimin kuşağa tabi kişiler tarafından kabul görmediği, demokratik yönetim ve hoşgörülü yönetimin kabul gördüğü tespit edilmiştir.

Çiftçioğlu ve diğerlerinin (2019) örneklemini yükseköğrenim kurumu öğrencilerinin oluşturduğu çalışmalarının amacı Z kuşağı kişilerin uygun çalışma

48

ortamı ve kariyer ile ilgili taleplerinin açıklanması ve yüksek öğrenimine devam eden Z kuşağı kişilerinin iş yaşantısından neler istediklerini ve buna ek olarak iş yaşantısına ayak uydurmalarını hangi yollarla sağlayacakları hakkında çıkarımlarda bulunmaktır. Çalışmanın sonucunda Z kuşağı kişilerinin biçimsel olmayan iş yeri ortamını istedikleri, yaptığı işler sonucunda olumlu veya olumsuz geri dönüş almayı tercih ettikleri, iş hayatında güven duygusuna önem verdikleri ve iş yaşantısında söz sahibi olma, üzerine görev alabilme ve tehlikeli olsa da bazı görevleri üstlenebildikleri sonuçlarına ulaşılmıştır. Ulaşılan bir diğer sonuç ise Z kuşağı kişilerinden erkek olanların kadınlara göre iş hayatında daha tez pes edip örgütler arası geçiş yaptığıdır. Kadınların ise erkeklere göre olumlu veya olumsuz geri dönüşü fazlaca talep ettikleri ve kontrol mekanizmalarından haz etmedikleri tespit edilmiştir. Bunlara ek olarak Z kuşağı kişilerinin diğer kuşaklar ile uygun bir şekilde iş yapabilmeleri için birtakım yollar oluşturulması gerektiği ortaya çıkmıştır.