Yurtdışında Yapılan Araştırmalar

Webster-Stratton, Reid ve Hammond (2001), Sosyal Beceri ve Problem Çözme Programına katılan dört-sekiz yaş arasındaki çocukların saldırgan davranış sergileme durumlarındaki değişimi incelemişlerdir. Araştırmaya saldırgan davranışlar gösteren 99 çocuk katılmıştır. Araştırma kapsamına alınan çocuklar belirlenirken öğretmen görüşlerine başvurulmuştur. Sosyal Beceri ve Problem Çözme Programı bir yıl süre ile uygulanmıştır. Ölçme aracı olarak Eyberg Çocuk Davranış Envanteri (Eyberg Child Behavior Inventory) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda yapılan son ölçümlerde, programa katılan çocukların; dışa yönelim problem davranışlarında azalma olduğu, okulda daha az saldırgan davranışlar sergiledikleri, akranlarıyla daha fazla prososyal davranışlar sergiledikleri ve zorluklarla başa çıkma becerilerinde olumlu yönde farklılık olduğu bulunmuştur.

Schmidt, Demulder ve Denham (2002) yaptıkları çalışmada, anaokuluna giden üç-beş yaşları arasındaki çocukların sosyal-duygusal gelişimlerini incelemişlerdir. Ölçme aracı olarak “Bağlılık Q-Set (Attachment Q-Set)”,“Yaşam Deneyimleri Anketi (Life Experiences Survey)”, “Çocuk Davranışı Kontrol Listesi (Child Behavior Checklist/4-18) ve “Okul Öncesi Sosyo-duygusal Profili (Preschool Socioaffective Profile)” kullanılmıştır. Sonuçta, kendini daha az güvende hisseden çocukların daha saldırgan, kaygılı ve anaokulunda sosyal yeterliliklerinin daha düşük olduğu bulunmuştur.

Lau, Higgins, Gelfer, Hong, ve Miller (2005), okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden, üç-altı yaşlarındaki 36 çocuğun, bilgisayar etkinlikleri sırasında sosyal etkileşimleri üzerine öğretmen rehberliğinin etkisini incelemiştir. Çocuklar bilgisayar etkinlikleri esnasında iki gruba ayrılmışlardır. Birinci grupta bulunan çocuklar bilgisayar etkinliklerine bireysel, ikinci grupta bulunan on sekiz çocuk ise öğretmen rehberliğinde katılmıştır. Ölçme aracı olarak “Çocuk Davranışı Kontrol Listesi” (Child Behavior Checklist) kullanılmıştır. Araştırmada; öğretmen rehberliğinde grup olarak bilgisayar etkinliklerine katılan çocuklar; yalnız olarak bilgisayar etkinlikleri gerçekleştiren çocuklara göre daha fazla olumlu sosyal

etkileşim ve daha fazla etkili sosyal davranışlar gösterdikleri görülmüştür. Araştırmada; çocuklar arasında sosyal etkileşimi geliştirmek için yapılandırılmış bilgisayar etkinliklerinin kullanılabileceği önerisinde bulunulmuştur.

Waliski ve Carlson (2008) yaptıkları araştırmada; grup çalışmalarının dört-beş yaşındaki çocuklara duygusal farkındalık kazanmalarına etkisini incelemişlerdir. Araştırma; 15 çocuk üzerinde yürütülmüştür ve öntest-sontest kontrol gruplu deneysel modelle gerçekleştirilmiştir. Çocukların sosyal becerilerini geliştirmeye yönelik hazırlanan grup çalışmalarında; kendine güven, duygusal farkındalık ve uygun sosyal davranışlar eğitimi verilmiştir. Ölçme aracı olarak, “Duygusal Kimlik Ölçeği” (Emotional Identity Measurement) ve “Çocuk Davranışı Kontrol Listesi” (Child Behavior Checklist) kullanılmıştır. Sonuç olarak, duygusal farkındalığın ve pozitif başa çıkma davranışlarının uygulama sonrasında artış gösterdiği ve yapılan değerlendirmede de bu durumun devam ettiği bulunmuştur.

Baker-Henningham, Scott, Jones, Walker’ın (2012) okuldaki ve evdeki sosyal becerileri geliştirmede ve çocukların problem davranışlarını azaltmada evrensel okulöncesi temelli programın etkilerini incelemek amacıyla yaptıkları araştırmalarında; Amerika ve Jamaikanın iç kesimlerinden deney gurubundan 12 öğretmene İnanılmaz Yıllar Öğretmen Eğitim Programı eğitimi verilmiş, 12 öğretmende kontrol gurubu olarak belirlenmiştir. 3-6 yaş arasındaki 225 çocuk arasından her öğretmenin sınıfından problem davranış gösteren 3 çocuk araştırma için seçilmiştir. Veriler çocukların okuldaki davranışları gözlemlenerek ve anne babalardan alınan raporlarla ve çocukların okula katılımları ve ebeveynlerin okula karşı tutumları gözlemlenerek elde edilmiştir. Deneysel programa katılan çocukların anlamlı düzeyde davranış problemlerinin düştüğü görülmüş ve sosyal beceriler ile arkadaşlık becerilerinde de artış bulunmuştur. Düşük maliyetli okul temelli ve düşük- orta gelir grubundaki bir ülkede gerçekleşen deneysel bir programın (İnanılmaz Yıllar Öğretmen Eğitim Programı) evde ve okulda önemli düzeyde davranış problemlerini azalttığı ve sosyal becerileri arttırdığı bulunmuştur.

Pickens (2009) çalışmasında okul öncesi çocukların sosyal becerilerini geliştirmeyi ve davranış problemlerini azaltmayı hedefleyen sosyal-duygusal eğitim programının etkisini değerlendirmiştir. Barış eğitimi kurumu sosyal-duygusal gelişim programı ingilizce ve ispanyolca olarak okul öncesi öğretmeni, ebeveynler ve çocuklara sunulmuştur. Program adil oynama, duyguları ifade etme, çatışmadan kaçınma, öfke yönetimi ve diğerleriyle daha olumlu etkileşim kurma gibi etkinlikleri öğretmektedir. Program uygulanan 246 çocuk, programı almayan 50 çocukla karşılaştırılmıştır. Sonuçta sosyal işbirliği, daha olumlu etkileşimler kurma, daha fazla sosyal bağımsızlık gibi niteliklerin arttığı ve kontrol grubuyla karşılaştırıldığında içsel ve dışsal problem davranışların azaldığı bulunmuştur. Çalışma barış eğitimi kurumu modelinin olumlu sosyal-duygusal gelişimi arttırmada etkili olduğunu göstermiştir.

Bornstein, Hahn ve Haynes (2010) 17 çocuğun 4, 10, ve 14 yaşlarındaki içsel ve dışsal davranışsal uyumlarını sosyal yeterlikleri açısından boylamsal olarak incelemişlerdir. Araştırmada çocuklardan, çocukların annelerinden ve öğretmenlerinden veri toplanmıştır. 4 yaşında düşük sosyal yeterliliğe sahip çocuklar 10 yaşında daha fazla içsel ve dışsal davranış problemleri, 14 yaşına geldiklerinde de daha fazla dışsal davranış problemleri göstermişlerdir. 4 yaşında düşük sosyal yeterliği olanlar ayrıca 10 yaşında daha fazla içsel davranış problemleri ve 14 yaşında daha fazla içsel davranış problemleri göstermişlerdir. 4 yaşında daha fazla içsel problemleri olan çocuklar 10 yaşında daha fazla içsel davranış problemleri ve 14 yaşında daha fazla dışsallaştırma problemleri göstermişlerdir.

Lösel ve Stemler (2012) Erlangen-Nuremberg Gelişim ve Önleme Programının okul öncesi çocuklarındaki problem davranışları önlemede uzun süreli etkileri inceledikleri araştırmalarında; program uygulandıktan sonraki 5 yıla kadar olumlu bulgular rapor edildiği sonucuna ulaşmıştır. Anaokulu çocuğu olan 609 aile örnekleme dahil edilmiştir. Kısa dönemli değerlendirme sonuçları bağdaştırıcı yapılarda (sosyal problem çözme ve ebeveyn davranışı) ve öğretmenin çocuğun sosyal davranışını derecelemelerinde anlamlı etkileri olduğunu göstermiştir. Daha sonraki bir izleme çalışmasında katılımcı çocukların daha az dışsallaştırma ve

içselleştirme problemleri gösterdiği bulunmuştur. Çalışmaya göre müdahalenin uzun dönem olumlu etkilerilerinin devam ettiği görülmştür.

Freund-Braier, Hautmann, Janen, Plück, Brix, Eichelberger, Döpfner (2010) yaptıkları çalışmada; davranışsal ebeveyn eğitiminin, ebeveyn yeterliliğini arttırarak okul öncesi çocuklarında rahatsız edici davranışsal problemleri iyileştirmede etkili olduğunu bulmuşlardır. “Dışa vurma problem davranışlar için önleme programı”, 3-6 yaş arasındaki dışavurma davranış problemleri olan çocukların öğretmenleri ve ebeveynleri için bir grup eğitim programıdır. Bu çalışmada programın çocukların problem davranışları, ebeveyn uygulamaları, ebeveyn çocuk etkileşimi ve ebeveyn yaşam kalitesine etkisi değerlendirilmiştir. 155 çocuğun ebeveyn ve öğretmenleri 91'i deney 64'ü kontrol grubu olmak üzere katılımcı olmuşlardır. Müdahaleyi alan grubun anneleri standartlaştırılmış bir ebeveyn-çocuk etkileşiminde daha az rahatsız edici çocuk davranışları ve daha iyi ebeveyn stratejileri ile daha fazla ebeveyn sıcaklığı ortaya koymuştur. Öğretmenleri de çocukların daha az problem davranış gösterdiklerini ifade etmişlerdir. Sonuç olarak programın etkileri eğitime katılan ebevenler için olumlu olmuştur.

Stoltz, Londen, Dekoviç, Castro ve Prinzie (2012) İlkokul öğrencilerinin dışsal problem davranışları için bireysel olarak uygulanan okul-temelli müdahale programlarının etkililiğine ilişkin çalışmaları meta analiz yöntemiyle incelemişlerdir. Müdahale programlarının risk altındaki çocukların dışa vuran problem davranışlarını azalttığı bulunmuştur. Bireysel olması yanında ek bileşenler de içeren müdahalelerin daha küçük yaştaki çocuklar için yararlı oldukları sonucuna varılmıştır. Okulların kendi özel öğrenci gruplarının ihtiyaçlarına uygun olarak kanıt temelli programları dikkatlice seçmeleri gerektiği önerisi getirilmiştir.

Domitrovich, Cortes, Greenberg (2007) evrensel, öğretmenin eğiticiliğine dayalı ve çocukların sosyal yeterliğini arttırma ve problem davranışlarını azaltmaya yönelik sosyal duygusal bir müfredat içeren PATHS (alternatif düşünme stratejilerini geliştirme programı)’nın etkliliği üzerine yürüttükleri araştırmada 9 ay boyunca haftalık dersler ve aktiviteler sunmuştur. Sonuç olarak PATHS programını alan

çocukların daha fazla duyguları tanıma becerilerine sahip oldukları bulunmuş ve akranlarıyla karşılaştırıldığında bu çocukların sosyal olarak daha yeterli oldukları öğretmenlerin raporlarıyla ortaya konmuştur. Ayrıca öğretmenler eğitim alan çocukların sosyal açıdan daha az içekapanık olduklarını ifade etmişlerdir.

Mcmahon, Washburn, Felix, Yakın, Childrey (2000) şiddeti önleme programının küçük yaştaki ve risk altındaki okulöncesi çocuklardaki etkisinin inceledikleri araştırmalarında; davranış problemlerini ve sosyal becerileri çocuklarla görüşme, gözlem ve öğretmen derecelendirme ölçekleri kullarak değerlendirmişlerdir. Araştırma sonucunda, okulöncesi çocukların problem davranışlarında anlamlı düşüşler ortaya çıkmıştır

Webster-Stratton, Reid, Hammond (2001)’ yaptığı çalışmada; 272 anne ile onların 4 yaşındaki çocukları ve 61 öğretmene Head Start eğitimleri verilmiş ve bu eğitimlerinin etkililiği bu çalışmada ele alınmıştır. 272 anne ve onların 4 yaşındaki çocukları ile 61 öğretmen katılımcı olmuştur. 34 sınıf “inanılmaz yıllar-incredible years” isimli önleme programı deney grubu, “Head Start-Avantaj” programı kontrol grubu olacak şekilde inceleme yapılmıştır. 12 oturum süren haftalık programlar sonrasında önleme eğitimi programına dahil olan annelerin anlamlı düzeyde daha düşük olumsuz ebeveynliğe ve anlamlı düzeyde daha yüksek olumlu ebeveynliğe sahip oldukları ortaya çıkmıştır. Ebeveyn ve öğretmenlerin birbirine bağlılığı anlamlı düzeyde eğitim alanlarda daha yüksektir. Yine bu eğitimi alan çocuklara bakıldığında okulda daha düşük düzeyde davranış problemlerine sahip olmuşlardır. 6 veya daha fazla oturuma katılan annelerin çocukları evde daha az davranış problemleri göstermiştir. Başlangıçta uyumsuzluk ve saldırgan davranışlarda en yüksek riski taşıyan çocuklar bu davranışlarda eğitim sonrası anlamlı biçimde düşme göstermişlerdir. Eğitim sonrası öğretmenler daha iyi sınıf yönetimi becerileri ortaya koymuşlardır. 1 yıl sonra müdahale etkilerinin kalıcı olduğu görülmüştür. Bu önleme programının etkileri sosyal yeterliği, okula hazır oluşu ve davranış problemlerini azaltarak suça yol açan risk faktörlerini azaltacak, önleyecek bir strateji olarak tartışılmıştır.