Yurt İçinde Yapılan Araştırmalar

Kocasaraç (2018) fen ve sosyal bilimler liselerinde görev yapan toplam 421 öğretmenin yenilikçilik özelliklerini incelediği tezinde öğretmenler yenilikçilik kavramını teknoloji ile yöneticiler ise günceli olanı takip etmek ile ilişkilendirmişlerdir. Öğretmenler üniversite eğitimi ile yenilikçi öğretmen özellikleri arasında bir ilişki bulunmadığını ancak kendilerini çoğunlukla öğrenmeye açık ve yenilikçi olarak tanımlamışlardır. Benzer şekilde öğretmenler kendilerini iş birliğine açık görmektedirler.

Çelik (2017) okul yöneticilerinin liderlik tarzları ile yenilikçilik ve risk alma davranışları arasındaki ilişkiyi incelediği araştırması sonucunda, dönüşümcü, etkileşimci ve liberal liderlik tarzlarına sahip okul müdürlerinin yenilikçi davranışları daha az tercih ettikleri sonucu ortaya çıkmıştır. Lisans mezunu eğitim liderlerinin, yüksek lisans ve doktora mezunu olan eğitim liderlerine göre dönüşümcü liderlik tarzını benimsedikleri, alt pozisyonda bulunan yöneticilerin üst pozisyonunda bulunan yöneticilere göre daha dönüşümcü ve liberal liderlik tarzını seçtikleri, 6-10 yıl arasında deneyimi olan okul yöneticilerinin 1-5 yıl ve 10 yıl üzeri deneyimi olan okul yöneticilerine göre dönüşümcü liderlik tarzını daha çok tercih ettikleri belirtilmektedir.

Öztürk (2016) yapmış olduğu yüksek lisans tezinde, liderlik davranışlarından dönüşümcü ve etkileşimci liderlik davranışlarının yönetim inovasyonu üzerindeki etkilerinin araştırmıştır. 198 yöneticiden alınan verilerle gerçekleştirilen bu çalışmada;

62

Dönüşümcü liderlik davranışı alt boyutları arasında yönetim inovasyonu üzerinde en önemli belirleyici olarak, bireyselleştirilmiş ilgi alt boyutunun olduğu tespit edilmiştir.

Kurt (2016) yapmış olduğu yüksek lisans tezinde, ortaokul yöneticilerinin inovasyon yeterliliklerinin okul kültürüne etkisini üzerine yaptığı araştırmasını, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Bolu merkez ilçede 31 ortaokulda görev yapan 528 branş öğretmeni üzerinde gerçekleştirmiştir. Yönetici inovasyon yeterliliği ve okul kültürüne ilişkin öğretmen görüşleri cinsiyet ve öğretim şekline göre anlamlı farklılık ortaya çıkmamıştır. Okul kültürü ölçeği yaş ve kıdem değişkenlerinde farklılaşırken, yönetici inovasyon yeterliliği ölçeğinde sadece kıdem değişkeninde farklılık oluştuğu belirtilmiştir.

Gürbüz (2015) öğretmen adaylarının yenilikçilik düzeyleri ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkiyi incelediği tez çalışmasında 1568 öğretmen adayına ulaşmıştır. Öğretmen adaylarını orta düzeyde yenilikçi bulmuştur. Ayrıca bireysel yenilikçilik düzeylerinin cinsiyete göre farklılaşmadığı sonucuna ulaşmıştır.

Develi (2015) yapmış olduğu yüksek lisans tezinde, Ortaokul okul müdürlerinin yenilikçi ve değişim özelliklerinin öğretmenler üzerindeki etkisini araştırmıştır. Bu araştırma da okul yöneticileri ile öğretmenlerin ortak bir hedefi olması, değişime açık fikirli olması ve örgüt içinde bilgi paylaşımının olması yenilikçi iş davranışını olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Özbek (2014) yapmış olduğu yüksek lisans tezinde, Öğretmenlerin Yenilikçilik Düzeylerinin Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Yeterlikleri Üzerindeki Etkisini incelemiştir. 421 öğretmen üzerinde gerçekleştirilen Araştırma sonucunda, öğretmenlerin büyük çoğunluğunun kendilerini sorgulayıcı ve öncü olarak gördükleri, Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi yeterlikleri açısından ise genel olarak ileri düzeyde gördükleri sonucuna ulaşılmıştır.

Göl (2012) yapmış olduğu çalışmada ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin yenilik yönetimi yeterliklerini Kırklareli ilindeki eğitim örgütlerinde nasıl algıladıklarını araştırmıştır. 68 resmi ilköğretim okulundan 396 öğretmen üzerinde gerçekleştirilen araştırmada; Öğretmenlerin yöneticilerinin

63

“Yenilik Yönetimi Yeterliği” ve alt boyutlarındaki yeterliklerine ilişkin algıları yüksek düzeyde olduğu belirtilmiştir.

Cengiz (2012) yapmış olduğu yüksek lisans tezinde,Alanya bölgesindeki dört ve beş yıldızlı otel müdürlerinin yenilikçilik anlayışını incelemiştir.Çalışma sonucunda, otel müdürlerinin yenilik çalışmalarını etkileyen etkenlerden maliyet etkeninin %79,6 oranında en önemli etken olduğu bunu, personel kalitesi % 44,4, idari mâniler %26,9, müşteri isteği %29,6, bürokrasi %13,9, örgütsel kültür faktörü %13, örgüt yapısı etkeni %11,1 ve iletişim etkeninin %9,3 izlediği görülmektedir. Yenilik çalışmalarını etkileyen etkenlere ilişkin görüşlere genel olarak bakıldığında en önemli etkenin mali olduğu belirtilmiştir.

Timucin (2009) yapmış olduğu araştırmada, Türkiye’de bulunan bir üniversitenin yabancı dil bölümündeki öğretim elemanlarının bir yenilik olarak bilgisayar destekli dil öğrenimini İngilizce öğretiminde benimseme durumlarını incelemiştir. On dört öğretim görevlisiyle görüşmeler yapılarak toplanan veriler analiz edilmiş ve öğretim görevlilerinin teknik bilgisi, kullanım durumu, risk alma seviyesi değişkenleri bağlamında yenilikçilik kategorileri belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, eğitsel anlamdaki teknolojik yenilikleri benimseyen öğretim elemanlarının en çok risk almada temkinli davrananlar (sorgulayıcı) kategorisinde olduğu belirlenmiştir.

Bingöl (2006) yapmış olduğu yüksek lisans tezinde, işletmelerin yenilikçilik düzeylerini ve teknolojiyle yenilikçilik arasındaki ilişkiyi incelemiştir. 183 işletme sahibi ve yöneticisi üzerinde gerçekleştirilen araştırmada bilgisayara sahiplik ve eğitim ile yenilikçilik arasında pozitif bir ilişkinin olduğu bulunmuştur. Bir başka ifadeyle, bilişim teknolojilerine erişim ve kullanım oranı arttıkça ve kurum içerisindeki bireyler eğitildikçe bireysel ve kurumsal anlamda yenilikçiliğin arttığı belirtilmektedir.

Çelik (2006) ilköğretim okullarında değişimin ve yeniliklerin uygulanmasına engel teşkil eden etkenleri incelediği araştırmasını, 2005-2006 öğretim yılında 60 ilköğretim okulunda görev yapan 128 eğitim yöneticisi ve 673 öğretmen üzerinde gerçekleştirmiştir. Araştırma sonucunda yeniliklerin uygulanmasını ve yenilikçiliği etkileyen etmenlerin yönetsel yapı, isteklendirme eksikliği, iletişim/bilgi eksikliği, kaynak yetersizliği, kurumsal kültür eksikliği ve değişim liderliği yetersizliği gibi

64

kurumsal engellerin olduğu görülmüştür. Bu engeller içerisinde en önemli olarak görülen engelin ise, kaynak yetersizliği olduğu belirtilmektedir.

Şahin ve Thompson (2006) yapmış oldukları araştırmada, Rogers (1995)’ın “Diffusion of Innovation - Yeniliklerin Yayılması” modeli çerçevesinde öğretim üyelerinin eğitim maksatlı bilgisayar kullanımını incelemiştir. Türkiye’deki bir üniversitenin eğitim fakültesinde görev yapan öğretim üyeleri üzerinde gerçekleştirilen araştırma neticesinde, öğretim üyelerinin düşük düzeyde eğitim maksatlı teknolojiyi kullandıkları ve teknoloji kullanım düzeyleri ile bilgisayar becerileri, bilgisayara erişim, bilgisayara karşı geliştirilen tutum, teknik destek ve yenilikçilik kategorileri değişkenleri arasında anlamlı alaka olduğu bulunmuştur. Demirsoy (2005) yüksek lisans tezinde, internet bankacılığı hizmetinden faydalanan 141 kişiyi, bir yenilik olarak internet bankacılığını benimseme zamanına göre sınıflandırma yapmıştır. Buna göre yenilikçiler, erken benimseyenler, erken çoğunluk, geç çoğunluk ve takipçiler olmak üzere beş farklı benimseyen kategorisi tespit edilmiştir. Ayrıca eğitim seviyesi, cinsiyeti ve hizmeti kullanma aralığı gibi değişkenlerin yeniliğin er yahut geç kabul görmesini anlamlı seviyede etkilediği, fakat gelir durumu, yaş, toplumsal statü ve benzeri ürünleri kullanma aralığı değişkenlerinin ise, herhangi bir farklılaşma oluşturmadığı belirlenmiştir.

Esen (2002) yaptığı yüksek lisans tezinde, talebelerin yenilikleri kabul sürecindeki yenilikçilik kategorilerini ve bu kategorilerdeki talebelerin özelliklerini incelemiştir. Bu kapsamda 289 üniversite öğrencisinin bir yenilik olarak VCD filmleri benimsemeleri açısından yenilikçilik kategorilerine göre dağılımını yapmış ve belirlenen gruplar arasındaki ayrımlar araştırılmıştır. Araştırma kapsamında üniversite öğrencileri üç yenilikçi gruba ayrılmıştır. Bu gruplar yenilikçiler, erken çoğunluk ve geciken çoğunluktur. Yapılan araştırma sonucunda yenilikçilerin hem erken çoğunluğa göre hem de geç çoğunluğa göre medyayı daha fazla takip ettikleri, yenilikçilerin ailelerinin eğitim düzeylerinin ve gelir düzeylerinin diğer gruplardaki bireylere göre daha yukarıda olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca yenilikçilerin evlerindeki teknolojik ürünlere sahiplik oranlarına göre diğer iki gruptan üstünlüklerinin de bulunduğu belirlenmiştir.

65

Cemalcıoğlu (1999) yapmış olduğu doktora tezinde, müfredat laboratuvar okullarında yapılan yeniliklerin uygulanmasına tesir eden etkenleri incelemiştir. Araştırma kapsamında Türkiye genelindeki müfredat laboratuvar okullarında görevli 1058 öğretmen 332 eğitim yöneticisine ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda kurumsal engeller arasında yer alan fiziki ortam, insan ilişkileri, liderlik, örgüt yapısı, kurumsal ortam, iktisadi etmenler, personel yeterliliği, motivasyon gibi etkenlerin, yeniliklerin kullanımını ve benimsenmesini etkilediği belirlenmiştir. Ayrıca kurum kültürünü oluşturan iletişim, karara katılım ve eşgüdüm gibi değişkenlerin de yenilikleri engelleyen diğer unsurlar arasında yer aldığı belirlenmiştir.