Yumurta kabuğu Ca, Mg ve P konsantrasyonları

Deneme gruplarının 1. ve 2. dönem ile deneme sonu itibariyle ortalama yumurta kabuğu Ca, Mg, P konsantrasyonları ve standart hataları Çizelge 11’ de verilmiştir. Deneme rasyonlarının yumurta kabuğu Ca, Mg ve P konsantrasyonları üzerine olan etkilerinin önemli olup olmadıklarını belirlemek maksadıyla yapılan variyans analiz sonuçları EK-11’de verilmiştir.

Farklı Ca kaynakları içeren rasyonların, grupların 1. dönem yumurta kabuğu Ca konsantrasyonlarına (Ca1) etkisi istatistiki olarak önemli olmuştur (P<0.01). Deneme gruplarının Ca1 değerleri % 37,2- 32,8 arasında değişmekte olup, en yüksek Ca1 değeri 1 nolu rasyonla yemlenen grup olurken, en düşük Ca1 değeri ise 8 nolu rasyonla yemlenen grup olmuştur. En yüksek Ca1’e sahip 1 nolu rasyonla yemlenen grup ile diğer tüm rasyonlarla yemlenen gruplar arasındaki fark istatistiki olarak önemli olmuştur. En düşük Ca1’e sahip 8 nolu rasyonla yemlenen grup ile sadece 9 nolu rasyonlarla yemlenen grup arasındaki fark istatistiki olarak önemli olmayıp, diğer gruplardan önemli seviyede düşük olmuştur.

Rasyonların 2. dönem yumurta kabuğu Ca konsantrasyonu (Ca2) üzerine istatistiki olarak önemli bir etkisi bulunmamıştır (P>0.05). En yüksek Ca2’ye sahip grup % 34,7 ile 7 nolu rasyonla yemlenen grup olurken, en düşük Ca2’ye sahip grup ise % 32,2 ile 3 nolu rasyonla yemlenen grup olmuştur.

Deneme rasyonlarının yumurta kabuğu ortalama Ca konsantrasyonu (CaORT)

üzerine olan etkileri istatistiki olarak önemli olup (P<0.01), en yüksek CaORT’ye sahip

grup % 35.5 ile 1 nolu rasyonla beslenen grup, en düşük CaORT’ye sahip grup ise % 33.0

ile 8 ve 9 nolu rasyonla beslenen gruplar olmuştur. En yüksek CaORT’ye sahip grubun 3,

4, 8, 9 ve 10 nolu rasyonlarla yemlenen gruplar ile arasındaki fark istatistiki olarak önemli olup, diğer rasyonlarla yemlenen gruplar arasındaki fark ise istatistiki olarak önemli olmamıştır. En düşük CaORT’ye sahip grupların 2, 3, 4, 5, 7, 10 ve 11 nolu

rasyonlarla beslenen gruplar arasındaki farklılıklar istatistiki olarak önemsizken, diğer gruplar ile arasındaki farklılıklar ise istatistiki olarak önemli olmuştur.

Farklı oranlarda Ca kaynakları içeren rasyonlarla yemlenen grupların 1. döneme ait yumurta kabuğu Mg konsantrasyonları (Mg1) arasındaki farklılıklar istatistiki olarak önemli olmuştur (P<0,01). Grupların yumurta Mg konsantrasyonları 4,11 ile 3,39 mg/kg arasında değişmekte olup en yüksek Mg konsantrasyonuna sahip

49 grup 1 nolu rasyonla yemlenen grup, en düşük Mg konsantrasyonuna sahip grup ise 10 nolu rasyonla yemlenen grup olmuştur. Bu iki grup arasında 0,72 mg/kg’ lık istatistiki olarak önemli olan bir farklılık mevcuttur (P<0,01). Birinci dönemdeki Mg konsantrasyonları bakımından en yüksek Mg 1 değerine sahip grup ile 2 ve 11 nolu rasyonlarla yemlenen gruplar arasındaki fark istatistiki olarak önem taşımazken, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ve 10 nolu rasyonlarla yemlenen gruplar arasındaki fark ise istatistiki olarak önem taşımaktadır. En düşük Mg1’e sahip grup ile 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 ve 9 nolu rasyonlarla yemlenen guruplar arasındaki fark istatistiki olarak önemli olmamıştır.

Deneme rasyonlarının 2. döneme ait yumurta kabuğu Mg konsantrasyonları (Mg2) üzerine istatistiki olarak önemli bir etkisi bulunmamaktadır (P>0,01). Grupların Mg2 konsantrasyonları 3,83 ile 3,12 mg/kg arasında değişmekte olup, en yüksek Mg2 değeri ile en düşük Mg2 değeri arasında 0,71 mg/kg’lık bir fark gözlenmiştir.

Rasyonların yumurta kabuğu ortalama Mg konsantrasyonu (MgORT) üzerine olan

etkileri istatistiki olarak önemli olmuştur (P<0,01). En yüksek MgORT’ye sahip grup

3,78 mg/kg ile 11 nolu rasyonla beslenen, en düşük MgORT’ye sahip grup ise 3,29 mg/kg

ile 10 nolu rasyonla beslenen gruplarda olmuştur. Bu iki grup arasında 0,72 mg/kg fark gözlenmiştir. MgORT değeri en yüksek 11 nolu rasyonla yemlenen grup ile 5 ve 10 nolu

rasyonlarla yemlenen gruplar arasında fark istatistiki olarak önemli olurken, diğer rasyonlarla yemlenen gruplar arasındaki farklılıklar önemli olmamıştır.

Farklı Ca kaynakları içeren rasyonların, grupların 1. döneme ait yumurta kabuğu P konsantrasyonları (P1) üzerine olan etkisi istatistiki olarak önemli olmuştur (P<0,01). Deneme gruplarının P1 değerleri 2,58 ile 2,02 mg/kg arasında değişmekte olup en yüksek P1’e sahip grup 2 nolu rasyonla yemlenen, en düşük P1’e sahip grup ise 8 nolu rasyonla yemlenen grup olmuştur. En yüksek ve en düşük P1 değerlerine sahip gruplar arasında 0,55 mg/kg fark gözlenmiştir. En yüksek P1’e sahip grup ile 1, 3, 4, 5 ve 6 nolu rasyonlarla beslenen gruplar arasındaki fark istatistiki olarak önemli olmazken, 7, 8, 9, 10 ve 11 nolu rasyonlarla beslenen gruplar arasındaki fark ise istatistiki olarak önemli olmuştur (P<0,01).

Rasyonların, 2. dönem yumurta kabuğu P konsantrasyonları (P2) üzerinde istatistiki olarak önemli etkileri bulunmamıştır (P>0,01). Deneme gruplarının P2 değerleri 2,18 ile 1,97 mg/kg arasında değişmektedir.

Deneme rasyonlarının, deneme sonu itibariyle yumurta kabuğu ortalama P konsantrasyonu (PORT) üzerine olan etkileri istatistiki olarak önemli olmuştur (P<0,01).

50 En yüksek PORT’ye sahip grup 2,35 mg/kg ile 2 nolu rasyonla yemlenen grup olurken,

en düşük PORT’ye sahip grup ise 2,06 mg/kg ile 9 nolu rasyonla yemlenen grup

olmuştur. Bu rasyonlarla yemlenen gruplar arasınada PORT bakımından 0,29 mg/kg’ lık

bir fark gözlenmiştir. En yüksek PORT’ye sahip 2 nolu rasyonla yemlenen grup ile 1, 3,

4, 5, 6 ve 11 nolu rasyonlarla beslenen grupların PORT’leri arasındaki fark istatistiki

olarak önem taşımazken, 7, 8, 9 ve 10 nolu rasyonlarla beslenen grupların PORT’leri ile

arasındaki fark ise istatistiki olarak önem taşımaktadır.

Deneme sonuçları itibariyle muameleler yumurta kabuğu Ca konsantrasyonu (CaORT), yumurta kabuğu Mg konsantrasyonu (MgORT), yumurta kabuğu P

konsantrasyonu (PORT) üzerinde önemli istatistiki etkilere sahip olmuştur. Lichovnikova

(2007), farklı oranlarda Ca kaynaklarının yumurta kabuğu Ca konsantrasyonunda önemli seviyede bir farklılığa sebep olmadığını ve kaynaklar arasında benzer Ca konsantrasyonuna sahip yumurta kabuklarının bulunduğunu bildirmiştir. Skrivan ve ark. (2010)’ı ise yumurta kabuğu Ca seviyesinin iri partiküllü Ca kaynağı içeren rasyonla yemlenen grupta ince partikül içeren rasyona göre az da olsa yüksek olduğunu bildirmişlerdir. De Witt ve ark. (2009a)’nın yaptığı çalışmada ise, yumurta kabuğu Ca seviyesinin farklı irilikteki kireç taşından oluşan rasyonlarla önemli seviyede etkilenmediğini bildirmişlerdir. En ince (< 1,0 mm) ve iri (2–3,8 mm) partikül boyutuna sahip rasyonlar arasında kabuk Ca konsantrasyonu bakımından farklılık görülmemiştir.

51

Çizelge 4.11. Deneme rasyonlarının, grupların yumurta kabuğu Ca, Mg ve P konsantrasyonları üzerine olan etkileri ile standart hataları

Rasyonlar Ca1 (%) Ca2 (%) CaORT (%) Mg1 (mg/g) Mg2 (mg/g) MgORT (mg/g) P1 (mg/g) P2 (mg/g) PORT (mg/g) 1 37,2 ± 0,68A 33,8 ± 0,98 35,5 ± 0,65A 4,11 ± 0,11A 3,43 ± 0,14 3,77 ± 0,10A 2,46 ± 0,05AB 2,10 ± 0,10 2,28 ± 0,08AB 2 35,9 ± 0,58B 33,2 ± 0,42 34,5 ± 0,40ABC 3,80 ± 0,15ABC 3,70 ± 0,50 3,75 ± 0,95A 2,58 ± 0,12A 2,13 ± 0,10 2,35 ± 0,10A 3 34,1 ± 0,45D 32,2 ± 0,75 33,2 ± 0,27BC 3,46 ± 0,11BC 3,52 ± 0,13 3,49 ± 0,88AB 2,35 ± 0,05ABC 2,07 ± 0,10 2,21 ± 0,05AB 4 34,5 ± 0,29CD 32,9 ± 0,31 33,7 ± 0,20BC 3,54 ± 0,12BC 3,12 ± 0,21 3,33 ± 0,70B 2,36 ± 0,05ABC 2,01 ± 0,08 2,18 ± 0,04AB 5 34,8 ± 0,47C 34,3 ± 0,80 34,5 ± 0,32ABC 3,65 ± 0,54BC 3,49 ± 0,15 3,57 ± 0,36AB 2,34 ± 0,08ABC 2,18 ± 0,08 2,26 ± 0,03AB 6 35,6 ± 0,48B 33,8 ± 0,58 34,7 ± 0,40AB 3,63 ± 0,39BC 3,44 ± 0,16 3,54 ± 0,65AB 2,36 ± 0,09ABC 2,05 ± 0,11 2,21 ± 0,08AB 7 33,4 ± 0,39E 34,7 ± 0,88 34,1 ± 0,57ABC 3,68 ± 0,14BC 3,83 ± 0,28 3,76 ± 0,12A 2,10 ± 0,04CD 2,08 ± 0,05 2,10 ± 0,05B 8 32,8 ± 0,48F 33,2 ± 0,20 33,0 ± 0,30C 3,58 ± 0,91BC 3,48 ± 0,13 3,53 ± 0,74AB 2,02 ± 0,06D 2,15 ± 0,01 2,09 ± 0,03B 9 33,3 ± 0,52EF 32,8 ± 0,35 33,0 ± 0,29C 3,63 ± 0,31BC 3,52 ± 0,18 3,58 ± 0,80AB 2,07 ± 0,05CD 2,04 ± 0,08 2,06 ± 0,05B 10 34,3 ± 0,36CD 33,1 ± 0,62 33,7 ± 0,32BC 3,39 ± 0,73C 3,19 ± 0,14 3,29 ± 0,86B 2,22 ± 0,10BCD 1,97 ± 0,05 2,10 ± 0,05B 11 34,8 ± 0,51C 33,9 ± 0,37 34,3 ± 0,35ABC 3,86 ± 0,73AB 3,70 ± 0,13 3,78 ± 0,37A 2,15 ± 0,07CD 2,10 ± 0,05 2,13 ± 0,04AB A, B, C , D_{: Aynı sütunda farklı harfle belirtilen ortalamalar arasındaki farklılıklar önemlidir (P< 0.01).}

52