Youtube’un Türkiye’deki Popüler Müzik Üzerine Etkileri

İnternetin 1991 yılında ortaya çıktığı dönemde müzik endüstrisinin ilerleyen dönemlerde bu kadar hızlı değişeceğini öngörmek daha zor sayılabilir. Günümüzde ise teknolojinin getirdiği imkânlarla müzikler artık daha ucuz bir şekilde kopyalanabilmekte ve korsan albüm basımı, dijital müzik platformları popülerleşene kadar oldukça ivmeli bir şekilde tüketilmekteydi. Bu korsan albümlerin satıldığı dönemde müzik endüstrisi ekonomik olarak ağır yara almıştır. Hemen ardından internetin sağladığı dijital müzik gelişmeleri, eser üzerinden sanatçı ya da hak sahibi kişilerin telif ekonomisinin ve müzik şirketlerinin satış ekonomisinin var olması yönünde bir etkiyle ortaya çıkmıştır.

Sosyal medyanın toplumların hayatına girmesiyle birlikte eskisine oranla müzik üreten ya da yorumlayan kişilerin sayısında, yayımlama özgürlüğünden kaynaklanan artışlar olmuştur. Bu, sosyal medyanın kişilere getirdiği yayımlama sınırsızlığının verdiği bir katkı olarak görülebilir.

Geçmişte radyo ya da TV programları ile kitlelere ulaşabilen sanatçılar, artık bir şirketle anlaşma yapmasına gerek kalmadan bağımsız şekillerde ürettikleri eserleri ile kitleler nezdinden bilinirliğini arttırabilmektedir. Bunun en büyük etkeni maliyeti az olan, kolay erişim sağlayan, kullanıcıya seçim özgürlüğü tanıyan, küresel olarak bir iletişim sağlayan ve zaman anlamında hız kazandıran dijital müzik platformlarının toplumların hayatına etkili bir şekilde nüfus etmesidir. Bu dijital müzik platformlarının bilgi kirliliği ya da hızlı tüketim anlamında olumsuz etkileri olsa da bağımsız müziklerin ve müzisyenlerin artmasıyla dinleyici için daha fazla seçenek ortaya çıkmıştır. Böylece müzik ekonomisi daha fazla sanatçı için bölünerek sanatçı ve yapımcı gibi müzik sektörü öğelerinin başına düşen ekonomi azalmıştır. Türkiye’de bandrollü albüm satışlarının büyük sayılara ulaştığı dijital müzik dinleme platformlarından önce müzik sektörünün daha büyük bir ekonomi havuzu olduğu söylenebilir. Günümüzde ise hem bu ekonomik havuz küçülmüştür hem de bu havuzdan pay alan kişilerin sayısı artmıştır.

Dijital müzik platformlarının maliyeti az olduğu için birçok internet kullanıcısı sayısız albüm satın almak yerine aylık ücretlerle ya da şimdilik ücretsiz olan Youtube

110

örneğindeki gibi ücretsiz bir şekilde müzik dinleyebilmektedirler. Böylece dijital müzik platformları tüketiciler için daha makul bir hal almıştır.

Dijital müzik platformlarının kolay erişime olanak tanıması da kullanıcılara zaman kazandırmaktadır. Bir CD’yi satın alıp CD çaları çalıştırmak yerine bilgisayardan ya da mobil telefondan dijital bir uygulama aracılığı ile saniyeler içerisinde dünyanın herhangi bir yerinde yayımlanmış bir albüme ulaşmak kullanıcı için büyük bir avantaj sağlamaktadır. Bu durum aynı zamanda küresel iletişim anlamında kolaylık sağlamaktadır.

Dijital müzik platformlarının en önemli özelliklerinden biri de kullanıcıya tanıdığı seçim özgürlüğünün boyutudur. Eskiden radyo ve TV kanalları tarafından yapılan yayınlar bir ya da birden fazla kişiden oluşan bir ekip tarafından belirlenen bir yayın politikası izleyerek kendi seçtikleri müzikleri ve müzisyenleri yayınlarken günümüzde dijital müzik platformları sayesinde kullanıcı aktif rol oynayarak dilediği müziği ve müzisyeni seçmekte ve istediği sayıda dinleyebilmektedir.

Dijital müzik ortamlarına müzik üretebilen herhangi bir kişi de kolaylıkla şarkılarını ulaştırarak o platformun yayım politikalarına uygun şekilde çalışmalarını yayımlatabilmektedir. Böylece çok fazla sayıda müzik ve müzisyenin barındığı dijital müzik platformlarında zaman zaman bilgi kirliliği, eksiklikler, hatalar ve yanlış yönlendirmeler olabilmektedir. Ayrıca popüler ya da popüler olmayan herhangi bir müzisyenin çalışmalarını bazı dijital platformlarda kullanıcılar da yükleyebildiği için birtakım bilgi kirliliği ve buna bağlı sorunlar ortaya çıkabilmektedir.

Tüm bu etkenlerle birlikte dijital müzik platformlarının kullanıcıya zaman kazandırdığı da açıkça gözükmektedir. Şarkı ya da albüm arayan kullanıcılar dijital uygulamalar sayesinden birkaç saniye içerisinde bütün dünya müzik sektöründeki seçenekleri ortaya çıkarabilme gücüne sahiptir.

Kolay erişimin getirmiş olduğu olumsuz yön ise sanat üzerindeki hızlı tüketim davranışıdır. Dinlenerek tüketilip bir zaman sonra bir daha ihtiyaç duyulmayan müzikler hem müzik seçeneklerinin çokluğundan hem de her geçen gün dönüşüm yaşayan müzik sektöründe günün karlılığını yakalamaya çalışan sanatçıların samimiyetsiz ve orijinal olmayan içerikli sanat üretimleri sebebiyle hızlı tüketim kültürü eski zamanlardaki gibi seyretmeye ve belki de ivmeli bir şekilde artmaya devam etmektedir.

111

Bir dijital müzik platformu olarak Youtube şirketi, müzik sektörü nezdinde en önemli dijital müzik dinleme alanıdır. Amatör ya da profesyonel birçok sanatçının Youtube’a yüklediği çalışmalar sayesinde kısa sürede kitlelerle buluştuğunun birçok örneği olmakla birlikte, bahsi geçen dijital müzik platformlarının özellikleri sebebiyle oldukça etkin bir müzik yayım ve tüketim alanı olarak Youtube, gün geçtikçe büyümeye devam etmektedir.

Harari (168) “Sümer tanrılarını günümüzün markalaşmış şirketlerine nasıl benzettiysek firavunları da modern zamanın Elvis Presley, Madonna ya da Justin Bieber gibi markalaşmış isimlerine benzetebiliriz” ifadesinde bulunarak kitleler nezdinde popülerleşmenin gücüne değinmiştir. Bu ifadede adı geçen Justin Bieber’in Youtube ile dünyanın hemen hemen tüm kesimlerine ulaşmış olması da göz önüne alındığında Youtube’un bir sosyal paylaşım ağı ve dijital kitle iletişim aracı olarak günümüzün en etkin medyası olduğu görülebilir.

112