uygun, araĢtırıcı, arkası Çerkes yamçılı, artık, asfalt, askeri,
ateĢi çekilmiĢ bir fırın içi gibi kapalı, Avrupalı, Aydın'a
özgü inilti, ayrık, az Arapçalı, azılı, bacağı ezik, bağlı,
bahçelerine çit yerine ölmüĢ hayvan kemikleri örtülü, bal
renginde, bal renkli, balkonlu, ballı, barut renkli, basılı, baĢı
açık, baĢı siyah örtü ile tamamıyla kapalı,baĢıboĢ, batak,
battal, bayağı duygulu, bayır, belalı, beli peĢtamallı,
belinden kuĢaklı, belirsiz, belki de ılık, bellisiz, bereket
içinde, bereketli, beyaz arakiyeli, beyaz bez donlu, beyaz
ıĢıklı, beyaz patiska perdeli, bez, bez dokuyucu, bıçak sırtı
gibi keskin, bıktırıcı, bıyıkları boyalı, bıyıkları dağınık,
bilgiç, billur, binici, bir cins, bir dilim ekmeğe muhtaç, bir
kovan ağzı gibi, bir sıkımlık, bir tarafı bütünüyle açık, bir
yatakta gibi rahat, bir yolu sarı bir yolu pembe, biraz
endamsız, birbiri arkasına dizili, birbirine uygun, birer
renkli fener gibi, biri kırmızı -diğeri mor,biri kırmızı-diğeri
mor boyalı, boğucu, bomboĢ, boyalı, boyalı gibi, boylu
boyunca,boynuzlu, boyunları altından zarif oyalı, boz
renkli, bön, briyantinli, budak, bulutlu, buruk ama baygın,
buruk ama baygın kokulu, buz gibi, bücür, büsbütün baĢka
bir türlü, büsbütün ıssız, büsbütün iri, büyücü, can sıkıcı,
cana yakın,canlı cansız, ceketsiz,cennetlik, cevherli,cevizli,
cilveli, cinsi belirsiz, çabuk, çakı gibi, çakmak kokulu, çam,
çam tahtalı, çanak çömlek gibi, çapraĢık, çaresiz, çarĢaflı,
çatık, çatlak, çekingen, çelimsiz, çenelerinin altından uçları
sıkıca bağlı, çeĢitli, çevik, çıkrıklı, çıktığına inanılmayacak
kadar boğuk,çılgın,çıralı,çiçek, çil,çilli,çilli yüzlü,çipil,çipil
gözlü, çirkef, çocuk, çok dumanlı, çok güzel, çok yaĢlı,
çubuklu, çukur bostanlarla yıkık kale duvarları arasına
gömülü, çürük bir tülbendin yırtılıĢı gibi yankısız, daha
kolay, daha temiz, dal, dalavereci, dalga dalga, dalları
sarkık, dar sokaklı, davetli, değiĢik, değiĢik tatlı, değiĢimsiz,
dehĢetli, deliĢmen, demir parmaklı, dermansız, dertli,
devamlı, dıĢ, dik baĢlı, dik kayalı, dikili, dikkatli, dipleri
kırık, diĢleri çürük, diĢli, diĢsiz, dizi dizi, dolaĢık,
dondurucu, donuk gözlü, doru, dökük dalları sarkık, dar
sokaklı, davetli, değiĢik, değiĢik tatlı, değiĢimsiz, dehĢetli,
deliĢmen, demir parmaklı, dermansız, dertli, devamlı, dıĢ,
dik baĢlı, dik kayalı, dikili, dikkatli, dipleri kırık, diĢleri
çürük, diĢli, diĢsiz, dizi dizi, dolaĢık, dondurucu, dökük,
dökük-hasta yapraklı, dört peĢli, dudaklarının etrafı daima
tükürüklü, dul, duman ve bulut sarılı, dumandan, duygulu,
düğünsüz derneksiz, dükkansız, düĢkün, düĢkün kılıklı,
düzenli, eğlencesiz, eğlentili, ekini kaldırmak-döveni
dövdürmek-malı ambara taĢımak gibi, ekĢi, ela, elbisesiz
elleri bohçalı, ellerini pelerinin altında saklı, elleri sepetli,
elvan elvan, elveriĢli, en düĢkün, en görkemli, en kaba, en
kibar, en korkunç, en kuytu, en loĢ, en muhtaç, en namlı, en
parlak, en ufak, en yakın kasabaya iki gün uzakta,
endamsız, endamsız-zayıf vücudunda ısınmıĢ bir tuğla gibi
yalın, engelsiz, engin, enli, erkeğe alıĢkın, eĢ, etkili,
evlerden ocaklardan uzak, ezgin, fakir, felaketli, fena,
fenersiz, fıkır fıkır, fırtınalı, fısıl fısıl, fıskiyeli, fildiĢi saplı,
filosuz, gamsız, gazlı, geç, geçen günlerdeki hizmet-imar-
yeni düzenlemeler gibi, geçici, geçiĢtirici, gelen giden
küfeli-yüklü arabalar-telaĢlı insanlar-uykulu mescitler ve
kandilleri tozlanmıĢ türbelerle dolu, gelinlik, gelip geçici,
gergin, geveze, gıdasız, gırıltılı, göçebe göçmen, göğsü
açık, gölgeli gölgeli, gölgelik, gölgelik içinde, gölgesiz,
görevli, görgülü,gözleri dökülmeye hazır, gözlüklü, gözü
açık, gözünün biri yarı açık, gübre kokulu, gübreli, gül
destesi gibi, gül resimli, gülünç, güneĢ vurmuĢ bir bakır
tepsi gibi sıcağın altında coĢkun, günlük, güvenli, güzel
endamlı, güzel kokulu, güzel yüzlü, haçlar-resimler dolu,
hafif, hakim, haksız halis, halsiz, ham, hareketli, has, hasta
yüzlü, hatta kadı efendiye satranç oynamak-fıskiyeli
kahvede muhasebeci beyle tavla atmak gibi, havalı,
havuzlu, hayal, haziran içinde mehtaplı gibi parlak, hem
dinç hem de çok meraklı, her çeĢit, her türlü, herkesle senli
benli, heybenin gözünde saklı, heyecansız, hımhım,
hırpalayıcı, hırslı, hıĢıltıya benzer, hiddetli, hikayeli, hileli,
hoĢ görülü hödük, hurda, huylu, huzurlu, hükümdarca,
hülyalı, hünerli, ıslık gibi, ıĢıktan, ıĢıldak, ıĢıltılı, iç
karartıcı, içten, iğdelerle-böğürtlenlerle örtülü, iğreti, iğri,
iki basamaklı, iki misli uzayan boynunun ucuna asılı, ince
kirli sarıklı, incecik, inilti, insanı ĢaĢırtacak kadar kara-
kapkara, insansız, ipiri, iri boylu, iri iri, iri kalçalı, iri
kemikli, iri savatlı, iri yarı, ispirtolu, Ġstanbul sokaklarında
bazen rasgeldiği gibi sigarası parmaklarında, iĢçi, iĢletici,
iĢleyici, iĢtah verici, itibarlı, Ġzmirli, kaba sesli, kabahatli,
kabak, kabarık Ģilteli, kabarık-taĢkın heybelerinin in
ortasına gömülü, kaçma kaçırma gibi, kadife palanlı,
kadifeli, kadifemsi, kafile kafile, kafir, kafur gibi, kağıt,
kakmalı, kalpaksız, kamıĢ, kanatlı, kapkara, kapkaranlık,
kara gözlü, karasız, kargalar gibi, kargalar gibi simsiyah,
karmakarıĢık, kart olduğu uzaktan belli, kasabaya ait,
kasabaya özgü, kasvetli, katil, katmer katmer, kavgacı,
kavruk bahçeli, kavruk yüzlü, kavun, kayalı, kaygısız,
kaygısız, kayıtsız, kaynak gibi hep nemli, kaynak gibi hep
parlak, keçeli, kederli, kehribar, kemik, kemikleri çıkık,
kenarda serili, kendilerine özgü, kesin, kesintisiz, keten,
keten önlüklü, keyfine meraklı, keyif düĢkünü, kezzap gibi
yakıcı, kılıksız, kıllı, kınalı, kıpırtısız, kıpkırmızı, kır, kırık
dökük, kırklık, kırmızı kiremitli, kırmızı topraktan, kıskaç
gibi, kıĢın Ģiddetini yazdan-yazın kurağını kıĢtan anlamak
gibi, kıĢlık, kızıl alevli, kireç gibi, koca karınlı, koca sakallı,
kocaman boynuzlu, kocaman dallı, kocaman gümüĢ
köstekli, kocaman sakallı, kocaman tüylü, kof, kokulu,
kolera ve savaĢ gibi, kolları sıvalı, komĢunun kuyusundan
taĢma bir su ayağından kuvvet alan bodur kabaklar dizili,
kor gibi, kor gibi sıcak, korkusuz, koruyucu, koyu ela, koyu
yeĢil, köpüklü, körpe, köstekli, kötü giyimli, kravatlı, kuleli,
kumsal, kuramsal, kurĢun, kurĢun gibi, kurĢun gibi ağır,
kuru kafalı, kuru zevkli, kuĢaklı, kuĢku ve duraksama dolu,
kutsal, kuyruğu kara, kuyu gibi, kuyu gibi karanlık, küfeli,
külhanbeyi, küme küme, küs, küskün, kütük kadar
hareketsiz, lacivert, lambası kısık, lambası kısık bir abajur
gibi belirtisiz, lavantalı, laz baĢlıklı, lekeli, loĢluğa gömülü,
madeni mahzen gibi, mahzen gibi karanlık, manevi, mantar,
mantar ökçeli, mavi gözlü, mavi ıĢıklı, mecbur, mehtaplı,
memnunlukla karıĢık, mercan gibi, meĢe gibi sağlam,
meĢgul, meĢhur, meĢin, mevkili, mezar gibi, milli, minder-
Ģilte gibi, minderli, miskin, mor cübbeli, mor püsküllü,
mutlu, mübarek, müĢterisiz, müthiĢ, nalınlı, nankör, ne
acemi, ne aç, ne aksi, ne cesaretli, ne eziyetli, ne kabına
sığmaz, ne kadar sağlam, ne kadar sağlıklı, ne matemli, ne
zavallı, nemli, neĢeli, neĢesiz, nöbetli, nur yüzlü, ocağın içi
gibi, odun bedenli, okkalı, olağan dıĢı iri, oldukça zengin,
oluksuz, omuzları atkılı, orta, ottan, oturaklı, oyaları aynı,
oyaları aynı örnek, öç dolu, öfkeli, ökçeleri çarpık, ölü,
örtüsüz, örülü, paraya düĢkün, pazıları ĢiĢkin, peçesi inik,
pek değiĢik, pek oynak, pelte gibi, pembe papatyalı,
pembemsi, pembeye yakın, pembeye yakın-bulanık renkli,
peĢin, pırıl pırıl, pirinç, pis barutlu, pöstekli, pussuz, rahvan,
rahvan yürüyüĢlü, redingotu yağlı, renk renk günbatıĢlarına
alıĢkın, renkler içinde mutlu, renkli, resimli, rugan, rugan
iskarpinli, saat meydanındaki somaki mermerden geniĢ
göbek taĢlı, sabunlu, saç kaplı, saçaklı, saçları kurdeleli, saf,
sağlam yürüyüĢlü, sahte, sakağılı, sakıngan, sakin, salıntılı,
salkım saçak, samanlı, sandık, sandık-heybe yığılı, sapsarı,
sarı benizli, sarı meĢinden, sarıcı, sarılı, sarkık,
sarmaĢıklarla örtülü, sarnıç kadar ıslak, sarnıç kadar
kapanık, sarp, sarsak, sarsıcı, savatlı, ılı, sazlı, sazsız sözsüz,
sebepsiz, selli, serpintili, sersem, sersem edici, sert hatlı,
servi-karanfil resimli, sesli, sevimli, sevimsiz gözlü,
seviyesi düĢük, seyrek, sığ, sıkıcı, sıkılgan, sıkıntılı,
sıkıntısız, sıkıntıya yakın, sımsıcak, sırma, sırma telli,
sırtları zembilli, silik, sim, sim telli, sinek gibi, sinema
Ģeridi gibi, sinirli, siper, sisli, sivil, siyah baĢörtülü, siyah
kiremitli, siyaha yakın, somaki, sonbahar gibi, sonbahar gibi
ılık, saçaklı, saçları kurdeleli, saf, sağlam yürüyüĢlü, sahte,
sakağılı, sakıngan, sakin, salıntılı, salkım saçak, samanlı,
sandık, sandık-heybe yığılı, sapsarı, sarı benizli, sarı
meĢinden, sarıcı, sarılı, sarkık, sarmaĢıklarla örtülü, sarnıç
kadar ıslak, sarnıç kadar kapalı, suları döven bir uskur sesi
gibi, sürekli, sürmeli, sürmeli gözlü, süslü, süssüz, Ģadırvanı
dolu, Ģadırvanlı, Ģakırtılı, Ģallı, Ģalvarlı, Ģamatasız, Ģeftalili,
Ģeker, Ģekilsiz, Ģen, Ģenlik günlerine özgü, Ģeritli, Ģık, ĢiĢ
karınlı, Ģöhretli, takım takım, taratorlu, taĢ baskı, taĢ gibi
duygusuz, tavan boyu, taze kınalı, tehlikesiz, tek yönlü, tel,
teneke kaplı, tepesiz, terli, tertemiz, tez, tıka basa dolu, tıpkı
ilk günkü gibi dalgın, titiz, tok, tok sesli, tombalak, tombul,
topalımsı, toprak damlı, toprak döĢeli, topraklı, torpil, toz,
toz pembe, toz pembe ıĢıkla adeta soluk, tövbekar, traĢı
uzun, traĢlı, tunç, turĢulu, tutucu, tuz ruhu gibi, tuz ruhu gibi
haĢlayıcı, tuzlu, tüllü, tümsekli, türlü, tüy gibi, tüy gibi ince,
uçarı, uçları kalkık, uçuk, uçurumlu, ufak tefeklerle dolu,
uğultulu, umutsuzlukla dolu, upuzun boylu, usandırıcı,
uygun, uykusuz, uyumlu, uyumsuz, uyutucu, uyuz, uzun
boylu, uzun mantolu, uzun uzun, uzun ve seyrek sakallı,
uzun yüzlü, üç dörtlü vilayet uzak, üfürüklü, ünlü, üzerine
basılmıĢ bir köpek yavrusu gibi yürekten, üzerine bir
jandarma kaputu örtülü, vahĢi-yırtıcı hayvanların içleri hırs
ve haĢinlikle dolu, vakitsiz, vanilyalı, vücudu ak, yakut,
yalan yanlıĢ, yalancı, yaldız, yaldız kanatlı, yaldızlı,
yalınayak, yamru yumru, yan, yanık yüzlü, yanlıĢ, yaralı,
yarı canlı, yarı çarpık, yarı çılgın, yarı çürük, yarı deli, yarı
düĢük, yarı gizli, yarı hırka, yarı ıslak, yarı keyifli, yarı
örtülü, yarı palto, yarı sarhoĢ, yarı sarhoĢ gibi yarısı kopuk,
yassı, yatkın, yavru, yavrulu, yayık, yazma peçesi inik,
yedek, yemiĢ dolu, yeni diĢiye karĢı kıskanç, yeni
düzenlemeler-örgütler-yardım dernekleri gibi ağır, yeni
yapı, yenik, yenleri sıvalı, yerden, yerli halka özgü, yeĢil
cübbeli, yeĢil kadifeyle kaplı, yeĢil sarıklı, yeterli, yetersiz,
yıldızlı gök altında, yılıĢık, yırtıcı, yırtık, yırtık çoraplı,
yiğit, yoksun, yorgun davranıĢlı yosun gibi koyu yeĢil,
yosunlu, yumru yumru, yumrukları kısılı, yumurta sarısı,
yumurta sarısı renginde, yumuĢak palanlı, yüksek kubbeli,
yüksüz, yün, yüreği kinli, yürek karartıcı, yürek sıkıcı,
yürüyüĢü kıvrımlı, yüz türlü, yüzü açık, zar, zarif, zelzele
gibi, zengince, zevkine düĢkün, zevkli, zilsiz, ziyaretçi, zor,
zümrüt yakut gözlü (bir kere geçen sıfatlar)
toplam
2920
100
Eserde geçen niteleme sıfatlarının kullanım sayıları ve kullanım oranları tespit
Belgede
Refik Halit Karay'ın Memleket Kikâyeleri'ndeki niteleme sıfatları
(sayfa 171-176)