Yetmiş İki (72) Saatlik 10-Deasetil Bakkatin III Sonuçları

Çizelge 3.20 Yetmiş iki (72) saatlik 10-Deasetil Bakkatin III sonuçları

No Çözücü Karışım (yüzde) Çözücü (oran g/ml) Süre (saat) Miktar g/1 g 1 E 100 1:5 72 20,89 2 E 100 1:10 72 27,32 3 E 100 1:15 72 36,31 4 M 100 1:5 72 55,82 5 M 100 1:10 72 23,28 6 M 100 1:15 72 21,30

4. SONUÇ VE TARTIŞMA

Kanser, hücrelerde DNA'nın hasarı sonucu hücrelerin kontrolsüz veya anormal bir şekilde büyümesi ve çoğalmasıdır. Bu ölümcül hastalığın tedavisinde en çok kullanılan ilaçlardan birinin etken maddesi paklitakseldir. Paklitaksel taksanlar sınıfına mensup bir kemoterapi ilacıdır. Paklitaksel, meme ve yumurtalık kanserlerinin tedavisinde kullanılan en önemli kemoterapi ilaçlarından biri olmakla birlikte son dönemlerde yapılan klinik çalışmalarda, Paklitaksel’in aynı zamanda baş ve boyun bölgesindeki kanserlerin tedavisinde de etkili bir ilaç olduğu ispatlanmıştır. Paklitaksel bakkatin III adı verilen dört halkadan oluşmuş bir yapı ile bir yan zincire sahiptir. Bu bileşiğin total sentezi kompleks bir bileşik olmasında dolayı çok zordur. Bakkatin III’ünde ana taksan halkasına sahip olması nedeniyle paklitakselin sentezinde öncü bileşik olduğu görülmektedir. Doğal ürün olan fındık yaprağından Paklitaksel ve türevlerinin daha etkili yollarla en yüksek geri kazanım ve saflıkta izolasyonu ve saflaştırılması çalışmaları yaptık. Bakkatin III fındık yaprağında bulunduğu tespit edilip paklitakselin yarı sentetik olarak sentezlenmesinde çıkış maddesi olarak kullanılmaktadır. Paklitaksel, bakkatin III ve 10-deasetilbakatin III’un yarı sentezi yan zincirinden sentezlenebilir olması taksan türevlerinin önemini arttırmıştır. Farklı zamanlarda, farklı yerlerden örneklemeler - numuneler toplandı. 3 ayrı bölge-istasyon tespiti gerçekleştirdik; bunlar doğu (Giresun), orta (Samsun) ve batı (Düzce) Karadeniz bölgeleridir. Bu üç ayrı istasyonda 3 ayrı rakımda (0-250, 250-500 ve 500-750 m.) fındık yaprağı numunelerinden çalışılmıştır. Toplanan numuneler gölgede kurutulup 100’er gramlar alınıp çeşitli organik çözücüler (metanol, etanol, aseton ve diklorometan) ve bunların farklı oranlarda karışımlarında ekstraksiyon gerçekleştirildi. Sonrasında ise hekzan ile yağımsı ve boyar madde safsızlıkların giderimi işlemi gerçekleştirildi. Fındık yaprağındaki boyar madde ve yağımsı madde gideriminde yeterli saflaştırma sağlanamadı ve sıvı-sıvı ekstraksiyon işlemine geçilemedi. Alternatif bir saflaştırma işlemi olarak aktif karbon ile adsorban uygulaması gerçekleştirildiğinde hekzanla yağımsı madde uzaklaştırılması olumlu sonuçlar verdi. Daha sonra ekstraktlar viallere alınıp HPLC ile miktar tayini gerçekleştirildi.

Fındık yaprağındaki sekiz saatlik ekstraksiyon çalışmasında paklitaksel miktarı en yüksek değerler 47. deneyde çözücü oranı 1:10 olan çalışmada 8,37 /1 g miktarda ve 48. deneylerde çözücü oranı 1:15 olan çalışmada 8.12 g/1 g miktarda bulunmuştur. Bu

miktarlar metanol, diklorometan karışımında 25:75 oranında bulunmuştur. En düşük değerler 10. deneyde yüzde karışım oranı 100 olan çözücü oranı 1:5 metanol madde miktarı 1,53 g/1 g ve 31.deneylerde karışım yüzdesi 75:25 olan diklorometan; etanol çözücü oranı 1:5 olan çalışmada madde miktarı 2,55 g/1 g bulunmuştur. Tespit edilemeyen deney sonuçu 15 tanedir. 49. deney, 50. deney, 52. deney, 53 .deney, 55 .deney, 56. deney, 58. deney, 59. deney, 60. deney, 61. deney, 62. deney, 63 .deney, 64. deney, 65. deney, 66. deneylerde herhangi bir sonuç bulunamamıştır.

Fındık yaprağındaki sekiz saatlik ekstraksiyon çalışmasında bakkatin III miktarı en yüksek değerler 47. deneyde 25:75 karışım yüzdesi metanol; diklorometan çözücü sisteminde 1:10 çözücü oranı madde miktarı 46,68 g/1 g ve 48.deneylerde metanol, diklorometan karışımından 25:75 oranındaki çözücü oranı 1:15 olan çalışmada madde miktarı 43,77 g/1 g tespit edilmiştir. En düşük bakkatin III değerler 7. deneyde yüzde karışım 100 aseton çözücü sisteminde çözücü oranı 1:5 olan çalışamada madde miktarı 3,07 g/1 g ve 10. deneylerde çalışılan karışım yüzde oranı 100 metanol çözücü sisteminde çözücü oranı 1:5 olan çalışamada madde miktarı 1,72 g/1 g bulunmuştur. Tespit edilemeyen deney sonuçu 15 tanedir. 49. deney, 50. deney, 52. deney, 53. deney, 55. deney, 56. deney, 58. deney, 59. deney, 60. deney, 61. deney, 62. deney, 63. deney, 64. deney, 65. deney, 66. deneylerde herhangi bir sonuç bulunamamıştır.

Fındık yaprağındaki onaltı saatlik ekstraksiyon çalışmasında ise paklitaksel miktarı en yüksek değerler 12. deneyde metanolle olan çalışmada madde miktarı 9,30g/1 g ve 3.

deneylerde olan etanolle çalışmada madde miktarı 8,73 g/1 g’dır. İki deneyde de

karışım oranı 100 çözücü oranı 1:15 çözücü sisteminde bulunmuştur. En düşük değerler 46. deneyde 1:5 çözücü oranında metanol; diklorometan 25:75 oranındaki çözücü sisteminde madde miktarı 1,62 g/1 g ve 52. deneylerde aseton ;metanol karısım 50:50 oranında çözücü sistemiyle çalışılan deneyde madde miktarı 1,35g/1 g bulunmuştur.

1:5 çözücü oranında metanol; diklorometan 25:75 oranındaki çözücü sistemiyle aseton; metanol karışım 50:50 oranında çözücü sisteminde en düşük değerler tespit edilmiştir. Tespit edilemeyen deney sonuçu 10 tanedir. 7. deney, 58. deney, 59. deney, 60. deney, 61. deney, 62. deney, 63. deney, 64. deney, 65. deney, 66. deneylerde herhangi bir sonuç bulunanmamıştır. Fındık yaprağındaki onaltı saatlik ekstraksiyon çalışmasında bakkatin III miktarı en yüksek değerler 45. deneydeki metanol, diklorometan karışımından 50:50 oranındaki çalışmada madde miktarı 55,86 g/1 g ve 9. deneylerdeki karışımı 100 olan aseton çözücü sistemindeki çalışmalarda madde miktarı

58,40 g/1 g tespit edilmiştir. İki çalışmada da 1:15 oranındaki çözücü sistemi

kullanılmıştır. En düşük bakkatin III değerleri 52. deneydeki aseton; metanol çözücü sistemınde 50:50 çözücü oranındaki madde miktarı 0,66 g/1 g’dır. 46. deneylerde metanol; diklorometan çözücü sisteminde 25:75 karışım oranında çalışılan çözücü sistemlerindeki madde miktarı 1,63 g/1 g bulunmuştur. İki çalışmada da 1:5 oranındaki çözücü sistemi kullanılmıştır. Tespit edilemeyen deney sonuçu 10 tanedir. 7. deney, 59. deney, 60. deney, 61. deney, 62. deney, 63. deney, 64. deney, 65. deney, 66. deneylerde herhangi bir sonuç bulunamamıştır.

Fındık yaprağındaki yirmi dört saatlik ekstraksiyon çalışmasında paklitaksel miktarı en yüksek değerler 5. deneydeki 1:10 oranındaki çözücü sisteminde madde miktarı 5,71 g/1 g ve 6. deneylerde 1:15 oranındaki çözücü sisteminde madde miktarı 6,14 g/1 g

bulunmuştur. İki deneyde de arışım yüzdesi 100 olarak çalışılan metanol çözücü sisteminde bulunmuştur. Ciddi bir fark tespit edilmemiştir. En düşük değerler 3. deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oranı 1:15 olarak çalışılan etanol çalışmasında madde miktarı 4,08 g/1 g ve 4. deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oranı 1:5 olarak çalışılan metanol çözücü sisteminde madde miktarı 2,20 g/1 g bulunmuştur. Bu çalışmada bakkatin III miktarı en yüksek değerler 3. deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oranı 1:15 olarak çalışılan etanol çalışmasında madde miktarı 164,19 g/1 g ve 5. deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oranı 1:10 olarak çalışılan metanol çözücü sistemindeki çalışmada madde miktarı 148,78 g/1 g bulunmuştur. En düşük bakkatin III

değerleri 1.deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oranı 1:1 olarak çalışılan etanol çözücü sisteminde madde miktarı 69,23 g/1 g ve 4. deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oranı 1:5 olarak çalışılan metanol çözücü sisteminde çalışılan deneyde madde miktarı 102,84 g/1 g bulunmuştur.

Fındık yaprağındaki kırksekiz saatlik ekstraksiyon çalışmasında paklitaksel miktarı en yüksek değerler 6. deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oran 1:15 olarak çalışılan çözücü sisteminde madde miktarı 9,48 g/1 g ve 3. deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oranı 1:15 olarak çalışılan etanol çözücü sisteminde madde miktarı 7,20g/1 g

bulunmuştur. En düşük paklitaksel değerler 1. deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oranında 1:5 olarak çalışılan etanolçözücü sisteminde madde miktarı 4,63 g/1 g ve 4. deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oranı 1:5 olarak çalışılan metanol çözücü sisteminde madde miktarı 4,02 g/1 g bulunmuştur. Bu çalışmada bakkatin III miktarı en yüksek değerler 5. deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oran 1:10 olarak çalışılan

metanol çözücü sisteminde madde miktarı 207,80 g/1 g ve 6. deneydeki karışım yüzdesi

100 çözücü oranı 1:15 olarak çalışılan metanol çözücü madde miktarı 246,64 g/1 g

bulunmuştur. En düşük bakkatin III değerleri 1. deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oranında 1: 5 olarak çalışılan etanol çözücü sisteminde madde miktarı 100,93 g/1 g ve 2.deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oranı 1:10 olarak çalışılan metanol çözücü sisteminde madde miktarı 122,05 g/1 g bulunmuştur.

Fındık yaprağındaki yetmiş iki saatlik ekstraksiyon çalışmasında paklitaksel miktarı en yüksek değerler 6. deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oran 1:15 olarak çalışılan metanol çözücü sisteminde madde miktarı 12,06 g/1 g ve 3. deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oranı 1:15 olarak çalışılan etanol çözücü sisteminde madde miktarı 5,16 g/1 g bulunmuştur. Çalışma arasında ciddi miktarda fark gözlemlenmiştir. En düşük paklitaksel değerleri 4. deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oranında 1: 5 olarak çalışılan metanol çözücü sisteminde madde miktarı 2,67 g/1 g ve 5.deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oranı 1:10 olarak çalışılan metanol çözücü sisteminde madde miktarı 2,08 g/1 g bulunmuştur. Bu çalışmada bakkatin III miktarı en yüksek değerler 5. deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oran 1:10 olarak çalışılan metanolçözücü sistemindeki madde miktarı 203,40 g/1 g ve 3. deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oranı 1:15 olarak çalışılan etanol çözücü sisteminde madde miktarı 138,17 /1 g

bulunmuştur. En düşük bakkatin III değerleri 6.deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oranında 1:15 olarak çalışılan metanolçözücü sisteminde madde miktarı 90,50 g/1 g ve

1. deneydeki karışım yüzdesi 100 çözücü oranı 1:5 olarak çalışılan etanol çözücü sisteminde madde miktarı 94,98 g/1 g bulunmuştur. Çözücü sistemlerinde farklı sürelerinde 8, 16, 24, 48, 72 saatlik ektrasiyon çalışmalarında paklitaksel, sefalomannin, bakkatin III, 10-Deasetil bakkatin III değerleri HPLC sonuçlarında belirlenmiştir. HPLC kromatogramı sayesinde hem miktar tayini hem de bu ilk işlem saflaştırma kalitesi de ölçülmüş olacaktır. Bu sayede daha ileri seviye araştırma ve yatırım projeleri için veri elde edilmiş olacaktır.

Sekiz saatlik çalışmalarda taksan miktarı ekstraksiyon parametrelerine göre az da olsa farklılık göstermektedir. Paklitaksel miktarları sefalomannin ve bakkatin III ‘un miktarına göre oldukça düşük iken 10-deasetil bakkatin III ile benzerlik gösterir. Sefalomannin ve bakkatin III’de madde miktarları farklı olmak üzere kendi arasında bir benzerlik göstermektedir. Sekiz saatlik çalışmada aseton çözücü sistemindeki sonuçların bir miktar artış olduğu tespit edilmiştir. Metanol; diklorometan karışımı çözücü

sistemlerine 1:10 oranında daha yüksek değerler elde edilmiştir. Metanol; etanol çözücü sistemlerinde 75:25, 50:50, 25:75 çözücü karişimlarında çalışılan oranların hiçbirinde sonuç bulunanmamiştir. Aseton; metanol çözücü sisteminde 75:25, 25:75 çözücü oranında 1:5 ve 1:10 oranındaki çalışmalarda sonuç bulunamamıştır.

Onaltı saatlik çalışmalarda taksan miktarı eksraksiyon parametrelerine göre az da olsa farklılık göstermektedir. Pakitaksel, bakkatin III aradığımız her taksan için 66 deney yapılmıştır. Bakkatin III miktarı paklitaksel ve 10-deasetil bakkatin miktarından biraz fazla olup onaltı saatlik ekstraksiyon çalışmalarında en az miktar 10-deasetil bakkatin III’de bulumuştur. Onaltı saatlik çalışmada bakkatin III miktarı en fazla olup karışım yüzdesi 100 aseton çözücü oranı 1:15 olan çözücü sistemindeki en yüksek değerle 58,40 g/1 g olarak elde edilmiştir. Metanol; etanol çözücü sistemlerinde 75:25, 50:50, 25:75 çözücü karışımlarında ve çözücü oranları 1:5 1:10 1:15 çalışılan deneylerde hiçbirinde sonuç bulunanmamiştir. Karışım yüzdesi 100 olan aseton 1:5 çözücü oranındaki sistemde sonuç bulunamamıştır.

24, 48, 72 saatlik çalışmalarda taksan miktarı tespitinde 16 ve 8 saatlik çalışmalara referans alarak bu çalışmlardaki en yüksek oranda tespit edilen çözücü sistemleri uygulanmıştır.

Kırksekiz saatlik çalışmalarda bakkatin III miktarı en yüksek olarak ve paklitaksel miktarı en düşük değer olarak belirlenmiştir. En fazla madde miktarı 100 metanol çözücü karışımı 1:15 çözücü oranıyla 264,64 g/1 g olarak belirlenmiştir. Bu çalışma

prosedüründe genel olarak çözücü oranı miktarı arttıkça madde miktarıda artmıştır. Yetmişiki saatlik çalışmalarda karışım yüzdesi 100 çözücü oranları 1:5, 1:10, 1:15 olan etanol ve metanol çözücü sistemlerinde etanol çözücüsü kendi arasında birbirine yakın değerler verirken metanolde madde miktarında farklılıklar mevcuttur. Bakkatin III miktarı en yüksek ve paklitaksel miktarı en düşük değer olarak belirlenmiştir. En fazla madde miktarı 100 metanol çözücü karışımı 1:10 çözücü oranıyla 203,40 g/1 g olarak belirlenmiştir.

Farklı oranlardaki çözücü sistemleriyle 8, 16, 24, 48, 72 saatlik süreyle 1:5, 1:10, 1:15 çözücü oranıyla yapılan ekstraksiyon yöntemlerinde en fazla paklitaksel miktarı 12,06 g/1 g yetmişiki saat metanol olan karışım yüzdesi 100, çözücü oranı 1:15 olan

ekstraksiyon yöntemi belirlenmiştir.

ton civarında fındık yetiştirilmekdır. Dünya üzerinde satışı bir kaç milyar doları geçen, ülkemizin her yıl en az milyonlarca liralık bir ithalat yaptığı bu ilacın atık materyallerden elde edilmesi için çalışmalar yaptık. Paklitaksel porsuk ağacı dışında en fazla fındıkta bulunmaktadır. Fındık yaprağı taşıdığı cevherden habersiz bir şekilde çok az değerlendirilmektedir. Bizde çalışmalarımızda fındık yaprağında taksan türevleri olan paklitaksel saflaştırılması ve miktar tayini tespit ettik. Bu sayede daha ileri seviye araştırma ve yatırım projeleri için veri elde edilmiş olacaktır. Saflaştırma yönteminin elde edilmesi sonrası endüstriyel anlamda hayata geçirilmesi ülkemiz ve bölgemiz için son derece yararlı olacaktır.

KAYNAKLAR

[1] G. Kaya, ‘Tıbbi Bitki rezervi olarak orman kaynaklarının gelecek değerinin belirlenmesinde kullanılan P&P modelinin irdelenmesi,’ Zonguldak Karaelmas

Üniversitesi Bartın Orman Fakültesi Dergisi, c.8, s. 9, ss. 23-32, 2006.

[2] F. Taş, A. Aydıner, E. Topuz, A. Aydıner, N. A.Karadeniz, ‘Kanserin nedenleri, sigara ve kanser ilişkisi, diyet ve kanser, ’ Klinik Onkoloji İstanbul Tunç Matbaası, ss. 54-58, 2000.

[3] Ö. Yeşilbakan Usta, A. Akyol Durmaz, Y. Çetinkaya, ‘Kemoterapi tedavisi alan hastaların tedaviye bağlı yaşadıkları semptomlar ve yaşam kalitesine olan etkisinin incelenmesi,’ Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, c. 21, s. 1, ss. 13-31, 2005.

[4] S. Kızılcı, ‘Kemoterapi alan kanserli hastalar ve yakınlarının yaşam kalitesini etkileyen faktörler,’ Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, c. 3, s. 2, ss. 18-26, 1999.

[5] H. Akyol, ‘Kemoterapinin temel ilkeleri’ XIII. TPOG Ulusal Pediatrik Kanser

kongresi Hemşire Programı, İzmir, Türkiye, 2004.

[6] P. A Pizzo, D. G. Poplack, ‘Principles and Practice of Ppediatric Oncology,’

Third ed. Lippincott & Raven, pp. 215-272 ,1997.

[7] D. E. Ward, The Canser Handbook A Guide for the Nonspecialis, Cushing- Malloy, Michigan, 1994.

[8] D. H. Eyre, J.W. Harrison, R. M. Scrowston, B. Lythgeo, Proceeding of the

Chemical Socienty, pp.393-404, 1963.

[9] C. S. Eskilsson, E. Bjorklund, ‘Analytical-scale microwave-assisted Extraction,’

Journal of Chromatography A, vol. 902, no. 1, pp. 227-250, 2000.

[10] B. Kaufmann, P. Christen, ‘Recent Extraction Techniques For Natural Products: Microwave-Assisted Extraction And Pressurised Solvent Extraction,’

Phytochemical Analysis, vol.13, no. 2, pp. 105-113, 2002.

[11] M. D. L. De Castro, F. Priego-Capote, ‘Soxhlet extraction: Past and present panacea, ’ Journal of Chromatography A, vol. 1217, no. 16, pp. 2383-2389, 2010. [12] H. D. Şahinbaş, ‘Katı Faz Ekstraksiyonu ile Bazı Metal İyonlarının

Zenginleştirilmesi, Yüksek lisans tezi, Kimya Bölümü, Erciyes Üniversitesi, Kayseri, Türkiye, 2011.

[13] H. B. Wan, M. K. Wong, ‘Minimization of Solvent Consumption in Pesticide Residue Analysis,’ Journal of Chromatography A, vol.754. no.1-2 pp. 43-47, 1996. [14] M. H. Vanhalen, ‘Le Taxol et les Diterpenoides Apparenties de taxus sp: Acquistıons Importantes dans la Chimiotherapide du Cancer,’ Journel Pharmacie

Belgique, vol. 47, no. 5, pp. 417-424, 1992.

[15] N. Akdemir ve L. Birol, İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı, 2.baskı, , Ankara, Türkiye: Sistem Ofset ,2004.

[16] A. L. Birand, J. M. Knop, (Çeviri: S. Aban), Hemşireler İçin Kanser El Kitabı, Ankara, Türkiye: IV. Akşam Sanat Okulu Matbaası, 1996.

[17] R. W. Mıller, ‘A Brief Survey of Taxus Alkaloids and Other Taxane Derivatives,’ Lloydia, vol. 43, no. 4, pp. 425-437, 1980.

[18] Z . Zhao, D. G. I. Kıngston, A. R. Crosswell , ‘Modified Taxols, 6. Preparation of Water–soluble Produrgs of Taxol.’ Journal Naturel Products, vol. 54, no. 6, pp. 1607-1611, 1991.

[19] S. Blechert, D. Guenard, ‘Taxus Alkaloids,’ Alkaloids Academic Press, vol. 39, pp. 195-238, 1990.

[20] H. Yuan, ‘Studies on the chemistry of Paclitaxel’ PhD Thesis Submitted to the Virginia Polytechnic Institute and State University, Virginia, 1998.

[21] G. M. Cragg, D. J. Newman, K. M. Snader, ‘Natural production drug discovery and development’ Journal Naturel Products, vol. 60, no. 1, pp. 52-60, 1997.

[22] K. Ueda, S. Uyeo, Y. Yamamayo, Y. Maki, ‘The structure of taxinine, a nitrogen-free compound occurring in Taxus cuspidata,’ Tetrahedron Letters, vol. 4, no. 30, pp. 2167-2171, 1963.

[23] M. Kurono, Y. Nakadaira, S. Onuma, K. Sasaki, K. Nakanishi, ‘Taxinine’

Tetrahedron Lett, vol.4, no. 30, pp. 2097-2191, 1963.

[24] M. C. Wani, H. L. Taylor, M. E. Wall, et al. Plant Antitumor Agents, ‘VI. The İsolation and Structure of Taxol, A Novel Antileukemic and Antitumor Agent from Taxus brevifollia,’ Journal of the American Chemical Society, vol. 93, no.9, pp. 2325- 2327, 1971.

[25] L. Wessjohann, Epothilones, ‘Promising Natural Products With Taxol-like Activity,’Angewandte Chemie International Edition, vol. 36, no. 7, pp. 715-718, 1997.

Taxotere.’ In Taxol, Science and Applications, Suffness, M. Ed, CRC Pres, Boca Rolton, FL, 1994.

[27] M. Suffnes, J. A. Bristol, ‘Ed; Academic Press,’ Annual Reports in Medicinal Chemistry, vol. 28, San Diego, CA, 1993, pp. 305.

[28] R. A. Holton, C. Somoza, H. B. Kim, F. Liang, R. J. Biegiger, P. D. Boatman, M. Shindo, C. C. Smith, S. Kim, H. NAdizadeh, Y. Suzuki, C. Tao, P. Ju, S. Tang, P. Zhang, K. K. Murthi, L. N. Gentile, J. H. Liu, ‘First Total Synthesis Of Taxol.’ journal

of the American Chemical Society, vol. 116, no. 4, pp. 1594-1598, 1994.

[29] K. C. Nicolaou, Z. Yang, J. J. Liu, H. Ueno, P. G Nantermet, R. K. Guy, C. F. Claiborne, J. Renaud, E. A. Couladouros, K. Paulvanan, E. J. Sorensen, ‘Total synthesis of Taxol,’ Nature, vol. 367, no. 6464, pp. 630-634, 1994.

[30] L. Ettouatı, A. Ahond, C. Poupat, P. Potıer, ‘Revisiion Structurale DE LA Taxine B. Alcaloide Majoritare Des Feuillesde L’if D’europe Taxus Baccata,’ Journal

Naturel Products, vol. 54, no. 5, pp. 1455-1458, 1991.

[31] F. Balza, S. Tachıbana, H. Barrıos, GH. N. Towers, ‘Brevifoliol, A Taxane From Taxus Brevifolia,’ Phytochemistry, vol. 9, no. 5, pp. 1199-1207, 1995.

[32] J. A. Beutler, G. M. Chmurny, S. A. Look, K. M. Wıtherup, ‘Taxinine M, New Tetracyclic Taxane From Taxus Brevifolia,’ Journal Of Natural Products, vol. 54, no.

3, pp. 893-897, 1991.

[33] V. Senılh, S. Blechert, M. Colın, D. Guenard, F. Pıcot, P. Potier, P. Varenne, ‘Mise En Evidence De Nouveaux Analogues Du Taxol Extraits D Taxus Baccata,’

journal of natural products, vol. 47, no. 1, pp. 131-137, 1984.

[34] G. P. Zgunawardana, U. Premachandran, N. S. Burres, D. N. Whıttern, R. Henry, J. B. Mcalpıne, ‘Isolation Of 9-Dihidro-13acetylbaccatin III From Taxus Canadensis,’ Journal Of Natural Products, vol. 55, no. 11, pp. 1686-1689, 1992.

[35] Z. Zhang, Z. Jıa, Z. Zhu, Y. Cuı, J. Cheng, Q.Wang, ‘New Taxane From Taxus Chinensis,’Planta Medica Journal , vol. 56, no.1, pp. 293-294, 1990.

[36] Z. Zhang, Z. Jıa, ‘Taxanes From Taxus Chienensis,’ Phytochemistry, vol.30, no. 7, pp. 2345-2348, 1991.

[37] C. H. O. Huang, D. G. I. Kıngston, N. F. Magrı, G. Samaranayake, F. E. Boettner, ‘New Taxanes From Taxus Brevifolia,’ Journal Of Natural Products, vol.49, no. 4, pp. 665-669, 1986.

[38] Z. Zhang, Z. Jıa, ‘Taxanes From Taxus Yunnanensis,’ Phytochemisrty, vol.29, no.11, pp. 3673-3675, 1990.

[39] J. Lıan, Z. Mın, M. Mızuno, T. Tanaka, M. Iınuma, ‘Two Taxane Dieterpenes From Taxus Mairei,’ Phytochemistry, vol. 27, no. 11, pp. 3674-3675, 1988.

[40] M. Yeh, J. Wang, L. Lıu, F. Chen, ‘A New Taxane Derivative From The Heartwood Of Taxus Mairei,’ Phytochemistry, vol.27, no .5 , pp. 1535-1536, 1988. [41] B. D. Hılton, G. N. Chmurny, G. M. Muschıck, ‘Taxol: Quantitative Internuclear Proton-proton Distances in CDCI3 Solution from noe Data: 2D NMR ROESY Buildup

Rates at 500 Mhz,’ Journal Of Natural Products, vol. 55, no. 8, pp. 1169-1172, 1992. [42] C. J. Falzone, A. J. Benesı, J. T. J. Lecomte, ‘Characterization of Taxol in Methylene Chloride by NMR Spectroscopy,’ Tetrahedron Lett, vol. 33, no. 9, pp. 1169- 1172, 1992.

[43] G. P. Gunawardana, U. Premachandran, N. S. Burres, D. N. Whıttern, R. Henry, S. Spanton, J. B. Mcalpıne, ‘Isolation of 9-Dihiydro-13-acetylbaccatin III from Taxus canadensis,’ Journal Of Natural Products, vol.55, no.11, pp. 1689-1689, 1992.

[44] S. O. K. Aurılo, A. Lepisto, T. Naaranlahti, ‘Determination Of Taxol By High Performance Liquid Chromatography-Thermospray Mass Spectrometry,’ Journal

Chromatograph , vol. 594, no.1- 2, pp.153-158, 1992.

[45] C. H. O. Huang, D. G. I. Kıngston, N. F. MagrI, G. Samaranayake, F. E. Boettner, ‘ New Taxanes from Taxus Brevifolia, ’ Journal Of Natural Products, vol. 49 , no. 4, pp. 665-669, 1986.

[46] 2012 Fındık Sektör Raporu. [online] (2016, 7 Ekim). Erişim: http://www.tmo.gov.tr/Upload/Document/raporlar/FindikSektorRaporu.pdf.

[47] 2014 Yılı Fındık Sektör Raporu. [online] (2016, 2 Eylül). Erişim: http://www.tmo.gov.tr/Upload/Document/raporlar/2014findiksektorraporu.pdf.

[48] Dünyada Fındık Sektörünün Görünümü. [online] (2016, 15 Kasım).Erişim: http://www.zmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=26370&tipi=17&sube=0.

[49] Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. [online] (2016, 15 Ocak). Erişim: http://koop.gtb.gov.tr/data/56e956301a79f5b210d91768/2015%20F%C4%B1nd%C4% B1k%20Raporu.pdf.

[50] M. Özgen, F. Ertunç, G. Kınacı, M. Yıldız, M. Birsin, H. Ulukan, H. Emiroğlu, N. Koyuncu ve C. Sancak, ‘Tarım Teknolojilerinde Yeni Yaklaşımlar ve Uygulamalar’

Bitki Biyoteknolojisi Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, Ankara, Türkiye,

2005, ss. 315–346.

[51] M. Vanisree ve H. S. Tsay, ‘Plant Cell Cultures – An Alternative and Efficient Source for the Production of Biologically Important Secondary Metabolites,’

International Journal of Applied Science and Engineering, vol.9, no.1, pp. 29–48, 2004.

[52] M. Wani, H. Taylor, M. Wall, P. Coggon And A. Mcphail, ‘Plant Antitumor Agents: Vı. The Isolation And Structure Of Taxol, A Novel Antileukemic And Antitumor Agent From Taxus Brevifolia ,‘Journal Of The American Chemical Society, No.93, pp. 2325–2327, 1971.

[53] A. E. Osbourn, ‘Preformed Antimicrobial Compounds and Plant Defense against Funga1 Attack. ’ The Plant Cell, vol.8, no.10 , pp. 1821–1831, 1996.

[54] P.G. Waterman, ‘Evolution of Secondary Plant Metabolism Encyclopedia of Life Sciences,’ Nature Publishing Group, University of Strathclyde, Glasgow, United Kingdom, ss. 9, 2001.

[55] Anonim, Plant Secondary Metabolites. [online] (2016, 12 eylül). Erişim:http://www.novafeel.com/nutrition/plant-secondarymetabolites

[56] Anonim, Plant Secondary Metabolism. [online] (2016, 16 ekim). Erişim:http://dreampharm.com/ginger/psm.asp

[57] A. Hoffman, W. Khan, J. Worapong, G. Strobel, D. Griffin, B. Arbogast, , D. Barofsky, R. Boone, L. Ning, P. Zheng and P. Daley, ‘Spectroscopy,’ vol. 13, no. 6, pp. 22–32, 1998.

[58] R. Verpoorte, R. Heijden, J.H.C. Hoge and H.J.G. Hoopen, ‘Plant Cell Biotechnology for the Production of Secondary Metabolites,’ Pure and Applied

Chemistry, vol. 66, no. 10-11, pp. 2307-2310, 1994.

[59] M. Vanisree, C.Y. Lee, S.F. Lo, , S. M. Nalawade, C.Y. Lin, and H.S. Tsay, ‘Studies on the Production of some İmportant Secondary Metabolites from Medicinal Plants by Plant Tissue Culture, ’ Botanical Bulletin Academia Sinica, vol. 45,no. 1, pp. 1–22, 2004.

[60] J. A. Yared and K. H. R. Tkaczuk, ‘Drug Des,’ Drug Development and Therapeutics, vol. 6, no.1, pp. 371–384, 2012.

[61] M.F. Balandrin, J.A. Klocke, E.S. Wurtele and W.H. Bollinger, ‘Natural Plant Chemicals,’ Sources, vol. 228, no.4704, pp.1154-1159, 1985.

[62] K.H. Han, ‘Molecular Biology of Secondary Growth,’ Journal of Plant

Biotechnology, vol. 3, no. 2, pp. 45–57, 2001.

[63] Tolonen, Ari. ‘Analysis of Secondary Metabolites in Plant and Cell Culture Tissue of Hypericum Perforatum L. and Rhodiola Rosea L. ,’ University of Oulu, 2003. [64] A. Cesarettin ‘Faculty of Health and Life Sciences, Food Research Centre,’ University of Lincoln, Brayford Pool, Lincoln, LN6 7TS, United Kingdom June, 2004.

[65] E. Baloglu, D. G. I. Kingston, P. Patel, S. K. Chatterjee, S. L. Bane, ‘Synthesis And Microtubule Binding Of Fluorescent Paclitaxel Derivatives,’ Bioorganic And

Medicinal Chemistry Letters, vol. 11, no. 17, pp. 2249–2252, 2001.

[66] S. S. H. Rizvi, Z. R. Yu, A. R. Bhaskar and C. B. C. Raj, ‘Fundamentals of processing with supercritical fluids in Supercritical Fluid Processing of Food and Biomaterials,’ Blackie Academic Professional, an imprint of Chapman & Hall,