49 yafl›nda erkek hasta 4 ayd›r yürürken bacaklarda uyuflma flikayetiyle merkezimize baflvurdu Abdominal BT’de;

abdominal aorta distal yar›s› ve her iki ana iliak arterde duvar kal›nlaflmas›, paraaortik ve parailiak dokularda yumuflak doku görünümü tespit edildi. ‹liak artere stentleme uyguland›. Hasta 2 hafta sonra kar›n a¤r›s› nedeniyle genel cerrahi bölümüne baflvurdu. Tomografide sa¤ iliak ven ve inferior vena kava prok- simalinde stenoz tespit edildi. Yap›lan biyopsi sonucu fibrozis, CD3 ve CD20 pozitif olarak raporland›. Giriflimsel radyoloji darl›klara stent uygulad› ve hasta taraf›m›za konsülte edildi. Fi- zik incelemesi normaldi. Schirmer 5 mm, sedim: 58 mm/saat, CRP: 17 mg/L, kreatinin 0.8 gr/Dl, ANCA negatif, ANA 1/100 nükleolard›. ENA profilinde anti-sm+ olarak geldi. Hastaya 1mg/kg/gün prednol ve 500 mg iv siklofosfamid ve hidroksik- lorokin tedavisi baflland›. Tedavinin 6. Ay›nda stentler aç›k ve yumuflak doku lezyonunda %50 azalma tespit edildi.

Bizim iki olgumuzda da herhangi bir hastal›k, cerrahi giriflim ya da ilaç kullan›m öyküsü yoktu. Her ikisinde de ANA pozitifli¤i mevcuttu. Bunun Ba¤ Doku Hastal›¤›’n›n bir belitisi mi? Ya da idiopatik retroperitoneal fibrozise ba¤l› olarak ANA pozitifli¤i mi? ayr›m› güç olabilir. Bizce her iki olguda da Ba¤ Doku Has- tal›¤› mevcuttu.

Anahtar Kelimeler: Ba¤ doku hastal›¤›, retroperitoneal fibrozis [PB-096]

39 Behçet hastam›z›n demografik özellikleri fiengül Aksakal

, Refik Ali Sar›

Karadeniz Teknik Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, ‹mmünoloji Bilim Dal›, Trabzon

Behçet hastal›¤› (BH), oral ve/veya genital ülserasyonlar, deri lezyonlar› ve iltihabi göz bulgular›n›n ön planda olmakla birlik- te pek çok sistemi tutabilen kronik ve ataklarla seyreden siste- mik vaskülittir. Klini¤imize 2009 y›l›ndan itibaren BH tan›s› al- m›fl ve halen izlenmekte olan Behçet hastalar›n›n demografik özelliklerini inceledik. Hastanemizde 20’si erkek 19’u kad›n ol- mak üzere 39 hasta Behçet hastal›¤› tan›s› alm›flt›r. Bu hastala- r›n yafl ortalamas› 38.6 idi. 5 hasta (%12.8) 40 yafl sonras› tan› alm›flt›r. Hastalar›n baflvurdu¤unda mevcut flikayetleri göz önü- ne al›nd›¤›nda 38 hastada (%97) oral aft, 26 hastada (%68.4) genital aft, 26 hastada (%68.4) artralji, 4 hastada (%10.2) artrit, 15 hastada (%35.89) cilt lezyonlar› (eritema nodozum, papülo- püstüler lezyonlar, akneiform lezyonlar), 17 hastada görme bu- lan›kl›¤› (%43.5) mevcuttu. 1 hastada hemoptizi, 1 hastada ne- fes darl›¤›, bir hastada ani görme kayb›, iki hastada fliddetli ba- fla¤r›s›, bir hastada sol kolda güç kayb›, 1 hastada atefl yüksekli- ¤i tespit edildi. 14 hastada (%35.9) akut faz reaktanlar›nda yük- seklik tespit edildi. 17 hastada (%43.5) üveit mevcuttu. 4 hasta- da (%10) nörobehçet tablosu vard›. 8 hastada (%20.5) damar tutulumu mevcuttu. 4 hastada DVT, 2 hastada pulmuner arter tutulumu, bir hastada retinal arter tutulumu, bir hastada da subklaviyen ven tutulumu mevcuttu. Hastalar›n 13’üne paterji testi yap›ld›. 7 hastada (%53) paterji testi pozitif tespit edildi. 7 hastada HLA-B51 pozitif bulundu. Bir hastada sebat eden he- matüri mevcutu. Hastaya böbrek biyopsi yap›ld› ve mezengiop- roliferatif glomerülonefrit olarak tan› kondu.

Sonuç olarak de¤erlendirildi¤inde klini¤imize baflvuran Behçet hastal›¤› tan›s› alm›fl hastalarda organ tutulum oranlar› benzer bulundu.

Anahtar Kelimeler: Behçet hastal›¤›, demografik özellikler [PB-097]

Adrenal hematom ve periferik arteriyel tromboz ile baflvuran antifosfolipid sendromu olgusu Serpil Ergülü Eflmen1

, Levent Kebapç›lar2 , Mehmet Da¤l›3 , Ali Topçu4 , Ali Gündo¤du4 , Sema Y›lmaz1

1_{Selçuk Üniversitesi Selçuklu T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›,} Romatoloji Bilim Dal›, Konya; 2_{Selçuk Üniversitesi Selçuklu T›p Fakülte-} si, ‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, Endokrinoloji Bilim Dal›, Konya; 3_Selçuk Üniversitesi Selçuklu T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, Hema- toloji Bilim Dal›, Konya; 4_{Selçuk Üniversitesi Selçuklu T›p Fakültesi, ‹ç} Hastal›klar› Anabilim Dal›, Konya

Girifl: Atipik kar›n a¤r›s› etyolojisi araflt›r›l›rken adrenal hema- tom tan›s› konulup, akut adrenal yetmezlik aç›s›ndan inceledi- ¤imiz antifosfolipid sendrom (AFS) olgumuzu sunduk. Olgu: 18 y›l önce AFS tan›s› konulan, derin venöz tromboz ve 2 kez SVO öyküsü olan 48 yafl›nda erkek hasta, 2 ay önce sol el- de flifllik, hemoptizi ve kar›n a¤r›s› flikayetiyle yap›lan tetkikle- rinde sa¤ sürrenal bezde 55x31 mm boyutunda düzgün s›n›rl› lobüle konturlu hematom izlenmesi üzerine baflvurdu. Hasta- n›n fizik muayenesinde kan bas›nc›: 130/80 mmHg, nab›z: 120/dk, atefl: 36.7 °C idi. Muayenesinde abdomende venöz kol- lateraller saptand›.Skrotum ödemli idi ve variköz venler görül- dü. Ekstremitede sa¤ elde fleksiyon kontraktürü, sa¤ el 2. par- mak, sa¤ ayak 3. parmak, sol ayak 2. ve 3. parmakta dijital ülser- ler mevcuttu. Laboratuvar tetkiklerinde lökopeni, trombosito- peni, direkt ve indirekt coombs pozitif anemi mevcuttu. APTT: 51sn (25-34), protein C normal, protein S %69 (/75-130) idi. Sedimantasyon: 44 mm/sa (0-10), CRP: 10.7 mg/L (0-5) idi. ANA 1/1000 homojen, 1/320 sitoplazma granüler boyanma iz- lendi. Anti-ENA profilinde histon, nükleozom, PM-Scl, RNP/Sm, dsDNA, AMA-M2 pozitif idi. Antikardiyolipin IgM ve IgG pozitif, C3: 0.824 g/L (0.9-1.6), C4: 0.171 g/L (0.1-0.4) normaldi. RF, so¤uk aglütinasyon ve ANCA negatif idi. Ig G, Ig A ve IgM düzeyleri normaldi. Kranial MR’de, yayg›n kronik infarkt alanlar› ve iskemik gliotik de¤ifliklikler izlendi. Bilateral alt ekstremite venöz doppler USG’de sa¤ femoral ven ve bilate- ral popliteal venlerde kronik DVT saptand›.Toraks BT, medi- astinal hiler lenfadenopati, her iki akci¤er alt loblarda peribron- kovasküler buzlu cam dansitesinde retiküler görünümde infil- trasyonlar izlendi. Hasta antikoagulan ve antiagregan tedavi al- maktayd› fakat adrenal hematom nedeniyle kesildi. Hastam›zda adrenal yetmezli¤i düflündürecek bulgulardan hipotansiyon, hi- ponatremi, hiperkalemi ve hiperpigmentasyon yoktu. Bazal hormon de¤erleri ve dinamik testlerde adrenal yetmezlik veya fonksiyonel adenomu düflündüren patoloji saptanmad›. Hastaya 1mg/kg/gün metilprednizolon ve hidroksiklorokin 200 mg/gün baflland›. Dijital ülser lezyonlar›nda k›smen iyileflme saptand›. Kemik ili¤i biyopsisinde miyelodisplastik sendrom saptand›. Takibi hematoloji ve genel cerrahi bölümü ile birlikte devam edildi.

Tart›flma: AFS primer veya baz› otoimmün hastal›klara özel- likle de sistemik lupus eritematozusa sekonder görülür. AFS’de adrenal tutulumun en korkulan komplikasyonu akut adrenal yetmezliktir. AFS ço¤unlukla kad›nlarda görülmesine ra¤men adrenal tutulum genellikle erkeklerde daha s›kt›r. Görüntüleme yöntemlerinden bilgisayarl› tomografi tan›da yard›mc›d›r. Sonuç: Antikoagulan tedavi almakta olan veya koagulasyon bo- zuklu¤u içeren hastal›k tablosuna sahip hastalarda atipik abdo- minal veya inferior torasik a¤r› varl›¤›nda özellikle ölümcül bir komplikasyon olan akut adrenal yetmezlik tablosunun önlene- bilmesi aç›s›ndan adrenal vasküler sistemde hematom, hemora- ji veya tromboz olabilece¤i akla gelmelidir.

Anahtar Kelimeler: AFS, adrenal yetmezlik [PB-098]

Ankilozan spondilit (AS) tan› süreci ve tan›da gecikme nedenleri Rabia Deniz1 , Can Erzik2 , Türkan Cengiz2 , Ela Karakayal›2 , Haner Direskeneli3 , Pamir Atagündüz3

1_{Marmara Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹stanbul;} 2_{Marmara Üniversitesi T›p} Fakültesi, T›bbi Biyoloji Anabilim Dal›, ‹stanbul; 3_{Marmara Üniversitesi} T›p Fakültesi, Romatoloji Bilim Dal›, ‹stanbul

Girifl: Kronik inflamatuar bir hastal›k olan AS genetik, çevresel etkiler, infeksiyon ajanlar› ve immün cevab›n kombinasyonu ile oluflmaktad›r. Genel olarak AS tan›s› yaklafl›k 8-10 y›ll›k bir ge- cikme ile konmaktad›r. Bunun temel nedeninin, radyografik sakroiliit gelifliminin geç olmas› ve modifiye New York kriter- leri ile tan› için bunun kesin bir gerekliklilik olmas›d›r. Amaç: Türk hasta populasyonunda AS tan› sürecini ve bu süre- ci etkileyen faktörleri de¤erlendirmektir.

Yöntem: Modifiye New York Kriteri’ne göre tan› alan 62 er- kek ve 48 kad›n, toplam 110 AS hastas›na, Ocak-May›s 2012 ta- rihleri aras›nda Marmara Üniversitesi Pendik E¤itim ve Arafl- t›rma Hastanesi Romatoloji Poliklini¤i’nde 21 aç›k uçlu soru ve BASDAI indeksinden oluflan anket yüzyüze uygulanm›fl ve elde edilen veriler SPSS®

ve Microsoft Excel®

programlar›nda, an- laml›l›k efli¤i testler için 0.05 kabul edilerek analiz edilmifltir. Bulgular: Hastal›k bafllang›c›ndaki tutulum paterni de¤erlendi- rildi¤inde, s›ras›yla erkek, kad›n ve toplam için; periferik tutu- lum %16.4, %45.8, %29.4; aksiyel tutulum %52.5, %33.3, %44.0; periferik ve aksiyel tutulum birlikte %13.1, %12.5, %12.8 ve spesifik olmayan semptomlar %18.0, %8.3, %13.8 oranlar›nda saptanm›flt›r. AS bafllang›ç paterni olarak aksiyel tu- tulum erkek hastalarda anlaml› olarak daha fazlad›r (p=0.007). Hastalar›n flikayetleri bafllad›ktan sonra ilk 1 y›l içinde herhan- gi bir hekime baflvurma oran› periferik tutulumda %83.3, aksi- yelde %77.1, AS spesifik semptomlar› olmayan grupta %60, pe- riferik ve aksiyelde tutulumlu grupta ise %71.5’tir. Hastalar ta- n›lar›n› ortalama olarak; periferik tutulumlu grupta 3.12, aksi- yel tutulumlu grupta 3.0, AS spesifik semptomlar› olmayan grupta 3.20, periferik ve aksiyelde tutulumlu grupta ise 2.64 he- kim muayenesinden sonra, ilk flikayetleri üzerinden periferik tutulumlu grupta 4.59, aksiyelde 6.44, spesifik semptomu olma- yan grupta 4.69, periferik ve aksiyel birlikte grupta ise 4.60 y›l

geçtikten sonra alm›flt›r. %34.5 (periferik: %25.0, aksiyel %37.5, spesifik olmayan %46.7, periferik ve aksiyel %34.9) hasta do¤ru tan› öncesi en az bir farkl› tan› alm›fl ve bu tan›lar %50.0 bel f›t›¤›, %18.3 oran›nda romatoit artrit olmufltur. Sonuç: AS ülkemizde erken tan›nmakla beraber tan› ortalama 5 y›l gecikmektedir. Periferik bulgular› olan hastalar›n daha k›sa sürede tan› almas›, özellikle hastalar›n beflte birinin ilk tan› ola- rak romatoid artrit olarak s›n›fland›r›lm›fl olmas› ve aksiyel tu- tulumlu hastalar›n öncelikle bel f›t›¤› olarak de¤erlendirilmesi nedeniyle olabilir. Sonuç olarak farkl› hekim gruplar›n›n infla- matuar bel a¤r›s›n› ay›rt etmesinin sakroiliak tutulumun objek- tif bulgular›n›n araflt›r›lmas›na ve tan›n›n daha erken konulma- s›na yard›mc› olaca¤› düflünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Ankilozan spondilit, tan› [PB-099]

Ankilozan spondilit hastalar›nda intermalleolar mesafe ölçümünde kullan›lan üç farkl› yöntemin karfl›laflt›r›lmas›

Buse Özata1

, Burak Uyar1

, Dilek Solmaz2, ‹smail Sar›2 , Servet Akar2

, Nurullah Akkoç2

1_{Dokuz Eylül Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹zmir;} 2_{Dokuz Eylül Üniversitesi} T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, Romatoloji Bilim Dal›, ‹zmir

Gerekçe: Ankilozan spondilit bafll›ca omurgay› ve sakroilyak eklemleri tutan kronik inflamatuar bir romatizmal hastal›kt›r. Hastalar›n yaklafl›k olarak 1/3 kadar›nda periferik eklemler et- kilenir. Öte yandan eldeki veriler olgular›n %25-35 kadar›nda da kalça eklemlerinin tutulabildi¤i yönündedir. AS hastalar›nda omurga hareketleri de¤erlendirmesinde çeflitli testler kullan›l›r. Bunlardan Schöber testi ve lomber fleksiyon testleri lomber omurgan›n hareketlerini, servikal rotasyon ölçümü serrvikal vertebra hareketlili¤ini, gö¤üs geniflli¤i ölçümü, gö¤üs kafesi- nin hareketlili¤ini, intermalleoler mesafe ölçümü (‹MÖ) de kal- ça hareketlerini de¤erlendirmede kullan›l›r. Yap›lan çal›flmalar 100 cm küçük ‹MÖ de¤erlerinin kalça tutulumunu düflündürt- tü¤ünü göstermifltir. Günümüzde ‹MÖ de¤erlendirmede kulla- n›lan üç yöntem mevcuttur (yatarak, oturur vaziyette ve ayakta) ancak bu ölçümler aras›ndaki uyum bilinmemektedir. Bu çal›fl- man›n amac› ‹MÖ de¤erlendirmede kullan›lan yöntemlerin birbirleriyle uyumunu de¤erlendirmektir.

Yöntem: Modifiye New York kriterlerine göre tan› alm›fl ard›- fl›k 61 AS hastas› çal›flmaya al›nd› (44.1±12.3 y›l; 35 erkek, ve 26 kad›n). Bu hastalarda 2 farkl› araflt›rmac› yatar pozisyonda, ayakta dururken ve oturur vaziyette olmak üzere ‹MÖ de¤er- lendirdi. Ölçümlerin uygulanma yöntemleri Resim PB-99’da özetlenmifltir. Gözlemcilerin kendi içinde ve birbirleriyle olan uyumu de¤erlendirmek amac›yla randomize olarak seçilmifl 10 hasta 2 hafta sonra tekrar de¤erlendirildi. Çal›flmada gerek göz- lemciler aras› uyumu gerekse ölçüm yöntemlerinin birbirleri ile olan uyumlar›n› de¤erlendirmede s›n›f içi (intraclass) korelas- yon (ICC) katsay›s› kullan›ld›. ICC de¤erinin > 0.75 olmas› iyi derecede uyumu tan›mlamada s›n›r de¤er olarak al›nd›. Sonuçlar: Gerek gözlemcilerin kendi içerisindeki (intra-obser- ver) ve birbirleriyle olan (inter-observer), gerekse ölçüm yön-

temlerin kendi aralar›n- daki uyumlar› afla¤›da özetlenmifltir(de¤erler güven aral›klar› ile birlik- te verilmifltir).

A. Gözlemcilerin kendi içerisindeki ve birbirle- riyle olan uyumlar›: Gözlemci 1’in kendi içe- risindeki ‹MÖ uyumu: yatarak 0.98 (0.91-0.99), ayakta 0.97 (0.6-0.97, ve oturur vaziyette 0.88 (0.88-0.99). Gözlemci 2’ nin kendi içerisindeki ‹MÖ uyumu: yatarak 0.99(0.97-0.99), ayakta 0.99 (0.94-0.99), ve otu- rur vaziyette 0.98 (0.97- 0.99). Gözlemci 1 ve 2’ nin kendi aralar›ndaki uyum: yatarak 0.96 (0.85- 0.99), ayakta 0.99 (0.97- 0.99), ve oturur vaziyette 0.99 (0.98-0.99) olarak bulunmufltur. B. ‹MÖ yöntemlerinin birbirleriyle olan uyumu: Gözlemci 1 taraf›ndan elde edilen verilere göre yatar pozisyon- da, ayakta dururken ve oturur vaziyette ölçülen ‹MÖ uyumu 0.81 (0.73-0.88), ve gözlemci 2 taraf›ndan elde edilen de¤er 0.81 (0.72-0.87) olarak tespit edilmifltir.

Tart›flma: Çal›flmam›zdan ç›kan sonuçlara göre yatar pozis- yonda, ayakta dururken ve oturur vaziyette ölçülen ‹MÖ de¤er- leri kendi aralar›nda iyi uyum de¤erlerine sahip olup araflt›rma- c›lar bu ölçüm yöntemlerinden herhangi birini hastalar›nda gü- venle kullanabilirler.

Anahtar Kelimeler: Ankilozan spondilit [PB-100]

Ankilozan spondilit hastalar›nda sindesmofit varl›¤› ile iliflkili çeflitli biyobelirteçlerin ve klinik parametrelerin de¤erlendirilmesi Tu¤ba Tüylü1 , Dilek Solmaz2 , ‹smail Sar›2 , Didem Leyla Kozac›3 , Servet Akar2 , Necati Günay3 , Fatofl Önen2 , Nurullah Akkoç2

1_{Dokuz Eylül Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, ‹z-} mir; 2_{Dokuz Eylül Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›,} Romatoloji Bilim Dal›, ‹zmir; 3_{Adnan Menderes Üniversitesi T›p Fakülte-} si, Klinik Biyokimya Anabilim Dal›, Ayd›n

Gerekçe: Ankilozan spondilit (AS) bafll›ca omurga ve sakroil- yak eklemleri tutuan kronik inflamatuar bir hastal›kt›r. Omur- ga tutulumu sindesmofit varl›¤› ile karakterize olup bunlar›n za- man içerisinde ilerlemesi ankiloz geliflimine neden olur. Özel- likle son y›llarda sindesmofit patogenezi konusunda çeflitli arafl-

t›rmalar yap›lmakta olmas›na karfl›n bu alanda bilgilerimiz ha- len s›n›rl› olup yeni çal›flmalara ihtiyaç duyulmaktad›r. Bu çal›fl- madaki amac›m›z kemik yap›m ve y›k›m› ile ilgili çeflitli biyobe- lirteçlerin ve çeflitli klinik parametrelerin sindesmofit ile olan iliflkisini araflt›rmakt›r.

Yöntem: Sindesmofit tayinini iki deneyimli romatolog servikal ve lomber omurgan›n ön-arka, ve lateral grafilerini randomize ve kör bir flekilde de¤erlendirerek yapt›. Sindesmofit varl›¤› ka- tegorize edilerek var ve yok olarak skorland›. ‹htilafa düflülen olgularda ikinci bir oturum ile konsensus sa¤land›. Yukar›da ta- n›mlamaya uygun olarak ard›fl›k 55 sindesmofitli ve 31 sindes- mofiti olmayan modifiye New York kriterlerine göre AS’li has- ta çal›flmaya al›nd›. Biyobelirteç olarak flu EL‹SA kitleri kulla- n›ld›: hsCRP, IL-6, dickkopf-1 (DKK-1), RANKL (receptor activator of nuclear factor-ÎB ligand, osteoprotegerin (OPG), bone morphogenetic protein-7 (BMP-7), ve fetuin-A.

Sonuçlar: Çal›flmada toplam 86 hasta mevcuttu (31 sindesmo- fiti olmayan, %65 erkek [E], 41.5±8.2 y›l; 55 sindesmofiti olan, %71 E, 43.9±9.7 y›l). Hastal›k süresi, cins ve yafl da¤›l›mlar›, BASF‹ ve BASDA‹ her iki grupta benzer oranlardayd› (P>0.05). Bununla birlikte BASM‹ ve sigara kullan›m› (halen ve önceki kullan›m öyküsü) sindesmofit olan ve olmayan gruplar aras›nda anlaml› oranda farkl›yd› (P<0.05, 3.18±1.5 vs. 4.53±1.9, ve 86%vs. 58%s›ras›yla). Biobelirteçlerin de¤erlendirilmesi sonu- cu OPG, sRANKL, DKK-1, sclerostin, ve BMP-7 seviyelerinin gruplar aras›nda benzer oldu¤u, buna karfl›n fetuin-A’ n›n sin- desmofit olan grupta olmayan gruba göre anlaml› oranda yük- sek bulundu¤u görüldü (P<0.05, 1.17±0.16 vs. 1.08±0.15 mg/ml, Tablo PB-100). Korelasyon analizinde sindesmofitlerin BASMI, sigara kullan›m› ve fetuin A ile anlaml› iliflki gösterdi- ¤i tespit edildi (P<0.05, r= 0.3, 0.3 ve 0.2 s›ras›yla). Regresyon analizinde sindesmofiti öngören de¤iflkenler fetuin-A (odds ra- tio [OR], ve 95% güven aral›¤› [GA] = 31.2, ve 0.94-1039), BASMI (OR, ve 95% GA = 1.7, ve 1.2-2.3), ve sigara kullan›m› (OR, ve 95%GA = 0.2, ve 0.06-0.7) olarak bulundu.

Tablo (PB-0100): Sindesmofiti olan ve olmayan AS hastalar›n›n

karfl›laflt›r›lmas›. Sindesmofit (+), Sindesmofit (-), P n= 55 n= 31 de¤eri DKK-1 (pg/ml) 1967±1318 1718±1054 0.37 Sclerostin (pg/ml) 143±117 130±116 0.64 sRANKL (pmol/l) 110±95 130±74 0.32 OPG (pg/ml) 1916±593 1905±493 0.93 BMP-7 (pg/ml) 7.8±14 8.4±17 0.87 Fetuin-A (mg/ml) 1.15±0.17 1.08±0.12 0.04 hsCRP (mg/ml) 9.9±6.4 9.2±7.1 0.62 IL-6 (ng/ml) 0.003±0.001 0.003±0.001 0.86

Tart›flma: Çal›flmam›zdan elde edilen sonuçlar bir kalsifikas- yon inhibitörü olan fetuin A’ n›n AS hastalar›nda sindesmofiti öngörmede kullan›labilecek yeni bir biyobelirteç olabilece¤i yönündedir.

Anahtar Kelimeler: Ankilozan spondilit, biyobelirteçler

Resim (PB-099): ‹ntermalleolar mesa-

[PB-101]

Ankilozan spondilit ölçeklerinin de¤erlendirmesinde skalalar›n hastaya görsel olarak sunulmas› gerekli mi? R›dvan Mercan, Abdurrahman Tufan, Berivan Bitik, Arif Kaya, Mehmet Engin Tezcan, Mehmet Akif Öztürk, fieminur Haznedaro¤lu, Berna Göker

Gazi Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, Romatoloji Bilim Dal›, Ankara

Girifl: Ankilozan spondilit (AS) sinsi bafllang›çl›, intermittan alevlenmelerle seyreden, kronik inflamatuvar bir hastal›kt›r. Hastal›¤›n aktivitesinin ve hastan›n fonksiyonlar›n›n de¤erlen- dirilmesi, hastaya planlanan tedavinin seçimi, hastan›n izlemi ve tedaviye yan›t›n›n belirlenmesinde önem tafl›maktad›r. Bu amaçla çeflitli ölçüm indeksleri gelifltirilmifltir: “Bath ankilozan spondilit hastal›k aktivite indeksi (BASHA‹)” en yayg›n kullan›- lanlardan biridir. Bu çal›flma BASHA‹”nin standart format›n›n likert, dikey, görsel ölçekli skalalar ve herhangi bir görsel ölçek olmaks›z›n puanlama ile karfl›laflt›r›lmas› ve hastalar›n bu indek- si ne kadar anlad›¤›n› araflt›rmak amac›yla yap›ld›.

Hastalar ve Yöntem: Çal›flmaya Gazi Üniversitesi T›p Fakül- tesi ‹ç Hastal›klar› / Romatoloji Bilim Dal›nca takip edilen Mo- difiye New York kriterlerine göre AS tan›s› alm›fl ard›fl›k 132 hasta al›nd›. Hastalardan son bir haftay› düflünerek dört bölüm- den oluflan testi cevaplamalar› istendi. Hastalara verilen testin ilk bölümü standart BASH‹’nin befl sorusu için yatay 10 cm’lik Visual Analog Scala (VAS) üzerinde durumlar›n› iflaretlemeleri istendi (0 ucunda “yok” 10 yazan ucunda “çok fliddetli” yazmak- tayd›). Testin ikinci k›sm›nda 10 cm’lik VAS bu sefer dikey fle- kilde yine alt ucunda 0 yazan yerde ”yok”, üst ucunda 10 yazan yerde “çok fliddetli” fleklinde, befl soru için durumlar›na uygun yeri iflaretlemeleri istendi. Her iki testte sabah tutuklu¤u süre- sini belirlemek için yatay ve dikey olarak çeyrek saatlere ayr›l- m›fl çizgi üzerinde süreyi iflaretlemeleri istendi. Maksimum sü- re 2 saate göre belirlenmiflti. Testin üçüncü k›sm›nda her bir soru için bofl kutucu¤a 0 ile 10 aras›nda kendilerine uygun bir puan yazmalar› istendi. Dördüncü k›s›mda ise 5 soru için ”yok”, “çok hafif”, “orta”, “a¤›r” ve “çok a¤›r” fleklinde befl kutucu¤a ayr›lm›fl yerlerden birini iflaretlemeleri istendi.. Hastalar›n her bir soruya verdikleri cevaplar 4 test aras›nda soru baz›nda ve to- tal BASH‹ skoru aç›s›ndan karfl›laflt›r›ld›. Ayr›ca total BASH‹ skoru e¤itim durumu, hastal›k süresi, yafl ve cinsiyet ile karfl›lafl- t›r›ld›.

Sonuçlar ve Tart›flma: Çal›flmaya al›nan 132 AS’li hastan›n 72’si erkek, 60’› kad›nd›. Hastalar›n yafl ortalamas› 36.5±9.8 y›l, ortalama hastal›k süreleri 5.1±5.3 y›l ve tan›da geçikme süresi 5.7±6.2 y›l idi. BASHA‹ de¤erlendirmesinde kullan›lan her bir ölçe¤in tek tek ve toplam BASHA‹ de¤erlendirmesinde yatay, dikey veya görsel skala olmaks›z›n ölçek de¤erlendirmelerinde korelasyon düzeyleri yüksek bulunmufltur (pearson korelasyon analizi, tablo ). Korelasyonlar aras›ndaki uyumsuzlu¤u etkileyen faktörler incelendi¤inde yafl, hastal›k süresi, cinsiyet ve e¤itim durumu faktörlerinden tek önemli bulunan faktör e¤itim düze- yi olmufltur (çok de¤iflkenli lojistik regresyon). Bu sonuçlarla e¤itim durumu iyi olan hastalara sorulacak “geçen hafta nas›ld›- n›z” sorusunun hastal›k aktivite de¤erlendirmesinde yeterli ola-

bilece¤ini düflünmekteyiz. Ancak bu konuda daha kapsaml› ça- l›flmalar›n yap›lmas› gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: ankilozan spondilit, BASH‹

Tablo (PB-101): Standart yatay de¤erlendirmenin, dikey, görsel skala

olmaks›z›n puanla ve likert olarak de¤erlendirmelerin Pearson korelas- yon analizi.

Yatay Dikey Puan Likert

Halsizlik / yorgunluk düzeyinizi r=0.805 r=0.153 r=0.815 genel olarak nas›l tan›mlars›n›z? p<0.001 p=0.084 p<0.001 Ankilozan spondilite ba¤l› boyun, r=0.802 r=0.813 r=0.192 s›rt, bel veya kalça a¤r›lar›n›z›n p<0.001 p<0.001 p=0.032 düzeyini genel olarak nas›l tan›mlars›n›z

Boyun, s›rt, bel ve kalçalar›n›z d›fl›ndaki r=0.613 r=0.722 r=0.729 di¤er eklemlerinizdeki a¤r›/fliflli¤in p<0.001 p<0.001 p<0.001 düzeyini genel olarak nas›l tan›mlars›n›z?

Dokunmaya veya bas›ya karfl› hassas r=0.769 r=0.812 r=0.754 olan bölgelerinizde duydu¤unuz p<0.001 p<0.001 p<0.001 rahats›zl›¤›n düzeyini genel olarak

nas›l tan›mlars›n›z ?

Uyand›ktan sonraki sabah tutuklu¤unuzun r=0.854 r=0.858 r=0.831 düzeyini genel olarak nas›l tan›mlars›n›z? p<0.001 p<0.001 p<0.001

Uyand›ktan sonraki sabah tutuklu¤unuz r=0.850 r=0.446 r=0.763 ne kadar sürüyor? p<0.001 p<0.001 p<0.001 BASHAI r=0.848 r=0.899 r=0.620 p<0.001 p<0.001 p<0.001

[PB-102]

Ankilozan spondilit ve Klinefelter sendromu: Bir olgu sunumu

fienol Kobak1

, Murat Yalç›n2

, Muamer Karadeniz2

1_{fiifa Üniversitesi T›p Fakültesi, Romatoloji Bilim Dal›, ‹zmir;} 2_{fiifa Üniver-} sitesi T›p Fakültesi, Endokrinoloji Bilim Dal›, ‹zmir

Girifl: Klinefelter sendromu (KS), yaln›zca erkekleri etkileyen ve fazladan bir X kromozomu ile seyreden, bir genetik hastal›k- t›r. KS’lu bir erkekte veya erkek çocu¤unda, ola¤an bir X ve bir Y kromozomu yerine (46,XY), 3 cinsiyet kromozomu (47,XXY) vard›r. KS ile farkl› romatizmal hastal›klar›n (SLE, RA, SjS) birlikteli¤i, nadir de olsa literatürde rapor edilmifltir. Testoste- ron azalmas› ve öströjen art›fl› ile immün yan›t modulasyonu geliflti¤i düflünülmektedir. Bu bildiride, Klinefelter sendromu ile ankilozan spondilit birlikteli¤ini rapor ettik.

Olgu Sunumu: 30 yafl›nda erkek hasta, yaklafl›k 20 y›ldan beri Klinfelter sendromu tan›s› ile Endokrinoloji hekim taraf›ndan takip edilmektedir. Yaklafl›k 7-8 y›ldan beri bel ve kalça a¤r›s› flikayetlerinden yak›nan hasta, son aylarda 1saatten fazla süren sabah tutuklu¤u da ilave olmas› üzerine Romatoloji poliklini¤i- mize yönlendirilmifl. Sorgulamas›nda 2 kez anterior üveit ata¤› yan› s›ra, kronik inflamatuvar bel, s›rt ve boyun a¤r›lar›, ayak topuk a¤r›lar› ve o¤leye kadar süren sabah tutuklu¤u flikayetle- ri tarif etmektedir. Yap›lan fizik muayenesinde AS postür, bila-

teral FABERE/FADIR pozitifli¤i tespit edildi. El-yer mesafesi: 12 cm, oksiput-duvar mesafesi: 4 cm, gö¤üs ekspansiyonu: 3 cm ve Schöber testi: 2 cm, BASDA‹: 6.2 cm, BASF‹: 4.5 cm olarak tespit edildi. Laboratuvar tetkiklerde; kronik hastal›k anemisi yan› s›ra, sedimentasyon: 37 mm/h, CRP: 1.76 mg/dl, testoste- ron: 6.9 pg/ml (normal 8.6-54) olarak bulundu. HLAB27 pozi- tif idi. Karaci¤er ve böbrek fonksiyon testleri normal idi. Rad-