Yüzey Sertlik Dayanımı ve Ultrases Deney Sonuçları

Çizelge 4.16. Betonların ultrases sonuçları

Beton Türü Ultrases Hızı

Şekil 4.11. Betonların ultrases sonuçları

43

Ultrases hızı silindir örnek içindeki boşluk miktarını ölçmektir. Ultrason hızı ile beton dayanım ilişkisi, agreganın içeriği ultrason hızı ve basınç dayanımını çok etkileyen bir durumdur. Bu konuda yapılmış birçok araştırmada basınç dayanımı R ile ultrason hızı ν arasında muhtelif bağıntılar kurulmuştur (Postacıoğlu, 1982). ν’nin değerlerine göre betonun dayanımı bakımından niteliğini şu şekilde sınıflandırmak mümkündür.

Deneysel çalışmalarda kullanılan N1, N2, K1, K2, agregalarına ait bulunan sonuçlar 4.3 km/sn’den büyük olup beton yapımında hiçbir sakınca olmadığı tespit edilmiştir.

P agregasına ait ultrases deney sonucu 3.06 km/sn olup şüpheli beton sınıfına girmektedir.

Çizelge 4.17. Betonların Schmidt sertlikleri

Beton Türü

Tahmini Schmidt Sertlik Sayısı

ort

N1–35 37

N1–40 43 N1–45 40 N2–35 23 N2–40 29 N2–45 37 K1–35 33 K1–40 42 K1–45 36 K2–35 30 K2–40 35 K2–45 32 P–35 13 P–40 18 P–45 13

44

Şekil 4.12. Betonların yüzey sertlik dayanım sonuçları

Çizelge 4.18. Betonların 28 günlük ortalama basınç dayanımları

Beton Türü

45 Basınç Dayanımı ( kgf/cm2 )

28 Günlük

Şekil 4.13. Betonların 28 günlük basınç dayanımları

4.3.3. Sertleşmiş Betonların Özgül Ağırlıkları ve Emme Sonuçları Çizelge 4.19. Betonların özgül Ağırlık ve su emme sonuçları

Beton Türü

46

K1-35 K1-40 K1-45 K2-35 K2-40 K2-45 P-35 P-40 P-45

Beton Türleri

DKY Özgül Ağırlık

Şekil 4.14. Betonların doygun kuru yüzey özgül ağırlık sonuçları

2,43 2,44 2,42

Şekil 4.15. Betonların kuru özgül ağırlık sonuçları

47

2,61 2,63 2,65

2,47 2,48 2,47 2,52 2,52 2,52 2,53 2,56 2,52

2,11 1,98

Şekil 4.16. Betonların görünür özgül ağırlık sonuçları

2,79 2,89 3,43

Şekil 4.17. Betonların su emme sonuçları

48

Çalışmada kullanılan agregaların özelliklerini belirlemek için yapılan tüm agrega deney sonuçları Çizelge 4.20’ de topluca verilmiştir.

Çizelge 4.20 Agrega deneyleri sonuçları

Deney N1 N2 K1 K2 P Deneyin

Çalışma kapsamında üretilen çeşitli beton serilerinin fiziksel ve mekaniksel özellikleri Çizelge 4.21’de sunulmuştur.

49

Çizelge 4.21 Beton deneyleri sonuçları

Deney ^N1-₃₅ ^N1-₄₀ ^N1-₄₅ ^N2-₃₅ ^N2-₄₀ ^N2-₄₅ ^K1-₃₅ ^K1-₄₀ ^K1-₄₅ ^K2-₃₅ ^K2-₄₀ ^K2-₄₅ P-35 P-40 P-45 Standart 7 Günlük 315 323 317 216 295 323 309 339 304 219 339 295 128 145 112

28 günlük 398 415 448 250 301 385 347 445 377 317 445 343 138 184 132 Basınç

Dayanımı kgf/cm²

ort.

90 günlük 433 433 528 301 336 394 367 452 396 325 452 361 158 202 142

TS EN 12390 -3

Ultra ses hızı (m/sn) 5210 5070 5030 4530 4510 4390 5160 5210 5020 4730 5000 4930 3070 3270 3060 ASTM C 597

Mekanik Özellikler

Yüzey sertlik dayanımı

ort. 37 43 40 23 29 37 33 42 36 30 35 32 13 18 13 TS 3260

Özgül ağırlığı ort.

(gr/cm³) 2,50 2,51 2,51 2,27 2,33 2,33 2,41 2,41 2,39 2,40 2,43 2,41 1,86 1,79 1,67 TS 3624

Fiziksel Özellikler

Su emme ort. (%) 2,79 2,89 3,43 6,11 4,32 4,34 3,23 3,01 3,57 3,60 3,37 2,99 11,87 10,42 12,40 TS 3624

50

5. SONUÇ VE ÖNERİLER

Bu tez çalışmasında Isparta bölgesinde halen hazır beton yapımında kullanılan beş farklı agrega ocaklarından alınan agrega numuneleri ile agrega yeterlilik deneyleri yapılmış, agregaların fiziksel ve mekanik özellikleri tespit edilmiş, beş farklı agrega ocağının agregaları arasında mukayese yapılmıştır. Bu agrega ocaklarından getirilen agregalar ile laboratuar ortamında betonlar üretilmiştir. Beton üretilirken;

su/çimento sabit (0.53) alınmış, elde edilen betonların basınç dayanım değerleri karşılaştırılmıştır. Çalışmada yine su/çimento sabit tutulmuş, çimento miktarı artırılmak sureti ile çimento miktarı değişiminin beton numuneler üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Beş farklı ocaktan, Isparta bölgesindeki pomza ile yapılan agrega deneylerinde, Pomzanın hafif agrega sınıfına girdiği, birim hacim ağırlık, özgül ağırlık ve su emme değerlerinin diğer dört agrega ocağından alınan numune değerlerinden çok farklı çıktığı görülmüş ve bu agregayı hafif agrega ile karşılaştırma yapmanın uygun olacağı kanaatine varılmıştır.

Diğer dört agrega ocağından alınan örneklerden, Gümüşgün ve Güneykent bölgesinden elde edilen kırma taş agregalarının, incelik modülü, birim hacim ağırlık, özgül ağırlık, su emme, donmaya karşı dayanım ve aşınma kaybı değerleri bir birlerine çok yakın çıkarken, ince madde oranı değeri farklı çıkmıştır. Bu elde edilen değerlere bakılarak, Bu iki agrega ocağının birbirine yakın olması, jeolojik yapı olarak aynı formasyona sahip olması ve her iki sininde kırma taş olması bu sonuçları teyit etmektedir. Kırma taş ocakları içinde en uygun değerlerin Güneykent kırma taş ocağı olduğu görülür. Normal agrega ocağı örneklerinden Atabey ve Kılıç bölgesi agregaları incelendiği zaman, incelik modülü, birim hacim ağırlık, özgül ağırlık ve su emme aşınma kaybı değerleri bir birlerine çok yakın çıkarken, ince madde oranı, aşınma kaybı ve donmaya karşı dayanım değeri farklı çıkmıştır. Atabey agregası değerlerinin beton üretimi için daha iyi değerlere sahip olduğu ve standartlarda istenilen limitlere daha yakın olduğu görülür. Tüm agrega ocakları içerisinde en uygun değerleri sırası ile, normal agrega ocakları, kırma taş ocakları ve pomza ocağı şeklinde olduğu yapılan deneylerden anlaşılmıştır.

51

Beton deneylerinden mekanik özellikleri incelendiği zaman, 7., 28. ve 90. gün basınç dayanım değerleri artış oranının bütün beton numuneler için istenilen sınırlar içinde kaldığı görülür. 28. gün basınç dayanımı standart alındığı için karşılaştırmalar 28.

gün basınç dayanımına göre yapılmıştır. Çimento miktarının artması beton basınç dayanımlarını çok fazla değiştirmediği görülmüş, en yüksek değerlerin Kılıç agregası hariç 400 dozlu betonlarda elde edildiği görülmüştür. Kılıç agregasında ise en yüksek basınç dayanımın 450 dozlu betonda elde edilmiştir. Bu basınç dayanım değerleri ile çimento miktarları arasındaki ilişki 7. ve 90. gün artış oranı beton basınç dayanım değerlerinde de aynı kalmıştır. En yüksek basınç dayanımı 400 dozlu Atabey agregasında 44.8 MPa olarak elde edilmiştir. Normal agrega olarak Kılıç agregası değerleri en düşük basınç dayanım değerleri olmuştur. Kılıç agregası ile üretilen beton; Atabey agregası ile üretilen beton dayanım değerine göre %30 düşük çıkmıştır. Diğer iki kırma taş ocağı beton basınç dayanım değerleri 400 dozlu beton için 44.5 MPa çıkarken 350 ve 450 dozlu betonlarda Gümüşgün agregası daha yüksek basınç dayanım değerlerine ulaşılmıştır. Pomza ile üretilen betonların basınç dayanımları çok düşük olmuş ve en yüksek değeri 400 dozlu beton için 18.4 MPa olmuştur. Bu da bize pomzanın tek başına beton içerisine agrega olarak katılamayacağını göstermiştir. Pomzayı bims blok üretiminde kullanmak daha faydalı olacaktır. Mekanik özelliklerinden Ultrases hızı ve yüzey sertlik değerleri basınç dayanım değerleri ile paralellik göstermiştir.

Basınç dayanım değerleri artarken, Ultrases hızı ve yüzey sertlik değerleri de artmıştır. Ultrases hız değerlerinin 7. gün, 28.gün ve 90. gün beton yaşına bağlı olmadığı yaptığımız deneylerde ortaya çıkmıştır. En yüksek ultrases hızı Atabey agregası ile üretilen betonlarda elde edilmiştir. Pomzanın Ultrases hızı ve yüzey sertlik değerleri de en düşük değerler olarak deneylerden elde edilmiştir.

Fiziksel özellikler incelendiği zaman, özgül ağırlık değeri en yüksek Atabey agregası ile üretilen betonun, en düşük değerin pomza agregası ile elde edilen beton olduğu görülmüştür. Yine Pomza agregası ile elde edilen betonunu 2 kg/cm³ değerinde düşük çıktığı için ağırlıkça sınıflandırma da hafif beton sınıfına girdiği diğer dört agrega ocağı betonunun ağırlıkça normal beton sınıfına girdiği görülmektedir. Su

52

emme değerleri incelendiği zaman en düşük değerin Atabey agregası değerine ait olduğu görülmektedir.

Doğal agregalar olan Atabey bölgesi ve Kılıç bölgesi agregaları üzerinde yapılan deneyler aynı olmasına rağmen Kılıç bölgesi agregasının Atabey bölgesi agregasına göre daha verimsiz olduğu ortaya çıkmıştır. Bu durumda Kılıç bölgesi agregasının kimyasal yapısının incelenmesi gerekmektedir.

53

6. KAYNAKLAR

Adams, E.C., (Çeviren: Dönmez, S.), 1993. Yapı Bilgisi III, Yüksek Öğretim Kurulu, II. Baskı, Ankara.

ASTM C 88, 2005, Standard Test Method For Soundness Of Aggregates By Use Of Sodıum Sulfate Or Magnesıum Sulfate, American Society for Testing and Materials

ASTM C 136, 2006, Standard Test Method For Sıeve Analysıs Of Fıne And Coarse Aggregates, American Society for Testing and Materials

ASTM C 597, 2002. Standard Test Method For Pulse Velocıty Through Concrete, American Society for Testing and Materials

Baradan, B., 1996, Yapı Malzemesi II, Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yayınları, No:207, 4. Baskı, s. 42–195, İzmir.

Baradan, B., 1997. Yapı Malzemesi-II. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yayınları, s.174–176, İzmir.

Beyazıt, Ö.L., 1988. Beton ve Deneyleri, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Yayınları, DSİ Matbaası, s. 46–60, Ankara.

Cebeci, C., 1991. Betonda Su/Çimento – Mukavemet İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Ç. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Y. Lisans,72s, Adana.

Ceylan, H., 2005. Farklı Pomza Agrega Türlerinden Elde Edilen Hafif Betonun Sıcaklık Etkisindeki Karakteristiği. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, D. Tezi, 201s, Isparta.

Çavuş oğlu, İ., Yılmaz, A.,O., 2004. Hurşit Çayı (Giresun-Tirebolu) Kırılmış Dere Malzemesinin Agrega Olarak Kullanılabilirliğinin İncelenmesi.

KAYAMEK′2004-VII. Bölgesel Kaya Mekaniği Sempozyumu / ROCKMEC′2004-VIIth Regional Rock Mechanics Symposium, Sivas

Ermutlu, E., 1961, Standart Beton Agrega Deneyleri, D.S.İ. Laboratuarı, Ankara.

Felekoğlu, B., 2003. Kendiliğinden Yerleşen Betonun Fiziksel Ve Mekanik Özelliklerinin Araştırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Y. Lisans Tezi, 246s, İzmir.

İnci, H.H., 2005. Mineral, Kimyasal Katkılı ve Polipropilen Fiber Takviyeli Taze Betonun Basınç Altındaki Davranışının Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Y. Lisans Tezi, 71s, Isparta.

Kandemir, A., 2005. Kendiliğinden Yerleşen Betonun Kalıcılık Özelliklerinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Y. Lisans Tezi, 177s, İzmir.

54

Kılıç, İ., 2006. Geri Dönüştürülmüş Atık Betonların Bazı Fiziksel ve Mekanik Özelliklerinin Katkı Kullanımı İle İyileştirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Y. Lisans Tezi, 71s, Isparta.

Kılınçarslan, Ş., 2004. Barit Agregalı Ağır Betonların Radyasyon Zırhlamasındaki Özellikleri ve Optimal Karışımlarının Araştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, D. Tezi, 125s, Isparta.

Kırca, S., 2001. Sütçüler-Menteşe Çakıl Agregasının Beton İmalinde Kullanılmasının Araştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Y. Lisans Tezi, 88s, Isparta.

Köseoğlu, O.E., 2003. Agreganın En Büyük Tane Çapı ve Karot Numunesi Boyutunun Ölçülen Beton Basınç Dayanımına Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Y. Lisans Tezi, 126s, İzmir.

Murlin, J.A., Wilson, C., 1952. Field Practise in Lightweight Concrete, ACI Journal, Proceeding, 49, p.21-36, London.

Osma, Y., 2002. Barit İle Elde Edilen Ağır Betonun Fiziksel ve Mekanik Özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Y.

Lisans Tezi, 71s, Isparta.

Öcal, C., 2005. Beton Üretim Teknikleri ve Laboratuar Uygulamalarında Kalite Güvenliğinin Sağlanması ve Kontrol Metotlarının Geliştirilmesi . Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Y. Lisans Tezi, 43s, Isparta.

Özcan, F,. 1999. Niğde İli Çevresindeki İnşaat Malzemelerinin Beton Üretiminde Kullanımı, Bu Malzemelerden Elde Edilen Betonların Özelliklerinin ve Optimal Karışımlarının Araştırılması. Niğde Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Y.Lisans,105s, Niğde.

Özgan, E., 2005. Kırmataş agrega içerisindeki taş-unu miktarının Betonun basınç dayanımına etkisi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 21 (1-2), 198-205.

Özyürek, N,.1995. Kızılırmak Agregasının Teknik Özellikleri ve Beton Yapımında Kullanılması. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Y. Lisans Tezi, 108s, Ankara

Postacıoğlu, B., 1982. Betonun Yerinde Yapılan Muayene Sonuçlarının Değerlendirilmesi, Malzeme Semineri, s.150-163, İstanbul.

Savaş, Ö., 2002. Atık Betonların Geri Kazanımı. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Y. Lisans Tezi, 66s, Isparta.

TS EN 932-1, 1997, Agregaların Genel Özellikleri İçin Deneyler – Kısım 1 – Numune Alma Metotları, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.

55

TS EN932-2, 1999. Agregaların Genel Özellikleri İçin Deneyler Bölüm 2:

Laboratuar Numunelerin Azaltılması, Metodu Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.

TS EN 1097-2,2000, Agrega Parçalanma Direncinin Tayini İçin Los Angeles Metodu, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.

TS EN 12390-3, 2003, Beton – Sertleşmiş Beton Deneyleri – Bölüm 3: Deney Numunelerinde Basınç Dayanımının Tayini, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara

TS500, 2000 Betonarme Yapıların Tasarım ve Yapım Kuralları, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.

TS 706, 1980, Beton Agregaları, I Baskı, Ankara.

TS 802, 1985, Beton Karışımı Hesap Esasları, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara TS 2941, 1978, Taze Betonda Birim Ağırlık, Verim Ve Hava Miktarının ağırlık

Yöntemi İle Tayini, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara,

TS 3260, 1978, Beton Yüzey Serdiği Yolu İle Yaklaşık Beton Dayanımının Tayini Kuralı, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara

TS 3526, 1980, Beton Agregalarında Özgül Ağırlık ve Su emme Ağırlıklarının Tayini, I Baskı, Ankara.

TS 3529, 1980, Beton Birim Agregalarının Birim Ağırlıklarının Tayini, I Baskı, Ankara.

TS 3530 EN 933-1, 1999, Agregaların Geometrik Özellikleri İçin Deneyler Bölüm 1: Tane Büyüklüğü Dağılımı Tayini - Eleme Metodu, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara

TS 3624, 1981, Sertleşmiş Betonda Özgül Ağırlık Su Emme Ve Boşluk Oranı Tayin Metodu, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara

Uğurlu, A., 1989, Betonda Agrega Granülometrisinin Düzenlenmesi ve Önerilen Bir Yöntem: Fuller Parabolü, D.S.İ. Teknik Bülteni, sayı:69, s. 45-49, Ankara.

Ünal, O., Uygunoğlu, T., Çoşkun, U., 2005. Agrega Granülometrisinin Yüksek Performanslı Beton Özelliklerine Etkisi. Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi (2) 13 – 20

Yıldırım, H,. 1995. Agrega Konsantrasyonunun Betonun Mekanik Özelliklerine Etkisi. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, D. Tezi, 110s, İstanbul.

56

Yıldırım, M., Yılmaz, I., 2002. Yıldız Irmağı Çökellerinin Beton Agregası Olarak Kullanılabilirliklerinin İncelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, Seri A-Yerbilimleri C.19, S.2, 181-192.

57

ÖZGEÇMİŞ

Adı Soyadı : Bekir ÇOMAK Doğum Yeri : Isparta

Doğum Yılı : 1980 Medeni Hali : Bekar

Eğitim ve Akademik Durumu:

Lise : 1996 – 1999 Isparta Anadolu İmam Hatip Lisesi Lisans : 1999 – 2003 Süleyman Demirel Üniversitesi

Teknik Eğitim Fakültesi Yapı Eğitimi Bölümü

Yabancı Dil : İngilizce İş Deneyimi:

2004-…Isparta Senirkent MYO Öğretim Görevlisi