Yürüme Bandı Eğitim

Çeşitli duyusal uyaranları da içeren motor ve fonksiyonel eğitim ile birlikte motor öğrenmenin sağlanması, SP’li çocukların fizyoterapisindeki önemli amaçlardan biridir.

Fonksiyonel yürüme eğitimi, geniş çerçevede müdahaleleri kapsamaktadır ve genel olarak yürüme becerisini artırmak için yürüme işlevinin aktif olarak çalışılmasını tanımlar. Bu eğitim normal zemin üzerinde yürüme olabileceği gibi, yürüme bandı eğitimini de içerir. Booth ve diğ. yürüme bandı eğitiminin, güvenli ve kontrollü bir çevrede, yoğunluğun artırılabildiği bir yürüme tekrarını sağladığını ifade etmiştir (134).

Motor öğrenme teorileri, yeni bir motor beceri öğreniminin ya da herhangi bir motor becerinin belirli bir duruma uyarlanmasında, uygulanan görevin deneyimlenme önceliğini temel alan primer nöronal repertuvardan bağlantılı nöron grubunun seçildiğini belirtmektedirler. Üretilen hareket paternleri ve postüral düzenlemeler, aferent feedback yoluyla düzenlenmektedir. Bu nedenle, yürüme gibi bir motor becerinin geliştirilmesinde ve iyileştirilmesinde, tekrarlı pratiklere ihtiyaç

duyulmaktadır. Farklı yaklaşımlar, yürümede selektif kontrolün ve kas koordinasyonun geliştirilmesi için kullanılmaktadır. Yürüme bandı eğitimi, yürüme döngüsünde, ritmik paternler içinde adımlamanın çoklu tekrarını sağlamaktadır. Böylece, agonist ve antagonist kaslar arasında kontrolü geliştirdiği, fonksiyonel ve statik dengeyi artırarak postüral kontrole katkıda bulunduğu düşünülmektedir. Mekanik yürüme bandının SP’li çocuklarda kullanımı bu temellere dayanmaktadır. Yürüme bandı ile yürüme, tüm yürüme döngüsünün tekrarlarına olanak sağlar, geliştirilmiş yürüme paternini fasilite eder. Yürümenin iyileşmesi, SP’li çocukta sosyal katılımın sağlanmasına yardımcı olabilir; ancak, farklı çalışmalarda yürüme bandı eğitiminin yürüme hızı ve enduransı, kaba motor fonksiyon ve kardiyorespiratuvar uygunluk üstüne olan etkileri gösterilmiş olmakla birlikte, postüral stabilite üzerine olan etkileri tam açıklanmamıştır (134-137).

Nöral kontrolde pek çok farklı seviye vücudu yerçekimine karşı koymada ve öne doğru ilerletmede rol oynamaktadır. Denge kontrolünün eğitimi ile çevresel koşullar ve hedefler doğrultusunda yürüme paterninin uyarlanabilmesi, bu seviyelerin çalışmasını gerektirmektedir. Farklı duyusal girmeden olmadan, yürüme hız ve koordinasyonu bozulmaktadır. Yürüme bandında yürüme, yürümenin pratik edilmesi için fırsat yaratmaktadır. Hareketli bant, kalça ekstansiyon ve ayak bileği dorsifleksiyonunun kullanımını azamiye çıkarır, eğim ise, kas kuvveti ve enduransını artırır. Farklı hızlarda yüreme, güç ve hızı artırarak alt ekstremitelerdeki pik kuvveti inşa eder. Globas ve diğ. nörolojik rehabilitasyonda, tekrarlı yürüme bandı eğitiminin kortikal ve subkortikal bağlantılarda aktivasyonu artırdığı gösterilmiştir (138).

İngilizce literatürde SP’de yürüme bandının kullanıldığı ilk çalışma 1991 yılında başlamış olup, 2000 yılına kadar yayımlanan çalışmalarda yürüme bandı daha çok enerji tüketimi değerlendirmesinde yardımcı araç olarak kullanılmıştır. Yürüme bandını tedavide kullanan ilk çalışma Schindl ve arkadaşlarının yaptığı çalışmadır. Yürüme bandının motor gelişim üzerine etkinliğini değerlendiren ilk çalışma ise 2007 yılında yayımlanmıştır. Yürüme bandının yürüme ve kaba motor fonksiyon üzerine olan etkilerini değerlendiren ilk randomize kontrollü çalışma Chrysagisve arkadaşları tarafından 2012’de yayımlanmıştır (135).

Yürüme bandı eğitiminin denge üzerine etkilerini inceleyen ilk çalışma ise, 2013 yılında Grecco ve arkadaşları tarafından yayımlanmıştır (136).

Willoughby ve arkadaşlarının 2009 yılında yayımladıkları ve yürüme bandı eğitiminin SP’li çocuklarda etkinliğini inceledikleri sistematik derlemede, 5 farklı çalışma incelenmiş ve yürüme bandı eğitiminin yürüme hızı ve genel kaba motor beceriler üzerine etkili olabileceği ancak SP’li çocuklarda etkin bir yöntem olduğu sonucuna ulaşabilmek için yeni çalışmalara ihtiyaç olduğu sonucuna varılmıştır (137).

Novak ve arkadaşlarının 2013 yılında SP’de uygulanan müdahale yöntemlerinin etkinliklerini inceledikleri sistematik derlemede, yürüme bandı eğitiminin de dahil olduğu 64 farklı müdahaleyi içeren 166 çalışma incelenerek yürüme bandı eğitiminin kanıt düzeyi açısından etkinliğini göstermede daha fazla çalışmaya gerek olduğu sonucuna ulaşılmıştır (8).

Dewar ve arkadaşları, 2015 yılında SP’li çocuklarda postüral kontrolü geliştirmeye yönelik egzersiz uygulamalarının etkinliğini araştırdıkları sistematik derlemede, yürüme bandı eğitimini içeren bir çalışma dahil edilmiş; ancak orta seviyede kanıt düzeyinde olduğu vurgulanmıştır (139).

Booth ve arkadaşlarının fonksiyonel yürüme eğitiminin SP’li çocuklar ve genç yetişkin bireylerdeki etkinliğini inceledikleri 2018 yılında yayımlanan sistematik derleme ve meta analizde, yürüme bandı eğitiminin yürüme hızı üzerine etkin olabileceği, ancak endurans ve kaba motor beceriler üzerine etkinliği için yeterli kanıt olmadığı sonucuna varılmıştır (134).

Yürüme bandı eğitiminin SP’li çocuklarda etkinliğini değerlendiren literatür özeti Tablo 2.2’de sunulmuştır.

Literatürde, yürüme bandında tam vücut ağırlığı ile yürüme, parsiyel vücut ağırlığı ile yürüme ve yerçekimsiz ortamda yürüme gibi farklı yöntemler tanımlanmış olmakla birlikte, bu yöntemlerin etkinliği tartışmalıdır.

Yürüme bandı eğitiminin SP’li çocuklarda kullanımını temel alan sistematik derlemeler, etkinliğin ve faydanın gösterebilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunun sonucuna varmaktadır.

Tablo 2.2. Yürüme Bandı eğitimiyle ilgili literatür özeti

YAZAR/YAYIN YILI ÖRNEKLEM SAYISI

UYGULAMA

SÜRESİ SONUÇ ÖLÇÜMLERİ

Flores ve diğ. 2018 3 6 hafta SATco

GMFM-66

Bjornson ve diğ. 2018 20 4-10 hafta TUG

1 MYT 10 m YT

Hoffman ve diğ. 2018 11 6 hafta 10 m YT

6 dk YT

Alt ekst. kuvvet ölçümü Rasooli ve diğ. 2017 4 8 hafta Ağırlık merkezi yer değişimi

Difüzyon Tensör Görüntüleme

Visser ve diğ. 2017 10 12 hafta 6 dk YT

FMS PEDI Gilette COPM Wu ve diğ. 2017 21 6 hafta GMFM MAS PODCI Yürüme hızı

Kenyon ve diğ. 2017 3 8-12 hafta 10 m YT

GMFM-66 PEDI

Aviram ve diğ. 2017 95 15 hafta GMFM

TUG 10M YT 6 dk YT

Won ve diğ. 2016 19 Anlık EMG

Baxter ve diğ. 20 14 hafta GMFM

FMS 10m YT PEDI Millichap ve diğ. 2015 16 4 hafta