Yükseköğretim

Καλαμιδιώτου, 2016’ya göre, Azınlıkların üniversiteye erişimi eğitimin önemli bir parametresidir. Yükseköğretimde, bir ülkenin misyonu gelecekteki akademik personelinin teorik ve kapsamlı eğitimi, gelişim sürecinde bilimin ilerlemesine ve uygulamalı araştırmalara katkıda bulunmalarını sağlamaktır. Dolayısıyla Batı Trakya’daki Müslüman Azınlığın diğer Çoğunluk mensupları gibi, eşitlik ilkesine göre üniversiteye aynı erişim fırsatlarına sahip olmaları gerekmektedir.

Batı Trakya Müslüman Azınlıklara ait yükseköğretime yönelik bir kurum bulunmamaktadır. Yükseköğretim ile bağlantılı olan Selanik Özel Pedagoji Akademisi 1968 yılında kurulup 2011 yılına kadar faaliyet göstermiştir ve daha sonra 2013 yılında bu kurumun kapatılmasına yönelik karar alınmıştır. Bununla bağlantılı olarak 2014 yılında Dedeağaç’ta Trakya Demokritos Üniversitesi İlköğretim Pedagoji Bölümü bünyesinde açılan Azınlık Müfredatı Öğretim Görevlileri için Formasyon Bölümü

27

(D.E.M.P.) 2015-2016 yıllarından itibaren günümüzde de halen eğitim ve öğretimini sürdürmektedir.

Azınlık eğitiminin yetersizliği nedeni ile Azınlığa mensup kişilerin üniversite eğitiminden yararlanmaları oldukça sınırlıydı. Azınlıkların eğitimden yararlanmalarını belirleyen yasa 1995 yılında çıkarılmıştır. Müslüman Azınlık öğrencilerin Yunanistan yükseköğretimine kabul edilmeleri için bir kontenjan ölçüsü belirleyen 2341/02-10-95 sayılı Kanunun 2. Maddesi’dir. Ayrıntılı olarak ‘‘Din İşleri ve Eğitim Bakanlığı’nın kararı ile… Batı Trakya Müslüman Azınlığı lise mezunlarının Yüksek Eğitim Enstitüsü/Üniversitesi (AEI) ve Teknik Eğitim Enstitüsü/Üniversitesi (TEI)’lere giriş için ayrı yüzdeler belirlenebilir’’. Müslüman Azınlıklar genel üniversite sınavına katılmaktadırlar, her bölüme kabul edilen öğrenci sayısına ek olarak, öğrencilerin tümüyle değil sadece Müslüman Azınlık öğrencileri kendi aralarında rekabete tabii tutularak üniversitelere kabul edilmektedirler (Κυριαζίδης, 2019, s. 47).

Yukarıda bahsedilen Kanuna eşlik eden FEK 129/5-3-1996 sayılı Bakanlık Kararı dönemin Eğitim Bakanı Yorgo Papandreou’nun Batı Trakya Müslüman Azınlıktan gelen adaylara verilecek her üniversite bölümü için kontenjan belirlenmesi ile ilgilidir. Bu kontenjanların üniversite bölümüne girenlerin sayısının %0,5’ine eşit olacağını bildirmektedir (Καραφύλλης, 2006). Bahsi geçen %0,5’lik kontenjan Azınlık Okullarından mezun olan veya olmayan tüm Müslüman Azınlığını kapsamaktadır.

Yükseköğrenimlerini Türkiye’de tamamlamış olan Batı Trakya Müslüman Azınlık mensupları ise Yunanistan’a döndüklerinde Türkiye üniversitelerinden alınan diplomaları tanımamakta ve diploma denkliği için öğrencileri tekrar sınava tabi tutmaktadır (Özcan, 2019, s. 92). Diploma denkliği için başvurulan kurum Üniversitelerarası Yabancı Öğrenim Diplomalarını Tanıma Merkezi (D.O.A.T.A.P.)’tır (Burma, 2008, s. 152).

2.4.4.1. Selanik Özel Pedagoji Akademisi (SÖPA)

SÖPA 1968-1969 eğitim öğretim yılında, Cunta döneminde çıkarılan 31 numaralı ve 10 Ekim 1968, 22 Ocak tarihli Kararname ile Yunanistan’ın Selanik şehrinde kurulmuştur. Bu bir yükseköğretim kurumudur yalnızca Azınlık öğrencilerinin kabul edildiği ve Azınlık ilköğretim okullarına öğretmen yetiştiren bir kurumdur. Orijinal adı Eidiki Paidagogiki Akademia Thessalonikis - EPATH’tır (Burma, 2008, s. 134).

Gümülcine ve İskeçe’nin Şahin köyünde bulunan iki medreseden mezun olan öğrencilerin kabul edildiği SÖPA’nın eğitimi 3 yıldan oluşmaktadır ve ilk bir yılı

28

hazırlıktır. Bu kurumun eğitim dili Yunancadır ve kurumdan mezun olanlar Azınlık ilkokullarına Türkçe derslerine öğretmen olmak üzere yetiştirilmektedir (İmpraim Kelaga, 2005, s. 129). Okuldan 1990 yılına kadar 307 öğretmen mezun olmuştur (Στάθη

& Τρέσσου, 1997, s. 68).

1977 yılında çıkarılan 695 sayılı yasa ile Selanik Özel Pedagoji çıkışlı eğitimcilere öncelik tanınmıştır ve Azınlık ilkokullarına öğretmen ataması yapılırken SÖPA çıkışlı öğretmenlerin tercih edileceği açıkça belirtilmiştir. İlkokullara o tarihten sonra Türkiye öğretmen okulu mezun öğretmen atanmamıştır (Hurşit, 2006, s. 56).

Okulun amacı, Türkiye’deki öğretmen okullarında eğitimlerini tamamlamış Batı Trakya Müslüman Azınlığının devreden çıkarılmasıdır. SÖPA tüm Batı Trakya Müslüman Azınlık gençlerini kabul ediyor gibi görünse de ne Gümülcine Celal Bayar Lisesinden ne de İskeçe Muzaffer Salihoğlu Özel Lisesinden hiçbir öğrenci alınmamıştır (Akyüz, 2007, s. 49). Bu okula, ilk açıldığı yıllarda ilkokuldan sonra beş yıl medrese eğitimi almış ve Türkçe okuma yazmaları zayıf olan Yasak Bölge’de doğmuş Azınlıklar alınmaktaydı. Temel eğitimi Yunanca olan SÖPA’nın öğrenci alımı giriş sınavı ile yapılmaktadır (Kelağa, 2014, s. 191).

Batı Trakya Müslüman Azınlığa mensup kişiler başlarda SÖPA mezunlarını kabullenmemiştir, SÖPA ilk mezun atamaları gerçekleştikten sonra görev yapacakları okullarda veliler ve okul encümenleri tarafından iyi karşılanmamıştırlar. Bu öğretmenler yerine formasyonlu öğretmen talebinde bulunup Selanik Özel Pedagoji Akademisi öğretmenlerine çocuklarını emanet etmek istemediklerinden dolayı okula göndermemiştirler ve bazı köylerde okullar bir süre kapalı kalmıştır (Özcan, 2019, s. 92).

SÖPA’nın 2010-2011 öğretim programı incelendiğinde, Selanik Özel Pedagoji Akademisinin yeterli bir öğretim programına sahip olmadığı, Yunanistan ve Türkiye’de bulunan Eğitim Fakültelerinin verdiği eğitim ile karşılaştırıldığında, öğretim süresi ve Eğitim Fakültelerinde verilen eğitimin içeriği açısından oldukça yetersiz bulunmaktadır.

Özellikle Batı Trakya Azınlık ilköğretim okullarında görev almaları için yetiştirilen öğretmenlerin, Türkçe bakımından yetersiz bir eğitim almaları oldukça dikkat çekmektedir. 2011-2012 eğitim yılında öğrenci alımı yapmayacağını duyuran Selanik Özel Pedagoji akademisi 2011 yılında çıkarılan 3966/2011 yasanın 59. Maddesinin 10.

Fıkrası ile kapatılma kararı almıştır. O tarihten sonra öğrenci alımı durdurulmuştur ancak mevcut öğrenciler ve bütünlemeleri olan öğrencilerin eğitimlerini tamamlamaları için eğitim öğretim faaliyetini sürdürmesine 2013 yılına kadar izin verilmiştir (Bahçekapılı, 2016, s. 39).

29

Selanik Özel Pedagoji Akademisinin kapatılmasının ardından Azınlığa mensup öğretmenlerin üniversite eğitimi konusu, Batı Trakya Müslüman Azınlığın gündemini meşgul etmiştir. SÖPA’nın kapatılması ile oluşan boşluk Azınlık Müfredatı Öğretim Görevlileri için Formasyon Bölümü (D.E.M.P.)’in kurulmasıyla doldurulmuştur. Azınlık Müfredatı Öğretim Görevlileri için Formasyon Bölümü 4310/2014 sayılı Kanunun 66.

Maddesi kapsamındadır ve 2015-2016 Eğitim Öğretim yılından itibaren Dedeağaç’ta bulunan Trakya Demokritos Üniversitesi İlköğretim Pedagoji Bölümü bünyesinde yer almaktadır (Καλαμιδιώτου, 2016, s. 68).