• Sonuç bulunamadı

3.1. Araştırmanın Modeli

Bu bölümde araştırmanın; modeli, evreni ve örneklemi, bilgi toplama aracı, verilerin toplanması, çözümlenmesi ve yorumlanması hakkında bilgi verilmiştir.

Nitel ve nicel araştırma yöntemleri farklı iki dünya görüşü ve ya paradigma üzerine oturur. Bu iki farklı paradigmayı birbirine kıyasla ‘iyi’ ya da ‘kötü’ şeklinde bir karşılaştırmaya tabi tutmak doğru değildir. Bu iki paradigma gerçek konusunda bize farklı pencere sunar. Bu nedenle, bu iki araştırma yöntemi birbirini tamamlayıcı yöntemler olarak düşünülmelidir ( Yıldırım, Şimşek, 2006, s;64-65).

Bu çalışmada da nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunu doküman analizi oluşturmaktadır.

Çalışmamız tarama türü bir araştırma olacaktır. “Tarama modelleri, geçmişte ya da halen var olan bir durumu, var olduğu şekliyle, betimlemeyi amaçlayan araştırma yaklaşımlarıdır. Araştırmaya konu olan olay, birey ya da nesne, kendi koşulları içinde ve olduğu gibi tanımlamaya çalışılır. Onları, herhangi bir şekilde değiştirme, etkileme çabası gösterilmez. Önemli olan onu, uygun bir biçimde gözleyip belirleyebilmektir” (Karasar, 1998:77 ).

Nitel ve nicel araştırmaları birbirinden şu şekilde ayırmak mümkündür. “Nitel araştırma; değerlendirir, kavramlar kullanır, kuramsaldır, yorumlar, yorumlama eleştirilir. Nicel araştırma; sayar, ölçer, veriyi işler, istatistikî yöntem eleştirilir (Geray, 2004:54).

Bu araştırma ile TTK tarafından seçilen 2 adet Lise iki Edebiyat Ders kitabındaki divan şiirlerinin eğitimdeki yeri incelenmiştir. “Model oluşturmada değişik yaklaşımlardan yararlanılır. Eğer bir araştırma geçmişteki ya da halen mevcut bir olayı var olduğu şekliyle betimlemeye yönelikse “tarama” modellerinden yararlanır” (İslamoğlu, 2003:77-78). Araştırma bu yönüyle betimsel bir çalışma niteliğindedir. “betimsel araştırmalar temelde ‘nedir’ ve ‘ne idi’yi bulma amacındadır. Öğretmenlerin yeni matematiğe karşı olumlu tutumları var mıdır? 6. Sınıf deney sınıflarında ne tür etkinlikler vardır? V.b. Gözlemsel ve survey yöntemleri betimsel verileri toplamak üzere sıkça kullanılırlar” (Borg and Gali, 1989, 331).

3.2. Evren ve Örneklem

Bu bölümde araştırmanın evreni ve örneklemi ile ilgili tanımlar belirtilmiştir. Evren “araştırmanın çalışma alanını oluşturan, örneğini seçtiği ve edindiği sonuçları genelleştireceği gruptur. Belli sınırlamalar getirerek her türlü gurubu evrene dönüştürmek mümkündür” (Altunışık, Coşkun ve diğerleri, 2007:123).

Araştırmanın evreni; 2009–2010 eğitim-öğretim yılında 10.sınıf öğrencileri için hazırlanan Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu 28.06.2006 gün ve 283 sayılı kararı ile ders kitabı olarak kabul edilen ve Tebliğler Dergisi’nde duyurulan MEB yayınları 10. Sınıf Türk Edebiyatı ders kitabı ve Mili Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulunun 20.12.2009 tarih ve 320 sayılı kurul kararı ile 2010-2011 öğretim yılından itibaren 5 (beş) yıl süre ile Ders Kitabı olarak kabul edilen Ekoyay Eğitim Yayınları’nın lise ikinci sınıf Türk Edebiyatı kitabıdır.

“Örneklem evrenin temsili bir kümesidir. Örnekleme ise, bir bütünün kendi içinden seçilmiş bir parçasıyla temsil edilmesidir”(Sencer ve Sencer, 1978:450). “Örnekleme incelenecek evreni meydana getiren birimlerin tamamının değil de, aralarından bazılarının belli kurallara göre seçilerek araştırmanın bunlar üzerinde yapılmasıdır”(Ergin, 1988:17). Araştırmanın örneklemesi, yukarıda bahsi geçen kitapların Divan Şiiri bölümleridir.

3.3. Veri Toplama Araçları

Bu bölümde, araştırmada değişkenlere ilişkin veri toplamak amacıyla kullanılacak ölçme araçları tanıtılmıştır. Yapılan bir arştırmada veriler “çeşitli kaynaklardan çeşitli yollarla elde edilir. Bu kaynak ve yolların seçimi verinin özelliğine, veri kaynağının durumuna, araştırmacının imkanına bağlıdır” (Kaptan, 1982;173).

Araştırmamızın veri toplama araçları, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları ve Ekoyay Eğitim Yayınları’nın ortaöğretim 10. Sınıf Türk Edebiyatı kitaplarıdır.

3.4. Verilerin Toplanması

Bu bölümde araştırmada değişkenlere ilişkin verilerin, ne zaman, hangi süreçlerle toplandığına ilişkin ayrıntılar açıklanmıştır.

Araştırmada öncelikle literatür taraması yapılmıştır. “Literatür taraması araştırma problemi ile ilgili bilginin literatürün özeti, sentezi ve incelemesidir. Literatür şu kaynakları içerir: mesleki dergiler, raporlar bilimsel kitap ve monografiler, hükümet dokümanları, tezlerdir. Ayrıca bilginin düzeyinin incelenme ve kuramsal tartışmaları, felsefi yazılar bugünün uygulamalarının betimlenme ve değerlendirilmeleri ve ampirik araştırma raporlarından oluşur” (Balcı,2006:56).

Sonra belirlenen ders kitapları elde edilmiştir. Çalışmanın yapılacağı ders kitapları üzerinde yer alan divan şiiri bölümü; “hazırlık çalışmaları, metin, metni inceleme, anlama ve yorumlama, ölçme ve değerlendirme” açısından incelenmiş ve bu çalışmalar, öğretim programına ve edebiyat eğitimine uygunluğu yönünden değerlendirilmiştir.

3.5. Verilerin Çözümlenmesi

Bu bölümde araştırmada toplanan verilerle ilgili yapılan istatiksel analizler ve analiz süreçleri hakkında açıklama yapılmıştır.

Ders kitaplarından seçilen metinlerin hangi yönlerden iyi olduğu, hangi yönlerden iyi olmadığı ve metinlerle ilgili yapılan çalışmaların eksik yönleri tespit edilerek değerlendirmeler yapılmıştır. 10. Sınıf Edebiyat dersi kitaplarındaki divan şiiri bölümünün öğretim programındaki yerinin araştırılmasında aşağıdaki yöntemlere başvurulmuştur:

• Araştırmada incelenen kitapların tanıtımı yapılmıştır.

• Kitaplardaki manzum metinlerin hangi bölümlerde ve hangi konularda ele alındığı tespit edilmiştir.

• Ders kitaplarındaki divan şiirleri nazım biçimlerine göre sınıflandırılmıştır.

• Çalışmaya başladığımızda yürürlükte olan 2370 Sayılı Tebliğler Dergisi’nde yayımlanan müfredat programına göre;

b)metni inceleme

c)metini anlama ve yorumlama

d)ölçme ve değerlendirme bölümleri incelenerek, öğretim programına ve edebiyat eğitimine uygunluğu yönünden değerlendirilmiştir.

• İncelenen Divan Şiirlerinin, nasıl işlendiği, kitaplarda metnin seçiliş amacına yönelik nelerin anlatıldığı tespit edilmiştir.

• Edebiyat kitaplarına ne tür metinlerin seçildiği ve seçilen metinler üzerinde yapılan çalışmaların neler olduğu ortaya konularak, bu çalışmaların eksik yönleriyle ilgili önerilerde bulunulmuştur.