4.1. MATERYAL VE METOD
Bu bölümde Evren ve örneklem, veri toplama araçları, verilerin kaynağı ve cinsi, araĢtırmanın uygulanıĢı ve verilerin analizi hakkında bilgiler yer almaktadır.
Bu çalıĢma temel olarak niceliksel veriler kullanılarak gerçekleĢtirilecektir. Gerekli olan veriler bir kiĢisel bilgi formu, Minoseta Doyum Testi ve Örgütsel ÇatıĢma ölçeği aracılığıyla toplanmıĢtır.
4.2. ARAġTIRMA MODELĠ
AraĢtırmaya katılanların örgütsel çatıĢma ile iĢ doyumları arasındaki iliĢki düzeyleri incelenmiĢtir. Bu iliĢki için alt problemler belirlenmiĢ ve test edilmiĢtir. Yapılan araĢtırma için kullanılan yöntem nicel araĢtırma yöntemlerinden olan tarama modelidir. Tarama modelinin ise alt model türlerinden olan genel tarama modeli türüdür.
AraĢtırma modeli olarak tarama modeli geçmiĢte ya da halen var olan bir durumu var olduğu haliyle betimlemeyi amaçlayan bir araĢtırma yaklaĢımıdır. Genel tarama modelleri ise çok sayıda elemandan oluĢan bir evrende evren hakkında genel bir yargıya varmak amacıyla evrenin tümü ya da ondan alınacak bir grup, örnek ya da örneklem üzerinde yapılan tarama düzenlemeleridir (Karasar, 2008: 77-79).
4.3. EVREN VE ÖRNEKLEM
AraĢtırmanın evreni, Ġstanbul ili Küçükçekmece ilçesinde görev yapan öğretmenleri kapsamaktadır. Örneklem ise Ġstanbul ili Küçükçekmece ilçesinde yer alan Anaokulu öğretmenlerinden rastgele seçilen 145 Öğretmeni kapsamaktadır.
4.4. VERĠ TOPLAMA ARAÇLARI
Örneklem grubunda yer alan öğretmenlere gönüllülük esasına göre Minoseta Doyum Testi ve Örgütsel ÇatıĢma ölçeği uygulanmıĢtır
Minnesota ĠĢ Doyum Ölçeği, Weiss, David, England ve Lofguist (1967) tarafından iĢ doyumunu ölçmek amacıyla geliĢtirilen ve ilk kez Oran (1989) tarafından Türkçe ‟ye çevrilen 20 sorudan oluĢan ölçektir. Her bir soru içinde, kiĢinin iĢinden duyduğu hoĢnutluk derecesini tanımlayan beĢ Ģık vardır. Bu Ģıklar; hiç memnun değilim, memnun değilim, kararsızım, memnunum ve çok memnunum Ģeklindedir. Bu Ģıkların değerlendirilmesinde, sırasıyla 1, 2, 3, 4 ve 5 puan verilmiĢtir.
Ayrıca örgütsel çatıĢmayı belirlemek amacıyla Rahim (1983) tarafından geliĢtirilen “Örgütsel Çatışma Ölçeği” kullanılmıĢtır.
4.4.1. Minoseta Doyum Ölçeği
Minnesota ĠĢ Doyum Ölçeği, Weiss, David, England ve Lofguist (1967) tarafından geliĢtirilmiĢtir. ĠĢ doyumu ölçeği ilk kez Oran (1989) tarafından Türkçe‟ye çevrilmiĢtir. Ölçek 20 sorudan oluĢmaktadır. 5‟li likert tipte hazırlanan maddeler katılımcıların hoĢnutluk derecesine göre Ģıklardan ibarettir. Ölçekten alınabilecek en yüksek puan 100, en düĢük puan ise 20‟dir. Orta noktaya düĢen nötr doyum ise 60 puana karĢılık gelmektedir. 20‟ye yakın puanlar düĢük iĢ doyumunu 100‟e yakın puanlar ise yüksek iĢ doyumunu ifade etmektedir. Minoseta doyum ölçeğini Ġngilizceden Türkçeye çevirisi Hacettepe Üniversitesinde Deniz ve Güliz Gökçora tarafından yapılmıĢtır. Yurt içinde yapılan araĢtırmada iç tutarlık değeri .90, yurt dıĢında yapılan araĢtırmalarda ise .82 ile .92 aralarında Cronbach Alfa katsayıları bulunmuĢtur.
1. Alt Boyut (Ġçsel doyum): Ġçsel doyum alt faktörünün madde numaraları: 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 15, 16, 20 Ģeklindedir. Ġçsel doyum genel olarak; baĢarı, takdir edilme, terfi, görev değiĢikliği, sorumluluk vb. iĢin içsel niteliğini ilgilendiren durumları ifade etmektedir.
2.Alt Boyut (DıĢsal doyum): DıĢsal doyum al faktörünün madde numaraları: 5, 6, 12, 13, 14, 17, 18, 19 Ģeklindedir. DıĢsal doyum; çalıĢma koĢulları, ücret
politikaları, üstler ile olan iliĢki, denetim Ģekli vb. dıĢ faktörlerden oluĢan durumları ifade etmektedir. Genel doyum ölçeğinde bulunan tüm maddeler 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20 Ģeklimdedir ve çalıĢmada kullanılan ölçeğin katılımcılardan alınan veriler incelendiğinde iç tutarlılık katsayısı .86 olarak bulunmuĢtur.
4.4.2. Örgütsel ÇatıĢma Ölçeği
Örgütsel ÇatıĢma Ölçeği Rahim (1983) tarafından geliĢtirilmiĢtir. Rahim Organization Conflict Inventory; ROCI-I) orijinal ismi ile bilinen ölçek baĢlangıçta 24 madde ve 3 alt faktörden oluĢmaktadır. Ölçekte yer alan alt boyutlar kiĢisel, grup içi, gruplar arası olacak Ģekilde bölümlenmiĢtir. Daha sonra yeniden düzenlenen ölçek 23 maddeye düĢürülmüĢtür. Cronbach‟s Alpha iç tutarlılık katsayıları hesaplanmıĢtır. Buna göre ölçeğin kiĢisel alt boyutunun Cronbach‟s Alpha değeri .82, grup içi alt boyutunun Cronbach‟s Alpha değeri .81, gruplar arası alt boyutunun Cronbach‟s Alpha değeri .79 ve toplamda örgütsel çatıĢma Cronbach‟s Alpha değeri .81 olarak bulunmuĢtur.
Alt faktörler ve madde numaraları Ģu Ģekildedir:
Birinci faktör: 1., 5., 6., 11., 13., 17., 18., 19. ve 21. maddelerden oluĢmuĢtur.
Ġkinci faktör: 2., 3., 7., 9., 10., 14., 15. ve 20. maddelerden oluĢmuĢtur. Üçüncü faktör: 4., 8., 12., 16., 22. ve 23. maddelerden oluĢmaktadır.
Ayrıca Ġkinci faktörde yer alan 10. madde ile üçüncü faktörde yer alan 23. Madde soruların içeriğinin diğer sorulardan farklı ve tersi yönde olduğundan dolayı ters puanlamaya tabii tutulmuĢtur.
Faktörler birbirinden bağımsız hazırlandığı göz önüne alındığında iç güvenirlikleri ayrı ayrı Ģu Ģekilde bulunmuĢtur:
Birinci faktör: ,861 Ġkinci faktör: ,637 Üçüncü faktör: ,621
0.00≤ α < 0.40 ise ölçek güvenilir değildir, 0.40≤ α < 0.60 ise ölçeğin güvenilirliği düĢük, 0.60≤ α < 0.80 ise ölçek oldukça güvenilir, ve
0.80≤ α < 1.00 ise ölçek yüksek derecede güvenilirdir (Kalaycı, 2009: s. 405)
4.5. VERĠLERĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ
Veriler toplandıktan sonra spss programı ile analiz edilmiĢtir. Ġkili değiĢkenlere göre farklılıkları belirlemek amacıyla t-testi, üç ve daha fazla değiĢkenlere göre farklılıkları belirlemek amacıyla tek yönlü varyans analizi kullanılmıĢtır. Varyans analizlerinde bulunan farklılıkların kaynağını belirlemek amacıyla Tukey testi uygulanmıĢtır. DeğiĢkenler arasındaki iliĢkinin belirlenmesi amacı ile Pearson Çarpım Moment Korelasyonu kullanılmıĢtır.
BÖLÜM V