Yönetişim Yaklaşımları ve Güven

1980’li yıllardan itibaren başlayan yönetim anlayışının yeniden incelenmes s

cı olmuştur. Toplumsal yapı içinde bütün aktörlerin yönetim süreçlerine katılması anlayışına dayanan Yönetişim Yaklaşımları da bu bakımdan kamu yönetimlerine yapısal ve yönetim kültürü açısından önemli katkılarda bulunmuştur.

ğu ve katılımın daha fazla olduğu bir anlayış olduğu görülmektedir. Vatandaş kamu yönetimi arasındaki ilişkilerin sıklığı bu katılım süreci ile artmakta ve vatandaş rol ve görevleri sorumlulukların arttığı bir seviyeye ulaşmaktadır.

Yönetişim, kamu y m

Toplum

i anlayışı ile kamu yönetiminin geleneksel çerçevesi aşılarak elegasyon, desantralizasyon, hizmet kullanıcıları, sözleşmeler gibi olgular yeni yönetim

bulan etki alanındaki birimlerin orantılı katılımı ile Yönetişim ifadesini almıştır. Başlıca Kamu Sektörü, Özel Sektör ve Sivil Toplum kuruluş

i ile ifade bulmuştur. Son yıllarda birçok uluslar arası toplantı ve konferansın konusu olan ve küresel boyutlu katılım sağlanan bu kavramın temelinde, kamu y

de yeni kapsamlarla ade edilmiştir. 1970’lerde yönetim ve yönetişim eş anlamlı olarak ele alınmaktadır

arasındaki ilişkiler ağı ve sorumluluğun sivil topluma doğru kaydığı bir yapı olan yönetişim aktörler arasında karşılıklı etkileşimli yönetim anlayışını ifade etmektedir (Eryılmaz, 2002).

Kamu yönetim d

yapısının unsurları olmuştur. Bu özellikler ile kamu ile özel sektör sorumluluk ve görev alanları arasındaki geleneksel sınırlar yeniden belirlenmiştir (Andersen, 2001).

Yönetişim anlayışında yönetimin etki alanında pasif olarak yer alan diğer bazı aktörlerde görev ve sorumluluk almaya başlamışlardır. Bu sektörler kamu, özel, gönüllü kuruluşlardır.

Özel ve kamu sektörü kurumlarda amaca ulaşmak için kullanılan yapısal ve idari mekanizmayı Yönetim olarak tanımlarken sadece sonuca odalı olan bu yapı,

aktör olarak ifade

larından oluşan aktörlerin yönetimin karar mekanizmalarına katılımı içeren çok yönlü ilişkiler ağını açıklayan kompleks yapıyı tarif eden kavram Yönetişim’dir (Eryılmaz, 1999).

Yönetişim kavramının uygulanması ile ulaşılan yönetim mekanizması da İyi Yönetişim terim

önetimlerinde Katılımcılık, Şeffaflık, Hesap Verebilirlik sağlayan karar alma ve uygulama süreçlerinin geliştirilmesi ele alınmaktadır (UNDP, 2002; TİHAK,2003).

Yönetişim kavramının belirgin tanımlamaları yıllar için if

kavramlar “minimal devlet”, “yardımlaşmalı yönetim”, “yeni kamu işletmeciliği-

NPM”, “iyi yönetişim” olarak belirtilmektedir (Rhodes, 1997).

Yönetişim anlayışı; sürece odaklanan bir yaklaşımdır ve karar alma aşamas

nlü katılım aktörlerin bilgi iletimi hakkındaki katkısıyla atandaşların daha fazla bilgilendirmesini sağlayarak algılanan performans düzeyini de arttı

Bürokratik, siyasi ve gönüllü halk temsilcileri olan kuruluşlar arasındaki

öğesi olarak katılım konusunda araştırm ıların ortak bakışı, birçok vatandaşın politik sorumluluk ve katılımdan uzak durmay

rilmeye çalışılmaktadır. Bu açıdan

katılım ve güven ilişkisi yakın olarak belirlemiş ve daha fazla katılım daha fazla

güven

ındaki çoklu katılımın başarılı çıktılara yansımasını amaçlamaktadır. Karar alma aşamasında oluşan işbirliğine dayalı bu ilişkilere ağ ilişkisi olarak bakılabilir. Rhodes bu konuda yönetişimi; kendi kendine organize olma yada organizasyonlar arası ağlar olarak tanımlamaktadır (Rhodes, 1997).

Yönetişim anlayışıyla işletilen kamu yönetiminde gerçekleşen performans seviyesi artarak, çok yö

v

rır. Algılanan performans kamu yönetimine karşı bakışı ve güven seviyelerini olumlu yönde etkileyecektir.Vatandaşlar yönetim sürecine daha fazla katılarak kendilerini onun bir parçası olarak görür ve güven değerlendirmeleri daha pozitif olur (Barnes ve Gill, 2000).

mutabakat ortamında alınan kararlar güven içinde ön belirleyiciler olmaktadır. Yönetişim için güven hem girdi hem de çıktıdır. Aktörler arası karşılıklı güven vardır ve yönetişim çıktıları olarak da katılımcılar ve temsil edilen halk tabakalarının güvenleri de elde edilir.

Yönetişim yaklaşımının önemli bir ac

ı tercih ettiği yönündedir (Vigoda ve Yuval, 2003). Yeni süreçte vatandaşlar politik karar sürecine daha fazla katılıma yönlendi

olarak ifade edilmiştir. (Putnam, 1995).

Yönetişim yaklaşımlarının amacı; toplumu daha etkin ve demokratik yönetmek olarak algılanmaktadır (Coşkun, 2003).

Özel sektör yönetim uygulamalarının, kamu yönetimine uygulanmasını içeren NPM-

a ağlar kurularak kararlara katılım sağlanmaktadır (Coşkun 2003: 41-42).

önetişim kavramı ulusal kapsamda üç farklı alanda kullanılmaktadır. Bu alanlar

Yöneti

demokratik ka i için bası temel değerlerin

bulunması r

olması gereke erinde beş grupta

toplamak müm

• lamalarda halkın

• asına vatandaşları bazı açılardan doğrudan

•

olmasıdır.

• Etkililik: Kararların en uygun şekilde alınmasını ve zamanında ve Yeni Kamu İşletmeciliği zaman içinde gelişerek Yönetişim Yaklaşımlarına dönüşmüştür. Verimlilik Etkinlik ve Ekonomiklik kavramlarının temel değerler olduğu NPM’e ilave olarak Yönetişim yaklaşımlarınd

Yönetişim uygulandığı düzeye bağlı olarak, Yerel Yönetişim, Bölgesel

Yönetişim, Toplu Yönetişim, Ulusal Yönetişim ve Uluslar arası Yönetişim olarak farklı

şekillerde kullanılan bir kavramdır (UNESCAP, 2003).

Y

da; bir ülkenin ekonomik faaliyetlerinde ve ilişkilerindeki karar süreçlerinde kullanılan İktisadi Yönetişim, siyasa oluşturmadaki karar süreçleri için Siyasal

Yönetişim ve bu siyasaları uygulama süreci için İdari Yönetişim olarak kullanılır

(TOKİ, 2003).

şim kavramı kamu yönetiminin karar süreçlerine maksimum tılımı ve sorumluk paylaşımını gerektirdiğ

ge ekmektedir. Yönetişim olgusundan bahsedilen bir idari yapılanmada n temel özellikleri Avrupa Birliği ortak kabull

kündür ;

Açıklık: Yönetimler aldığı kararlarda ve uygu

anlayacağı bir dil ve üslup kullanmalıdır.

Katılım: Karar mekanizm

temsil eden Sivil Toplum Kuruluşlarının katılması,

Hesap Verebilirlik: Yönetim kademelerinin her uygulama için

sorumluk sahibi olarak hesap verebilir

yerinde uygulanmasıdır.

• Tutarlılık: Politikaların kendi içinde ve genel ilkeler açısından tutarlı olması ve uygulama süreçlerinde ve sonuçlarında bu tutarlılığın görülmesidir. (www.europa.eu.int.).

Kamu yönetiminin müşterileri durumunda olan halkın yönetim politika oluşturma ve uygulamaları hakkındaki memnuniyetleri Yönetişim unsurlarının uygulanması ile arttırılabilir. Günümüzde gelişmekte olan ve gelişmiş olan demokrasiler doğrudan katılım ve diğer yönetişim ilkelerine dayalı reform ve uygulama paketleri ile bu avantajları kısmen de olsa gözlemleme imkanı

Ülkemizde de 2004 Kamu Yönetimi Reformları ile ulusal ve yerel

evir edilmektedir. Kamu Yönetiminin küçülmesi gücünü azaltmamak, daha etkin bir kam netim

ald