4. BULGULAR VE TARTIŞMA
4.15 Tane Verimi
Sekiz ekmeklik buğday çeşidinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi amacıyla Eskişehir ekolojisi altında yapılan çalışmanın tane verimine ilişkin varyans analiz sonuçları Çizelge 4.29’da gösterilmiştir.
Çizelge 4.29.Ekmeklik buğday çeşitlerinin verim özelliğine ait varyans analizi sonuçları
Varyans Kaynağı Serbestlik
Derecesi Kareler
Toplamı Kareler
Ortalaması F Değeri
Tekerrür 3 423,062 141,021 0656öd
Çeşit 7 169232,412 24176,059 112,427**
Hata 21 4515,781 215,037
Genel 31 174171,256 6518,428
D.K. (%):15,34
**: % 1 düzeyinde önemli, öd: Önemli değil
Çizelge 4.29’ da verilen varyans analiz sonuçlarına göre çeşitler arasında % 1 düzeyde önemli farklılıklar bulunmuştur.
Denemede kullanılan çeşitlerin tane verimine ilişkin ortalama değerler Çizelge 4.30’da verilmiştir.
Çizelge 4. 30. Ekmeklik buğday çeşitlerinin verim özelliğine ait ortalama değerler ve AÖF grupları
Genotipler Verim (kg/da)
Ergene 591,7a
Asiya 572,1a
Lider 418,8d
Müfitbey 479,2c
Sönmez 2001 370,2e
Altay 2000 529,2b
Es26 431,3d
Reis 516,7b
Ortalama 488,6
A.Ö.F.çeşit (%) 29,361
Ekmeklik buğdayda en önemli verim unsuru olan tane verimi bakımından çeşitlerin ortalama değerleri 370,2 – 591,7 kg/da arasında değişim göstermiştir. En düşük ve en yüksek tane verimine sahip çeşit arasında 221,5 kg/da fark bulunmuştur. En yüksek değeri 591,7 kg/da ile Ergene çeşidi almış olup bunu sırasıyla aynı istatistiki grupta yer alan 572,1 kg/da ile Asiya çeşidi ve bir alt istatistiki grupta yer alan 529,2 kg/da ile Altay 2000 çeşidi takip etmiştir. En düşük tane verimini ise 370,2 kg/da ile Sönmez 2001 almış olup, deneme ortalaması 488,6 kg/da olarak gerçekleştiği Çizelge 4.30’da gösterilmiştir.
Tane verimi buğdayda önemli faktördür. Tane verimindeki artış üstün performansa sahip adaptasyon yeteneği yüksek olan verimli çeşitlerler mümkün olmaktadır.
Yetiştirileceği bölgeye uygun ve kaliteli buğday tohumu kullanımında verim, kuru tarımda
% 30’lara varan artış sağlanmaktadır(Kün vd. (1995).Günümüze kadar yapılan birçok ıslah çalışmalarında ıslah edilen çeşitlerin yüksek verimli olmasının yanında, çeşitler arasında verim bakımından değişiklik gösterdiği bu değişkenliğin çeşitlerin genetik yapılarından kaynaklanmaktadır(Kün vd., 1995; Özberk, 1990).
Tahıllarda verim, başakta tane sayısı, m²’de başak sayısı ve bin tane ağırlığını üçlüsüne bağlı olarak değişmektedir (Demir,1983). Tane verimi; ekolojik koşullara, genotipin kalıtım gücüne ve kültürel uygulamalara bağlı değişim göstermektedir. Tane verimindeki değişikliğin en önemli faktörü genotipik özelliği olmaktadır. (Dokuyucu ve vd., 1997; Anıl 2000).
Genç vd. (1987), Çukurova ilinde ekmeklik ve makarnalık buğday hatlarıyla yaptığı çalışmada ekmeklik buğdayların tane verimlerini 517-676 kg/da aralığında, Konak vd.,(1999), Ege bölgesinde ekmeklik buğday genotipleriyle yaptığı çalışmada tane verimlerini 260.40 – 575.55 kg/da aralığında, Yazar ve Kardoğan (2008), Anakara bölgesi kuru koşullarda yaptığı 2 yıllık çalışmada tane verimlerini 270,8 - 390,9 kg/da aralığında değiştiğini belirlemişlerdir. Birçok araştırmacı tarafından yapılan çalışmada tane verimlerini, Çalışmada elde tane verimine ilişkin bulgularda Yağdı (2002)469.5-582.9 kg/da,Mut vd.,(2007)302.2–495.7 kg/da, Kurt ve Yağdı (2013) 305,6 - 447.9 kg/da ve Altay (2018) 301-594 değerler arasında paralellik bulunmaktadır.
Şekil 4. 15.Ortalama tane verimi (kg/da)
Çizelge 4.31’de verilen kolerasyon analiz sonuçlarına göre tane verimi ile Başak boyu(r=0,614**), başak ağırlığı(r=0,871**), başakta tane sayısı(r=0,956**), başakta tane ağırlığı(r=0,891**) ve gluten indeksi(r=0,663**) ile arasında çok önemli ve olumlu bir ilişki belirlenirken, bitki boyu(r=-0,542**) ve gluten miktarı(r=-0,710**) ile arasında çok önemli ve negatif bir ilişki bulunmuş olup, hasat indeksi(r=0,395*) ile arasında pozitif, protein oranı(r=-0,388*) ile arasında ise negatif ve % 5 düzeyde önemli bir ilişki tespit edilmiştir.
Çizelge 4. 31. Parametreler arası korelasyon tablosu
öd: istatistiki olarak önemli değil, *: istatistiki olarak %5‟te önemli, **: istatistiki olarak %1‟de önemli
BB: Bitki Boyu, BABU: Başak Boyu, BAA: Başak Ağırlığı BTS: Başakta Tane Sayısı, BATA: Başakta Tane AğırlığıBTA: Bin Tane Ağırlığı,HA: Hektolitre Ağırlığı, Hİ: Hasat İndeksi, TV: Tane Verimi, NO: Nem Oranı PO: Protein Oranı GM: Gluten miktarı Gİ:Gluten indeksi SD: Sedimantasyon Değeri, GSD: Gecikmeli Sedimantasyon Değeri.
BİBO BABO BAA BATS BATA BTA HA HI TV NO PO GM Gİ SD
BABO -0,222öd BAA -0,537** 0,684**
BATS -0,587** 0,683** 0,936**
BATA -0,491** 0,695** 0,984** 0,960**
BTA -0,296öd 0,274öd 0,396* 0,098öd 0,266öd
HA 0,157öd 0,134öd -0,279öd -0,041ö -0,205öd -0,581**
HI -0,377* 0,300öd 0,116öd 0,363* 0,152öd -0,375* 0,671**
TV -0,542** 0,614** 0,871** 0,956** 0,891** 0,038öd -0,017öd 0,395*
NO 0,141öd 0,179öd 0,119öd 0,080öd 0,137öd 0,028öd -0,035öd -0,108öd 0,007öd
PO -0,364* -0,233öd -0,132öd -0,290öd -0,235öd 0,542** -0,194öd -0,142öd -0,388* 0,009öd
GM -0,027öd -0,283öd -0,489** -0,648** -0,582** 0,473** -0,125öd -0,240öd -0,710** -0,045öd 0,774**
Gİ -0,456** 0,579** 0,869** 0,704** 0,807** 0,652** -0,511** -0,145öd 0,663** 0,104öd 0,013öd -0,242öd
SD -0,644 0,429* 0,348* 0,269öd 0,281öd 0,585** -0,227öd 0,105öd 0,150öd 0,040öd 0,504** 0,500** 0,408*
GSD -0,598** 0,512** 0,347* 0,255öd 0,259öd 0,653** 0,030öd 0,267öd 0,176öd -0,034öd 0,544** 0,470** 0,398* 0,765**
54
5.SONUÇ VE ÖNERİLER
Buğday insan beslenmesinin yanında hayvanların kuru madde ihtiyacını karşılaması ve dünyanın birçok bölgesinde yetiştirilebilmesi açısından stratejik öneme sahip bir üründür. Sürekli artış gösteren dünya nüfusunun yeterli düzeyde beslenmesi her geçen gün zorlaşmaktadır. Bu nedenle dünya üzerinde birçok araştırmacı tarafından ıslah çalışmaları yapılmaktadır. Yetiştiriciliği yapılacak bölgenin koşullarına uygun ve verimli çeşit kullanımı buğday üretiminde artış sağlamakta en önemli faktördür. Uygun çeşitlerin yanında çevresel faktörler ve kültürel uygulamalar üretim miktarını etkilemektedir.
Eskişehir bölgesi kuru koşullarda sekiz ekmeklik buğday çeşidinin verim ve kalite özelliklerini belirlemek amacıyla yaptığımız çalışmada; bitki boyu, başak boyu, başak ağırlığı, başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı, bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, hasat indeksi, tane verimi, nem oranı, protein oranı, gluten miktarı, gluten indeksi, sedimentasyon değeri, gecikmeli sedimentasyon değeri parametreleri incelenmiştir.
2019-2020 üretim sezonunda yapılan çalışmada çeşitlerin ortalama bitki boyu 96,8-111,8 cm arasında, ortalama başak boyu 9,2-11,0 cm arasında, ortalama başak ağırlığı 1,98-3,12 g arasında ,ortalama başakta tane sayısı 31.6 adet ile 51.1 adet arasında, ortalama başakta tane ağırlığı 1,54-2,29 g arasında, ortalama bin tane ağırlığı 40,6-51,9 g arasında, ortalama hektolitre ağırlığı 77,3 ile 80,3 kg/hl arasında, ortalama hasat indeksi % 25,9-31,9 arasında, ortalama tane verimi 370,2 – 591,7 kg/da arasında, ortalama nem oranı % 13,3-13,6 arasında, ortalama protein oranı % 12,6 ile 14,7 arasında, ortalama gluten miktarı % 29,2-38,3 arasında, ortalama gluten indeksi % 83-98 arasında, ortalama sedimantasyon değeri 32-58 ml arasında ve ortalama gecikmeli sedimantasyon değeri 33,0 – 65,0 ml arasında değişim göstermiştir.
Verim ve verim unsurları bakımından çeşitlerden en yüksek değere bitki boyunda 111,8 ile Altay 2000, başak boyunda 11,0 cm ile Reis, başak ağırlığında 3,12 g ile Ergene, başakta tane sayısında 51,1 adet ile Ergene, başakta tane ağırlığında 2,29 ile Ergene veAltay bin tane ağırlığında 51,9 g ile Lider, hasat indeksinde % 31,9 ile Ergene, tane veriminde 591,7 ile Asiya çeşidi sahip olmuştur.
Kalite parametreleri bakımından ise en yüksek değere hektolitre ağırlığında 80,3 kg/hl ile Es26, protein oranında % 14,7 ile Lider, gluten miktarında % 38,3 ile lider, gluten indeksinde % 98 ile Ergene ve Asiya, sedimantasyon değerinde 58 ml ile Asiya ve Lider, gecikmeli sedimantasyon değerinde 65,0 ml ile Reis çeşidi sahip olmuştur.
Çalışma sonucunda en yüksek verim değerini alan Ergene ve Asiya çeşitleri ekmeklik kalite özelliği bakımından da yeterli değerlere sahip olmuştur. Eskişehir bölgesinde yağışa bağlı koşullarda yetiştirilebilecek ve bölgeye uyumlu çeşitler arasında yer alabilecek potansiyele sahiptir. Bu bakımdan Asiya ve Ergene çeşitleri üreticilere önerilebilecek ve ülkemize katkı sağlayabilecek çeşitler olduğu düşünülmektedir.
KAYNAKLAR DİZİNİ
Akdeniz, U., 2019, Farklı Coğrafik Kökenli Eski ve Yeni Tescil Edilmiş Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin (Triticum Aestivum L.) Trakya Bölgesinde Tane Verimi Ve Kalite Özellikleri Bakımından Performanslarının Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.Tekirdağ.
Akgüner, Ö. (2016). Türkiye’de Tescil Edilmiş Ekmeklik Buğday Çeştlerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, 48 Sayfa.
Akıncı, C., Yıldırım, M., Sönmez, N., 2001, Diyarbakır Sulu Koşullarına Uygun Ekmeklik Buğday Çeşit ve Hatlarının Belirlenmesi, Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21 Eylül 2001, Tekirdağ, 69-74 S.
Aktar, M., 2011. Bazı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinde Verim ve Kalite Özelliklerinin İncelenerek Çanakkale Yöresine Uygun Olanların Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, 52 Sayfa.
Aktaş, A. (2018). Bingöl Ekolojik Koşullarında Bazı Buğday Çeşitlerinin Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Bingöl.
Altay, M. E., & Baytekin, H.2018. Çanakkale Koşullarında Bazı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin Verim ve Bazı Verim Unsurlarının Belirlenmesi. Çomü Ziraat Fakültesi Dergisi, 6, 243-247.
Altınbaş, M., Bilgen, G., 1993. Bir Ekmeklik Buğday Melezinde Başak Özelliklerinin Verim İçin Seçim Ölçütü Olarak Değerlendirilmesi, Anadolu 3 (2), 70-89.
Anıl, H. (2000). Samsun Ekolojik Şartlarında Yetiştirilen Bazı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinde Verim, Verim Unsurları ve Kalite Kriterlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. O.M.Ü. Fen Bil. Enst. Samsun.
Anonim, 2021a, Http://Ziraat-Tb.Web.Nku.Edu.Tr/
Anonim, 2021b, Https://Arastirma.Tarimorman.Gov.Tr/Gktaem/Menu/12/Cesitler
Anonim, 2021c. T. C. Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü Anadolu Üniversitesi İstasyon No:17121 Meteoroloji Verileri.
Arslan, M. (2018). Tokat-Artova Koşullarında Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü.Yüksek Lisans Tezi.Tokat.
Atlı, A., 1999, Buğday ve Ürünleri Kalitesi, Orta Anadolu’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu, 8-11 Haziran, Konya, 498-506.
KAYNAKLAR DİZİNİ (devam)
Atlı, A., Koçak, N., 2004. Islah Programlarında Ekmeklik Buğday Kalitesinin Farklı Sedimentasyon Testleri İle Tahmini. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(2);51-56.
Aydın, N., Mut, Z., Bayramoğlu, H. O., Özcan, H., 2005. Samsun ve Amasya Koşullarında Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Genotiplerinin Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(2), 45-51.
Aydoğan, R., 2018, Bursa Ekolojik Koşullarında Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Tarımsal Özelliklerinin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi.
Bursa Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 49 S.
Aydoğan, S., Soylu, S., 2017, Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin Verim Ve Verim Öğeleri İle Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 26(1), 24-30.
Aydoğan, S., Şahin, M., Akçacik, A. G., Demir, B., & Yildirim, T. (2020). Yağışa Dayalı Koşullarda Bazı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin ( Triticum Aestivum L .) Verim Ve Bazı Kalite Özelliklerinin Değerlendirilmesi Assesment Of Yield And Quality Traits Of Some Bread Wheat Varieties ( Triticum Aestivum L .) Under Rainfed
Conditions. 3(3), 713–721.
Https://Doi.Org/10.18016/Ksutarimdoga.V23i53104.660925
Balkan, A. Ve Gençtan, T., 2005. Un Kalitesini Yükseltmek İçin Paçala Karıştırılan Bazı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin Tekirdağ Koşullarındaki Verim ve Kalite Unsurlarının Belirlenmesi. Türkiye 6. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül, Antalya, Cilt I, S: 149-154
Benli, K. (2018). Ekmeklik Buğday Çeşı̇Tlerı̇Nde Bazı Verim ve Kalite Özellı̇Klerı̇Nı̇N Belirlenmesı̇. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi,Sayfa 66,Aydın.
Beşer N, Öztürk İ, Avcı R, Kahraman T (2001). Trakya Bölgesi’nde Yetiştirilen Buğday Çesitlerinin Verim, Kalite ve Diğer Bazı Özellikleri İle Buğday Tarımının Önemli Sorunları. Türkiye Iv. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21 Eylül, Tekirdağ, 1: 63-68.
Bhutto, A. H., Rajpar, A. A., Kalhoro, S. A., Ali, A., Kalhoro, F. A., Ahmed, M., ... &
Kalhoro, N. A., 2016, Correlation And Regression Analysis For Yield Traits İn Wheat (Triticum Aestivum L.) Genotypes, Natural Science, 8(03), 96.
Bilgin, O. (2001). Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşit ve Hatlarında Genetik Uzaklıklar, Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi.Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı.
KAYNAKLAR DİZİNİ (devam)
Bilgin, O., Korkut, K. Z., 2005. Bazı Ekmeklik Buğday Çeşit ve Hatlarının (T. Aestivum L.) Tane Verimi ve Bazı Fenolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 2(1), 565s.
Blaha, L., Michalova, A., Janacek, J., 2002, Comparison Of Old And New Cultivars Of Winter Wheat, Scientia Agriculturae Bohemica (Czech Republic) 31(2): 101-109.
Bojnanska, T., Francakova, H., 2002, The Use Of Spelt Wheat (Triticum Spelta L.) For Baking Applications. Rostlınná Výroba, 48(4): 141–147.
Bulut, S., 2012, Ekmeklik Buğdayda Kalite, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 28 (5), 441-446.
Bushuk, W., 1982. Grains And Oilseeds. 3. Edition. Canadian International Grains Institute, Winnipeg, Manitoba.
Curic, D., Karlovic, D., Tusak, D., Petrovic, B., Dugum J., 2001, Gluten As A Standard Of Wheat Flour Quality, Food Technology & Biotechnology, 39:353-361.
Çağlar, Ö., Öztürk, A., Bulut, S., 2006, Bazı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin Erzurum Ovası Koşullarına Adaptasyonu, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 37(1), 1-7.
Çölkesen, M., Aslan, S., Eren, N. Ve Öktem, A., 1993. Şanlıurfa’da Kuru Ve Sulu Koşullarda Farklı Dozlarda Uygulanan Azotun Diyarbakır-81 Makarnalık Buğday Çeşidinde Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Makarnalık Buğday Ve Mamulleri Sempozyumu, 30 Kasım-3 Aralık, Ankara, 486-495.
Çölkesen, M., Öktem, A., Engin, A., Öktem, A. G., Demirbağ, V., Yürürdurmaz, C. Ve Çokkızgın., 2002. Bazı Arpa Çeşitlerinin (Hordeum Vulgare L.) Kahramanmaraş ve Şanlıurfa Koşullarında Tarımsal Ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Ksü, Fen Ve Mühendislik Dergisi, 5(2), 76-87.
Demir, G, 1983. Tahıl Islahı. Ege Üniv. Zir. Fak. Yay., No: 235, İzmir.
Demir, Ġ. Ve Turgut, Ġ., 1999, Genel Bitki Islahı, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, İzmir, No: 496.
Doğan, R., Yürür, N., 1992, Bursa Yöresinde Yetiştirilen Buğday Çeşitlerinin Verim Komponentleri Yönünden Değerlendirilmesi.
Doğan, Y., Kendal, E., 2013, Diyarbakır Koşullarında Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Genotiplerinin Tane Verimi ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 23(3), 199-208.
KAYNAKLAR DİZİNİ (devam)
Doğan, Y., Toğay, Y., & Toğay, N. (2014). Türkiye’de Tescil Edilmiş Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Mardin - Kızıltepe Koşullarında Verim ve Bazı Verim Özelliklerinin Belirlenmesi. Yyü Tar Bil Derg (Yyu J Agr Scı) 2014, 24(3): 241- 247, 24(3), 241–247.
Doğan, Y., Toğay, Y., & Toğay, N. (2014). Türkiye’de Tescil Edilmiş Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Mardin-Kızıltepe Koşullarında Verim ve Bazı Verim Özelliklerinin Belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 24(3), 241-247.
Dokuyucu, T., Akkaya, A., Nacar, A., İspir, B., 1997. Kahramanmaraş Ekolojik Koşullarında Bazı Ekmeklik Buğdayların Verim, Verim Unsurları ve Fenolojik Özelliklerinin İncelenmesi, Türkiye Iı. Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül 1997, Samsun, Bildiri Kitabı, S: 16-20.
Dokuyucu, T., Cesurer, L., Akkaya, A., 1999. Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Genotiplerinin Kahramanmaraş Koşullarında Verim ve Verim Unsurlarının İncelenmesi. 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-20 Kasım, 127-132.
Elgün, A., Ertugay, Z., Certel, M., Kotancılar, H.G., 2002. Tahıl Ve Ürünlerinde Analitik Kalite Kontrolü ve Laboratuvar Uygulama Kılavuzu (Düzeltilmiş 3. Baskı). Atatürk Üniversitesi Yayın No: 867, Ziraat Fakültesi Yayın No: 335, Ders Kitapları Serisi No: 82, Erzurum, 245s.
Er C. 2011. Çeşit Adayı Arpa Genotipinin Farklı Koşullarda Tarımsal Özellikleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
Erkul, A., 2006, Sulamalı Koşullarda İleri Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Hatlarının Tane Verimi ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi, Adü Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(1) : 27-32.
Fırat, A. (2019). Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bingöl İli Ekolojik Koşullarında Morfolojik ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi.
Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 86 Sayfa, Bingöl.
Gebeyehou, G., Knott, D.R. Ve Baker, R.J., 1982. Relations Among Durations Of Vegetative And Grain Filling Phases, Yield Components and Grain Yield İn Durum Wheat Cultivars. Crop Sci. 22: 287-290.
Geçit, H.H., 1982, Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L. Em Thell) Çeşitlerinde Ekim Sıklıklarına Göre Birim Alan Değerleri İle Ana Sap ve Çeşitli Kademedeki Kardeşlerin Tane Verimi ve Verim Komponentleri Üzerine Araştırmalar. A.Ü.
Ziraat Fak. Yay. Ankara.
KAYNAKLAR DİZİNİ (devam)
Genç, İ., Kırtok, Y., Ülger, A.C., Yağbasanlar, T., 1986. Çukurova Koşullarında Ekmeklik T.Aestivum L.Em Thell) ve Makarnalık T. Durum Desf) Buğday Hatlarının Başlıca Tarımsal Karekterleri Üzerine Araştırmalar. Tübitak Türkiye Tahıl Simpozyumu, 6-9 Ekim 1987, Bursa, Toag, S. 71-83.
Genç, İ., Kırtok, Y., Yağbasanlar, T., Özkan, H., Toklu, F. 1999. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarafından Geliştirilen Ka”S”/Nac Ekemeklik Buğday Çeşidinin Başlıca Özellikleri. Türkiye Iıı. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım, Adana. S:
357 – 359
Gençtan, T. ve N. Sağlam. 1987. Ekim Zamanı Ve Ekim Sıklığının Üç Ekmeklik Buğday Çeşidinde Verim Ve Verim Unsurlarına Etkisi. Türkiye Tahıl Sempozyumu, 6-9 Ekim, Bursa, 171- 183.
Göy, A. G. (2015). Tokat-Zile Koşullarında Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi,Sayfa 50, Tokat.
Graybosch, R.A., C.J. Peterson, D.R. Shelton And P.S. Baezinger. 1996. Genotypic And Environmental Modification Of Wheat Flour Protein Composition İn Relation To End- Use Quality. Crop Sci. 36:269-300.
Güçlü, M. (2015). Hatay Ekolojik Koşullarında Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Genotiplerinin Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstġtüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 77 Sayfa, Hatay.
Güngör, H., Dumlupınar, Z., 2019, Bolu Koşullarında Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Verim, Verim Unsurları ve Kalite Yönünden Değerlendirilmesi. Türk Tarım Ve Doğa Bilimleri Dergisi, 6(1), 44-51.
Güran, H., 2019, İleri Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Hatlarında Verim Ve Kalite İlişkilerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi –Fen Bilimleri Ensitütüsü.
Howell, T., A.S.R., Evett And Tolk, J.A. 2001. Irrigation Systems Ans Management To Meet Future Food Fiber Needs And To Enhance Wter Use Efficiency. Usda-Ars Water Management User Unit Bushland Texas Usa.
Işık, A., 2011. Trakya Bölgesi’ne Uygun Verimli ve Kaliteli Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Belirlenmesi.Yüksek Lisans Tezi. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı.Sayfa 116. Tekirdağ.
KAYNAKLAR DİZİNİ (devam)
İlgün, S. Y, . (2019). Orta Anadolu Bölgesi İçin Geliştirilmiş Makarnalık Buğday ve Ekmeklik Buğday Çeşit Adaylarının Verim ve Kalite Performans Tespiti. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Konya, 87(1,2), 149–200.
Kahraman, T., Avcı, R., & Öztürk, İ. (2008). Islah Çalışmaları Sonucu Geliştirilen Bazı Ekmeklik Buğday Hatlarının Tane Verimi ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Ülkesel Tahıl Sempozyumu, 2-5.
Kahrıman, F. ve Egesel, C.Ö. 2011. Farklı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin Agronomik ve Kalite Özellikleri Bakımından Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Bil. Tek.
Derg., 1(1): 22-35.
Kahrıman, F., 2007. Bazı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin Verim ve Kalite Değerlerinin Belirlenmesi. Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 51 Sayfa, Çanakkale.
Kan, A. ve Sade, B., 2002. Ekmeklik Buğdaylarda (Triticum Aestivum L.) Kalite Özelliklerinin Kombinasyon Yeteneği, Melez Gücü ve Kalıtımı. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16 (29): 12-18.
Karademir, Ç. ve Sağır, A., 1999. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Makarnalık Buğday Genotiplerinde Kimi Bitkisel Özelliklerin Değişim Sınırları. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım, Adana.
Kınabaş, S., 2011. Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinde Farklı Tavlama Rutubeti ve Sürelerinin Kalite Özellikleri Üzerine Etkileri (Yüksek Lisans Tezi), U.Ü. Fen Bilimleri Entitüsü, Bursa.
Kınacı, G. Ve E. Kınacı., 2001. Orta Anadolu’da Değişik Yaprak Gübrelerinin Buğdayın Verimi İle Bazı Agronomik ve Kalite Özelliklerine Etkileri. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21 Eylül 2001, Tekirdağ, S.121-127.
Kimber, G. Sears, R., 1987. Evolution İn The Genus Triticum And The Origin Of Cultivated Wheat. (Ed: Heyne, E.G., Knott, D.R. Morris, R., Moss, D., Shaner, G. Ve Tucker, B.) Wheat And Wheat Improvement. Asa, Madison, Wı., S:154–164.
Koca, Y. O., Dere, Ş., Erakul, O. 2011. İleri Ekmeklik Buğday Hatlarında Tane Verimi Ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(2), 15-22.
Korkut, K. Z., N. Sağlam ve İ. Başer. 1993. Ekmeklik ve Makarnalık Buğdaylarda Verimi Etkileyen Bazı Özellikler Üzerine Araştırmalar. Trakya Üniv. Tekirdağ Ziraat Fak.
Dergisi, 2 (2): 111-118.
Korkut, K.Z. Ve Ünay, A.,1987. Tahıllarda Başak Taslağı Gelişimi İle Verim Öğeleri Arasındaki İlişkiler Üzerindeki Araştırmalar. Tübitak Türkiye Tahıl Sempozyumu, 6-9 Ekim, Bursa, Toag, 329-336.
KAYNAKLAR DİZİNİ (devam)
Köksel H, Sivri D., Özboy Ö., Başman A., Karaca H. (2000). Hububat Laboratuvarı El Kitabı. Hacettepe Mühendislik Fakültesi Yayınları. Yayın No 47 Ankara.
Kumlay, A. M., Olgun, M., Turgut, B., Karataş K., 2007, Buğday Ve Nohutta Gübre Uygulamalarında Ekonomik Optimum Noktasının Belirlenmesi, Türkiye Vıı. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-27 Haziran 2007, Erzurum.
Kurt, Ö., & Yağdı, K. (2013). Bazı İleri Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Hatlarının Bursa Koşullarında Verim Özellikleri Yönünden Performansının Araştırılması.
Journal Of Tekirdag Agricultural Faculty, 10(2), 34–43.
Https://Doi.Org/10.20479/Uuzfd.24316
Kün, E. 1985. Sıcak İklim Tahılları. Ankara Üniv. Zir. Fak. Yay. No: 953, Ders Kitabı No:
275, Ankara
Kün, E., 1996. Tahıllar-I (Serin Ġklim Tahılları). Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yay., Yayın No:1451, Ankara.
Kün, E., Avcı, M., Uzunlu, V., Zencirci, N., 1995. Serin İklim Tahılları Tüketim Projeksiyonları Ve Üretim Hedefleri. Tmmob Ziraat Mühendisleri Odası, 4.
Türkiye Ziraat Mühendisleri Teknik Kongresi 9- 13 Ocak, 417-429, Ankara.
Mut, Z., 2004. Bazı Ekmeklik Buğday (Triticumaestivum L.)Çeşitlerinde Genotip X Çevre İnteraksiyonları ve Çevre Çeşitlerin Stabilitelerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Ondokuz Mayıs Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Doktora Tezi, Samsun
Mut, Z., Aydın, N., Özcan, H., Bayramoğlu, O., 2005. Orta Karadeniz Bölgesinde Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi, Goü.
Ziraat Fak. Der. 22 (2), 85-93. Bilgin Ve Korkut., 2005
Mut, Z., Bayramoğlu, H. O., Özcan, H., 2007. Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Genotiplerinin Verim ve Başlıca Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Omü Ziraat Fakültesi Dergisi 22(2):193-201.
Mut, Z., Erbaş Köse, Ö. D., & Akay, H. (2017). Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Tane Verimi ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 32(1), 85-95.
Naneli İ, Sakin M. A., Kıral A., 2015, Tokat-Kazova Şartlarında Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi.
Goü Ziraat Fakültesi Dergisi, 32(1): 91-103.
Oktay, E., 2006. Orta Karadeniz Geçit Bölümünde Yetiştirilebilecek Ekmeklik (Triticum Aestivum L.) Buğday Çeşitlerinde Verim, Verim Unsurları ve Kalite Kriterlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 65 Sayfa, Samsun.
KAYNAKLAR DİZİNİ (devam)
Olgun, M., Başçiftçi, Z, B., Ayter Arpacıoğlu, N. G, Katar, D., Aydın, D. (2019). Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinde Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi.
International Journal Of Applied Biology And Environmental Science Uluslararası Uygulamalı Biyoloji Ve Çevre Bilimleri Dergisi E-Issn: 2667-6540 Cilt:1, Sayı:2 (5 -11), 1(2), 5–11. Www.İjabes.Com
Özberk, D., 1990, Genotip Ve Çevre İnteraksiyonu. Güneydoğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Derlemeler No.1990–1.
Özen, S. (2014). Yozgat Ekolojik Koşullarında Bazı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri, Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi,85 Sayfa, Isparta Özen, S., Akman, Z., 2015, Yozgat Ekolojik Koşullarında Bazı Ekmeklik Buğday
Çeşitlerinin Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Dergisi, 10(1):35- 43.
Özer, M.S., H. Özkan, O. Kola, İ. Genç,T.Yağbasanlar Ve C. Kaya. 2001. Ç.Ü.Z.F.Tarla Bitkileri Bölümü Tarafından Yetiştirilen Bazı Ekmeklik Buğday ve Triticale Çeşit ve Hatları İle Bölgemiz Çiftçilerince Üretilen Ticari Buğday Çeşitlerinin Fiziksel, Kimyasal ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Gap Iı. Tarım Kongresi, 24-26ekim 2001,Şanlıurfa. S. 369-376.
Öztürk, İ , Avcı, R , Tuna, B , Kahraman, T , Aşkın, O . (2015). Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Stabilite Parametrelerinin Saptanması . Harran Tarım Ve Gıda Bilimleri Dergisi,19(2) ,81-93. Retrieved From Https://Dergipark.Org.Tr/En/Pub/Harranziraat/İssue/18451/194261
Pearson, C.H., 1994. Performance Of Fall And Spring Planted Durum Wheat İn Western Colorado. Agron. J. 86: 1054-1060.
Perten, H., 1990, Rapid Measurement Of Wheat Gluten Quality By The Gluten Index, Cereal Foods World, 35:401-402.
Peterson, C.J., R.A. Graybosch, P.S. Baenziger, And A.W. Grombacher. 1992. Genotype And Environment Effects On Quality Characteristics Of Hard Red Winter Wheat.
Crop Sci. 32: 98-103.
Pomeranz, Y.,1971, Wheat Chemistry And Technology, American Association Of Cereal Chemists, St. Paul, Minnesota, Usa., Vol I, 514 S.
Reçber, A. (2011). İleri Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Hatlarının Bazı Agronomik Ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 90 Sayfa, İzmir.
KAYNAKLAR DİZİNİ (devam)
Reynolds, M.P., Ortiz-Monasterio, J.I., Mcnab A., R.M. Trethowan, M. Van Ginkel, And Rajaram, S., 2001, Application Of Physiology İn Wheat Breeding, Isbn: 970- 648-077-3 Mexico, D.F.: Cımmyt, 2-10
Sade, B., 1997. Tahıl Islahı (Buğday Ve Mısır). Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No:31, Konya.
Sade, B., Topal, A. Ve Soylu, S., 1999. Konya Sulu Koşullarında Yetiştirilebilecek Makarnalık Buğday Çeşitlerinin Belirlenmesi. Orta Anadolu’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu, 8-11 Haziran, Konya.
Sağır, F., 2020, Eski Ve Yeni Tescil Edilmiş Bazı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin Verim ve Kalite Özelliklerinin Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Bilimleri Ensitütüsü.
Sakin, M. A., Naneli, İ., Göy, A. G., Özdemir, K., 2015, Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Tokat-Zile Koşullarında Verim ve Verim Komponentlerinin Belirlenmesi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 32(3), 119-132.
Sakin, M.A., Yıldırım, A. Ve Gökmen, S., 2004. Tokat Kazova Koşullarında Bazı Makarnalık Buğday Genotiplerinin Verim, Verim Unsurları İle Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. A.Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 10 (4), 481-489.
Sayalsan, A. Seib, P. A., Chung, O. K. 2006. Wetmmilling Properties Of Waxy Wheat Flours By Two Laboratory Methods. Journal Of Food Engineering, 72 :167–178.
Sencar, O., S. Gökmen Ve M. A. Sakin, 1998. Tokat Artova Koşullarında Triticale, Buğday, Ve Çavdarın Verim ve Verim Unsurları Üzerinde Bir Araştırma. Gaziosmanpaşa Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 15 (1): 187-199.
Shuey, W.C., Gilles Ka., 1969. Experimental Milling Of Sized Wheat. North Western Miller, 266(3):9-13.
Sip, V. Ve Skorpik, M., 1984 Yield Components Of Spring Wheat Lines Ġn Various Environments. Genetica A Slechteni 20 (4), 291–299.
Sönmez, F., Ülker, M., Yılmaz, H., Apak, R., 1996. Farklı Ekim Sıklıklarının Bazı Kışlık Arpa Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğelerine Etkisi. Yyü Ziraat Fakültesi Dergisi, 6 (1), 133-146.
Syme, Jr., 1970 A High Yielding Mexican Semi-Dwarf Wheat And Relationship Of Yield To Harvest Ġndex And Other Varietical Charecteristics, Aust. J. Of Expermental Agiculture And Animal Husbandry, 10:350–353.
KAYNAKLAR DİZİNİ (devam)
Şahin, M., Akçacık, A. G., Aydoğan, S., Yakışır, E., 2016, Orta Anadolu Sulu Koşullarında Bazı Kışlık Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Verim ve Kalite Performanslarının Belirlenmesi, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25(Özel Sayı-1), 19-23.
Şanal, T., Pehlivan, A., Yazar, S., Olgun, M., 2009. Quality Analysis Of Turkey İn Bread Wheat By Interpolation Technique Iı. White Hard Bread Wheat. Biological Diversity And Conservation. 5(3), 134-139
Şener, O., Kılınç, M., Yağbasanlar, T., Gözübenli, H. Ve Karadut, U., 1997, Hatay Koģullarında Bazı Ekmeklik (Triticum Aestivum L.) ve Makarnalık Buğday (Triticum Durum Desf.) Çeģit Ve Hatlarının Saptanması, Türkiye 2. Tarla Bitkileri Kongresi. 22-25 Eylül, Samsun:1-5.
Şengün, B., 2006. Ekmeklik Buğday Yeni Islah Hatlarında Bazı Agronomik ve Kalite Özellikleri. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 79 Sayfa, Aydın.
Şengün, B., Koca, Y. O., Turgut, İ., Erekul, O., & Öncan, F. (2008). Bazı İleri Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Hatlarının Aydın Koşullarındaki Verim, Verim Öğeleri ve Kimi Ekmeklik Kalite Özellikleri. Ülkesel Tahıl Sempozyumu, Konya, 2, 372-381.
Tayyar, Ş. 2005. Biga Koşullarında Yetiştirilen Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşit Ve Hatlarının Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Saptanması, Akdeniz Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(3):405-409.
Tayyar, Ş. Ve Gül, M.K., 2008. Evaluation Of 12 Bread Wheat Varieties For Seed Yield And Some Chemical Properties Grown İn Northwestern Turkey. Asian J. Of Chemistry, 20(5):3715-3725.
Tmo. (2020). 2019 Yili Hububat Sektör Raporu.
Https://Www.Tmo.Gov.Tr/Upload/Document/Sektorraporlari/Hububat2019.Pdf Tosun O, Yurtman N (1973) Ekmeklik Buğdaylarda (Triticum Aestivum L. Em Thell)
Verime Etkili Morfolojik ve Fizyolojik Özellikler. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı 23: 418-434
Tosun, O., 1986. Türkiye Tarımında Bitki Islahının Önemi ve Tarımsal Üretime Katkısı.
Bitki Islahı Sym. 15-17 Ekim, İzmir, 55
Tunca, Z. Ş. 2012, Bazı Buğday Çeşitlerinin Adaptasyon Kabiliyeti, Agronomik ve Fizyolojik Özelliklerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı.