Verilerin toplanması ve analizi

Çalışmada kullanılacak ölçek araştırmacı ve 4 yardımcı öğrenci tarafından bahsi geçen müsabakaların başlamasından yaklaşık 1 saat öncesinden itibaren tribünlerde bulunan seyircilere dağıtılmış ve müsabakadan hemen önce toplanmıştır. Form üzerinde anketin nasıl ve neden doldurulduğuna ilişkin bilgilerin yer almasına rağmen araştırmacı ve yardımcılar tarafından ankete katılan seyircilere gerekli bilgiler sözlü olarak da verilmiştir. Ölçeğin uygulandığı tribünlere göre verilen, alınan ve geçerli kabul edilen ölçek formlarının adedi Tablo 4.6.’da verilmiştir.

119

Tablo 4.6. Ölçeğin Uygulandığı Tribünlere Göre Verilen, Alınan ve Geçerli Form Adedi

Tribün

Ölçek Formu Adedi

Verilen Alınan Geçerli

Batı Alt 40 35 31 Güney Üst 150 145 125 Doğu Üst 70 62 48 Doğu Alt 130 119 85 Kuzey Üst 140 127 98 Toplam 530 488 387

Çalışmada, literatür taraması ve yapılan pilot çalışma sonucunda veri toplayabilmek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen ölçek formu iki bölümden oluşmaktadır. Toplamda on maddeden oluşan birinci bölümde örneklem dâhilindeki seyircilerin demografik, sosyal ve ekonomik durumlarını belirleyici bağımsız değişkenlerin yanı sıra Konya’da yapılan futbol müsabakalarını ne kadar zamandır stadyumda izledikleri ve Konya’ya yeni stadyumun kazandırılmasının katılım düzeylerini nasıl etkilediği ölçülmüştür. Bunların yanında müsabakaları izlemek üzere stadyuma hangi sıklıkla katılım gösterdikleri ve tribünlerin görüş düzeyi gibi konularda daha keskin veri elde etmek amacıyla müsabakayı tribünün hangi bölümünden (Şekil 4.49.) izledikleri sorulmuştur. İkinci bölümde ise seyircilerin görüşlerini etkileyebilecek; 6’sı stadyumun konumu, ulaşımı ve kapasitesi, 3’ü yapı yerleşimi, 13’ü servis mekânları ve genel sirkülasyonu, 5’i seyir alanları ve oturma donatıları ile 2’si acil durumlar ve tahliye politikalarıyla ilgili toplamda 29 maddelik kapalı uçlu değişkenlere yer verilmiştir. Formun ikinci bölümünde yer alan her bir değişken beşli Likert Ölçeği kullanılarak (1 = “kesinlikle katılıyorum”, 2 = “katılıyorum”, 3 = “kararsızım, 4 = “katılmıyorum”, 5 = “kesinlikle katılmıyorum”) değerlendirilmiştir.

120

Anket verilerine ilişkin istatistiksel analizler için SPSS Version 20 for Windows programı kullanılmıştır. Demografik verilerin çözümü için betimsel (descriptive) analiz yöntemlerinden frekans uygulanmıştır. Bütün katılımcılar için stadyuma dair verdikleri cevaplar esas alınarak ortalama bir değer elde edilmiştir. Değerlendirmelerin ortalamalar üzerinden yapılmasıyla istatistiksel olarak daha sağlıklı sonuçlar elde etmek hedeflenmiştir. Ortalamalar seyircilerin stadyuma ilişkin genel görüşünü ortaya çıkarmaktadır. Likert tipi ölçeğin aritmetik ortalamalarının karşılaştırılmasında derecelendirme ölçeği için;

𝐴𝑟𝑎𝑙𝚤𝑘 𝐺𝑒𝑛𝑖ş𝑙𝑖ğ𝑖 = 𝐷𝑖𝑧𝑖 𝐺𝑒𝑛𝑖ş𝑙𝑖ğ𝑖

𝑌𝑎𝑝𝚤𝑙𝑎𝑐𝑎𝑘 𝐺𝑟𝑢𝑝 𝑆𝑎𝑦𝚤𝑠𝚤

Formülünden yararlanılarak [107], puan aralıkları 4 / 5 = 0,80 olacak şekilde belirlenmiştir. Buna göre oluşturulan puan aralıkları Tablo 4.7.’de gösterilmiştir. Ölçekte verilen sorular stadyum hakkında olumlu yargılar içerdiğinden katılımcıların verdiği cevapların puanı 1’e yaklaştıkça edindikleri izlenimlerin olumlu veya memnuniyet derecelerinin yüksek olduğu sonucuna varılabilmektedir. Verilen cevapların puanı 5’e yaklaştıkça seyircilerin görüşleri olumsuz yönde eğilim göstermektedir.95

Tablo 4.7. Beşli Likert Tipi Ölçeğin Puan Aralıkları

Ağırlık Seçenekler Sınır Olumluluk Derecesi

1 Kesinlikle katılıyorum 1,00 - 1,80

↑

Daha Yüksek

↓

Daha Düşük 2 Katılıyorum 1,81 - 2,60 3 Kararsızım 2,61 - 3,40 4 Katılmıyorum 3,41 - 4,20 5 Kesinlikle katılmıyorum 4,21 - 5,00

Ölçeğin uygulandığı seyircilerin stadyuma dair görüşlerindeki olası farklılıkları çözümlemek amacıyla 3 farklı kategoride aritmetik ortalamalar üzerinden karşılaştırmalar yapılmıştır. Bu kategoriler sırasıyla stadyum genelini, Şekil 4.48.’de gösterilen tribünlerden her birini ve Şekil 4.49.’da gösterilen her bir tribün bölümünü kapsamaktadır. Kuzey üst tribününün D bölümü müsabakalarda güvenlik gerekçesiyle kapatıldığından ölçek uygulanmamıştır. Ölçekte verilen karşılaştırma gruplarının analizleri doğrultusunda oluşturulan soru dağılımları Tablo 4.8.’de gösterilmiştir.

95 _{Ölçeğin 7. sorusu (Gündüz saatlerinde düzenlenen müsabakalarda, tribüne gelen güneş ışığı seyir zevkini} olumsuz yönde etkileyebilmektedir.) olumsuz yargı içerdiğinden ortalamalar üzerinden analizi karşıt yönlü

121

Tablo 4.8. Karşılaştırma Gruplarının Analizleri Doğrultusunda Oluşturulan Soru Dağılımları

Kategori Soru Numarası

Stadyum Geneli 1,2,3,4,5,6,10,11,12,28,29

Tribünler 13,14,15,16,17,18,19,21,22,23,24,25,26,27 Tribün Bölümleri 7,8,9,20

Bir sonraki bölümde ankete katılan seyirciler nerede ikamet ettiklerine, stadyumlara ne sıklıkla geldiklerine ve futbol müsabakalarını ne kadar zamandır stadyumda izlediklerine göre gruplandırılmıştır. Grupların ölçek genelinde ve alt boyutlarında stadyuma karşı edindikleri genel izlenimler frekans ve aritmetik ortalamalar ile karşılaştırılmış ve grupları oluşturan bu değişkenlerin seyirci izlenimi üzerindeki olası etkileri tartışılmıştır.

Seyircilerin eğitim durumu ve aylık ortalama gelir durumu değişkenlerine göre tribün tercihlerinde anlamlı bir farklılaşma olup olmadığını tespit etmek amacıyla da parametrik testlerden tek yönlü varyans analizi (anova) uygulanmıştır. Farklılaşmanın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek için Post Hoc analizlerinden Tukey HSD testi yapılmıştır. Ayrıca söz konusu değişkenler için betimsel (descriptive) analiz yöntemlerinden olan çapraz tablo (cross tabs) uygulanmıştır. Çapraz tablolarda verilen yüzdeler üzerinden çıkarımlar yapılmıştır. Katılımcıların eğitim durumlarına bağlı anova testinin hipotezleri aşağıdaki gibidir;

 h0 = “Seyircilerin eğitim durumu ile tribün tercihleri arasında anlamlı bir ilişki

yoktur.”

 h = “Seyircilerin eğitim durumu ile tribün tercihleri arasında anlamlı bir ilişki vardır.” Katılımcıların aylık gelir durumlarına bağlı anova testinin hipotezleri ise şu şekildedir;

 h0 = “Seyircilerin aylık ortalama gelir durumu ile tribün tercihleri arasında anlamlı

bir ilişki yoktur.”

 h = “Seyircilerin aylık ortalama gelir durumu ile tribün tercihleri arasında anlamlı bir ilişki vardır.”

123

5. BULGULAR; KONYA BÜYÜKŞEHİR STADYUMU ANALİZİ

Belgede Stadyum tasarımında ulusal/uluslararası standartlara göre seyirci mekânlarının analizi; Konya Büyükşehir Stadyumu örneği (sayfa 138-143)