I. BÖLÜM
2.4. Verilerin Toplanması
Kütahya Ġl Milli Eğitim Müdürlüğü‟nün B.08.4.MEM.4.43.00.05.510/08147 sayılı araĢtırma izni ile veri toplama aracı ÖĞRENCĠ GÖRÜġÜ DEĞERLENDĠRME FORMU, ÖĞRETMEN ANKETĠ( EK 2 EK 3) 2008–2009 eğitim öğretim yılı ikinci döneminde Kütahya il merkezi ile Simav ilçesinde görev yapan 23 ilköğretim sosyal bilgiler öğretmeni ile 316 öğrenciye araĢtırmanın amacı konusunda bilgi verildikten sonra uygulamalar araĢtırmacı tarafından öğretmenlerin ve öğrencilerin ders saatleri dıĢındaki uygun zaman dilimlerinde yüz yüze gerçekleĢtirilmiĢtir
AraĢtırma sırasında ilgili anketlere objektif olarak cevap verebilmeleri açısından sosyal bilgiler öğretmenlerinin, anketleri bireysel olarak cevaplamaları sağlanmıĢtır.
Bunlarla birlikte çalıĢma süreci boyunca sürdürülen literatür taraması da iĢe koĢularak bu çalıĢma meydana getirilmiĢtir
2.5. Verilerin Analizi
Son halini alan ölçme aracının çalıĢma grubuna uygulanması sonucunda toplam 339 öğretmen ve öğrenciden görüĢ alınmıĢtır. Toplanan veriler SPSS 16.0 paket programında analiz edilmiĢtir. Verilerin analizinde frekans ve yüzdeler kullanılmıĢtır. Likert tipi anket maddelerinin aritmetik ortalamalarının karĢılaĢtırılmasında derecelendirme ölçeği için aralık katsayısı, “dizi geniĢliği/yapılacak grup sayısı” formülü (Tekin, 1996) kullanılarak hesaplanmıĢ ve dereceleme ölçeği aralıkları 0.80 (5– 1=4 ve 4/5=0.80) belirlenmiĢ, araĢtırma bulgularının değerlendirilmesinde esas alınan aritmetik ortalama aralıkları; 1.00-1.80; “Kesinlikle Katılmıyorum”, 1.81-2.60; “Katılmıyorum”, 2.61-3.40; “Kısmen katılıyorum”, 3.41-4.20; “Katılıyorum”, 4.21- 5.00; “Kesinlikle Katılıyorum” Ģeklinde yorumlanmıĢtır.
3. BULGULAR VE YORUM
Bu bölümde problem cümlesi ve alt problemlere bağlı olarak elde edilen bulgular ve bulgulara iliĢkin yorumlar yer almaktadır.
Tablo 3.1. AraĢtırmaya Katılan Öğretmenlerin KiĢisel Bilgilerine ĠliĢkin Dağılımı
DeğiĢkenler Grup N % Cinsiyet Kadın 6 26,1 Erkek 17 73,9 Hizmet Süresi 1-5 yıl 13 56,5 6-10 yıl 5 21,7 11-15 yıl 2 8,7 16-20 yıl 1 4,3 21 yıl ve üzeri 2 8,7 En son bitirdiğiniz öğrenim kurumu
Lisans Tamamlama 2 8,7 Fen-Edebiyat Fakültesi 2 8,7 Eğitim Fakültesi 18 78,3 Yüksek Lisans 1 4,3
Tablo 3.1.‟de görüldüğü gibi araĢtırmaya katılan toplam 23 ilköğretim sosyal bilgiler öğretmeninin % 26,1‟i kadın, % 73,9‟u erkektir.
Öğretmenlerin hizmet süresi incelendiğinde, %56,5‟i 1-5 yıl, %21,7‟si 6-10 yıl , %8,7‟si 11-15 yıl, %4,3‟ü 16-20 yıl arasında olup %8,7‟si 21 yıl ve üzeridir. Öğretmenlerin, %8,7‟si lisans tamamlama, %8,7‟si fen-edebiyat fakültesi, %78,3‟ü eğitim fakültesi ve % 4,3‟ü yüksek lisans mezunudur.
Bakıldığında anketlerin daha çok hizmet süresine göre mesleğe yeni atanan öğretmenlere uygulandığı görülmektedir. Öğretmenlerin % 4,3‟ lük bir kesiminin kendi alanında yüksek lisans yaptığı görülse de bu oran sosyal bilgiler eğitimi açısından istenen bir düzey değildir.
Tablo 3.2. AraĢtırmaya Katılan Öğrencilerin KiĢisel Bilgilerine ĠliĢkin Dağılım DeğiĢkenler Grup N % Cinsiyet Kadın 160 50,6 Erkek 156 49,4 Sınıf Düzeyi 6 170 53,8 7 146 46,2
Tablo 3.2.‟de görüldüğü üzere araĢtırmaya katılan toplam 316 ilköğretim öğrencisinin %50,6‟sı kadın %73,9‟si erkektir. Öğrencilerin sınıf düzeyi incelendiğinde, %53,8‟i 6. sınıf , %46,2‟si 7. sınıf öğrencisidir.
Tablo 3.3. AraĢtırmaya Katılan Öğretmenlerin ve Öğrencilerin Okullarında Kullanımlarına Açık Bilgisayarın Bulunup Bulunmamasına ĠliĢkin Dağılım
Grup
Öğretmenler Öğrenciler
N % N %
Evet 23 100,0 311 98,4
Hayır 5 1,6
Tablo 3.3.‟de görüldüğü üzere, ilköğretim okullarında öğretmenlerin kullanımına açık bilgisayarın bulunma oranı %100 iken, öğrencilerin kullanımına ait bilgisayar oranı %98.4‟dür.
Bu durumda Milli Eğitim Bakanlığı‟nın 2003‟ten sonra her okula e- okul projesince bilgisayar ve internet götürme çalıĢmalarının büyük oranda baĢarılı olduğu, bundan dolayı öğretmen ve öğrencilerin okullarda bilgisayar kullanabildikleri gözlemlenmektedir.
Tablo 3.4. AraĢtırmaya Katılan Öğretmenlerin ve Öğrencilerin Okulunda Ġnternetin Bulunup Bulunmamasına ĠliĢkin Dağılım
Grup
Öğretmenler Öğrenciler
N % N %
Evet 21 91,3 277 87,7
Hayır 2 8,7 39 12,3
Tablo 3.4. incelendiğinde araĢtırmaya katılan öğretmenlerin %91,3‟ünün okullarında internet bulunmakta, %8,7‟sinde ise bulunmamakta; öğrencilerin %87,7‟sinin okullarında internet bulunmakta, %12,3‟ünün ise interneti bulunmamaktadır.
Her ne kadar okullarda internet kullanma oranının yüksek olduğu gözlemlense de 21. yy. çağdaĢ eğitim ve iletiĢim gereği bazı okullarda öğretmen ve öğrencilerin internet eriĢiminin olmadığı gözlemlenmektedir.
Öğretmenlerin büyük bir çoğunluğunun sosyal bilgiler öğretiminde bilgisayarı ve interneti kullanmıĢ oldukları görülmektedir. Bu sosyal bilgiler eğitimi açısından olumlu bir durumdur.
Tablo 3.5. AraĢtırmaya Katılan Öğretmenlerin ve Öğrencilerin Bilgisayar Kullanma Oranlarına ĠliĢkin Dağılım Grup Öğretmenler Öğrenciler N % N % Evet 23 100,0 297 94,0 Hayır 19 6,0
Tablo 3.5. incelendiğinde, ilköğretim okullarında öğretmenlerin bilgisayar kullanma oranları %100‟dür. Öğrencilerde ise bilgisayar kullanma oranı %94‟tür. Tablo 3.6. AraĢtırmaya Katılan Öğrencilerin Neden Bilgisayar Kullanmayı Bilmediklerine
ĠliĢkin Dağılım
Öğrencilerin %1,3‟ü bilgisayar kullanmayı bilmezken; %0,3‟ü bilgisayara ihtiyaç duymadığını belirtmektedir. Yine %0,6‟sı bilgisayarın ilgilerini çekmediğini, %3,5‟i bilgisayarlarının olmadığını; %0,3‟ü de diğer nedenler ile bilgisayar kullanmadıklarını açıklamıĢlardır.
Öğrencilerin bilgisayar kullanımına yönelik durumlarına bakıldığında en önemli etken bilgisayarlarının olmamalarıdır. Bu, ekonomik durumlarının yetersizliğinden kaynaklanmaktadır. Burada önemli bir durum öğrencilerin büyük bir bölümünün bilgisayar kullanımını bilmemesidir. Her okulda bilgisayar laboratuarının bulunmamasından, bulunsa da bilgisayarla öğretimi gerçekleĢtirmenin arka plana atılmasından dolayı öğrencilerin bilgisayar kullanmayı öğrenemedikleri görülmektedir.
N %
Bilgisayar kullanmayı bilmiyorum. 4 1,3
Ġhtiyaç duymuyorum 1 0,3
Ġlgimi çekmiyor 2 0,6
Bilgisayarım yok 11 3,5 Diğer (lütfen belirtiniz) 1 0,3
Ġhtiyaç hissetmeyen ve ilgisini çekmeyen öğrenciler sayısal olarak az olsa da bilgisayar çağında bilgisayar kullanımının önemli olduğunu düĢünürsek bilgisayar kullanımının cazip hale getirilmesi gerektiği ve faydaları öğrencilere anlatılmalıdır. Tablo 3.7. AraĢtırmaya Katılan Öğretmenlerin ve Öğrencilerin KiĢisel Bilgisayara Sahip Olup
Olmama Oranlarına ĠliĢkin Dağılım
Grup
Öğretmenler Öğrenciler
N % N %
Evet 20 87,0 168 53,2
Hayır 3 13,0 148 46,8
Tablo 3.7. incelendiğinde araĢtırmaya katılan öğretmenlerin %87‟sinin kiĢisel bir bilgisayara sahip olduğunu, %13‟ünün sahip olmadığını, öğrencilerin ise %53,2‟sinin kiĢisel bir bilgisayar sahip olduğunu, %46,8‟inin ise kiĢisel bir bilgisayara sahip olmadığını görmekteyiz.
Öğretmen ve öğrencilerin kiĢisel oranda bilgisayar dağılımında bir farklılık gözlenmektedir. Öğretmenlerin kiĢisel bilgisayara sahip olma oranları daha yüksek iken öğrencilerin kiĢisel bilgisayara sahip olma durumu daha düĢüktür.
Tablo 3.8. AraĢtırmaya Katılan Öğretmenlerin Bilgisayarla Ġlgili Herhangi Bir Kurs ya da Eğitim Alıp Almama Oranlarına ĠliĢkin Dağılım
Grup
Öğretmenler
N %
Evet 20 87,0
Hayır 3 13,0
Bilgisayar kullanımı konusunda herhangi bir eğitim alma durumuna katılımcılardan “evet” cevabı verenlerin %87,0‟lık; eğitim almamıĢ olanların ise %13,0‟lık dağılım gösterdikleri görülmektedir.
Öğretmenlerin önemli bir oranda bilgisayar kurslarını almıĢ oldukları gözlemlenmektedir. Bilgisayar kurslarına ve kullanımına büyük bir ilgi olduğu ortadır. Kursa gitmeyenlerin genellikle hizmet süresinin 20 yıl veya üzeri olan eğitimciler olduğu saptanmıĢtır.
Tablo 3.9. Öğretmenlerin, Bilgisayar Kullanımı Konusunda Eğitim Alma Durumuna “Evet” Cevabı Verenlerin Eğitimi Nereden Aldıklarına ĠliĢkin Dağılım
N %
Lisans öğrenimim sırasında bilgisayarla ilgili dersler aldım 9 45 MEB „nin bilgisayarla ilgili hizmet içi eğitim kursuna katıldım. 8 40 Bilgisayar programcılığı konusunda özel kurslara katıldım. 3 15
Diğer (lütfen belirtiniz) - -
Tablo 3.9.‟da öğretmenlerin bilgisayar kullanımı konusunda eğitim alma durumuna “evet” cevabı verenlerin eğitimi nereden aldıklarına iliĢkin dağılım incelendiğinde, %45‟inin “Lisans öğrenimim sırasında bilgisayarla ilgili dersler aldım“, %40‟ının “MEB„nin bilgisayarla ilgili hizmet içi eğitim kursuna katıldım”, %15‟inin “Bilgisayar programcılığı konusunda özel kurslara katıldım” biçiminde cevap verdikleri görülmüĢtür.
Büyük oranda lisans döneminde aldıkları bilgisayar dersleri ile öğretmenlerin bilgisayar kullanımını öğrendikleri ortadadır. Fakat lisans döneminde eğitim almayanların çoğunun Milli Eğitimin hizmet içi eğitimiyle bu durumu kapattığı görülmektedir ki hizmet içi eğitim kurslarının baĢarılı olduğunu söyleyebiliriz. Özel kurslara katılan %15‟lik kısmın lisans derslerini veya Milli Eğitimin hizmet içi eğitim kurslarını yeterli görmedikleri; bu nedenle özel kurs aldıkları tahmin edilmektedir. Tablo 3.10. AraĢtırmaya Katılan Öğretmenlerin ve Öğrencilerin Ġnterneti Kullanıp
Kullanmadıklarına ĠliĢkin Dağılım
Grup
Öğretmenler Öğrenciler
N % N %
Evet 23 100,0 290 91,8
Hayır 26 8,2
Tablo 3.10. incelendiğinde, araĢtırmaya katılan öğretmenlerin tamamının (%100‟ü) interneti kullandıkları, öğrencilerin ise %91,8‟inin interneti kullandıkları görülmektedir.
Öğretmenlerin sosyal bilgiler öğretiminde interneti tercih etmelerinin ekonomiklik öğretim ilkesi ile bağlantılı olduğu düĢünülmektedir. Öğrencilerin ise genellikle interneti verilen ödevleri yapmada ve ödevi görsel açıdan zenginleĢtirmede kullandıkları görülmektedir.
Tablo 3.11. Öğrencilerin, Ġnternet Kullanmayı Bilmeme Nedenlerine ĠliĢkin Dağılım
N %
Öğrenci N=32
Ġnternete ulaĢma güçlüğü nedeniyle 6 18,8 Ġhtiyaç duymuyorum 2 6,3 Ġlgimi çekmiyor 4 12,5 Ġnternet kullanmayı bilmiyorum 2 6,3 Köy ve Kasabada internet yok 12 37,5 Ekonomik nedenlerle 6 18,8 Diğer(lütfen belirtiniz) - -
Öğrencilerin internet kullanmayı bilmeme nedenlerine iliĢkin dağılım incelendiğinde, sırasıyla %37,5 ile “köy ve kasabada internet yok”, %18,8 ile “internete ulaĢma güçlüğü ile”, %18,8 ile “ekonomik nedenlerle”, %12,5 ile “ilgimi çekmiyor”, %6,3 ile “ihtiyaç duymuyorum” ve son olarak %6,3 ile internet kullanmayı bilmiyorum” ifadeleri gelmektedir. Buna göre çoğunlukla ekonomik nedenler dolayısı ile internete eriĢim olanaklarının sınırlandığı görülmektedir.
Bu tez çalıĢmasının genellikle kırsal kesimde uygulandığını söylemek gerekir ve bu durumun araĢtırmayı etkilediği açıktır. Ekonomik nedenlerin ve kırsal kesimde yaĢama koĢullarının öğrencilerin internet kullanımını engellediği görülmektedir.
Tablo 3.12. Ġnternet Kullanan Öğretmenlerin Ve Öğrencilerin, Ġnternet Kullanmayı Nasıl Öğrendiklerine ĠliĢkin Dağılım
N % Öğretmen N=23 Öğrencilik yıllarımda 8 32 ArkadaĢlarımdan 2 8 Kendi kendime 11 44
Hizmet içi eğitimlerle 2 8 Özel kurslara katılarak 2 8 Diğer(lütfen belirtiniz) - - Öğrenci N=290 Ailemin yardımıyla 69 23,7 ArkadaĢlarımdan 58 20,0 Kendi kendime 153 52,8 Özel kurslara katılarak 8 2,8 Diğer(lütfen belirtiniz) 2 0,7
Öğretmenlerin, internet kullanmayı nasıl öğrendiklerine iliĢkin dağılım incelendiğinde, sırasıyla %44 ile “Kendi kendime ”, %32 ile “Öğrencilik yıllarımda”, %8 ile “ArkadaĢlarımdan”, %8 ile “Hizmet içi eğitimlerle”, %8 ile “Özel kurslara katılarak” cevabı verdikleri görülmektedir. Öğrencilerde ise sırasıyla, %52,8 ile “kendi kendime”, %23,8 ile “aile yardımıyla”, %20,0 ile “arkadaĢlarımdan”, %2,8 ile “özel kurslara katılarak” ve son olarak %0,7 ile “diğer” cevabı verdikleri görülmektedir. Buna göre çoğunlukla katılımcıların internet kullanmayı kendi kendilerine ve eğitim süreci içerisinde öğrendikleri görülmektedir.
Ġnternet kullanmayı bilmek bir ihtiyacı karĢılamak için olabileceği gibi bireylerin kiĢisel merakı ve çabası ile de gerçekleĢebilir. Burada daha çok öğretmen ve öğrencilerin kendi çabaları ile internet kullanmayı öğrenmiĢ oldukları görülmektedir. Öğrencilerin internet kullanmayı arkadaĢ yardımıyla öğrenmeleri ikinci sırada görülmüĢtür. Öğretmenlerin ise internet kullanmayı ikinci sırada lisans döneminde yani öğrencilik yıllarında öğrenmiĢ oldukları, bu durumun öğrencilik zamanlarında yerine getirilmesi gereken sorumluluklardan kaynaklandığı düĢünülmektedir.
Tablo 3.13. Öğretmenlerin Öncelik Sırasına Göre Ġnternet Kullanım Tercihlerine ĠliĢkin Dağılım
Öncelik Sırası
Eğitim Sağlık Sosyal Ekonomi Güncel
Haberler Magazin Gayri Menkul (otomotiv, Daire vb.) N % N % N % N % N % N % N % 1 19 82,6 3 13,0 3 13,0 1 4,3 8 34,8 1 4,3 2 8,7 2 3 13,0 3 13,0 3 13,0 7 30,4 3 1 4,3 2 8,7 4 17,4 3 13,0 4 17,4 2 8,7 4 1 4,3 4 17,4 3 13,0 1 4,3 5 1 4,3 1 4,3 1 4,3 1 4,3 6 2 8,7 7 1 4,3 BoĢ - - 13 56,5 8 34,8 14 60,9 4 17,4 18 78,3 19 82,6 Toplam 23 100 10 43,5 23 100,0 23 100,0 23 100,0 23 100,0 23 100,0
Tablo 3.13.‟te öğretmenlerin internet kullanım tercihleri incelendiğine %82,6 ile eğitim amacıyla sonra sırasıyla %34,8 ile güncel haberleri takip etmek amacıyla, %13 ile sağlıkla ilgili araĢtırma yapmak amacıyla, %13 ile sosyal alanlarda araĢtırma yapmak amacıyla, %8,7 ile ekonomi alanında araĢtırma yapmak amacıyla interneti kullandıkları görülmektedir. Son olarak %4,3 ile magazin haberlerini öğrenmek amacıyla interneti kullandıkları görülmektedir.
Buna göre internete eriĢimdeki amaçların çoğunlukla eğitimsel yönden ilerlemek ve çeĢitli kaynaklara eriĢebilmek sonrasında da gündemde yaĢanan geliĢmeleri yakından izleyebilmek olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır.
Tablo 3.14. Öğretmenlerin, Ġnterneti Ne Kadar Süredir Kullandıklarına ĠliĢkin Dağılım N % 6 aydan az - - 6 ay-1 yıl - - 1-2 yıl 3 13,0 2-4 yıl 6 17,4 4 yıldan çok 13 69,6
Tablo 3.14.‟ten elde edilen sonuçlara göre katılımcıların çoğunlukla 4 yıl ve daha fazla süredir internet kullandıkları görülmüĢtür.
Tablo 3.15. Öğretmenlerin, Ġnterneti Nereden Kullandıklarına ĠliĢkin Dağılım
N %
Evden 16 50,2
Okuldan 8 23,7
Ġnternet kafeden 6 17,4 Diğer (arkadaĢ v.b) 2 8,7
Tablo 3.15.‟e göre öğretmenlerin %50,2‟sinin evden, %23,7‟sinin okuldan, %17,4‟ünün internet kafelerden ve %8,7‟sinin ise diğer yerlerden internete eriĢebildiği anlaĢılmaktadır. Ancak özellikle çoğunluğun evden internete ulaĢmayı tercih ettikleri görülmüĢtür.
Bu durumda araĢtırmaya katılan öğretmenler arasında evden internete bağlanma oranın yüksek olduğu, okullardan internete bağlanılabildiği ama okullardaki internete bağlanma hızının düĢük olduğu sonucuna rahatlıkla varabiliriz. Ġnternet kafelerin günümüzde yaygın olduğunu ama araĢtırmaya katılan öğretmenler arasında %17,4 ile 3. sırada tercih edildiği görülmektedir.
Tablo 3.16. Öğretmenlerin, Ġnterneti Ne Sıklıkla Kullandıklarına ĠliĢkin Dağılım N % Haftada 1 saatten az 2 8,7 Haftada 1-5 saat 6 26,1 Haftada 6-10 saat 6 26,1 Haftada 10-20 saat 8 34,8 Haftada 20 saatten fazla 1 4,3
Tablo 3.16.‟da öğretmenlerin, interneti ne sıklıkla kullandıklarına iliĢkin dağılıma bakıldığında %34,8‟inin haftada 10-20 saat, % 26,1‟ inin haftada 6-10 saat, % 26,1‟inin haftada 1-5 saat, % 8,7‟sinin haftada 1 saatten az, % 4,3‟ünün haftada 20 saatten fazla internet kullandıkları görülmektedir.
Bu sonuçlara göre ise öğretmenlerin çoğunluğunun interneti haftada 10 ile 20 saat arasında kullanmayı tercih ettiklerini söyleyebiliriz.
Son iki tabloya bakıldığında öğretmenlerin interneti uzun zaman diliminde kullanmakla beraber birçok eğitimcinin evinde internet ulaĢımına sahip olduğunu görmekteyiz. Bunda e-okul kapsamında yapılması gereken iĢlemlerin etkisinin olduğunu açıkça söyleyebiliriz.
Tablo 3.17. Öğretmenlerin, Öncelik Sırasına Göre Ġnternet'i En Çok Hangi Amaçlara Yönelik Kullandıklarına ĠliĢkin Dağılım
Öncelik Sırası e-mail (elektronik posta) alıp gönderebilme Eğitim/AraĢtırma (ders planları, öğretim materyalleri temin etmede) Akademik araĢtırmala r Eğlence/Oyun TartıĢmalar a katılma Güncel olayların takibi AlıĢveriĢ N % N % N % N % N % N % N % 1 7 30,4 14 60,9 3 13,0 1 4,3 7 30,4 1 4,3 2 5 21,7 5 21,7 2 8,7 5 21,7 3 5 21,7 3 13,0 3 13,0 5 21,7 4 1 4,3 1 4,3 2 8,7 1 4,3 3 13,0 1 4,3 5 1 4,3 1 4,3 3 13,0 6 2 8,7 1 4,3 7 8 2 8,7 BoĢ 5 21,7 1 4,3 13 56,5 18 78,3 20 87,0 Toplam 23 100 10 43,5 23 100,0 23 100,0 23 100,0 23 100,0 23 100,0
Öğretmen olan katılımcıların interneti en çok hangi amaçlar için kullandıklarına iliĢkin sonuçlara bakıldığında, çoğunlukla eğitimcilerin interneti, kendi alanları ile ilgili araĢtırmalara ulaĢmak böylelikle de derslerindeki verimliliği arttırmak amaçlı tercih ettikleri görülmektedir.
Öğretmenlerin interneti genellikle planlar, dersler ve materyaller için kullanmıĢ oldukları görülmektedir. Bunun dıĢında güncel olaylar 2. sırada gelirken e- posta iĢlemlerinin de önem arz ettiği açıktır.
Tablo 3.18. Öğretmenlerin Ġnterneti Kullanırken KarĢılaĢtıkları Sorunlara ĠliĢkin Dağılım
N % Ekonomik 8 34,8 Fiziksel KoĢullar: 7 30,4 Bilgisayarım Yok 5 21,7 Kullanmayı bilmiyorum - - Diğer nedenler: 3 13,0 Toplam 23 100
Tablo 3.18.‟de öğretmenlerin interneti kullanımları esnasında karĢılaĢtıklar sorunlar, %34,8 ile ekonomik kaynaklı sorunlar, %30,4 ile fiziksel koĢullardan kaynaklanan sorunlar, %21,7 ile bilgisayarın olmamasından kaynaklanan sorunlar ve %13 ile diğer nedenlerden kaynaklardan sorunlardan oluĢturmaktadır. Buradan hareketle internete ulaĢım aĢamasında çoğunlukla ekonomik kaynaklı sorunlar yaĢandığı sonucuna ulaĢılmıĢtır.
Tablo 3.19. Öğretmenlerin, Ġnterneti Kullanırken ve Ġnternette DolaĢırken Sitelere Nasıl UlaĢtıklarına ĠliĢkin Dağılım
Öncelik Sırası Arama motorlarıyla belli bir konuda araĢtırma yaparak Internet servis sağlayıcılarının /portalların/diğ er sayfaların linklerini takip ederek ArkadaĢ tavsiyesi ile ÇeĢitli bilgisayar dergilerindeki/ kitaplardaki linkleri kullanarak Medya(TV/rad yo/yazılı basın) reklamlarında ki linkleri kullanarak N % N % N % N % N % 1 22 95,7 2 8,7 4 17,4 2 8,7 1 4,3 2 1 4,3 6 26,1 4 17,4 1 4,3 3 3 13,0 1 4,3 4 1 4,3 2 8,7 1 4,3 5 1 4,3 1 4,3 BoĢ - - 15 65,2 11 47,8 18 78,3 18 78,3 Toplam 23 100,0 23 100,0 23 100,0 23 100,0 23 100,0
Tablo 3.19. incelendiğinde öğretmenlerin interneti kullanırken internette dolaĢırken sitelere ulaĢma biçimi olarak öncelikle %95,7 ile “Arama motorlarıyla belli bir konuda araĢtırma yaparak” sonra sırasıyla %17,4 ile “arkadaĢ tavsiyesi ile”, % 8,7 ile “Internet servis sağlayıcılarının/portalların/diğer sayfaların linklerini takip ederek” ve “ÇeĢitli bilgisayar dergilerindeki/kitaplardaki linkleri kullanarak” son olarak ise %4,3 ile “Medya(TV/radyo/yazılı basın) reklamlarındaki linkleri kullanarak” sitelere ulaĢtıkları görülmektedir. Burada dikkati çeken diğer bir nokta, interneti kullanırken
sitelere nasıl ulaĢtıklarına iliĢkin soruya verilen cevaplar arasında ikinci sırada en yüksek oranın %17,4 ile “arkadaĢ tavsiyesi ile ulaĢırım” cevabını vermeleridir.
Tablo 3.20. Öğrencilerin Derse Hazırlanırken, Ödev Ve AraĢtırma Yaparken Hangi Tür Sitelerden Yararlandıklarına ĠliĢkin Dağılım
N %
Google 132 53,9
Wikipedia 59 24,1
Dersle ilgili konulara ait web siteleri 19 7,8 ww.sosyalbilgileriz.biz.com, "www.sosyalbilgileriz.biz,
"www.sosyalbilgiler.com vb. sosyal bilgiler portalı 35 14,3
Öğrencilerin ödev ve araĢtırma yaparken ne tür siteleri tercih ettiğine bakıldığında uluslar arası araĢtırma siteleri olan google, wikipedia gibi sitelerin tercih edildiği görülmektedir. Yine alanları olan sosyal bilgiler amaçlı sitelerin de öğrenciler tarafından yaygın bir Ģekilde kullanıldığı görülmektedir.
Tablo 3.21. Öğrencilerin Öncelik Sırasına Göre Ġnternet Kullanım Tercihlerine ĠliĢkin Dağılım
Öncel ik Sırası
Eğitim Müzik Spor Güncel
Haberler Magazin Oyun
ArkadaĢlı k siteleri N % N % N % N % N % N % N % 1 227 71,8 201 63,6 119 37,7 53 16,8 22 7,0 225 71,2 142 44,9 BoĢ 89 28,2 115 36,4 197 62,3 263 83,2 294 93,0 91 28,8 174 55,1 Toplam 316 100,0 316 100,0 316 100,0 316 100,0 316 100,0 316 100,0 316 100,0
Öğrencilerin Tablo 3.21.‟deki internet kullanım tercihleri incelendiğinde ilk olarak %71.86 ile eğitim amacıyla, sonra sırasıyla %71,2 ile oyun amacıyla, %63,6 ile müzik dinlemek amacıyla, %44,9 ile arkadaĢlık sitelerine ulaĢmak amacıyla, %37,7 ile spor haberlerine ulaĢmak amacıyla kullandıkları görülmektedir. Son olarak %16,8 ile güncel haberleri takip etmek amacıyla interneti kullandıkları görülmektedir. Buna göre çoğunlukla eğitim sonra da oyun oynama amaçlı internet kullanımının öğrenciler arasında yaygın olduğu görülmektedir. Eğitim amaçlı kullanımın memnun edici olduğu görülürken, özellikle çocuklar açısından oyun amaçlı internet kullanımının çok fazla oluĢu önemlidir. Bu anlamda gerekli kurumların bu yönde önlemler almaları oldukça önemlidir.
Dünyadaki çocuklarda olduğu gibi Türkiye‟deki çocukların da akademik olarak geri kalmalarına ve hedeflerine ulaĢmalarına engel olan önemli bir faktör olarak oyun bağımlılığı görülmektedir. Ġster arkadaĢ etkisi olsun isterse yerleĢim yerlerinde her geçen gün artan internet kafeler, oyun amaçlı internet kullanımını yaygınlaĢtırmıĢtır.
Eğitim çağında öğrencilerin oyun bağımlılığına kapılarak zamanlarının çoğunu internet ve bilgisayar baĢında geçirmeleri psikolojik, sosyal ve fiziksel açıdan tedavi edilmesi gereken durumlara yol açmaktadır.
Tablo 3.22. Öğrencilerin, Elektronik Postaya Sahip Olup Olmama Durumuna ĠliĢkin Dağılım
N %
Evet 241 76,3
Hayır 75 23,7
Öğrencilerin elektronik postaya sahip olup olmama durumuna iliĢkin dağılıma bakıldığında %76,3‟ ünün evet, % 23,7‟sinin hayır cevabı verdiği görülmektedir.
Sonuç olarak öğrenciler arasında e-posta amaçlı internet kullanımının oldukça yaygın olduğu anlaĢılmaktadır.
Tablo 3.23. Eğer Kendinize Ait Bir Bilgisayarınız Olsaydı Ve Ġnternet Kullanıyor Olsaydınız Sosyal Bilgiler Dersi Açısından Neler Yapmak Ġstediğinize ĠliĢkin Dağılım
N %
Ödev, proje, performans görevi gibi 70 29,6
Konu tekrarı yapmak 68 26,8
Tarih, coğrafya, kültür vb. konuları araĢtırmak 54 19,6
Test Çözmek 44 16,8
Oyun, arkadaĢlık gibi eğlenceler 20 7,1
Sonuçlara göre öğrencilerin özellikle ödev, proje, performans çalıĢmaları konularında internete ihtiyaç duydukları; imkânları olduğu sürece bu konulara yönelik internet kullanmayı çok önemsedikleri görülmektedir.
Tablo 3.24. Öğretmenlerinin Derslerinde Ġnternet Kullanıp Kullanmadıklarına ĠliĢkin Öğrenci GörüĢleri
N %
Evet 60 19,0
Hayır 187 59,2
Bazen 69 21,8
Elde edilen öğrenci görüĢü sonuçlarına göre öğretmenlerin derslerinde internet kullanmayı gerek olmadığı sürece tercih etmedikleri görülmektedir. Bu duruma okullardaki sosyal bilgiler sınıflarında bilgisayar, projeksiyon gibi araç gereçlerinin tam olmaması, olması durumunda internet bağlantısı hızının düĢük olması ve zaman zaman
kopması neden olmaktadır. Ayrıca öğretmenin konuya uygun olarak öğretimde internet kullanımına gerek duyup duymaması da etkili olmaktadır.
Tablo 3.25. Öğretmenlerin Ġnternetin Sosyal Bilgiler Derslerinde Kullanımı Hakkındaki GörüĢlerine ĠliĢkin Dağılım
Madde
Kesinlikle
Katılmıyorum Katılmıyorum Katılıyorum Kısmen Katılıyorum
Kesinlikle Katılıyorum Ort. f % f % f % f % f % 1.Sosyal bilgiler derslerinde kullanabileceğim internet siteleri olduğunu düĢünmüyorum. 3 13,0 8 34,8 12 52,2 4,13 2. Ġnterneti sosyal bilgiler derslerinde etkin bir Ģekilde kullanmak isterim. 7 30.4 16 69,6 4,57 3. Kitaplar ve müfredat internet kullanımına uygundur. 1 4,3 2 8,7 1 4,3 13 56,5 6 26,1 3,91 4. Sosyal bilgiler dersinde internet kullanılmasının gerekli olduğuna inanıyorum. 1 4,3 8 34,8 14 60,9 4,48 5. Sosyal bilgiler konuları internet aracılığıyla daha iyi öğretilir. 1 4,3 3 13,0 11 51,9 8 30,76 3,96 6. Gezi-gözlem yönteminin uygulanamadığı durumlarda Ġnternet kullanılmalıdır. 1 4,3 1 4,3 13 56,5 8 34,8 4,17 7. Sosyal bilgiler dersleri internet kullanımına uygun değildir. 2 8,7 1 4,3 6 26,1 14 60,9 4,30 8. Ġnternetteki sosyal bilgilere ait bilgilerin doğruluğundan emin değilim. 6 26,1 11 47,8 2 8,7 3 13,0 1 4,3 2,22 9.ÇeĢitli amaçlarla hazırlanmıĢ haritalar,Ģemalar, fotoğraflar, dünyada yaĢanan önemli geliĢmelerle ilgili yazılar,vb aynı anda ancak internet yardımıyla verilebilir.
4 17,4 1 4,3 9 39,1 8 34,8 3,83
10.Sosyal bilgiler eğitimi ve öğretimiyle ilgili geliĢmeleri takip etmek için
internet kullanımı gereklidir.
11.Ġnternet sayesinde, sosyal bilgiler ile ilgili birçok bilgiye hızlı ve ekonomik bir Ģekilde ulaĢılabilir..
1 4,3 1 4,3 1 4,3 8 34,8 12 52,2 4,26
12.Sosyal bilgiler ile ilgili birçok materyale internet sayesinde kolayca ulaĢabiliriz. 1 4,3 10 43,5 12 52,2 4,48 13.Sosyal bilgiler öğretiminde internet kullanımı baĢarıyı artırır. 11 47,8 12 52,2 4,52 14.Mesleğim için interneti kullanmamın yararlı olduğunu düĢünüyorum. 1 4,3 8 34,8 14 60,9 4,48 15. Sosyal bilgiler öğretiminde Ġnternet kullanımının çok gerekli olduğunu düĢünmüyorum. 1 4,3 3 13,0 7 30,4 12 52,2 4,13 16. Sosyal bilgiler derslerinde internet kullanımı kırsal kesimle – kentler arasındaki öğretim kalitesi farkını giderici olarak kullanılabilir. 2 8,7 15 65,2 6 26,1 4,09 17.Ġnternetin sosyal bilgiler derslerine olan ilgiyi artıracağını düĢünmüyorum. 1 4,3 3 13,0 1 4,3 9 39,1 9 39,1 3,96 18.Derslerimin büyük bir kısmını internet kullanarak iĢlemek isterim 1 4,3 4 17,4 1 4,3 11 47,8 6 26,1 3,74 19.Sosyal bilgiler öğretmenleri öğretim sürecinde Ġnternetten yararlanma
konusunda hizmet içi eğitiminden geçirilmelidir. 1 4,3 2 8,7 1 4,3 13 56,5 6 26,1 3,91 20. Sosyal bilgiler derlerinde internet kullanımı zaman kaybına neden olur.
21. Sosyal bilgiler öğretiminde internet kullanımının öğrenme hızını ve kalıcılığını artıracağını düĢünüyorum. 2 8,7 2 8,7 12 52,2 7 30,4 3,87 22. Ġnternetteki sosyal bilgilerle ilgili bilgiler geçerli ve güvenilir bilgilerdir. 3 13,0 5 21,7 4 17,4 6 26,1 5 21,7 3,22 23. Sosyal bilgiler öğretiminde internet kullanımıyla ilgili düzenlenecek bir kursa katılmak isterim. 3 13,0 1 4,3 2 8,7 12 52,2 5 21,7 3,65 24. Ġnternetin sosyal bilgiler derslerinde kullanımı konusunda yeterince bilgiye sahip olduğumu düĢünüyorum. 1 4,3 9 39,1 2 8,7 7 30,4 4 17,4 3,17 25. Ġnternette sosyal