• Sonuç bulunamadı

Bu araĢtırmanın uygulama aĢaması haftada bir gün ikiĢer saat süren derslerle toplamda on dört hafta devam etmiĢtir. AraĢtırmanın uygulama kısmı toplamda 14 hafta sürmüĢtür. AĢağıdaki çizelge veri toplama sürecinin bir özetini sunmaktadır.

Çizelge 3.4. Veri toplama süreci planlaması Çizelgesi

1.Hafta Bilgilendirme, araĢtırma grubu belirleme

2.Hafta VNOS-C, Epistemolojik Ġnanç Anketi, Ön görüĢmeler 3.Hafta Sosyo-bilimsel bağlam; “dershane”

4.Hafta Sosyo-bilimsel bağlam; “bebek bakıcısı” 5.Hafta Sosyo-bilimsel bağlam; “fetal doku nakli” 6.Hafta Sosyo-bilimsel bağlam; “beslenme ve kanser” 7.Hafta Sosyo-bilimsel bağlam; “küresel ısınma” 8.Hafta Sosyo-bilimsel bağlam; “sigara ve kanser” 9.Hafta Bilimsel bağlam ; “karıĢım-element-bileĢik” 10.Hafta Bilimsel bağlam ; “kardan adam”

11.Hafta Bilimsel bağlam ; “pil”

12.Hafta Bilimsel bağlam ; “sesin transferi” 13.Hafta Bilimsel bağlam ; “mum”

Ġlk hafta araĢtırmacı potansiyel katılımcılara araĢtırma süreci ile ilgili detaylı bilgiyi vermiĢtir ve ardından nihai katılımcılar belirlenmiĢtir. Ġkinci hafta araĢtırmaya katılmaya gönüllü olan 20 öğretmen adayı bilimin doğasına iliĢkin görüĢ anketini (VNOS-C), epistemolojik inanç ölçeğini tamamlamıĢlar ve ilgili yarı yapılandırılmıĢ görüĢmelere katılmıĢlardır. 3. hafta itibariyle uygulama kısmında argümantasyon temelli fen derslerine her hafta bir etkinlik dahil edilmiĢtir. Uygulama safhasının 3. ve 4. haftalarında argümantasyon ile ilgili bir alt yapı oluĢturması amacıyla YeĢiloğlu (2007) ve Demirci (2008) tarafından geliĢtirilmiĢ olan sırasıyla “dershane” ve “bebek bakıcısı” etkinlikleri uygulanmıĢtır. 3. haftada araĢtırmacı öğretmen adaylarına bilimsel kanıtın önemini anlatarak bilimsel argüman öğretimine giriĢ yapmıĢtır. Belirtilen bu argüman eğitimi katılımcıların ilk argüman senaryosu olan “dershane” etkinliğine rehber olmuĢtur. 4. haftada kanıtın argümantasyonda ne denli önemli olduğunun daha iyi anlaĢılması için 3. hafta olduğu gibi sosyo-bilimsel bir senaryo olan “bebek bakıcısı” kullanılmıĢtır. Grup tartıĢmasının ardından yapılan sınıf tartıĢmasında, araĢtırmacı argümanı desteklemek için geçerli bilimsel kanıtın önemini tekrar vurgulamıĢtır.

Sonraki dört hafta Bell ve Lederman, (2003) tarafından geliĢtirilmiĢ olan dört sosyo-bilimsel senaryo (fetal doku nakli, beslenme ve kanser, küresel ısınma, sigara ve kanser) argümantasyon temelli fen derslerine dahil edilmiĢtir. Bell ve Lederman‟ın (2003) geliĢtirmiĢ oldukları bu dört sosyo bilimsel senaryoların her birinin sonunda 3-5 adet soru bulunmaktadır ve öğretmen adaylarından bu soruları yanıtlamaları beklenmiĢtir. Bu takip soruları grup tartıĢmalarını yönlendirmek ve yapılandırmak için kullanılmıĢtır.

Katılımcılar 5. haftada sosyo-bilimsel senaryo olan “fetal doku nakli” (Ek-9) etkinliğiyle ilgilenmiĢlerdir. Etkinlik cenin dokusunun parkinson hastalığının tedavisinde kullanıldığı deneysel bir ameliyat ile ilgilidir. Deneysel yöntemin genel bir özeti çıkarılıyor ve bunu bir annenin istemediği

ceninini parkinson hastası olan babasına bağıĢlamayı düĢündüğü hakkında hayali bir senaryo izliyor. Katılımcılardan cenin doku nakline zayıflatan hastalıkların tedavisinde izin verilmesi iddiasını desteklemek ya da çürütmek için argüman geliĢtirmeleri istenmiĢtir. Bu senaryoyla ilgili olan bilimin doğası boyutları ise bilimin deneysel doğası boyutu, bilimin öznel ve teori kökenli doğası boyutu ve bilimin yaratıcı ve hayal gücüne dayalı doğası boyutu, bilimin değiĢebilir doğası boyutu ve bilimin doğa sının sosyal ve kültürel doğası boyutudur.

Katılımcılar 6.haftada “beslenme ve kanser” (Ek-11) etkinliğine katılmıĢlardır. “Beslenme ve kanser” etkinliği beslenmenin kansere yol açmadaki olası rolünü ve spor yapmanın kanser riskini azaltmadaki potansiyel faydalarını tartıĢmaya olanak sağlayan bir etkinliktir. Bu senaryo katılımcılara özellikle argüman oluĢturma pratiği fırsatı vermek amacıyla dahil edilmiĢtir. Katılımcılardan bu senaryo ile ilgili argüman ve karĢı argümanlar üretmeleri istenmiĢtir. Argümanlar oluĢturulurken sadece kiĢisel fikirler değil argümanları desteklemek için geçerli bilimsel kanıtlar ortaya koymanın önemi vurgulanmıĢtır. Bu senaryoyla ilgili olan bilimin doğası boyutları ise bilimin deneysel doğası boyutu, bilimin öznel ve teori köken li doğası boyutu ve bilimin yaratıcı ve hayal gücüne dayalı doğası boyutu, bilimin değiĢebilir doğası boyutu ve bilimin doğasının sosyal ve kültürel doğası boyutudur.

8. Haftada uygulanan “sigara ve kanser” (Ek-12) etkinliğinde kanser ile sigara kullanma arasında pozitif bir iliĢki olduğun dair kanıt sağlanıyor ancak sigara kullanmanın kansere neden olduğunun kanıtlanmadığı da belirtiliyor. Katılımcılardan bu senaryo ile ilgili argüman ve karĢı argümanlar üretmeleri istenmiĢtir. Bu senaryo katılımcılara sigara içmenin çeĢitli kanser riskleri ve kalp krizini ile bağdaĢtırılması iddiasını desteklemek ya da çürütmek için bir fırsat sunmuĢtur. Katılımcılardan argümanlarında iddia, veri, gerekçe, destekleme, çürütme ve niteleyici ögelerini belirlemeleri de istenmiĢtir. Bu senaryoyla ilgili olan bilimin doğası boyutları ise bilimin

deneysel doğası boyutu, bilimin öznel ve teori kökenli doğası boyutu ve bilimin yaratıcı ve hayal gücüne dayalı doğası boyutu, bilimin değiĢebilir doğası boyutu ve bilimin doğasının sosyal ve kültürel doğası boyutudur.

Uygulama safhasının son beĢ haftası ise Osborne ve arkadaĢları (2004b) tarafından geliĢtirilmiĢ “IDEAS” projesinde yer alan 5 bilimsel senaryo (karıĢımlar, elementler, bileĢikler, kardan adam, pil, ses transferi, mum) kullanılmıĢtır. Her bir küçük grup çalıĢmasının uygulanması sırasında katılımcılar kendi görüĢlerini ifade etmiĢlerdir. Küçük grup çalıĢmaları sonrasındaki tüm sınıf argümantasyonu katılımcıların görüĢlerinin yeniden incelenmesini sağlamak için kullanılmıĢtır.

Katılımcılara 9. haftada “karıĢım, element, bileĢik” (Ek-7) etkinliğinde elementler, karıĢımlar ve bileĢikler ile ilgili çok sayıda bilimsel kavramı incelenmiĢ ve katılımcılardan birtakım açıklamalar için argüman oluĢturmaları istenmiĢ ve bu argümanlarını gerekçelendirerek oluĢturmaları istenmiĢtir. TartıĢma süresince karĢı argümanlar üretmeleri konusunda da teĢvik edilmiĢlerdir. Bu senaryoya iliĢkin olan bilimin doğası boyutları; bilimin deneysel doğası boyutu ve bilimin öznel ve teori kökenli doğası boyutudur.

10. Hafta senaryosu olan “Kardan Adam” (Ek-8) argümanın bir tarafını destekleyip diğer tarafına karĢı çıkmak için çerçeve yazımını kullanarak yazılı bir argüman oluĢturma amacı ile katılımcılara yönelik bir durum oluĢturmak için ortaya konmuĢtur. “Kardan Adam” etkinliğinin amacı argümanlar oluĢturulması ve birbiriyle yarıĢan teoriler etrafında tartıĢma yapmaktır. Katılımcılardan kardan adamların erimesi görüĢünü destekleyecek iki alternatif açıklamayı dikkate alarak hangi kardan adamın ilk önce eriyeceğini tahmin etmeleri istenmiĢtir. Onlara, değerlend irmek üzere bir kanıt listesi verilmiĢ ve bu kanıtın bir teoriyi ya da diğerini ya da ikisini de destekleyip desteklemediğine dair argüman oluĢturmaları ve bu argümanlarını gerekçelendirmeleri istenmiĢtir. Katılımcılar iddialardan birini

ve bunun karĢı iddiasını da yazılı olarak belirtmiĢlerdir. Onlara argümanlarını destekleyecek uygun verileri seçmelerine yardım etmesi için bir sayfa bilimsel kanıt verilmiĢ ve uygun kanıtı seçmeleri konusunda dikkatli olmaları söylenmiĢtir. Bu senaryoyla ilgili olan bilimin doğası boyutları ise bilimin deneysel doğası boyutu, bilimin öznel ve teori kökenli doğası boyutu ve bilimin yaratıcı ve hayal gücüne dayalı doğası boyutudur.

Uygulamalar tamamlandıktan sonraki son hafta katılımcılar tekrar bilimin doğasına iliĢkin görüĢ anketini (VNOS-C), epistemolojik inanç ölçeğini doldurmuĢlar, ilgili yarı yapılandırılmıĢ görüĢmelere katılmıĢlardır. Ayrıca katılımcılar uygulamanın sonuçlanmasından 2 hafta sonra son bir görüĢmeye katılmıĢlardır Bu son görüĢmeler yarı yapılandırılmıĢ ya pıda olup katılımcıların dersle ilgili fikirleri ile ilgili bilgi almak amacıyla araĢtırmacı tarafından hazırlanmıĢ 10 sorudan oluĢmaktadır.