BÖLÜM 3: ARAŞTIRMA TASARIMI
3.12. Verilerin Analizi
Araştırmada verilerin analizi için SPSS 20 programı kullanılmıştır. Anket içeriğine göre programda veri tanımlamaları yapıldıktan sonra veri girişleri yapılarak analizlere hazır hale getirilmiştir. Temel beceriler bölümünde hayır=1, evet=2, Microsoft Office becerileri bölümünde çok az=1, az=2, orta=3, iyi=4, çok iyi=5, web 2.0 araçları kullanımı
61
ile ilgili bölümde hiç duymadım=1, duydum genel bilgim var ama kullanmıyorum=2, nadiren kullanıyorum=3, düzenli kullanıyorum=4 İnternet kullanım amaçları bölümünde hiçbir zaman=1, nadiren=2, bazen=3, sıklıkla=4, her zaman=5, tutumlarla ilgili bölümde kesinlikle katılmıyorum=1, katılmıyorum=2, kararsızım=3, katılıyorum=4, kesinlikle katılıyorum=5 olarak tanımlanmıştır. Verilerde kullanılacak testlerin belirlenebilmesi için öncelikle normallik testi yapılmıştır. Güvenilirlik testleri yapılarak çıkartılması gereken sorular belirlenmiştir. Faktör analizine uygunluğunu test etmek için KMO ve Barlett testi uygulanmış ve faktör analizine uygun olduğu görülüp faktör analizi uygulanmıştır. Aşağıdaki başlıklar altında detaylı olarak anlatılmıştır.
3.12.1. Normallik Analizi
Verilerin normal dağılım gösterip göstermediğini anlamak için SPSS 20 programında Analyze-Descriptive Statistics-Explore seçenekleri ve açılan pencerede gerekli testleri seçtikten sonra Skewness ve Kurtosis (çarpıklık ve basıklık), örneklem sayısına göre Shapiro-Wilk ve ya Kolmogorov-Smirnov, Q-Q Plot ve ya Histogram’a bakılarak normal dağılım hakkında karar verilebilir (Coşkun ve diğerleri, 2015) Bu çalışmada Skewness ve Kurtosis değerlerinin -1,5 ile +1,5 değerleri arasında olup olmadığına bakılmıştır ve bu aralıkta değerler aldığından normal dağılım gösterdiği kabul edilmiştir. Ayrıca ilgili analiz yapılmadan önce varyansların homojenliği testi yapılarak da hangi analiz yapılacağına karar verilmiştir. Parametrik testlerden çok değişkenli farklılıkların testi için One way Anova, iki değişkenliler için bağımsız örneklem t-testi, ilişki testleri için de Korelasyon testi uygulanmıştır.
3.12.2. Güvenilirlik Analizi
Tablo 6
Öğrenci Anketleri için Güvenilirlik Analizi Sonuçları
Madde sayısı Cronbach’s Alpha
İnternet kullanım amaçları bölümü 17 0,825
Tutumlar bölümü 27 0,916
Tutumlar bölümü güvenilirlik testi yapıldığında ilk çıkan değer 0,914 iken “İnternette
bilgi edinirken İngilizce problem olmaktadır” maddesi çıkarılınca 0,916’ya yükseldiğinden bu madde tutumlar bölümünden çıkartılmıştır.
62
Tablo 7
Veli Anketleri için Güvenilirlik Analizi Sonuçları
Madde sayısı Cronbach’s Alpha
İnternet kullanım amaçları bölümü 18 0,879
Tutumlar bölümü 23 0,960
Tutumlar bölümü güvenilirlik testi yapıldığında ilk çıkan değer 0,955 iken “E-okul sistemine girmek yerine 8383 veli mesaj sistemini kullanıyorum” maddesi çıkarılınca alfa değeri 0,958 e yükseleceğinden bu madde çıkarılmıştır. Tekrar test yapıldığında “İnternette bilgi edinirken İngilizce problem olmaktadır” maddesi çıkarılınca 0,960’a yükseldiğinden bu madde de tutumlar bölümünden çıkartılmıştır.
3.12.3. Faktör Analizi
Öğrenci Anketleri için Faktör Analizi
15. bölümün faktör analizine uygulanabilirliği test edilerek Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy değeri 0,917 olduğundan faktör analizine uygun olduğu tespit edilmiştir. Faktör yükü en az olan maddenin yükü 0,408 tür. 0,400’ın altında olan bir madde olmadığından bu aşamada herhangi bir madde çıkartılmamıştır. Varimax döndürme sonucunda maddeler altı başlık altında değerlendirilmiştir. Elde edilen faktörler maddelerin % 62, 468 ini açıklamaktadır.
Tablo incelendiğinde oluşan altı grup aşağıdaki başlıklar altında değerlendirmelere tabi tutulacaktır.
1. İnternet becerileri
2. İnternetten bilgi edinme becerileri 3. E-okul kullanımı ile ilgili tutumlar 4. Eğitimde BT kullanımı ile ilgili tutumlar 5. Eğitimde e-öğrenme ile ilgili tutumlar 6. Paylaşımda bulunma ile ilgili tutumlar
63
Tablo 8
Faktör Analizi Sonuçları-İnternet Becerileri
Maddeler Faktörler
1 2 3 4 5 6
1 İnternet bilgim sayesinde kullanırken az hata
yaparım. 0,767
2 İnternet kullanımı konusunda kendime güveniyorum. 0,76 3 İnternette aradığım bilgiyi hangi kaynakta
bulabileceğimi bilecek kadar bilgili ve tecrübeliyim. 0,738 4 Bilgisayar ve internet bilgim sayesinde başkalarına da
yardımcı olurum. 0,734
5 İnternette aradığım bilgiye kolayca erişirim. 0,727 6 İnternette aradığım bilgiye hangi sayfadan hangi
anahtar kelimeleri seçerek ulaşabileceğimi biliyorum. 0,716 7 Bilgisayar ve internet bilgimi geliştiriyorum. 0,696 8 İnternette doğru/değerli bilgiyi ayırt edebilecek kadar
bilgili ve tecrübeliyim. 0,689
9 İnternette okuduklarımı daha iyi anlayacak kadar
bilgili ve tecrübeliyim. 0,681
10 İnterneti bilgi kaynağı olarak sıklıkla kullanmayı
tercih ederim. 0,497
11 Web 2.0 araçları (13.soruda belirtilen uygulamalar)
bilgisayar ve internet kullanım becerilerimi geliştirdi. 0,459
Tablo 9
Faktör Analizi Sonuçları -İnternetten Bilgi Edinme Becerileri
Maddeler 1 2 3 4 5 6
1 İnternetten edindiğim bilgileri günlük hayatımda
kullanırım. 0,733
2 İnternet kaynaklarını kullanarak kişisel gelişimime
katkı sağlarım. 0,695
3 İnternetten edindiğim bilgilerle kendime değer
katıyorum. 0,666
4 İnternet kullanarak bilgi edinmekten keyif alırım. 0,58
5 Eğitimim için internette araştırma yaparım. 0,422
Tablo 10
Faktör Analizi Sonuçları -E-Okul Kullanımı İle İlgili Tutumlar
Maddeler 1 2 3 4 5 6
1 E-okul sisteminde menüleri kullanarak istediğim
bilgilere rahatlıkla ulaşabiliyorum. 0,687
2 E-okul sisteminin öğrenci bilgileri açısından yeterli bir
sistem olduğunu düşünüyorum. 0,665
3 E-okul sistemine mobil uygulama ile girmeyi tercih
64
Tablo 11
Faktör Analizi Sonuçları -Eğitimde BT Kullanımı İle İlgili Tutumlar
Maddeler 1 2 3 4 5 6
1 Derslerde etkileşimli tahta ve tablet kullanılması
bilgisayar ve internet kullanım becerilerimi geliştirdi. 0,762
2 Verilen ödev/projelerin niteliği bilgisayar ve internet
kullanım becerilerimi geliştirdi. 0,723
3 Derslerim için akıllı telefonumda mobil uygulamalar
kullanırım. 0,423
Tablo 12
Faktör Analizi Sonuçları -Eğitimde E-Öğrenme İle İlgili Tutumlar
Maddeler 1 2 3 4 5 6
1 EBA (Eğitim Bilişim Ağı) e-öğrenme portalını
derslerim için kullanıyorum. 0,723
2
EBA portalında paylaşımda bulunuyorum. 0,708
3 Sosyal medya (facebook, twitter vb) da öğrendiğim
bilgiler derslerimde faydalı oluyor. 0,638
Tablo 13
Faktör Analizi Sonuçları -Paylaşımda bulunma ile ilgili tutumlar
Maddeler 1 2 3 4 5 6
1 İnternette düşüncelerimi ve bilgilerimi paylaşarak
ifade etmeyi seviyorum. 0,554
2 Öğrendiğim bilgileri başkalarının da öğrenmesi için
paylaşmak beni mutlu eder. 0,389
Veli Anketleri için Faktör Analizi
Güvenilirlik analizi yapıldığında çıkartılan iki madde sonrasında faktör analizine uygunluğunu test etmek amacıyla uygulanan KMO and Bartlett's testine göre Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy değeri 0,953 çıktığından faktör analizine uygun olduğu görülmüş ve uygulanmıştır. Faktör analizi sonucunda üç faktör oluşmuştur. Bu üç faktör aşağıda belirtilen başlıklar altında analiz yapılacaktır. Bu faktörler maddelerin %67,144 ünü açıklamaktadır.
1. İnternet becerileri 2. Paylaşma tutumları
65
Öğrenci anketlerinin bu bölümünde bilgi edinme becerileri de faktör olarak ele alındığından internet becerilerinin içinde yer alan ve öğrenci analizlerindeki aynı maddelerle veliler içinde analiz yapılması uygun bulunmuştur.
Tablo 14
Faktör Analizi Sonuçları -İnternet Becerileri
Maddeler 1 2 3
1 İnternette aradığım bilgiyi hangi kaynakta bulabileceğimi
bilecek kadar bilgili ve tecrübeliyim. ,838
2 İnternette doğru/değerli bilgiyi ayırt edebilecek kadar bilgili
ve tecrübeliyim. ,815
3 İnternette aradığım bilgiye kolayca erişirim. ,796
4 İnternette aradığım bilgiye hangi sayfadan hangi anahtar
kelimeleri seçerek ulaşabileceğimi biliyorum. ,793
5 İnternet kullanımı konusunda kendime güveniyorum. ,791 6 İnternette okuduklarımı daha iyi anlayacak kadar bilgili ve
tecrübeliyim. ,758
7 İnterneti bilgi kaynağı olarak sıklıkla kullanmayı tercih
ederim. ,742
8 E-okul sistemine bilgisayar bilgim ve tecrübem sayesinde
rahatlıkla girebiliyorum. ,734
9 İinternet bilgim sayesinde kullanırken az hata yaparım. ,727 10 İnternet kullanarak bilgi edinmekten keyif alırım. ,724 11 İnternetten edindiğim bilgilerle kendime değer katıyorum. ,705 12 İnternet bilgim sayesinde başkalarına da yardımcı olurum. ,694 13 E-okul sisteminde menüleri kullanarak istediğim bilgilere
ulaşabiliyorum. ,680
14 Bilgisayar ve internet bilgimi geliştiriyorum. ,674
15 İnternetten edindiğim bilgileri günlük hayatımda kullanırım. ,629 16 İnternet kaynaklarını kullanarak kişisel gelişimime katkı
sağlarım. ,629
Tablo 15
Faktör Analizi Sonuçları -Paylaşma Tutumları Maddeler
1 2 3
1 İnternette düşüncelerimi ve bilgilerimi paylaşarak ifade etmeyi
seviyorum. ,769
2 Sosyal medyanın (facebook, twitter vb) eğitimde kullanılması
gerektiğini düşünüyorum. ,761
3 Öğrendiğim bilgileri başkalarının da öğrenmesi için
66
Tablo 16
Faktör Analizi Sonuçları -Eğitimde BT kullanımı ile ilgili tutumlar
Maddeler 1 2 3
1 Çocuğumun eğitimi için internette araştırma yapmasını
destekliyorum. ,398
2 Derslerde etkileşimli tahta ve tablet kullanılması çocuğumun
bilgisayar ve internet kullanım becerilerini geliştirdi. ,809
3 Verilen ödev/projelerin niteliği çocuğumun bilgisayar ve
internet kullanım becerilerini geliştirdi. ,800
4 E-okul sisteminin öğrenci bilgileri açısından yeterli bir sistem
olduğunu düşünüyorum. ,700
Bilgi edinme becerileri
1. İnternetten edindiğim bilgileri günlük hayatımda kullanırım. 2. İnternet kaynaklarını kullanarak kişisel gelişimime katkı sağlarım. 3. İnternetten edindiğim bilgilerle kendime değer katıyorum.
4. İnternet kullanarak bilgi edinmekten keyif alırım.
Bu bölüm ayrı bir faktör olarak analizde yer almamış olsa da öğrenci analizleri ile karşılaştırmak amacıyla bu bölümün de istatistikleri değerlendirilmiştir.
Bilgi Üretme ve Paylaşma Becerileri
1. İnternette düşüncelerimi ve bilgilerimi paylaşarak ifade etmeyi seviyorum. 2. Sosyal medyanın (facebook, twitter vb) eğitimde kullanılması gerektiğini
düşünüyorum.
3. Öğrendiğim bilgileri başkalarının da öğrenmesi için paylaşmak beni mutlu eder.
Not: 2.madde faktör analizinde bu faktörde yer almasına rağmen öğrenci analizlerinde paylaşma tutumlarında yer almadığından ve öğrenci ile veliler karşılaştırılacağından bu madde ayrıca incelenecektir.
67
Eğitimde BT kullanımı ile ilgili tutumlar
1. Derslerde etkileşimli tahta ve tablet kullanılması çocuğumun bilgisayar ve internet kullanım becerilerini geliştirdi.
2. Verilen ödev/projelerin niteliği çocuğumun bilgisayar ve internet kullanım becerilerini geliştirdi.
3. E-okul sisteminin öğrenci bilgileri açısından yeterli bir sistem olduğunu düşünüyorum.
4. Çocuğumun eğitimi için internette araştırma yapmasını destekliyorum.
Dördüncü madde faktör analizinde bilgi edinme becerileri bölümünde olmasına rağmen tutum olarak “Eğitimde BT kullanımı ile ilgili tutumlar” bölümüne daha uygundur. Birinci bölümdeki faktör yükü 0,498, üçüncü bölüm için 0,398 olması ve arasında çok büyük bir fark olmaması nedeni ile üçüncü bölümde analiz edilmesi uygun görülmüştür.
68