Eğitim-Öğretimde Bilişim Teknolojileri Kullanımı ile İlgili Çalışmalar

Ar Zafer ( 2016) tez çalışmasında ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin bilişim teknolojilerini kullanma durumlarını, görüşlerini alarak belirlemeyi ve eğitimde bilişim teknolojilerinin daha verimli kullanılması için gerekli tedbirlerin neler olabileceğini belirlemeyi amaçlamaktadır. Bunun için İstanbul’da bulunan bir Anadolu Lisesinde çalışan 15 öğretmenle görüşerek elde edilen sonuçlar nitel olarak değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde içerik analizi kullanılarak elde edilen veriler tablolara dönüştürülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre; öğretmenlerin bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanabilmeleri için eğitime ihtiyaç duydukları, etkileşimli tahtaların sınıflarda verimli kullanılabilmesi için öğrencilerle etkileşimi sağlayacak yazılıma ihtiyaç duydukları ortaya çıkmıştır. Ayrıca öğretmenlerin iş yoğunluğu nedeniyle bilişim teknolojileri alanında kendilerini geliştirecek vakit bulamadıkları, kendi materyallerini hazırlayamadıkları, derslerde kullanabilecekleri programların sınırlı olduğunu, herhangi bir problemle karşılaştıklarında kendilerinin çözemediği, olumsuzluklara rağmen bilişim teknolojilerinin dersin verimli geçtiğini, ancak geleneksel eğitim-öğretim metotlarının hala etkin bir yöntem olduğunu, eğitimin genel problemlerinin çözülmesi gerektiği elde edilen sonuçlardan biridir. Öğretmenlere BT kullanımı ile ilgili hizmet içi eğitimlerin verilmesi, okullara BT merkezlerinin kurularak öğretmenlere rehberlik edilmesi, daha kaliteli BT malzemelerinin alınması, EBA’ nın zenginleştirilmesi gibi önerilerde bulunulmuştur.

Sunal (2015) tez çalışmasında, bilişim teknolojilerinin kullanımı konusunda ortaöğretim kurum yöneticilerinin yeterlik düzeylerini ortaya çıkartmayı amaçlamaktadır. Bu araştırma 2014-2015 eğitim- öğretim yılında Uşak ilinde resmi ve özel ortaöğretim kurumlarında görev yapan 140 okul yöneticisine "Eğitimde Bilgi Teknolojileri Kullanımı

39

Öz Yeterliği" anketi uygulanarak yapılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 19.0 paket programı ile girilerek analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; ortaöğretim kurum yöneticilerinin bilişim teknolojileri kullanım yeterlikleri yaş, mezuniyet (eğitim), mesleki kıdem, yöneticilikteki kıdem ve bilişim teknolojileri eğitimi değişkenlerine göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Bu çalışmada uygulayıcılara şu önerilerde bulunulmuştur:

 Bilgilerinin güncellenmesi için mesleğinin ilk yıllarında kurum yöneticisi olanlar , 50 yaş ve üzeri olanlar ile yöneticilik kıdemi 21 yıl ve üzeri olan okul yöneticilerinin bilişim teknolojileri ile ilgili hizmet içi eğitim kurslarına alınması sağlanabilir.

 Eğitim kurum yöneticilerinin yüksek lisans ve doktora eğitimi almaları için MEB ile üniversiteler aralarında protokoller gerçekleştirilebilir.

 Okul yöneticilerinin atanabilmesi için bilişim teknolojileri kullanma yeterliği konulabilir.

Ursavaş (2014) doktora tezinde, ilkokul, ortaokul ve lise öğretmenlerinin öğretimde kullandıkları Bilişim Teknolojilerine yönelik kabul ve davranışlarını Teknoloji Kabul Modeli (TKM) kullanarak modellemiştir. Araştırma sonucunda yeni değişkenler eklenmiş, mevcut model yenilenerek genişletilmiş ve orijinal TKM yeniden düzenlenmiştir.

Araştırma 2012-2013 eğitim-öğretim yılında Rize’de görev yapan 3658 öğretmen üzerinde gerçekleşmiştir. Ancak 2147 öğretmen eksiksiz doldurduğundan %80,77 oranında geri dönüş olmuştur. Araştırmacı tarafından gerçekleştirilen 37 madde ve 11 faktörden oluşan Öğretmen Teknoloji Kabul ve Kullanım Ölçeği(Ö-TKKÖ) kullanılmıştır. Analizler için IBM SPSS 21 ve IBM AMOS 21 yazılımları kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilen analizi sonucunda; öğretmenlerin teknoloji kullanım niyetlerini en çok etkileyen değişkenin içsel güdülenmeleri, ikinci değişken ise kullanıma yönelik tutum olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca BT kullanımları çevreleri tarafından desteklendiğinde teknoloji kullanımında bir artış olduğu belirlenmiştir. Uygulamaya yönelik olarak aşağıdaki öneriler sunulmuştur:

 Okullarda öğretmenlerin BT kullanım durumlarını bilmeleri için test edilen bu model okul bazında test edilerek gerekli önlemler alınabilir.

40

 Okullara uyarlanacak olan teknolojilerin daha çok uygunluk ve sağlayacağı yarara odaklanılmalıdır.

 Öğretmenlerin teknolojileri kullanabilmesi için güdülenmelerinin sağlanması gerekir. Bunun için toplantılar yapılabilir.

 Öğretmenlerin BT’leri kullanabilmesi için öğretmenin yükünü hafifletecek bazı düzenlemeler yapılabilir.

 Uygulanacak teknolojiler öğretmenlerin denemesi sağlanarak öğretmenlerin görüşleri alınabilir. Öğretmenlerin çalışma tarzları ve yöntemlerine uygun teknoloji alımları yapılabilir

 Teknoloji alımında ucuz ve belirli özelliklere sahip olması bakımından sınırlandırılmalar yapılmamalıdır.

 Toplum tarafından bilinen ve ilgi çeken teknolojiler tercih edilmelidir.

 Öğretmenlerin mümkünse teknolojileri günlük yaşantılarında kullanmaları sağlanmalıdır.

 Teknolojilerin uyarlanmasında üniversitelerin BÖTE bölümü öğrencilerinden destek alınabilir.

Gülen (2013) tez çalışmasını, 2012-2013 eğitim öğretim yılında Ankara’nın üç farklı ilçesinde altı okulda öğrenim gören 612 ortaokul öğrencisine araştırmacı tarafından geliştirilen ölçme araçları ile tarama modeli kullanarak gerçekleştirmiştir. Araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin 21.yüzyıl becerilerini etkinliklerde kullanma sürecinde BT’ den yararlanma seviyelerini belirmektir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, Öğrencilerin BT kullanımında motivasyonlarının yüksek ve kullanım yeterliliklerinin oldukça yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca öğrencilerin teknoloji kullanım düzeyleri cinsiyet ve sınıf düzeyine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği görülmüştür. Öğrencilerin 21. Yüzyıl becerileri olarak tanımlanan aktif öğrenme, problem çözme, işbirliği, öğrenmeyi öğrenme gibi becerilere iyi derecede sahip oldukları ancak bu becerileri BT ile destekleme düzeyleri orta derecede olduğu tespit edilmiştir. 21.yüzyıl öğrenme becerilerine sahip olma düzeyi ile bu becerileri BT ile destekleme düzeyi arasında pozitif anlamlı bir ilişki olduğu görülmüş ve sınıf düzeyi arttıkça teknoloji kullanım yeteneklerinin de arttığı görülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre aşağıdaki öneriler sunulmuştur:

41

 Ortaöğretim programlarının 21.yüzyıl becerilerini daha fazla içine alacak genişletilmeli ve güncellenebilir.

 Öğretmenlerin 21. Yüzyıl öğrenme becerilerinin geliştirilmesinde kullanabileceği öğretim yöntem ve teknikleri konusunda hizmet içi eğitimler alması sağlanabilir.  Öğretmenlerin öğretim süreçlerinde öğrencilerin yeteneklerini keşfedebileceği

öğrenme ortamları hazırlama konusunda teşvik edilebilirler.

 Okul idaresinin öğrenci ve öğretmenlerin BT kullanımı konusunda karşılaştıkları teknik problemlerin çözümünde destek olmalıdırlar.

 Bu araştırma BT kullanımının öğrencilerin 21.yüzyıl öğrenme becerilerini olumlu yönde etkilediğini gösterdiğinden, derslerde yeterince BT araçları kullanılmalıdır.  Öğretmenlerin öğrenme ortamları hazırlarken BT araçlarından nasıl

faydalanacağı konusunda yönlendirilmeleri faydalı olacaktır. Bireyselleştirilmiş, öğrenci merkezli etkinliklerin BT kullanılarak tasarlanmasına yönelik öğretim programları hazırlanmalıdır.

Sunay (2010) tez çalışmasını, teknik liselerin bilişim teknolojileri alanında öğrenim gören öğrencilerin meslek derslerinde bilgisayar destekli öğretim yönteminin geleneksel öğretim yöntemlerine göre öğrenci başarısı ve kalıcılığına etkisini belirlemek amacıyla, Niğde ili Bor ilçesinde bulunan Bor Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi’nde 32 öğrencinin katılımıyla deney ve kontrol gurubu oluşturarak gerçekleştirmiştir. Deney gurubuna bilgisayar destekli öğretim yazılımı, kontrol gurubuna ise geleneksel öğretim yöntemi ile dersler anlatılmıştır. Başarılarını ölçmek amacıyla her iki guruba başarılarını ölçmek amacıyla ön test, son test ve kalıcılık testi uygulanarak elde edilen verilerin analizinde t testi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuca göre; meslek derslerinde uygulanan bilgisayar destekli öğretim programının geleneksel öğretim yöntemine göre öğrencilerin akademik başarısı ve kalıcılık açısından daha etkili olduğu tespit edilmiştir. Uygulamaya yönelik olarak araştırmacı aşağıdaki önerilerde bulunmuştur.

 Öğretmenler MEGEP kapsamında bilişim teknolojileri alanı içerisinde verilen meslek derslerinde geleneksel öğretim metotları yerine BDÖ materyalleri kullanmalıdır.

42

 MEB ile üniversiteler işbirliği yaparak derslerde kullanılacak yazılımlar hazırlamalıdır. Ayrıca bu yazılımların derslerde kullanılması için MEB gerekli düzenlemeleri yapmalıdır.

 BDÖ yöntemlerini kullanabilecek becerilerin kazandırılması için öğretmenlere hizmet içi eğitimler verilmelidir.

 Bu eğitim yazılımları teknolojik gelişmelerle birlikte sürekli güncellenecek altyapı hazırlanmalı ve eğitimcilerin kullanımına açılmalıdır.

 Öğrencilerin derslerde daha aktif olmaları için teknolojiden yararlanılmalıdır.