Veriler bilgisayar ortamına aktarılırken beĢ katılımcının eksik veya geliĢigüzel cevapladığı tespit edilmiĢ; bu sebeple araĢtırmadan çıkarılarak toplam 396 kiĢinin cevapları üzerinden veri seti oluĢturulmuĢtur. Veriler, sosyal bilimlerde sık kullanılan ve bu alanda verilerin hesaplanabildiği bir paket bilgisayar programı kullanılarak analiz edilmiĢtir. Analiz etme sürecinde uzmanlardan destek alınmıĢtır.
ÇalıĢma kapsamında geliĢtirilen “Müzik Yazısını Etkili Okuma Stratejileri Ölçeği”nin (MYEOSÖ) psikometrik özeliklerini belirlemek amacıyla öncelikle yapı geçerliğine iliĢkin kanıt sunmak için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yöntemleri kullanılmıĢtır. Açımlayıcı faktör analizi, değiĢkenler arasındaki iliĢkilere dayalı olarak faktör yapısını keĢfetmeyi amaçlar. Model-veri uyumunu inceleyen doğrulayıcı faktör analizinde ise değiĢkenler arasındaki iliĢkiye dair kurulan hipotezler test edilir (Klein, 1998; Tabachnick & Fidell, 2001). Bu araĢtırmada, çalıĢma grubunun azlığı sebebiyle açımlayıcı ve
50
doğrulayıcı faktör analizleri aynı grup üzerinde yapılmıĢtır ve bu durum, araĢtırmanın bir sınırlılığı olarak düĢünülebilir.
Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen uyum iyiliği indekslerinin değerlendirilmesinde Tablo 6‟da verilen değerler ölçüt alınmıĢtır.
Tablo 6
Yapısal Eşitlik Modelinde Uyum İndekslerinin Kriterleri ve Kabulü İçin Kesme Noktaları Uyum
Ġndeksi Kriterler
Kabul için Kesme
Noktaları Kaynak
≤ 2 = mükemmel uyum (Tabachnick ve Fidell, 2001) ≤ 2,5 = mükemmel uyum
(küçük örneklemlerde)
(Kline, 2005) ≤ 3 = mükemmel uyum
(büyük örneklemlerde) (Kline, 2005; Sümer, 200) ≤ 5 = orta düzeyde uyum (Sümer, 2000)
GFI/AGFI 0 (uyum yok) 1 (mükemmel uyum)
≥ 0,90 = iyi uyum (Schumacker ve Lomax, 1996; Hooper, Coughan ve Mullen, 2008; Kelloway, 1989; Sümer, 2000) ≥ 0,95 = mükemmel
uyum
(Hooper, Coughan ve Mullen, 2008; Sümer, 2000) RMSEA 0 (mükemmel uyum) 1 (uyum yok) ≤ 0,05 = mükemmel uyum
(Brown, 2006; Jöreskog ve Sörbom, 1993; Raykov ve Marcoulides, 2008; Schumacker ve Lomax, 1996; Sümer, 2000)
≤ 0,06 = iyi uyum (Hu ve Bentler, 1999; Thompson, 2004) ≤ 0,07 = iyi uyum (Steigher, 2007)
≤ 0,08 = iyi uyum (Hooper, Coughan ve Mullen, 2008; Jöreskog ve Sörbom, 1993; Sümer, 2000) ≤ 0,10 = zayıf uyum (Kelloway, 1989; Tabachnick ve Fidell,
2001) CFI 0 (uyum yok)
1 (mükemmel uyum)
≥ 0,90 = iyi uyum (Hu ve Bentler, 1999;Sümer, 2000; Tabachnick ve Fidell, 2001) ≥ 0,95 = mükemmel
uyum
(Hu ve Bentler, 1999;Sümer, 2000) NFI/NNFI 0 (uyum yok)
1 (mükemmel uyum)
≥ 0,90 = iyi uyum (Kelloway, 1989; Schumacker ve Lomax, 1996; Sümer, 2000; Tabachnick ve Fidell, 2001; Thompson, 2004)
≥ 0,95 = mükemmel uyum
(Hu ve Bentler, 1999;Sümer, 2000) Çokluk, Ö., ġekercioğlu, G., & Büyüköztürk, ġ. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. (s. 271, 272). Ankara: Pegem kaynağından alınmıĢtır.
Ölçekten elde edilen puanların güvenirliğini belirlemek amacıyla ise Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı kullanılmıĢtır. Keman öğrenimi gören lisans öğrencilerinin müzik yazısını etkili okuma stratejilerini kullanma düzeylerini belirlemek için kümeleme analizi yapılmıĢ, ölçek toplam puanına göre gruplar oluĢturulmuĢtur. OluĢturulan müzik yazısını etkili okuma düzeylerine göre ölçeğin alt boyutları olan çalma öncesi, çalma sırası ve
51
çalma sonrası boyutları için anlamlı farklılık olup olmadığı ise normal dağılım varsayımına bakılarak incelenmiĢtir.
Normal dağılım varsayımının belirlenmesi amacıyla öncelikli olarak çarpıklık ve basıklık değerleri hesaplanmıĢtır. Çarpıklık ve basıklık değerlerinin -1 ile +1 arasında çıkması halinde, puanların normal dağılım gösterdiği yorumu yapılmıĢtır. Ayrıca, Kolmogoro Smirnov ve Shapiro Wilks değerleri de incelenmiĢtir. Çarpıklık ve basıklık için hesaplanan tüm değerlerin incelenmesi sonucu, puanların normal dağılıp dağılmadığına karar verilmiĢtir. Ġncelenen bağımsız değiĢken düzeylerinde, puanların normal dağılması durumunda parametrik testler kullanılırken; dağılmaması durumunda parametrik olmayan testler kullanılmıĢtır. Buna göre, oluĢturulan müzik yazısını etkili okuma düzeylerine göre ölçeğin alt boyutları olan çalma öncesi, çalma sırası ve çalma sonrası boyutları için anlamlı farklılık olup olmadığı normal dağılım varsayımı sağlanmadığından Mann Whitney U testi ile incelenmiĢtir.
Yükseköğretim düzeyinde keman öğrenimi gören lisans öğrencilerinin müzik yazısını etkili okuma stratejilerini kullanma düzeyleri öğrenci özelliklerine göre incelenirken aĢağıda yer alan analizler yapılmıĢtır:
Cinsiyete göre anlamlı farklılığın incelenmesinde, bağımsız değiĢken iki kategorili olduğu için ve bağımsız değiĢken düzeylerinde ölçek puanları normal dağılım gösterdiği için iliĢkisiz örneklemler t testi kullanılmıĢtır.
YaĢa, mezun olunan ortaöğretim kurumu türüne göre anlamlı farklılığın incelenmesinde, bağımsız değiĢkenin ikiden fazla kategoriye sahip olması ve bağımsız değiĢkenin bazı düzeylerindeki gözlem sayılarının düĢük olması nedeniyle Kruskal Wallis H testi kullanılmıĢtır. Kruskal Wallis H testi sonucunda bulunan anlamlı farklılıkların karĢılaĢtırılmasında Bonferroni düzeltmesi dikkate alınarak ikili gruplar arasında Mann Whitney U testi kullanılmıĢtır.
Öğrenim görülen fakülte türüne ve sınıf düzeyine göre anlamlı farklılığın incelenmesinde, bağımsız değiĢken ikiden fazla kategoriye sahip olduğu için ve bağımsız değiĢken düzeylerinde ölçek puanları normal dağılım gösterdiği için varyans analizi (ANOVA) kullanılmıĢtır. Bulunan anlamlı farklılıklarda varyansların homojenliğinin de sağlandığı göz önüne alınarak ikili karĢılaĢtırmalar için Bonferroni testi kullanılmıĢtır.
52
Çalgıya baĢlama yaĢına göre anlamlı farklılığın incelenmesinde ise çalma sonrası ve çalma sırası için kategori düzeylerinde normal dağılım varsayımı sağlandığı için varyans analizi (ANOVA) yöntemi kullanılmıĢtır. Ancak, çalma öncesi ve toplam puan için kategori düzeylerinde normal dağılım varsayımı sağlanmadığından Kruskal Wallis H Testi kullanılmıĢtır.
53
BÖLÜM V
BULGULAR ve YORUM
Bu bölümde, keman öğreniminde kullanılmak üzere araĢtırmacı tarafından geliĢtirilen “Müzik Yazısını Etkili Okuma Stratejileri Ölçeği”ne (MYEOSÖ) iliĢkin geçerlik ve güvenirlik kanıtları sunulmuĢtur. Ayrıca, çalıĢmanın amacı doğrultusunda belirlenen alt problemlere iliĢkin yapılan analizler sonucunda elde edilen bulguların raporlanmasına yer verilmiĢtir.