Verileri Toplama Teknikleri

Araştırma tarama modelinde planlanmıştır. Konu ile ilgili bilgiler, kaynakların taranması ve geliştirilen ölçme aracının uygulanmasından elde edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan anket 2008 yılında Bahadır KAYIŞOĞLU tarafından geliştirilen ve futbol hakemlerine uygulanan "hakem eğitim sürecinin incelemesi ve beklenti düzeyleri anketi" kullanılmıştır.

Anketlerin uygulanması araştırmacı tarafından yapılmıştır. Anket, klasman basketbol hakemlerinin hakemlik eğitimleri hakkındaki görüşlerini ortaya çıkarmayı amaçlayan ve kişisel bilgilerini sorgulayan 2 bölümdeki toplam 39 maddeden oluşmuştur. Verileri toplamak amacıyla, basketbol hakemi eğitimi sürecindeki unsurların verimliliği ankete dönüştürülerek, likert tipinde bir veri toplama aracı geliştirilmiştir.

Ankette yer alan her maddeye verilecek cevaplar 5 derecelendirme ölçeği ile gösterilmiştir. Ölçeğin seçenekleri ve bunların puanları, "Hiç Katılmıyorum" (1 Puan), "Az Katılıyorum" (2 Puan), Orta Düzeyde Katılıyorum" (3 Puan), Oldukça

Katılıyorum" (4 Puan), "Tamamen Katılıyorum" (5 Puan) olarak belirlenmiştir. Beşli derecelendirme ölçeğindeki aralık için (5-1= 4), hesaplanan aralık katsayısına göre (4/5=0.80) seçenek aralıkları, "Hiç Katılmıyorum" (1.00-1.79), "Az Katılıyorum" (1.80- 2.59), Orta Düzeyde Katılıyorum" (2.60-3.39), Oldukça Katılıyorum" (3.40-4.19), "Tamamen Katılıyorum" (4.20-5.00) olarak düzenlenmiştir.Ortalamalar 100 lük derecelendirme ölçeğine göre genişletilerek düzenlenmiştir.

3.4. Verilerin Analizi

Araştırmada veri toplama aracı olan ankete, araştırmaya katılan deneklerin verdikleri cevaplardan elde edilen veriler, dereceli ölçek kullanılarak sayısallaştırılmış, toplanan verilerin çözümlenmesinde SPSS 15.0 istatistik paket programı kullanılmıştır.

Araştırma sonucunda elde edilen verilerin Normallik testleri yapıldıktan sonra Normal dağılıma sahip olanlar değişkenlerden klasmanlarına, hakemlik yılları ve öğrenim durumlarına göre yapılan karşılaştırmasında tek yönlü varyans analizi uygulanmış olup, bu uygulama sonucu anlamlı bulunan farklılığın kaynağını belirlemek amacıyla LSD Testi yapılmıştır. Eğitim düzeyi değişkeniyle ilgili araştırmalar için ise t testi uygulanmıştır. Normallik testleri sonucunda normal dağılıma sahip olmayan değişkenlerden klasmanlarına, hakemlik yılları ve öğrenim durumlarına göre yapılan karşılaştırmasında Kruskal Wallis testi kullanılmıştır.

4. BULGULAR VE YORUM

2012-2013 basketbol sezonunda Türkiye Basketbol Federasyonu bünyesinde basketbol hakemliği yapan klasman hakemlerinin eğitim sürecine ilişkin görüşlerinin incelenmesi ve beklenti düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapılan çalışmanın bulguları aşağıda belirtilmiştir.

Tablo 2. Klasmana göre dağılım tablosu

Klasmanlar N Yüzde C 96 64,0 B 35 23,3 A 11 7,3 FİBA 8 5,3 Toplam 150 100,0

Tablo2.de görüldüğü gibi araştırmaya katılan hakemlerin klasmana göre dağılımı , C klasmanı 96 (%64), B klasmanı 35(%23,3), A klasmanı 11(%7.3) ve FİBA 8(%5.3) şeklinde olduğu gözlenmiştir.

Tablo 3. Aday hakem kurslarına ilişkin görüşlerde klasmanlar bakımından farklılık

Tablo3. de görüldüğü gibi araştırmaya katılan hakemlerden klasmana göre, aday hakem kursunun yeterliliğine ilişkin görüşler incelenmiştir. Aday hakem kurslarının yeterliliği B klasman( =90,67) hakemlerinde “Tamamen katılıyorum düzeyinde çıkmıştır. Sırasıyla C klasman( =74.16) hakemleri ve A klasman ( =70,77) hakemlerinde “Çok katılıyorum” ve FİBA( =31,69) hakemlerinde “Az Katılıyorum” düzeyinde olduğu gözlenmiştir. Yapılan Normallik testi sonucunda Klasman hakemlerinin, aday hakem yetiştirme kurslarının yeterliliğine ilişkin görüşleri normal dağılıma sahip olmadığı gözlenmiştir Uygulanan K-Independent samples testi sonucunda elde edilen tablo da gözlendiği üzere serbestlik derecesi(df.) 3 olarak

Klasmanlar df p-degeri

C 74,16 3 ,004

B 90,67

A 70,77

bulunmakla beraber, hakemlerin aday hakem yetiştirme kurslarının yeterliliğine ilişkin görüşlerinde, klasmana göre fark yoktur. (p<,05)

Tablo4. Aday hakem kurslarının yeterliliğine ilişkin görüşlerde hakemlik yılına göre farklılık

Tablo4. de görüldüğü gibi araştırmaya katılan hakemlerden hakemlik yıla göre, aday hakem kursunun yeterliliğine ilişkin görüşler incelenmiştir. Aday hakem kurslarının yeterliliği hakemlik yılı 1-2 ( =87,03) ve 9-11( =83,76)olan hakemlerde “Tamamen Katılıyorum” düzeyinde çıkmıştır. Sırasıyla hakemlik 3-5( =77.18), 6- 8( =75,61), 15-19( =73.75) olan hakemlerde “Çok katılıyorum” ve hakemlik yılı 12- 14( =44,29) olan hakemlerde “Orta Düzeyde Katılıyorum” düzeyinde olduğu gözlenmiştir. Yapılan Normallik testi sonucunda klasman hakemlerinin “Hakemlik yılı” ile, aday hakem yetiştirme kurslarının yeterliliğine ilişkin görüşleri normal dağılıma sahip olmadığı gözlenmiştir.Uygulanan K-Independent samples testi sonucunda elde edilen tablo da gözlendiği üzere serbestlik derecesi(df.) 5 olarak bulunmakla beraber, hakemlerin aday hakem yetiştirme kurslarının yeterliliğine ilişkin görüşlerinde, hakemlik yılına göre anlamlı bir fark vardır. (p>,05)

Tablo 5. Aday hakem kurslarına ilişkin görüşlerde hakemlerin eğitim düzeyi bakımından farklılık

Hakemlik yılı df p-degeri

Lise 76,79 4 ,554 Önlisans 86,27 Lisans 74,59 yüksek lisans 62,32 Doktora 58,00

Tablo5. de görüldüğü gibi araştırmaya katılan hakemlerin Eğitim düzeyine göre, aday hakem kursunun yeterliliğine ilişkin görüşler incelenmiştir. Aday hakem

Hakemlik yılı df p-degeri

1-2 87,03 5 ,089 3-5 77,18 6-8 75,61 9-11 83,76 12-14 44,29 15-19 73,75

kurslarının yeterliliği, hakemlerin eğitim düzeyinde Önlisans( =86,27) eğitimi almış hakemlerde “Tamamen Katılıyorum” düzeyinde çıkmıştır. Sırasıyla eğitim düzeyine göre , lise( =76.79),lisans( =74,59) ve yüksel lisans ( =62,32) mezunu olan hakemlerde “Çok katılıyorum” ve eğitim düzeyi “Doktora”( =58,00) olan hakemlerde “Orta Düzeyde Katılıyorum” düzeyinde olduğu gözlenmiştir. Yapılan Normallik testi sonucunda klasman hakemlerinin “Eğitim düzeyi” ile, aday hakem yetiştirme kurslarının yeterliliğine ilişkin görüşleri normal dağılıma sahip olmadığı gözlenmiştir.Bu sebepten dolayı uygulanan K-Independent samples testi sonucunda elde edilen tablo da gözlendiği üzere serbestlik derecesi(df.) 4 olarak bulunmakla beraber, hakemlerin aday hakem yetiştirme kurslarının yeterliliğine ilişkin görüşlerinde, hakemlik yılına göre anlamlı bir fark vardır. (p>,05)

Tablo 6. Öğretim elemanının yeterliliğine ilişkin klasmanlar bakımından farklılık

Tablo6. de görüldüğü gibi araştırmaya katılan hakemlerden klasmana göre, öğretim elemanlarının yeterliliğine ilişkin görüşler incelenmiştir. Öğretim elamanın yeterliliği C klasman( =81,38) hakemlerinde “Tamamen Katılıyorum” düzeyinde çıkmıştır. Sırasıyla A klasman( =78,68) hakemleri ve B klasman ( =69,77) hakemlerinde “Çok katılıyorum” ve FİBA( =25,63) hakemlerinde “Az Katılıyorum” düzeyinde olduğu gözlenmiştir. Yapılan Normallik testi sonucunda Klasman hakemlerinin, aday hakem yetiştirme kurslarının yeterliliğine ilişkin görüşleri normal dağılıma sahip olmadığı gözlenmiştir Uygulanan K-Independent samples testi sonucunda elde edilen tablo da gözlendiği üzere serbestlik derecesi(df.) 3 olarak bulunmakla beraber, hakemlerin öğretim elemanlarının yeterliliğine ilişkin görüşlerinde, klasmana göre fark yoktur. (p<,05)

Klasmanlar df p-degeri

C 81,38 3 ,005

B 69,77

A 78,68

Tablo 7. Öğretim elemanının yeterliliğine ilişkin görüşlerde hakemlik yıllarına göre farklılık

Hakemlik yılı df p-degeri

1-2 89,00 5 ,040 3-5 81,60 6-8 76,91 9-11 70,15 12-14 51,54 15-19 39,25

Tablo7. da görüldüğü gibi araştırmaya katılan hakemlerden hakemlik yıla göre, öğretim elemanlarının yeterliliğine ilişkin görüşler incelenmiştir. Öğretim elemanlarının yeterliliği hakemlik yılı 1-2 ( =89,00) ve 3-5( =81,60)olan hakemlerde “Tamamen Katılıyorum” düzeyinde çıkmıştır. Sırasıyla hakemlik 6-8( =76,91), 9-11( =70,15) olan hakemlerde “Çok katılıyorum” , 12-14( =51,54) olan hakemlerde” orta düzeyde” katılıyorum ve 15-19( =39,25) olan hakemlerde “Az Katılıyorum” düzeyinde olduğu gözlenmiştir. Yapılan Normallik testi sonucunda klasman hakemlerinin “Hakemlik yılı” ile, öğretim elemanlarının yeterliliğine ilişkin görüşleri normal dağılıma sahip olmadığı gözlenmiştir.Uygulanan K-Independent samples testi sonucunda elde edilen tablo da gözlendiği üzere serbestlik derecesi(df.) 5 olarak bulunmakla beraber, hakemlerin aday hakem yetiştirme kurslarının yeterliliğine ilişkin görüşlerinde, hakemlik yılına göre anlamlı bir fark bulunamamıştır. (p<,05)

Tablo 8. Öğretim elemanının yeterliliğine ilişkin klasmanlar bakımından farklılık

Hakemlik yılı df p-degeri

Lise 79,55 4 ,185 önlisans 84,18 Lisans 75,57 yüksek lisans 59,95 Doktora _27,67

Tablo8. de görüldüğü gibi araştırmaya katılan hakemlerin Eğitim düzeyine göre, öğretim elemanlarının yeterliliğine ilişkin görüşler incelenmiştir. Öğretim elemanlarının yeterliliği, hakemlerin eğitim düzeyinde Önlisans( =84,18) eğitimi almış hakemlerde “Tamamen Katılıyorum” düzeyinde çıkmıştır. Sırasıyla eğitim düzeyine göre , lise( =79.55),lisans( =75,57) mezunu olan hakemlerde “Çok katılıyorum” ve eğitim düzeyi yüksel lisans ( =59,95) mezunu olan hakemlerde “Orta düzeyde katılıyorum” ve eğitim düzeyi “Doktora”( =27,67) olan hakemlerde “Az Katılıyorum” düzeyinde

olduğu gözlenmiştir. Yapılan Normallik testi sonucunda klasman hakemlerinin “Eğitim düzeyi” ile, öğretim elemanlarının yeterliliğine ilişkin görüşleri normal dağılıma sahip olmadığı gözlenmiştir.Bu sebepten dolayı uygulanan K-Independent samples testi sonucunda elde edilen tablo da gözlendiği üzere serbestlik derecesi(df.) 4 olarak bulunmakla beraber, hakemlerin aday hakem yetiştirme kurslarının yeterliliğine ilişkin görüşlerinde, hakemlik yılına göre anlamlı bir fark vardır. (p>,05)

Tablo 9. Eğitim ortamına ilişkin görüşlerde klasmanlar bakımından farklılık

Tablo9. de görüldüğü gibi araştırmaya katılan hakemlerden klasmana göre, eğitim ortamının yeterliliğine ilişkin görüşler incelenmiştir. Eğitim ortamının yeterliliği C klasman( =88,53) hakemlerinde “Tamamen katılıyorum” düzeyinde çıkmıştır. Sırasıyla A klasman( =65,14) hakemlerinde “Çok katılıyorum” , B klasman ( =52,17) hakemlerinde “Orta Düzeyde Katılıyorum” ve FİBA( =35,50) hakemlerinde “Az Katılıyorum” düzeyinde olduğu gözlenmiştir. Yapılan Normallik testi sonucunda Klasman hakemlerinin, eğitim ortamının yeterliliğine ilişkin görüşleri normal dağılıma sahip olmadığı gözlenmiştir Uygulanan K-Independent samples testi sonucunda elde edilen tablo da gözlendiği üzere serbestlik derecesi(df.) 3 olarak bulunmakla beraber, hakemlerin eğitim ortamının yeterliliğine ilişkin görüşlerinde, klasmana göre fark yoktur. (p<,05) Klasmanlar df p-degeri C 88,53 3 ,000 B 52,17 A 65,14 FİBA 35,50

Tablo10. Eğitim ortamına ilişkin görüşlerde hakemlik yılına göre farklılık

Hakemlik yılı df p-degeri

1-2 98,36 5 ,000 3-5 85,99 6-8 69,93 9-11 68,35 12-14 33,50 15-19 60,75

Tablo10. da görüldüğü gibi araştırmaya katılan hakemlerden hakemlik yıla göre, eğitim ortamının yeterliliğine ilişkin görüşler incelenmiştir. Eğitim ortamının yeterliliği hakemlik yılı 1-2 ( =98,36) ve 3-5( =85,99)olan hakemlerde “Tamamen Katılıyorum” düzeyinde çıkmıştır. Sırasıyla hakemlik 6-8( =69,93), 9-11( =68,35), 15- 19( =60,75) olan hakemlerde “Çok katılıyorum” ve hakemlik yılı 12-14( =33,50) olan hakemlerde “Az Katılıyorum” düzeyinde olduğu gözlenmiştir. Yapılan Normallik testi sonucunda klasman hakemlerinin “Hakemlik yılı” ile, eğitim ortamının yeterliliğine ilişkin görüşleri normal dağılıma sahip olmadığı gözlenmiştir.Uygulanan K- Independent samples testi sonucunda elde edilen tablo da gözlendiği üzere serbestlik derecesi(df.) 5 olarak bulunmakla beraber, hakemlerin eğitim ortamının yeterliliğine ilişkin görüşlerinde, hakemlik yılına göre anlamlı bir fark yoktur. (p<,05)

Tablo11. Eğitim ortamına ilişkin görüşlerde eğitim düzeyine göre farklılık

Hakemlik yılı df p-degeri

lise 79,40 4 ,819

önlisans 78,84

lisans 75,05

yüksek lisans _68,18

Doktora 53,00

Tablo11. da görüldüğü gibi araştırmaya katılan hakemlerin Eğitim düzeyine göre, eğitim ortamının yeterliliğine ilişkin görüşleri incelenmiştir. Eğitim ortamının yeterliliği, hakemlerin eğitim düzeyinde Lise( =79,40), önlisans( =78.74) ve lisans( =75,05), yüksek lisans ( =68,18) eğitimi almış hakemlerde “Çok Katılıyorum” ve “Doktora”( =53,00) olan hakemlerde “Orta Düzeyde Katılıyorum” düzeyinde olduğu gözlenmiştir. Yapılan Normallik testi sonucunda klasman hakemlerinin “Eğitim düzeyi” ile, Eğitim ortamının yeterliliğine ilişkin görüşleri normal dağılıma sahip olmadığı gözlenmiştir. Bu sebepten dolayı uygulanan K-Independent samples testi sonucunda elde edilen tablo da gözlendiği üzere serbestlik derecesi(df.) 4 olarak

bulunmakla beraber, hakemlerin Eğitim ortamının yeterliliğine ilişkin görüşlerinde, hakemlik yılına göre anlamlı bir fark vardır. (p>,05)

Tablo12. Eğitim yeterliliğine ilişkin görüşlerde klasmanlar bakımından farklılık

Tablo12. de görüldüğü gibi araştırmaya katılan hakemlerden klasmana göre, Eğitim seminerinin planlanması ve eğitim içeriğinin yeterliliğine ilişkin görüşler incelenmiştir. Eğitim seminerinin planlanması ve eğitim içeriğinin yeterliliği C klasman( =77,13) ve B klasman( =73.14), A klasman ( =69,30) hakemlerinde “Çok Katılıyorum” düzeyinde ve FİBA ( =25,17) hakemlerinde “Az Katılıyorum” düzeyinde olduğu gözlenmiştir. Yapılan Normallik testi sonucunda Klasman hakemlerinin, Eğitim seminerinin planlanması ve eğitim içeriğinin yeterliliğine ilişkin görüşleri normal dağılıma sahip olmadığı gözlenmiştir Uygulanan K-Independent samples testi sonucunda elde edilen tablo da gözlendiği üzere serbestlik derecesi(df.) 3 olarak bulunmakla beraber, hakemlerin Eğitim seminerinin planlanması ve eğitim içeriğinin yeterliliğine ilişkin görüşlerinde, klasmana göre fark yoktur. (p<,05)

Tablo13. Eğitim seminerinin planlanması ve eğitim içeriğinin yeterliliğinde Hakemlik yılına göre farklılık

Hakemlik yılı df p-degeri

1-2 86,31 5 ,187 3-5 78,55 6-8 68,45 9-11 72,85 12-14 47,67 15-19 73,40

Tablo13. de görüldüğü gibi araştırmaya katılan hakemlerden hakemlik yıla göre, Eğitim seminerinin planlanması ve eğitim içeriğinin yeterliliğine ilişkin görüşler incelenmiştir. Eğitim seminerinin planlanması ve eğitim içeriğinin yeterliliği hakemlik yılı 1-2 ( =86,31) olan hakemlerde “Tamamen Katılıyorum” düzeyinde çıkmıştır. Sırasıyla hakemlik yılı 3-5( =78,55), 15-19( =73.40), 9-11( =72,85) ve 6- 8( =68,45) olan hakemlerde “Çok katılıyorum” ve hakemlik yılı 12-14( =47,67) olan

Klasmanlar df p-degeri

C 77,13 3 ,034

B 73,14

A 69,30

hakemlerde “ Orta Düzeyde Katılıyorum” düzeyinde olduğu gözlenmiştir. Yapılan Normallik testi sonucunda klasman hakemlerinin “Hakemlik yılı” ile, hakemlerin Eğitim seminerinin planlanması ve eğitim içeriğinin yeterliliğine ilişkin görüşleri normal dağılıma sahip olmadığı gözlenmiştir.Uygulanan K-Independent samples testi sonucunda elde edilen tablo da gözlendiği üzere serbestlik derecesi(df.) 5 olarak bulunmakla beraber, hakemlerin Eğitim seminerinin planlanması ve eğitim içeriğinin yeterliliğine ilişkin görüşlerinde, hakemlik yılına göre anlamlı bir fark vardır. (p>,05)

Tablo14. Eğitim seminerinin planlanması ve eğitim içeriğinin yeterliliğinde hakemlik yılına göre farklılık

Hakemlik yılı df p-degeri

Lise 74,22 4 ,523 Önlisans 81,43 Lisans 71,07 Yüksek lisans 84,05 Doktora 43,00

Tablo14. de görüldüğü gibi araştırmaya katılan hakemlerin Eğitim düzeyine göre, Eğitim seminerinin planlanması ve eğitim içeriğinin yeterliliğine ilişkin görüşler incelenmiştir. Eğitim seminerinin planlanması ve eğitim içeriğinin yeterliliği, hakemlerin eğitim düzeyinde Yüksek lisans( =84,05) ,Ön lisans ( =81,43)eğitimi almış hakemlerde “Tamamen Katılıyorum” düzeyinde çıkmıştır. Sırasıyla eğitim düzeyine göre , lise( =74,22) , lisans( =71,07) mezunu olan hakemlerde “Çok katılıyorum” ve eğitim düzeyi “Doktora”( =43,00) olan hakemlerde “Orta Düzeyde Katılıyorum” düzeyinde olduğu gözlenmiştir. Yapılan Normallik testi sonucunda klasman hakemlerinin “Eğitim düzeyi” ile, Eğitim seminerinin planlanması ve eğitim içeriğinin yeterliliğine ilişkin görüşleri normal dağılıma sahip olmadığı gözlenmiştir.Bu sebepten dolayı uygulanan K-Independent Samples testi sonucunda elde edilen tablo da gözlendiği üzere serbestlik derecesi(df.) 4 olarak bulunmakla beraber, hakemlerin Eğitim seminerinin planlanması ve eğitim içeriğinin yeterliliğine ilişkin görüşlerinde, hakemlik yılına göre anlamlı bir fark vardır. (p>,05)

Tablo 15. Basketbol Hakem Eğitimi Süreci Bakımından Hakemlerin Klasman, Eğitim Durumu ve Hakemlik Yılları Değişkenlerine Göre Farklılık

Tablo15. de görüldüğü gibi hakemlerin klasmanları,eğitim durumları ve hakemlik yılları bakımından anketteki bütün sorular arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığı incelenmiştir.

Normal dağılım varsayımı sağlanmadığı için klasman,eğitim durumu ve hakemlik yılı değişkenleri bakımından farklılığın testi için Kruskal Wallis testi uygulanmıştır. Uygulanan test sonucu sadece A klasman, lisans altı eğitim alanların hakemlik yılı bakımından Ki-kare testine ait p-değeri .041 ve FİBA ,lisans altı eğitim alanların hakemlik yılı bakımından Ki-kare testine ait p-değeri .000 bulunmuştur. Bu Klasmanlar Eğitim

Durumu

Hakemlik yılı p-değeri

C Lisans altı 2-7 4,869 ,301 8-13 14-19 Lisans 2-7 _8,251 ,083 8-13 14-19 Lisans üstü 2-7 _6,475 ,166 8-13 14-19 B Lisans altı 2-7 _3,916 ,417 8-13 14-19 Lisans 2-7 _2,069 ,723 8-13 14-19 Lisans üstü 2-7 _{1,853 ,763} 8-13 14-19 A Lisans altı 2-7 9,972 ,041* 8-13 14-19 Lisans 2-7 _{4,353 ,316} 8-13 14-19 Lisans üstü 2-7 6,596 ,087 8-13 14-19

FİBA Lisans altı 2-7 _{3,476 ,000*}

8-13 14-19 Lisans 2-7 _{2.342 ,537} 8-13 14-19 Lisans üstü 2-7 5,924 ,246 8-13 14-19

sonuç doğrultusunda A klasman olup lisans altı eğitim alanların ve FİBA da görev yapıp lisans altı eğitim alanların hakemlik yıllarına göre gruplandırılarak basketbol hakemlerine verilen eğitim değişkeni bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık var olduğu %5 anlamlılık düzeyinde söylenebilir.

Tablo 16.1. Eğitim elemanlarına ilişkin görüşleri pozitif olanlarla seminerlerin planlanmasına ve eğitim içeriğine ilişkin görüşleri pozitif olanların homojenlik testi

Varyansların Homojenliği testi

Levene istatistiği SD1 SD2 p-değeri

1,883 4 202 ,115

Tablo16.1. de görüldüğü gibi, eğitim elemanlarına ilişkin görüşleri standartlaştırılmış değerler bakımından (0,00 – 1,00) 0,5 den büyük olanlarla yani eğitim elemanlarına ilişkin görüşleri pozitif yönlü olanlarla, eğitim seminerinin planlanmasına ve eğitim içeriğine ilişkin görüşleri standartlaştırılmış değerler bakımından (0,00 – 1,00) 0,5 den büyük olanlar yani eğitim seminerinin planlanmasına ve eğitim içeriğine ilişkin görüşleri pozitif yönlü olanlar arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığı incelenmiştir. Normal dağılım varsayımı sağlandığı için elde edilen yeni değişkenlerin farklılığının testi için homojenlik varsayımının da sağlanması gerekir. Homojenlik testinin sonucunda p-değeri=.115 olduğundan %5 anlamlılık düzeyinde grup varyanslarının homojen olduğu gözlemlenmiştir.

Tablo 16.2. Eğitim elemanlarına ilişkin görüşleri pozitif olanlarla seminerlerin planlanmasına ve eğitim içeriğine ilişkin görüşleri pozitif olanlar arasındaki farklılık

ANOVA

Tablo 16.2. da görüldüğü gibi homojenlik varsayımı sağlandığı için F testi (ANOVA) uygulanmıştır. Uygulanan test sonucu F testine ait p-değeri=.344 bulunmuştur. Bu sonuç doğrultusunda eğitim elemanlarına ilişkin görüşleri pozitif

Kareler toplamı SD Ortalama kareler F p-değeri Gruplar arası ,207 4 ,052 1,129 ,344 Gruplar içi 9,276 202 ,046 Toplam 9,483 206

olanlarla, eğitim seminerinin planlanmasına ve eğitim içeriğine ilişkin görüşleri pozitif olanların arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık var olmadığı %5 anlamlılık düzeyinde söylenebilir.

5.SONUÇLAR ve ÖNERİLER

Bu araştırma, Türkiye Basketbol Federasyonu bünyesinde hakemlik yapan basketbol klasman hakemlerinin eğitim süreçlerinin incelenmesi ve beklenti düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.

Bu amaçla araştırmaya katılan TBF 'ye bağlı 81 ilden 150 klasman hakeminin, hakemlik eğitimi sürecinin verimliliğine ilişkin görüşleri analiz edilmiş, yapılan bu analizler sonucu araştırmanın alt problemlerine ilişkin sonuçlar aşağıda listelenmiştir.

5.1. Sonuç

Aday Hakem Yetiştirme Kurslarının Yeterliliğine İlişkin Görüşler:

Aday hakem yetiştirme kurslarının yeterliliğine ilişkin görüşlerde, klasmanlar arasında eğitimlerin yeterli olduğu yönündeki düşünceler ön plana çıkmıştır. Aynı zamanda A, B ve C klasman hakemlerinin verileri göz önüne alındığında hakemlerin klasmanlarının farklılıkları, aday hakem kurslarının yeterliliğine ilişkin görüşlerinde belirleyici bir etkisi olmadığı gözlenmiştir. Söz konusu çalışmaya katılan hakemlerden 8 FİBA kokartlı hakemin, diğer klasmanlardaki hakemlerin düşüncelerinin aksine, aday hakem yetiştirme kurslarının yetersiz olduğunu düşünmeleri dikkat çekicidir. Aday hakem yetiştirme kurslarının yeterliliğine ilişkin görüşlerde, araştırmaya katılan hakemlerin hakemlik yılları göz önüne alındığında, hakemlik yılları 12 - 14 yıl arasında olan hakemler dışındaki bütün gruplarda, aday hakem yetiştirme kurslarının yeterli olduğu görüşü ortaya çıkmıştır. Aday hakem yetiştirme kurslarının yeterliliğine ilişkin görüşlerde, araştırmaya katılan hakemlerin eğitim düzeyleri göz önüne alındığında, genel olarak aday hakem kurslarının yeterli olduğu görüşü ağır basarken, doktora eğitimi gören hakemlerin yeterliliğe ilişkin görüşlerinin daha düşük olduğu gözlenmiştir.

Aday hakem yetiştirme kurslarının yeterliliğine ilişkin hakem görüşleri olumlu olmasına rağmen uygulanan müfredat ülkemizde sadece kural bilgisi ve hakem mekaniği üzerine kurulu olması bir eksiklik olarak ortaya çıkmaktadır. Kanada'da kural bilgisi ve hakem mekaniği eğitiminin yanında, oyun yönetimi ve saha duruşu başlıkları altında da daha kapsamlı ve 2007 yılından itibaren CABO tarafından belirlenmiş NOCP adı altında bir müfredat programı uygulamaktadır(cabocanada.org, 2013). Kanada da

uygulanan bu program sayesinde eğitim seminerlerinin anlaşılabilirliği ve geliştirilebilirliği ülkemize göre daha yüksektir. Ayrıca Avustralya Basketbol federasyonunun hakem yönetmeliğinde aday hakemliğe başlama yaşını rekreasyonel ligler için 12, seviye 1C hakemleri için 16 olarak belirlemesi(Ekmekçi, 2010), yetiştirilen hakemlerin küçük yaştan itibaren hakemlik eğitimi almaları, ülkemizde hakemliğe başlama yaşının 18 olduğu düşünüldüğünde büyük avantaj sağlamaktadır.

Eğitim Seminerlerinin Eğitim Ortamının Verimliliğine İlişkin Sonuçlar: Eğitim seminerlerinin eğitim ortamının verimliliğinde genel olarak hakemlerin düşünceleri eğitim ortamının yeterli olduğu yönündeyken, hakemlik yılı bakımından 12-14 ve 15-19 yıl grubunda olanlar, FİBA kokartlı olan ve eğitim düzeyi bakımından doktora düzeyinde olan hakemlerin eğitim ortamını diğer hakemlere göre daha az yeterli gördüğü sonucu ortaya çıkmıştır.

Eğitim Seminerlerinin Planlanmasına İlişkin Sonuçlar:

Eğitim seminerlerinin planlanmasının yeterliliğine ilişkin görüşlerde, klasmanlar arasında eğitim seminerlerinin yeterli olduğu düşüncesi ön plana çıkmıştır. Bu sonuca paralel olarak M.H.K. başkanı Metin Şahin 2012 yılında yapılan bir röportajında “ Türkiye Basketbol Federasyonu olarak hakem seminerlerine büyük önem verdiklerini vurgulayarak, bu eğitimlerin sonuçlarını da aldıklarını dile getirmiş, FİBA standartlarında eğitim yapıldığını belirtmiştir(TBF, 2013)". Buna paralel olarak MHK eğitim koordinatörü ve FİBA hakemi Recep ANKARALI'nın 2012 yılında verdiği röportajda kendi başarısı da dahil olmak üzere son yıllarda Türk hakemlerinin başarısının sebebini "Federasyonumuzun hakem eğitimleri için yapmış olduğu çalışmalar, bu noktaya gelmemizdeki en önemli etkenlerden biri oldu(TBF, 2013)" diyerek ortaya koymuştur. Eğitim seminerlerinin planlanmasının yeterliliğine ilişkin görüşlerde, araştırmaya katılan hakemlerin hakemlik yılları göz önüne alındığında, hakemlik yıllarının 12 - 14 yılları arasında olan hakemler dışındaki bütün gruplarda, eğitim seminerinin planlanmasının yeterli olduğu görüşü ortaya çıkmıştır. Eğitim seminerlerinin planlanmasının yeterliliğine ilişkin görüşlerde, araştırmaya katılan