Grup, ertelenmiĢ vergi varlık ve yükümlülüklerini, bilanço kalemlerinin kayıtlı değerleri ile Vergi Usul Kanunu arasındaki farklı değerlendirmelerin sonucunda ortaya çıkan geçici farkların etkilerini dikkate alarak hesaplamaktadır.
Müteakip dönemlerde gerçekleĢecek geçici farklar üzerinden hesaplanan vergi varlıkları ve yükümlülükleri için uygulanan oran %20’dir (31 Aralık 2009:%20).
30 Haziran 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibariyle birikmiĢ geçici farklar ve ertelenmiĢ vergi varlık ve yükümlülüklerinin bilanço tarihleri itibariyle yürürlükteki vergi oranları kullanılarak hesaplamalarının dökümü aĢağıdaki gibidir:
NOT 9 – VERGĠ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERĠ (Devamı)
30 Haziran 2010 ve 2009 tarihlerinde sona eren ara hesap dönemlerine ait net ertelenmiĢ vergi yükümlülüğünün hareket tablosu aĢağıda belirtilmiĢtir:
2010 2009
1 Ocak (24.795) (28.249)
Cari dönem ertelenmiĢ vergi geliri/
(gideri) 4.557
1.013
Yabancı para çevrim farkları 17
Bağlı ortaklık çıkıĢı - (83)
30 Haziran (20.238) (27.302)
Grup bağlı ortaklılığı olan Çimbeton’un, müteakip yıllarda kullanılabilecek taĢınabilir mali zararlarından kaynaklanan 2.224 bin TL (31 Aralık 2009: 2.224 bin TL) tutarındaki ertelenen vergi varlığını gelecekte faydalanılması kuvvetle muhtemel olmadığı için ihtiyatlılık prensibi dahilinde kayıtlarına almamıĢtır. 30 Haziran 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibariyle konsolide finansal tablolara yansıtılmayan ve üzerinden ertelenen vergi varlığı hesaplanmayan mahsup edilebilecek mali zararların en son kullanım yıllarına göre dağılımı aĢağıdaki gibidir:
En son kullanım yılı 30 Haziran 2010 31 Aralık 2009
2013 4.788 4.788
2014 6.330 6.330
11.118 11.118
ġirket’in 1 Ocak - 31 Aralık 2009 dönemi içerisindeki faaliyetlerinden kaynaklanan 38.099 bin TL ve 1 Ocak - 30 Haziran 2010 ara dönemi içerisindeki faaliyetlerinden kaynaklanan 5.297 bin TL tutarındaki gelecek yıllardan mahsup edilecek mali zararlar üzerinden, söz konusu mali zararların ġirket tarafından kullanılmasının kuvvetle muhtemel olmasından ötürü 26.275 bin TL (31 Aralık 2009: 25.215 bin TL) tutarında ertelenmiĢ vergi varlığı hesaplanmıĢ olup üzerinden ertelenen vergi varlığı hesaplanan mahsup edilebilecek mali zararların en son kullanım yıllarına göre dağılımı aĢağıdaki gibidir:
En son kullanım yılı 30 Haziran 2010 31 Aralık 2009
2013 87.977 87.977
2014 38.099 38.099
2015 5.297 -
131.373 126.076
Ayrıca, ÇimentaĢ’ın 2005, 2006, 2007, 2008 ve 2009 yılları muhasebe kayıtları üzerinde Gelirler Kontrolörü tarafından bir vergi incelemesi yürütülmekte olup 30 Haziran 2010 tarihli özet konsolide finansal tablolarının hazırlandığı tarih itibariyle söz konusu inceleme henüz sonuçlanmamıĢtır.
Ġnceleme ile ilgili olarak 16 Ağustos 2010 tarihinde Gelirler Kontrolörlüğünden tutanak teslim alınmıĢ
NOT 10 - ÖZSERMAYE
3.381 bin TL tutarındaki karĢılıklı iĢtirak sermaye düzeltmesi (31 Aralık 2009: 5.466 bin TL), üçüncü taraflardan alınan ve maliyet değeri konsolide finansal tablolara yansıtılan ÇimentaĢ hisse senetlerinden oluĢmaktadır. 30 Haziran 2010 tarihi itibariyle toplam hazine hissesi adedi 520.256’dır (31 Aralık 2009: 936.082 adet). 30 Haziran 2010 tarihinde sona eren altı aylık ara hesap dönemde Grup’un bağlı ortaklıklarından Kars Çimento elinde bulunan ÇimentaĢ hisse senetlerinin 415.826 adedini Ġstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda satmıĢtır.
Grup, 2010 yılı Mart ayı içerisinde elinde bulundurduğu Çimbeton hisselerinin 149.746 adedini 4.748 bin TL karĢılığında Ġstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda satmıĢtır. Bu satıĢ sonucu elde edilen nakitin makul değeri ile ana ortaklık dıĢı paylardaki değiĢim arasındaki fark olan 2.681 bin TL, UMS 27 kapsamında ortaklar ile yapılan iĢlemler olarak özsermaye altında muhasebeleĢtirmiĢtir.
161.553 bin TL tutarındaki hisse senedi ihraç primi (31 Aralık 2009: 161.584 bin TL), hisse senetlerinin ilk satıĢ fiyatı ile nominal değerleri arasındaki farkı temsil eder.
Kanuni defterlerdeki birikmiĢ karlar, aĢağıda belirtilen kanuni yedeklerle ilgili hüküm haricinde dağıtılabilirler: Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk Ticaret Kanunu’na göre birinci tertip yasal yedekler, Ģirketin ödenmiĢ/
çıkarılmıĢ sermayesinin %20’sine ulaĢılıncaya kadar, yasal kayıtlara göre net dönem karından yine yasal kayıtlara göre geçmiĢ yıl zararları düĢülerek bulunan matrahın %5’i olarak ayrılır. Ġkinci tertip yasal yedekler ise ödenmiĢ sermayenin %5’ini aĢan dağıtılan karın %10’udur. Öte yandan, net dağıtılabilir dönem karının tamamının temettü olarak dağıtılmasına karar verilmesi durumunda, sadece
NOT 10 –ÖZSERMAYE (Devamı)
bu durumda sınırlı olmak üzere; ikinci tertip yasal yedek akçe net dağıtılabilir dönem karından ödenmiĢ/ çıkarılmıĢ sermayenin %5’ini aĢan kısım için %9 oranında ayrılır. Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler ödenmiĢ sermayenin %50’sini geçmediği sürece sadece zararları netleĢtirmek için kullanılabilir, bunun dıĢında herhangi bir Ģekilde kullanılması mümkün değildir.
Yukarıda bahsi geçen yasal yedeklerin SPK Finansal Raporlama Standartları uyarınca “Kardan Ayrılan KısıtlanmıĢ Yedekler” içerisinde sınıflandırılması gerekmektedir. Grup’un 30 Haziran 2010 tarihi itibariyle kardan ayrılan kısıtlanmıĢ yedeklerinin nominal tutarı 6.392 bin TL olup özleri itibariyle kısıtlanmamıĢ olan nominal tutarı 9.178 bin TL olan “Olağanüstü Yedekler”, “GeçmiĢ Yıllar Karları”
içerisine sınıflandırmıĢtır.
SPK’nın 1 Ocak 2008 tarihine kadar geçerli olan gereklilikleri uyarınca enflasyona göre düzeltilen ilk finansal tablo denkleĢtirme iĢleminde ortaya çıkan ve “geçmiĢ yıllar zararı”nda izlenen tutarın, SPK’nın kar dağıtımına iliĢkin düzenlemeleri çerçevesinde, enflasyona göre düzeltilmiĢ finansal tablolara göre dağıtılabilecek kar rakamı bulunurken indirim kalemi olarak dikkate alınmaktaydı.
Bununla birlikte, “geçmiĢ yıllar zararı”nda izlenen söz konusu tutar, varsa dönem karı ve dağıtılmamıĢ geçmiĢ yıl karları, kalan zarar miktarının ise sırasıyla olağanüstü yedek akçeler, yasal yedek akçeler, özsermaye kalemlerinin enflasyon muhasebesine göre düzeltilmesinden kaynaklanan sermaye yedeklerinden mahsup edilmesi mümkün bulunmaktaydı.
Yine 1 Ocak 2008 tarihine kadar geçerli olan uygulama uyarınca enflasyona göre düzeltilen ilk finansal tablo düzenlenmesi sonucunda özsermaye kalemlerinden “Sermaye, Emisyon Primi, Yasal Yedekler, Statü Yedekleri, Özel Yedekler ve Olağanüstü Yedek” kalemlerine bilançoda kayıtlı değerleri ile yer verilmekte ve bu hesap kalemlerinin düzeltilmiĢ değerleri toplu halde özsermaye grubu içinde
“özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları” hesabında yer almaktaydı. Tüm özsermaye kalemlerine iliĢkin “özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları” sadece bedelsiz sermaye artırımı veya zarar mahsubunda, olağanüstü yedeklerin kayıtlı değerleri ise, bedelsiz sermaye artırımı; nakit kar dağıtımı ya da zarar mahsubunda kullanılabilmekteydi.
1 Ocak 2008 itibariyle yürürlüğe giren Seri: XI No: 29 sayılı tebliğ ve ona açıklama getiren SPK duyurularına göre “ÖdenmiĢ Sermaye”, “Kardan Ayrılan KısıtlanmıĢ Yedekler” ve “Hisse Senedi Ġhraç Primleri”nin yasal kayıtlardaki tutarları üzerinden gösterilmesi gerekmektedir. Söz konusu tebliğin uygulanması esnasında değerlemelerde çıkan farklılıkların (enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan farklılıklar gibi):
- “ÖdenmiĢ Sermaye”den kaynaklanmaktaysa ve henüz sermayeye ilave edilmemiĢse, “ÖdenmiĢ Sermaye” kaleminden sonra gelmek üzere açılacak “Sermaye Düzeltmesi Farkları” kalemiyle;
- “Kardan Ayrılan KısıtlanmıĢ Yedekler” ve “Hisse Senedi Ġhraç Primleri”’nden kaynaklanmakta ve henüz kar dağıtımı veya sermaye artırımına konu olmamıĢsa “GeçmiĢ Yıllar Kar/ Zararıyla”, iliĢkilendirilmesi gerekmektedir. Diğer özsermaye kalemleri ise SPK Finansal Raporlama Standartları çerçevesinde değerlenen tutarları ile gösterilmektedir.
Sermaye düzeltmesi farklarının sermayeye eklenmek dıĢında bir kullanımı yoktur.
NOT 10 – ÖZSERMAYE (Devamı)
Sermaye Piyasası Kurulu’nun 27 Ocak 2010 tarihli 2/51 sayılı kararı gereğince, halka açık anonim ortaklıkların 2009 yılı faaliyetlerinden elde ettikleri karların dağıtımı esaslarının belirlenmesine iliĢkin olarak payları borsada iĢlem gören anonim ortaklıklar için herhangi bir asgari kar dağıtım zorunluluğu getirilmemiĢ olup, SPK’nın Seri: IV, No: 27 sayılı Tebliğ’inde yer alan esaslar, ortaklıkların esas sözleĢmelerinde bulunan hükümler ve Ģirketler tarafından kamuya açıklanmıĢ olan kar dağıtım politikaları çerçevesinde gerçekleĢtirilmesine karar verilmiĢtir. ġirket Ana SözleĢmesi’nde 1. temettü oranı %50 olarak düzenlenmiĢtir.
Ayrıca, 25 ġubat 2005 tarih 7/242 sayılı SPK kararı uyarınca; SPK düzenlemelerine göre bulunan net dağıtılabilir kar üzerinden SPK’nın asgari kar dağıtım zorunluluğuna iliĢkin düzenlemeleri uyarınca hesaplanan kar dağıtım tutarının, tamamının yasal kayıtlarda yer alan dağıtılabilir kardan karĢılanabilmesi durumunda, bu tutarın tamamı, karĢılanmaması durumunda ise yasal kayıtlarda yer alan net dağıtılabilir karın tamamı dağıtılacaktır. SPK düzenlemelerine göre hazırlanan finansal tablolarda veya yasal kayıtların herhangi birinde dönem zararı olması durumunda ise yapılmayacaktır.
Bu çerçevede, ġirket’in 16 Nisan 2010 tarihinde yapılan Olağan Genel Kurul toplantısında, 2009 yılı faaliyetlerinin zarar ile sonuçlanmıĢ olması nedeniyle ortaklara kar dağıtımı yapılmamasına karar verilmiĢtir.
Sermaye Piyasası Kurulu’nun 27 Ocak 2010 tarihli 2/51 sayılı kararı gereğince, halka açık anonim ortaklıkların 2009 yılı faaliyetlerinden elde ettikleri karların dağıtımı esaslarının belirlenmesine iliĢkin olarak konsolide finansal tablo düzenleme yükümlülüğü bulunan Ģirketlerin, yasal kayıtlarında bulunan kaynaklarından karĢılanabildiği sürece, net dağıtılabilir kar tutarını, SPK’nın Seri: XI, No: 29 sayılı Sermaye Piyasasında Finansal Rapolamaya ĠliĢkin Esaslar Tebliği çerçevesinde hazırlayıp kamuya ilan edecekleri konsolide finansal tablolarında yer alan net dönem karlarını dikkate alarak hesaplamalarına karar verilmiĢtir. Ayrıca söz konusu karar gereğince halka açık anonim ortaklıkların 2009 yılı faaliyetlerinden elde ettikleri karların dağıtım esaslarının belirlenmesine iliĢkin olarak;
- ġirketlerin, yasal kayıtlarında bulunan geçmiĢ yıl zararlarının düĢülmesinden sonra kalan dönem karı ve kar dağıtımına konu edilebilecek diğer kaynakların toplam tutarına, SPK’nın Seri:XI, No:29 Tebliği çerçevesinde hazırlayıp kamuya ilan edecekleri finansal tablo NOTlarında yer verilmesine,
- SPK’nın Seri: IV, No:27 Tebliği’nin 6’ncı maddesinde yer alan temettü dağıtım zamanına iliĢkin sürelerin uygulanmasında;
i. Temettünün tamamı nakden dağıtılacaksa, hesap dönemini izleyen beĢinci ayın sonuna kadar dağıtımının yapılması uygulamasına devam edilmesine,
ii. Temettü pay olarak dağıtılacaksa, bu nedenle ihraç edilecek payların Kurulca kayda alınması için hesap dönemini takip eden beĢinci ay sonuna kadar Kurula baĢvuruda bulunulması ve pay dağıtımının hesap dönemini izleyen altıncı ayın sonuna kadar tamamlanmasına,
iii. (i) ve (ii) alt bentlerindeki seçeneklerin birlikte kullanılması durumunda ise, anılan bentlerde belirtilen iĢlemlerin ayrı ayrı ancak anılan bentlerde yer alan süreler dahilinde yerine getirilmesine, karar verilmiĢtir.