3.5.1. Peabody Resim-Kelime Testi (PRKT)
Asıl formu Ġngilizce (Peabody Picture-Vocabulary Test) olan, Peabody Resim-Kelime Testi, 1959 yılında Dunn tarafından geliĢtirilmiĢ ve Türkiye‟de uyarlanması Katz, Önen, Demir, Uzunkaya ve Uludağ tarafından 1974 yılında yapılmıĢtır.2-12 yaĢ arası çocukların kelime bilgisinin geliĢimini ölçen bu test bir performans testidir ve bireysel olarak uygulanır. Zaman sınırlaması olmayan Peabody Resim-Kelime Testi, ortalama 10-15 dakikada yanıtlanabilmektedir. Testin uygulanabilmesi için özel eğitim gerekmemektedir (Ek 2), (Öner 1997:124).
Peabody Resim-Kelime Testi‟nin materyali, üzerinde her biri 4 resimden oluĢan 100 kart ve deneklerin verdiği cevapların uygulayıcı tarafından kaydedildiği kayıt formudur. Resimler kolaydan zora doğru sıralanmıĢtır. Kayıt formunda çocuğun adı-soyadı, oturduğu yer, test tarihi, doğum tarihi, takvim yaĢı, aldığı puan, alıcı dil yaĢı ve testte bulunan toplam 100 resmin adı sırasıyla belirtilmektedir. Her kart için bir sözcük söylenerek, çocuğun kartın üstünde bulunan dört resimden uygun olanı parmağıyla göstermesi veya uygun resmin altındaki rakamı söylemesi istenir. Peabody Resim-Kelime Testi‟nin kartlarında hayvan, eĢya, doğa parçaları gibi resimler bulunmaktadır. Peabody Resim-
Kelime Testi‟ne, testin uygulanıĢı sırasında arka arkaya gelen 8 soruda 6 yanlıĢ cevap verinceye kadar devam edilir. Çocuğun her doğru cevabı bir puandır. Dolayısıyla, Peabody Resim-Kelime Testi‟nden alınabilecek en düĢük puan 0, en yüksek puan 100 puandır (Öner 1997:124).
Peabody Resim-Kelime Testi‟nin asıl formunun geliĢtirilmesi aĢamasında, resmedilebilecek kelimeler Webster New Collegiate Dictionary adlı sözlükten seçilmiĢ, her yaĢ seviyesindeki çocukların büyük bir yüzdesinin baĢarılı olduğu kelimeler kolaydan zora doğru sıralanarak teste dahil edilmiĢtir. Testin paralel-form güvenirliği Dunn tarafından yapılmıĢtır. 2-6 ile 0-18 yaĢları arasında 4012 çocuğa testin A ve B formları uygulanmıĢ ve elde edilen ham puanlar üzerinden hesaplanan güvenirlik katsayıları, .64 ve .84 arasında bulunmuĢtur. Her yaĢ için ayrı ayrı olmak üzere hesaplanan ölçmenin standart hatası 6.00 ile 8.61 zeka bölümü puanı arasında bulunmuĢtur. Peabody Resim- Kelime Testi‟nin ölçüt-bağımlı geçerliği Stanford-Binet Zeka Testi ve Wechsler Çocuklar Ġçin Zeka Ölçeği ile test edilmiĢtir. Peabody Resim-Kelime Testi‟nin Stanford-Binet Zeka Testi ile arasındaki korelatif iliĢki .82 ile .86; Wechsler Çocuklar Ġçin Zeka Ölçeği ile arasındaki korelatif iliĢki ise .41 ile .74 arasında bulunmuĢtur (Öner 1997:124).
Peabody Resim-Kelime Testi‟nin Türkçe‟ye çevirisi; anadili Türkçe olan 4, anadili Ġngilizce olan 1 ve her iki dili de iyi düzeyde bilen 2 olmak üzere toplam 7 kiĢi tarafından Ġngilizce-Türkçe sözlük kullanılarak yapılmıĢtır. Daha sonra test bir grup çocuğa uygulanmıĢ; Türk kültürüne uymayan kelimeler ve resimler değiĢtirilmiĢtir. Testin yapı geçerliğini bulmak için 21 kız ve 21 erkeğin puanları t testi ile karĢılaĢtırılmıĢtır. Anlamlı cinsiyet farkı ortaya çıkmamıĢtır ve .01 düzeyinde Ģehir çocuklarının lehine anlamlı farklılıklar bulunmuĢtur (Öner 1997:124).
3.5.1.1. Peabody resim-kelime testi’nin uygulanması
Peabody Resim-Kelime Testi (PRKT), hem deney hem de kontrol grubunda olan babaların çocuklarına Baba Dil Destek Programı baĢlatılmadan önce uygulanmıĢtır. Ġlk ölçüm 19 Nisan-22 Nisan 2012 tarihleri arasında çocukların evlerine gidilerek yapılmıĢtır. Ölçüm yapılmadan önce araĢtırmacı,
çocuğun yanında aile ile kısaca sohbet etmiĢ ve çocuğun araĢtırmacıya güven duymasına çalıĢılmıĢtır. AraĢtırmacı ayrıca çocukla eğlenceli bir oyun oynayacaklarını ve oyunu tamamlarsa getirdiği hediyeyi çocuğa vereceğini söylemiĢtir. Bu Ģekilde deney ve kontrol grubu babaların çocuklarına PRKT öntest olarak uygulanmıĢtır. Testin uygulanmasında sessiz bir ortam sağlanmıĢ bazı durumlarda aile çocukla aynı odada ancak ölçüm yapılan alanın uzağında bulunmuĢlardır.
Ġlk ölçümlerin tamamlanmasının ardından 27 Nisan 2012‟de deney grubu babalarla BADĠDEP baĢlatılmıĢtır. Her hafta Cuma akĢamları yapılan 8 oturum sonunda program 15 Haziran 2012‟de nihayet bulmuĢtur.
BADĠDEP‟in tamamlanmasının ardından 18 Haziran-22 Haziran 2012 tarihleri arasında deney ve kontrol grubu babaların çocuklarına PRKT sontest olarak uygulanmıĢ, çocuklara ve ailelere teĢekkür edilerek çalıĢmanın veri toplama iĢlemi bitirilmiĢtir.
3.5.2. Baba Dil Destek Programı Değerlendirme Formu
BADĠDEP‟e katılan babaların program ve program yöneticisi hakkındaki görüĢlerini belirlemek amacıyla araĢtırmacı tarafından literatür taranarak geliĢtirilmiĢtir (Öğüt, 1998; Aydın, 2003; Kocayörük, 2007). Dörtlü likert tipte hazırlanan formda Programın; Ġçerik/Konular, Yazılı Materyaller, Görsel Materyaller, Uygulamalı Etkinlikler ve TartıĢmalar alt bölümleri için (1) “Zayıf”, (2) “Orta)”, (3) “Ġyi” ve (4) “Çok iyi” olarak puanlanması gerekmektedir. Program yöneticisine yönelik olarak da; ĠletiĢim Becerileri, Bilgi Aktarımı, Konu Alanı Hâkimiyeti ve TartıĢmaları Yönetme Yeteneği soruları için (1) “Zayıf”, (2) “Orta)”, (3) “Ġyi” ve (4) “Çok iyi” olarak puanlanması gerekmektedir (Ek 3).
3.5.2.1. Baba dil destek programı değerlendirme formu’nun uygulanması
Baba Dil Destek Programı Değerlendirme Formu deney grubu babalara BADĠDEP‟in sona erdiği 15 Haziran 2012 günü ve tek oturumda tamamlanmıĢtır. AraĢtırmacı gerekli açıklamaları yaptıktan sonra babaları etki altında kalmaları ihtimalini düĢünerek 15 dakika yalnız bırakmıĢ ve babalardan
birinden kâğıtları topladıktan sonra bir zarfa koymasını ve kendisine haber vermesini rica etmiĢtir.
3.5.3. KiĢisel Bilgi Formu
KiĢisel Bilgi Formu araĢtırmaya katılan babaların ve çocukların kiĢisel bazı bilgilerini belirlemek amacıyla araĢtırmacı tarafından belirlenen ve A ve B formu olmak üzere iki sayfadan oluĢan bir belgedir. A formunda babanın yaĢı, mesleği, eğitim düzeyi, çocuğunun/çocuklarının yaĢı ve çocuklarının cinsiyetine iliĢkin sorular bulunmakta, B formunda ise babanın adı, soyadı, telefon numarası ve adresini yazacağı Ģablon yer almaktadır(Ek 4).
3.5.3.1. KiĢisel bilgi formu’nun uygulanması
KiĢisel Bilgi Formu, Ġlçede babalara yönelik olarak eğitim verileceği ile ilgili duyuruya cevap veren babalar tarafından 2 Nisan-15 Nisan 2012 tarihleri arasında doldurulmuĢtur. 52 babadan alınan KiĢiselBilgi Formu araĢtırmacı tarafından B formuna bakılmadan incelenmiĢ ve daha önce bahsedildiği gibi 10 baba çocuklarının yaĢı 48 aydan fazla olduğu için çalıĢmaya dahil edilmemiĢtir.