Uzlaşma

UzlaĢma stratejisinde çatıĢan taraflar hem kendilerine hem de karĢı tarafa orta derecede ilgi gösterme eğilimindedir. Bu strateji, verme-alma veya paylaĢma gibi ifadelerle daha iyi açıklanabilir. Zira her iki taraf da uzlaĢma stratejisinin kullanılması durumunda karĢılıklı kabul edilebilir kararlar elde edebilmek uğruna bazı Ģeylerden vazgeçmek durumunda kalmaktadır (Rahim, 1992:30)

UzlaĢma yöntemi, asıl çatismalarin, tarafların hepsinin gerginliğinin artmıĢ olduğu bir dönemde ortaya çiktigini ve eğer bu gerginliğin yatıĢması beklenirse tarafların bir araya geleceği yöntemler bulunabileceğini öne sürer. UzlaĢma yönteminin esası farklılıkların paylaĢimıdır, etkin bir kullanımı vardır. Tarafların kendi talep ve amaçlarından karĢilıklı özveride bulunmalarını öngörür. Böyle bir tutumda hangi tarafın ne kadar taviz vereceği, tarafların nispi güçlerine bağlıdır (ġendur,2006: 49).

İLGİLİ ARAŞTIRMALAR

Bu bölümde, yurt içinde ve diğer ülkelerde yapılmıĢ bazı araĢtırmalara değinilmiĢtir.

1. Yurt İçinde Yapılan Araştırmalar

Aydın (1984), “Örgütlerde ÇatıĢma Nedenleri ve Çözüm Yolları” isimli araĢtırmasında; örgütlerde görevli personel arasında sosyal, ekonomik ve psikolojik doygunluk açısından farklılık, görev ve yetkilerdeki belirsizlik ve emirler arasındaki tutarsızlık durumlarını ele almıĢtır. AraĢtırma, Milli Eğitim Bakanlığı’nın merkez teĢkilatında görev yapan genel müdür ve yardımcıları, daire baĢkanı ve yardımcıları, Ģube müdürü ve yardımcılarından oluĢan 372 yönetici üzerinde yapılmıĢtır. AraĢtırmada bilgi toplama aracı olarak, araĢtırmacı tarafından hazırlanan anket kullanılmıĢtır.

AraĢtırma sonuçları Ģöyle özetlenebilir:

1. Makamların tatmin etme derecesi ile hiyerarĢik düzeyleri arasında anlamlı iliĢkiler olduğu sonucuna ulaĢilmıĢtır. Üst düzey yöneticileri, bulundukları makamları “görevsel doyum” açısından alt düzey yöneticilere oranla daha çok tatmin edici bulmaktadır.

2. Yöneticilerin, verilen emirler arasında tutarsızlıklar olduğu kanısına sahip oldukları bulunmuĢtur. Bu tutarsızlıklara neden olarak da yasa ve kuralların belirsizliğini, iletiĢim sisteminin bozukluğunu, çesitli baskıları, yönetim biliminin temel ilkelerinin bilinmemesini ve iĢlerin yürütülmesinde “tarafsızlık” ilkesine uyulmadığını göstermiĢlerdir.

Bu görev ve yetki belirsizliğinin üst düzey yöneticilerde daha da fazla olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır.

GümüĢeli (1994), “ Ġzmir Ġli Ortaöğretim Okulları Yöneticilerinin ÇatıĢmayı Yönetme Biçimleri” konulu araĢtırmasında, öğretmen algılarına göre okul müdürleri ile öğretmenler arasında çikan çatıĢmaları ve bu çatıĢmaları yönetme biçimlerini belirlemeyi amaçlamıĢtır. AraĢtırma verileri, Rahim tarafından geliĢtirilen “Rahim Örgütsel ÇatıĢma Anketi” kullanılarak 87 okul müdürü ve 249 öğretmenden oluĢan 336 kiĢilik bir denek grubuna uygulanması yoluyla elde edilmiĢtir. AraĢtırma sonuçlarından bazıları Ģunlardır:

1. Okul müdürleri, çatıĢma yönetimi stillerinden, tümleĢtirme stilini her zaman; ödün verme ve kaçınma stillerini ara sıra; hükmetme stilini az; uzlaĢma stilini ise çoğunlukla kullandıklarını algılamıĢlardır.

2. Öğretmenler, kendileri ile aralarında çıkan çatıĢmaları yönetmede okul müdürlerinin tümleĢtirme ve uzlaĢma stillerini çoğunlukla; ödün verme ve kaçınma stillerini ara sıra; hükmetme stilini ise az derecede kullandıklarını algılamıĢlardır.

3. Okul türü, çevresi, büyüklüğü, mezun olunan okul, cinsiyet, yaĢ, meslek kıdemi, okuldaki kıdem gibi değiĢkenler, müdürlerin kullandıkları çatıĢma yönetim stili derecelerine iliĢkin algılarında anlamlı bir farklılık yaratmamıĢtır. Buna karĢin yönetim konusunda düzenlenen hizmet içi eğitim kurslarına katılma sayısı değiĢkenine gore yapılan gruplandırmada, müdürlerin hükmetme stilini kullanma derecelerine iliĢkin algıları arasında anlamlı farklılıklar ortaya çıkmıĢtır. Buna göre, müdürler yönetim konusunda düzenlenen hizmet içi eğitimlere katılma sayısındaki artıĢa zıt olarak hükmetme stilinin kullanılmasında bir azalma olduğunu algılamıĢlardır.

4. Öğretmenlerin çatıĢma yönetimi stillerinin kullanılmasına iliĢkin algılarında, demografik değiĢkenlere göre bir değiĢme söz konusu olmamıĢtır.

Korkmaz (1994), “Örgütlerde ÇatıĢma ve Nedenleri” konulu araĢtırmasında, genel liselerde görev yapan yönetici ve öğretmenler arasında; politik uygulama ve tutumların, bürokratik niteliklerin, mesleki nitelik ve kiĢilik değerlerinin bireysel davranıĢ etkenlerinin ve iletiĢim bozukluklarının çatıĢma nedenleri olup olmadığını ve bunları birer neden olarak algılama üzerinde cinsiyetin, görev türünün, mesleki kıdemin ve öğrenim durumunun etkilerini ortaya çıkarmayı amaçlayan bir çalıĢma yapmıĢtır. AraĢtırmanın örneklemini Ankara ili merkez ilçelerdeki genel liselerde görev yapan 60 yönetici ve 285 öğretmen oluĢturmaktadır. AraĢtırmada bilgi toplama aracı olarak araĢtırmacı tarafından geliĢtirilen anket kullanılmıĢtır. Anket beĢ ayrı bağımlı değiĢkenden meydana gelmiĢtir. Bağımlı değiĢkenler politik uygulama ve tutumlar, bürokratik nitelikler, mesleki nitelik ve kiĢilik değerleri, bireysel davranıĢ etkenleri ve iletiĢim bozukluklarından oluĢmuĢtur. Yapılan araĢtırmadan aĢağıdaki sonuçlar elde edilmiĢtir.

1. Genel liselerde görev yapan yönetici ve öğretmenler, kendilerinin sahip olacağı politik uygulama ve tutumların, bürokratik niteliklerin, mesleki nitelik ve kiĢilik değerlerinin, bireysel davranıĢ etkenlerinin ve iletiĢim bozukluklarının okullarında çatıĢma yaratan sebepler olabileceği görüĢündedirler.

2. Deneklerin demografik değiĢkenlerinden görev türü ve cinsiyet çatıĢmaya sebep olan durumlar üzerinde etkili bir faktör iken, mesleki kıdem ve öğrenim durumunun bu konular üzerinde etkili bir faktör olmadığı ortaya çikmıĢtır.

Kara (1995), “Orta Dereceli Okullarda Görevli Okul Yöneticilerinin Örgütsel ÇatıĢmaya ĠliĢkin GörüĢlerinin Değerlendirilmesi” isimli araĢtırmasında, orta dereceli okullarda görevli okul yöneticilerinin, okullarda çatıĢmaya neden olan faktörler konusundaki görüĢleri ortaya çikarmayı amaçlamıĢtır. AraĢtırma örneklemi, Diyarbakır BüyükĢehir Belediyesi sınırları içerisinde bulunan bütün orta dereceli

okullarda görev yapan 122 yöneticiden oluĢmaktadır. AraĢtırmada veri toplama aracı olarak araĢtırmacı tarafından geliĢtirilen anket uygulanmıĢtır. AraĢtırmanın önemli sonuçları Ģunlardır:

1. Yöneticiler, örgütsel çatıĢmaların okula getireceği en önemli zararların neler olduğu konusunda; öğretmenin genel ve ders veriminin düĢmesi, okulun kalite ve veriminin düĢmesi, okuldaki birlik ve beraberliğin zedelenmesi, toplumsal olaylara zemin olması ve öğrencilerin çevredeki zararlı örgütlere kaymasına neden olabileceğini düĢünmektedirler.

2. Yöneticiler, örgütsel çatıĢmaların okula getireceği en önemli yararların neler olduğu konusunda; öğretmenlerin birbirlerine karĢi sabırgöstermelerini sağlayarak demokratik yaĢam biçimlerini geliĢtirmesi, kurul toplantılarında farklı düĢüncelerin ortaya çıkması ve yönetimin bundan faydalanması, yönetici ve öğretmenlerin kendi hatalarını görmeleri, çatıĢmalara çözüm bulunması halinde yöneticilere olan güvenin artması ve problemlerin yöneticiler tarafından zamanında fark edilerek çözüm yollarının aranmasını belirtmektedirler.

3. Okul yöneticileri; belirsiz iĢ bölümü, kaynakların sınırlılığı, iletiĢim yerersizliği ve iĢin yapısının belirlenmemesini önemli çatıĢma kaynakları olarak algılamaktadırlar.

4. Okul yöneticileri bireylerin farklı ödüllendirilmelerini, farklı kiĢisel özelliklerini ve olanakların ortak kullanımını da “az” çatıĢma kaynağı olarak algılamaktadırlar.

5. Okul yöneticileri çatıĢmaların çözümünde, problem çözme ve yetki kullanma yöntemlerini benimsemektedir.

6. Okul yöneticileri çatıĢmaların çözümünde, oylama yöntemini az kullandıklarını ifade etmiĢlerdir.

7. Okul yöneticileri çatıĢmaların çözümünde; kaçınma, yatıĢtırma, üçüncü tarafın hakemliği, uzlaĢma ve kayıtsız kalma yöntemlerini hiç kullanmadıklarını belirtmiĢlerdir.

Aydın (1996), “Organizasyonlarda KarĢilaĢilan ÇatıĢmalar ve Yönetilmesine Amaçlara ve Sonuçlara Göre Yönetim Sisteminin Katkısı ve Fonksiyonu” konulu araĢtırmasında, (1) yöneticilerin organizasyonlar da ne gibi çatıĢmalarla karĢilaĢabileceklerini ve bunların yönetilmesinde hangi çözüm tekniklerini kullanma eğiliminde olduklarını ortaya çikarmak, (2) amaçlara ve sonuçlara göre yönetim sistemi ve yönetime katılmanın bu konudaki rolü ve fonksiyonunun ne olabileceğini tespit etmeyi amaçlamıĢtır. AraĢtırma, Türkiye Kalkınma Bankası Anonim ġirketi’nde çalıĢan 25 personele anket uygulanarak yapılmıĢtır. Veri aracı olarak kullanılan anket araĢtırmacı tarafından hazırlanmıĢtır. AraĢtırmanın önemli sonuçları Ģunlardır:

1. ÇalıĢanların tamamı, yönetime katılmanın çalisanları mutlu edeceğini ve iĢlerini hoĢlanarak yapmalarına katkı sağlayacağını düĢünmektedirler.

2. ÇalıĢanların %92’si çatıĢmanın kaçınılmaz olduğunu, yeniliğe ve değiĢime ivme kazandıracağını düĢünmektedirler.

3. Yöneticilerin iĢ görenlere güvenmesi, iĢletmede olup bitenlerden haberdar olması, iĢ görenlere kararlara katılma olanağı vermesi ve çalıĢanların düĢüncelerine önem vermesi çatıĢma ile ilgili sorunları önleyerek niteliğini değiĢtirmiĢtir.

4. ÇalıĢanların büyük bir kısmı, çatıĢma ve yabancılaĢmanın yönetime katılma ile önleneceği algısına sahiptirler.

Özel (1996), “Kamu Örgütlerinde ÇatıĢma ve Verimliliğe Etkisi” adlı araĢtırmasında; kamu örgütlerinde iĢ görenler arasındaki çatıĢmaların nedenlerini ve bu çatıĢmaların örgütsel verimliliğe etkisini incelemiĢtir. AraĢtırmanın örneklemini, Niğde Ġl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Defterdarlığı’nda görev yapan toplam 96 kamu görevlisi oluĢturmuĢtur. AraĢtırmacı tarafından hazırlanan anketten elde edilen verilere göre araĢtırmanın önemli sonuçları Ģunlardır:

1. Her iki kamu örgütünde basit düzeyde çatıĢmalar ortaya çıkmaktadır. 2. Her iki kamu örgütünde personel iliĢkileri genel anlamda iyi düzeydedir.

3. Birinci derecede öne çıkan ilk dört çatıĢma nedeni Ģunlardır: Ücret farklılıkları, ilerleme olanaklarının sınırlılığı, iĢ bölümü (iĢlerin birbirlerine bağlı olarak yürütülmesi) ve iletiĢim sisteminin bozukluğu veya denetim biçimi.

4. Bu iki kamu örgütünde çatıĢmanın rekabete yol açacağı, rekabetin de verimliliğe olumlu katkı sağlayacağı görüĢü kabul edilmemiĢtir.

5. Kamu örgütlerinde çatıĢmanın rekabete, değiĢime ve yeniliğe yol açmaması dolayısıyla çatıĢmanın verimliliğe olumlu etkisi bulunmadığı görüĢü ileri sürülmüĢtür.

Yiğit (1996), “ Ġlköğretim Okullarında Yönetmenlerle Öğretmenler Arasında Örgütsel ÇatıĢma Kaynakları” adlı araĢtırmasında, ilköğretim okullarında yönetici ve öğretmenlerin hangi nedenlerle çatıĢmaya düĢtüklerini ve ne düzeyde uzlaĢtıklarını belirlemeyi amaçlamıĢtır. AraĢtırmanın örneklemi, Ankara il merkezinde yer alan 40 ilköğretim okulunda görev yapan 312 öğretmen ve 105 yöneticiden oluĢmaktadır. AraĢtırma verilerinin elde edilmesinde

araĢtırmacı tarafından geliĢtirilen anket kullanılmıĢtır. AraĢtırma sonuçlarından bazıları Ģunlardır:

1. Okul yöneticileriyle öğretmenler arasında, okul temizlik iĢleri konusunda orta düzeyde çatıĢma olmuĢtur.

2. Okul yöneticileriyle öğretmenler arasında, eğitim araç-gereç yetersizliği, okul kütüphanesinin yetersizliği, boĢ geçen derslerin doldurulması, rehberlik hizmetleri, lavaboların yetersizliği, çevrenin korunması, öğrenme güçlüğü olan öğrenciler, araç gereç donanımı satın alma, tuvaletlerin yetersizliği, dersliklerin yetersizliği, öğretmenlere soruĢturma açılması ve dersliklerin

donatılması konularında az düzeyde çatıĢma bulunmuĢtur.

3. Okul yöneticileriyle öğretmenler arasında; harcamalardaki dengesizlikler, sicil ve özlük iĢleri, hizmet içi eğitime öğretmen seçimi, mazeret izni, öğrenci sağlık iĢleri, ısıtma, koridorun darlığı, derslik seçimi, öğrenci beslenmesi ve derslik boyası konularında çok az düzeyde çatıĢma bulunmuĢtur.

4. Okul yöneticileriyle öğretmenler arasında; ısıtma, dersliğin boyası, koridorun darlığı, dersliğin donatılması, öğrenci beslenmesi, öğrenci sağlık iĢleri, mazeret izni, derslik seçimi, çevrenin korunması, okul kütüphanesinin yetersizliği, oyun alanı yetersizliği, dersliğin yetersizliği, rehberlik hizmetleri, okulun temizlik iĢleri, tuvaletlerin yetersizliği, iĢlik ve dersliğin temizlik iĢleri, boĢ geçen derslerin doldurulması, lavaboların yetersizliği, okuldaki harcamaların yetersizliği, araç-gereç donanımının satın alımı, öğretmenlerin sicil ve özlük iĢlerinin yapılması, öğretmene soruĢturma açılması, okuldaki harcamaların dengesiz olması, öğrenme güçlügü olan öğrenciler, araç-gereç yetersizliği, laboratuvar yetersizliği ve hizmet içi eğitime öğretmen seçimi konularında orta düzeyde uzlaĢma sağlandığı bulunmuĢtur.

Demirbolat (1997), “Ġlköğretim Okullarında Örgütsel ÇatıĢmaya Neden Olabilecek Durumların ÇatıĢma Yaratma Dereceleri Hakkında Yönetici ve Öğretmen GörüĢleri” isimliaraĢtırmasında, ilköğretim okullarında okulyöneticileri ile öğretmenler, öğretmenlerle öğretmenler arasında örgütsel çatıĢmaya neden olabilecek durumların, çatıĢma yaratma derecesini belirlemeyi amaçlamıĢtır. AraĢtırmanın örneklemi, Ankara ili merkez ilçeleri belediye sınırları içerisinde bulunan ilköğretim okullarında görevli 169 yönetici ve 1317 öğretmenden oluĢmaktadır. AraĢtırmada veri aracı olarak, araĢtırmacı tarafından geliĢtirilen anket kullanılmıĢtır. Yapılan araĢtırmadan aĢağıdaki sonuçlar elde edilmiĢtir:

1. Yöneticiler ve öğretmenler arasında örgütsel çatıĢma yaratan durumlar, yönetim süreçleri boyutunda denetleme ve değerlendirme, karara katılma, yönetici ve öğretmenlerin görev ve sorumluluklarını ihmal etmeleri ve iletiĢim konuları ile ilgilidir.

2. Yöneticiler ve öğretmenler arasında örgütsel çatisma yaratan durumlar, insan iliĢkileri boyutunda saygı, dedikodu, önyargı, bazı kiĢi ya da gruplarla farklı iliĢki, öğretmenlerin yöneticiye karĢi gruplaĢma eğilimleri, karĢilıklı güven eksikliği, yöneticinin politik görüĢ ve tutumunu iliĢkilere yansıtması ile ilgilidir.

3. Öğretmenler arasında çatıĢma yaratan durumlar, dedikodu, politik görüĢ ve düĢüncelerin yansıtılması, kademeler arası görev dağılımının dengeli olmaması, kademeler arasında eğitim ve öğretim anlayıĢı ile ilgili karĢilıklı suçlamalar, ikinci kademede görev alan öğretmenlerin konumlarını farklı algılamaları ve ayrı öğretmen odalarının kullanımı konularını kapsamaktadır.

4. ÇatıĢma yaratan durumların çatıĢma yaratma dereceleri ile cinsiyet değiĢkeni arasındaki iliĢkiler anlamlıdır. Aynı durumlar karĢısında çatıĢma yaĢandığını ifade eden kadınların oranları erkeklerin oranlarından daha yüksektir.

5. ÇatıĢma yaratan durumların çatıĢma yaratma dereceleri ile kıdem değiĢkeni arasındaki iliĢkiler anlamlıdır. Durumlar karĢısında çatıĢma yaĢandığını en yüksek yüzde oranıyla ifade eden grup, mesleğin ilk 5 yılında olan öğretmenler tarafından oluĢturulmaktadır. ÇatıĢma yaratan durumlar karĢısında çatıĢma yaĢandığını en düĢük yüzde oranıyla ifade eden grup ise kıdemi 11–15 yıl arasında olan öğretmenlerden oluĢmaktadır.

Özmen (1997), “Fırat ve Ġnönü Üniversitelerinde Örgütsel ÇatıĢmalar ve ÇatıĢma Yönetimi YaklaĢımları” isimli araĢtırmasında Fırat ve Ġnönü Üniversitelerinde, akademik personelin yaĢadığı örgütsel çatıĢmalar ve bunların yoğunluk düzeyi ile bu çatıĢmaların yönetimiyle ilgili olarak baĢvurulan yaklaĢimların düzeylerini tespit etmeyi amaçlamıĢtır. AraĢtırma örneklemini, Fırat ve Ġnönü Üniversiteleri’nde görev yapan 548 akademik personel oluĢturmaktadır. Veri aracı olarak “Rahim Örgütsel ÇatıĢma Envanterleri I ve II” kullanılmıĢtır. AraĢtırmada elde edilen sonuçlar Ģunlardır:

1. ÇatıĢmalar genellikle orta düzeyde gerçekleĢmektedir.

2. ÇatıĢmaları yönetmede sırasıyla; tümlestirme, uzlaĢma, ödün verme, kaçınma ve hükmetme stratejileri kullanılmaktadır.

Ural (1997), “Ġlköğretim Okulu Yöneticilerinin Öğretmenlerle Aralarındaki ÇatıĢmaları Yönetme Yöntemleri” konulu araĢtırmasında, ilköğretim okullarında görev

yapan yöneticilerin, öğretmenler ile aralarındaki çatıĢmaları yönetmede, problem çözme, kaçınma, ödün verme, uzlaĢma ve hükmetme yöntemlerini kullanma derecelerini ortaya çikarmayı amaçlamıĢtır. AraĢtırmanın örneklemi, 61 yönetici ve 244 I. ve II. kademe öğretmeninden oluĢmuĢtur. AraĢtırmaya iliĢkin bilgiler araĢtırmacı tarafından geliĢtirilen anket kullanılarak elde edilmiĢtir. Yapılan araĢtırmadan aĢağıdaki sonuçlar elde edilmiĢtir:

1. Ġlköğretim okullarında yöneticilerle öğretmenler arasındaki çatıĢmaların yönetilmesinde kullanılan yöntemler her üç denek grubu tarafından da; problem çözme, uzlaĢma, kaçınma, ödün verme ve hükmetme Ģeklinde sıralanmıĢtır.

2. Ġlköğretim okulu yöneticileri, öğretmenlerle aralarındaki çatıĢmaları yönetmede; problem çözme ve uzlaĢma yöntemlerini her zaman, kaçınma yöntemini genellikle, ödün verme yöntemini ara sıra kullandıklarını, hükmetme yöntemini ise hiçbir zaman kullanmadıklarını belirtmiĢlerdir. 3. Birinci kademe öğretmenleri, yöneticilerinin çatıĢmaları yönetmede

problem çözme yöntemini her zaman, kaçınma, ödün verme ve uzlaĢma yöntemlerini genellikle, hükmetme yöntemini ise ara sıra kullandıkları görüĢündedirler.

4. Ġkinci kademe öğretmenleri ise yöneticilerinin çatıĢmaları yönetmede problem çözme, kaçınma ve uzlaĢma yöntemlerini genellikle, ödün verme ve hükmetme yöntemlerini ise ara sıra kullandıkları görüĢündedirler.

5. Ġlköğretim okulu yöneticilerinin çatıĢmaları yönetmede, kaçınma, ödün verme ve hükmetme yöntemlerini kullanmalarına iliĢkin yönetici, birinci ve ikinci kademe öğretmenlerinin görüĢleri arasında fark bulunmazken, problem çözme ve uzlaĢma yöntemlerinin kullanılmasına iliĢkin yönetici görüĢleri ile birinci ve ikinci kademe öğretmenlerinin görüĢleri arasında anlamlı fark bulunmuĢtur. Yöneticilerin, problem çözme ve uzlaĢma yöntemlerine iliĢkin davranıĢlarını öğretmenlerden daha olumlu algılama eğiliminde oldukları belirlenmiĢtir.

Akın (1998), “ ĠĢletmelerde ÇatıĢma Yönetiminde ĠletiĢimin Yeri ve Önemi” konulu araĢtırmasında büyük ölçekli bir firmada çalisanlar arasındaki çatıĢmanın yoğunluğu ve bu çatıĢmalarda iletiĢimin rolünü ve önemini belirlemeyi amaçlamıĢtır. AraĢtırma örneklemi, Kayseri’de tekstil sektöründe faaliyet gösteren büyük ölçekli bir firmanın yönetim ve üretim bölümünde çalisan 64 denekten oluĢmaktadır. AraĢtırmacı tarafından hazırlanan anketten elde edilen verilere göre araĢtırmanın önemli sonuçları Ģunlardır:

1. ÇalıĢanların % 73’ünün iĢ arkadaĢları ile çatıĢma içinde oldukları, bunun en önemli nedeni olarak da %60 oranında yetki ve sorumluluğun açıkça belli olmadığı belirlenmiĢtir.

2. Örgüt içi iletiĢimde emir verme, uyarma ve yönlendirme mesajlarının olumlu nitelikteki mesajlardan daha sık kullanıldığı belirlenmiĢtir.

3. Örgüt iklimini sıcak bulanların çatıĢmayı düĢük düzeyde yaĢadıkları bulunmuĢtur.

4. Emir alma sıklığı, gerilim, görüĢlere önem verilmemesi, ihtiyaç duyulan konularda ve örgütsel değiĢimde yeterince bilgilendirilmemek gibi durumlar

Erdim (1998), “ ĠĢletmelerde ÇatıĢma Yönetimi ve Bir Uygulama” konulu araĢtırmasında, çatıĢma kavramının nasıl algılandığı, çatıriĢmanın nedenleri, çatıĢmanın iĢ üzerindeki etkileri ile çatıĢmanın çalıĢanların sağlığı üzerindeki etkilerini ortaya koymayı amaçlamıĢtır. AraĢtırma, Çanakkale iline bağlı Yenice Belediyesi’nde çalıĢan 23 kiĢi üzerinde yapılmıĢtır. AraĢtırmanın önemli sonuçları Ģunlardır:

1. ÇalıĢanlar, iĢ hayatında çatıĢmadan uzak bir ortamın olacağına inanmamaktadır. 2. ÇalıĢanlar, çatıĢmalar nedeniyle birçok sağlık sorunlarıyla karĢilaĢmaktadır.

Bunlar sırasıyla baĢ ağrısı, gastrit, hipertansiyon, uyku düzensizlikleri ve yüksek tansiyondur.

3. ÇatıĢmanın en önemli nedenlerinin iĢ yükünün fazlalığı, siyasal baskı ve uzun ve yorucu çalıĢma saatleri olduğu belirlenmiĢtir.

Kaya (1998), “Ġlköğretim Okulu Yöneticilerinin Öğretmenlerle Aralarında Çikan ÇatıĢmaları Yönetme Biçimleri” isimli araĢtırmasında Batman ili ilköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenlerle aralarında çıkan çatıĢmaları yönetme biçimlerini belirlemeyi amaçlamıĢtır. AraĢtırma örneklemini 1996–1997 öğretim yılında Batman ili ilköğretim okullarında çalıĢan 20 okul müdürü ve 656 öğretmen oluĢturmaktadır. AraĢtırmada veri toplama aracı olarak, “Rahim Örgütsel ÇatıĢma Ölçeği II” kullanılmıĢtır. Yapılan araĢtırmadan aĢağıdaki sonuçlar elde edilmiĢtir:

1. Okul yöneticilerinin tümleĢtirme yaklaĢimını kullanmalarına iliĢkin yöneticilerin “her zaman” seçeneğini, öğretmenlerin ise “ara sıra” seçeneğini belirttikleri ve bu konuda farklı görüĢte oldukları görülmektedir.

2. Okul yöneticilerinin ödün verme, hükmetme ve kaçınma yaklaĢimlarını kullanmalarına iliĢkin yönetici ve öğretmenlerin “ara sıra” seçeneğini belirttikleri ve bu konuda aynı

görüĢte oldukları görülmektedir.

3. Okul yöneticilerinin uzlaĢma yaklaĢimını kullanmalarına iliĢkin yöneticilerin “çoğunlukla” seçeneğini, öğretmenlerin ise “ara sıra” seçeneğini belirttikleri ve bu konuda farklı görüĢte oldukları görülmektedir.

ÇalıĢkan (1999), “Ġzmir’de Ortaöğretim Okullarının ve Yöneticilerinin Özellikleri ile Örgütsel ÇatıĢma Düzeyleri” isimli araĢtırmasında ilköğretim okullarında algılanan örgütsel çatıĢmaların düzeylerini ve bu düzeylerin ilköğretim okullarının özelliklerine ve yöneticiler ile öğretmelerin bireysel ve mesleki özelliklerine göre değiĢip değiĢmediğini belirlemeyi amaçlamıĢtır. AraĢtırma, Ġzmir ilinde 56 ilköğretim okulunda görev yapan 688 öğretmen ve 56 yönetici üzerinde gerçekleĢtirilmiĢtir. AraĢtırmada veri toplama aracı olarak araĢtırmacı tarafından geliĢtirilen “Ġlköğretim Okullarının Özellikleri ile Yöneticilerin Bireysel ve Mesleki Özellikleri Anketi” ile Demirbolat (1997) tarafından geliĢtirilen “Örgütsel