Uzaktan Eğitimin Tarihsel GeliĢimi

Yapılan tanımlara bakıldığında, uzaktan eğitim sisteminin bilinen geleneksel eğitim sisteminden farklı bir yapıya sahip olduğu görülmektedir. Yapılan tanımlar ıĢığında uzaktan eğitimin geleneksel eğitimden farklarını Ģöyle sıralayabiliriz:

- Uzaktan eğitimde öğretmen ve öğrenci birbirinden uzak, farklı mekanlardadır. - Uzaktan eğitimde öğrenmeyi gerçekleĢtirmek için özel teknikler

kullanılmaktadır.

- Uzaktan eğitimde teknolojinin imkânları kullanılmaktadır. ĠletiĢim teknolojileri kullanılarak öğrenme – öğretme faaliyetleri gerçekleĢtirilmektedir.

- Uzaktan eğitimde, zaman kısıtlaması yoktur.

- Uzaktan eğitim planlı ve programlı olarak düzenlenmiĢ sistemli bir yapıya sahiptir.

- Uzaktan eğitim, değiĢen koĢullara uygulanabilir esnek bir yapıya sahiptir.

1.1.2. Uzaktan Eğitimin Tarihsel GeliĢimi

Uzaktan eğitimin uygulamalarının uzunca bir geçmiĢe sahip olduğu ve bu uygulamaların eski çağlarda baĢladığı kabul edilmektedir (Kaya, 2002: 27). Temelinin bir asırdan daha uzun bir geçmiĢe sahip olmasına rağmen, uzaktan eğitim günümüz eğitimcilerinin çoğu tarafından yeni bir fikir olarak görülmektedir (Simonson, Smaldino, Albright ve Zvacek, 2006).

Uzaktan eğitim tarihinin baĢlangıcı 1700‟lerin baĢlarında mektupla eğitime dayanır, fakat teknoloji temelli uzaktan eğitimin baĢlangıcı 1900‟lü yılların ilk yarısında görsel iĢitsel araçların okullara giriĢine dayanır (Jeffries, 2008). Teknoloji geliĢtikçe, buna paralel olarak uzaktan eğitim uygulamaları da değiĢmiĢtir. Bu sebeple uzaktan eğitimin geliĢimini farklı dönemlere ayırabiliriz. ĠĢman (2005) uzaktan eğitimin tarihsel geliĢimini mektupla öğretimden önce olan dönem, mektupla öğretimin yoğun olduğu dönem, öğretimsel tek yönlü radyo ve televizyon uygulamaları dönemi, öğretimsel çift yönlü radyo ve televizyon uygulamaları dönemi ve uydular ve geleceğin teknolojisi dönemi olmak üzere beĢ farklı evreye ayırmıĢtır.

14

1- Mektupla öğretimden önce olan dönem: bu dönem uzaktan eğitim kavramının ilk halka duyurulduğu dönemi kapsamaktadır. Gazete ilanları ile halka ulaĢılmıĢtır.

2- Mektupla öğretimin yoğun olduğu dönem: bu dönemde posta hizmetleri ile kitap ve diğer öğretim materyalleri öğrencilere gönderilmekteydi.

3- Öğretimsel tek yönlü radyo ve televizyon uygulamaları dönemi: bu periyot içinde radyo ve televizyondan uzaktan eğitim derslerinin yayınları yapıldı. 4- Öğretimsel çift yönlü radyo ve televizyon uygulamaları dönemi: bu

dönemde çift yönlü etkileĢimli video konferans çalıĢmaları çok yoğun olarak yapıldı.

5- Uydular ve geleceğin teknolojisi dönemi: iletiĢim teknolojileri bilgisayar, uydu, fiber optik ve diğerleri sayesinde dersler öğrencilere ulaĢtırılmaktadır. Kavram olarak ilk ortaya atılıĢı 1700‟lü yıllara dayanan uzaktan eğitimin ilk halka duyurulma tarihi tartıĢmalıdır. 20 Mart 1728 tarihli Boston Gazetesinde mektupla steno dersleri verileceği ilanı yer almıĢtır (Kaya, 2002: 27: ĠĢman, 2005: 73). Bu ilan uzaktan eğitimin baĢlangıcı sayılabilir. Daha sonra 1833 yılında bir Ġsveç gazetesinde kompozisyon öğretimi konusunda bir ilan verilmiĢtir (Simonson, ve diğerleri, 2006; ĠĢman, 2005; Kaya: 2002).

Uzaktan eğitim 1800‟lerde ve çok değiĢik ihtiyaçlarla baĢlıyor. Ġki tanesi önemli. Biri, özellikle kadınların eğitim isteğinden doğuyor, 1800‟lerde; ikincisi kırsal ve ormanlık bölgelerdeki çocukların eğitiminin olmamasından (AĢkar, 2003:5).

1840 yılında, Ġngiltere‟de Isaac Pitman tarafından mektupla öğretimle stenografi dersleri PENY POST‟la verilmiĢtir (Simonson ve diğerleri, 2006: 36). Bu eğitim uygulamalarında Pitman, öğrencilere Ġncil‟de yer alan küçük parçaları steno ile yazmayı öğretmiĢtir (Kaya, 2002: 28). Bundan üç yıl sonra, 1843‟te Pitman‟ın mektupla öğretim okulunun öncülüğünde, fonografik yazıĢma topluluğu (The Phonographic Correspondence Society) kurulmuĢ ve benzer uzaktan eğitim çalıĢmaları bu topluluk tarafından düzenlenmiĢtir (Simonson ve diğerleri, 2006). Diğer bir uygulama 1856 yılında, Berlin‟ de Charles Toussaint ve Gustav Langenscheidt

15

tarafından gerçekleĢtirilmiĢtir (ĠĢman, 2005; Simonson 2006). Toussaint ve Langenscheidt mektupla öğretimle dil eğitimi vermiĢtir.

1873‟ te Anna Elliot Ticknor‟un evde çalıĢmayı destekleyen Boston merkezli derneği kurmasıyla mektupla öğretim Atlantiği aĢtı ve 24 yıl içinde mektupla öğretim 10000‟den fazla öğrencinin ilgisini çekti (Simonson ve diğerleri, 2006: 36).

1883‟ten 1891‟e kadar, Amerika‟da New York eyaletindeki Chautauqua Liberal Sanat Okulu yaz okulunda akademik çalıĢmalar içinde yazıĢmalı uzaktan eğitim faaliyetlerini resmi olarak gerçekleĢtirmiĢtir (ĠĢman, 2005). 1890-1892 yılları arasında profesör William Rainey Harper, Columbia Üniversitesi‟nin yazıĢmalı uzaktan eğitim bölümünü kurdu ve bu bölüm yirmi yıl boyunca birçok eğitim sistemini denetledi ve yapılarını yeniden kurdu (ĠĢman, 2005).

1891‟de doğu Pensilvanya‟ dakai günlük Mining Herald gazetesinin editörü olan Thomas J. Foster, madencilik ve maden kazalarını önleme konusunda mektupla uzaktan eğitim vermiĢtir (Simonson, 2006). Foster‟ ın uluslar arası mektupla öğretim okulları 1900 yılında 225 000 olan öğrenci sayısını yirmi yıl sonra 1920‟de 2 milyona çıkarmayı baĢarmıĢtır.

Bunların yanında, 1886‟ da Ġsveç‟ten H. S. Hermod, mektupla öğretimle Ġngilizce öğretmeye baĢladı ve 1898‟de dünyanın en geniĢ ve en çok öğrenciye sahip uzaktan eğitim kurumlarından biri haline geldi (Simonson, 2006). Dahlöf (1988) yaptığı araĢtırma neticesinde, Hermod‟un ortaöğretime bir hareketlilik getirdiğini ortaya koymuĢtur (Akt: ĠĢman, 2005: 75).

Amerika ve Ġngiltere‟ de yazıĢmalı uzaktan eğitim kurumları geliĢmeye devam etti ve üniversiteler bu yazıĢmalı uzaktan eğitim sayesinde farklı bir boyut kazanmıĢtır (Simonson, 2006). Bu yazıĢmalı uzaktan eğitim kurumlarından bazıları Ģunlardır; 1878‟de Edinburgh‟daki Skerry Koleji, 1887‟de Londra‟daki mektupla uzaktan öğretim veren üniversite, 1877‟de Illinois Wesleyan, 1892‟de ġikago Üniversitesi DıĢ Eğitim Bölümü, 1885 Wisconsin Üniversitesi, Wosley Hall, Chambers ve Clough‟s Foulks Lynch (Simonson ve diğerleri, 2006; ĠĢman, 2005).

16

Mektupla öğretim ġikago Üniversitesi‟nde 1890 yılında kuruldu ve üniversitenin vazgeçilmez bir parçası oldu ve her yıl 125 eğitimci öğretime katıldı, 3000 öğrenci de 350 kursa katıldı (Simonson ve diğerleri, 2006).

Moody Bible Enstitüsü 1886‟da kuruldu, 1901‟de yazıĢmalı uzaktan eğitim vermeye baĢladı ve bu gün de tüm dünyada bir milyondan fazla kayıtlı öğrencisiyle devam etmektedir(Simonson ve diğerleri, 2006).

Fransa‟ ya baktığımızda, 1907 yılında Ecole Üniversiesi yazıĢmalı uzaktan eğitim kurumunu kurdu, 1939 yılında Paris‟te bulunan France Centre National d‟Enseignement par kurumu da II. Dünya savaĢı nedeni ile eğitim imkânlarından yaralanamayan bireylere uzaktan eğitimle ders vermiĢtir (Simonson ve diğerleri, 2006; ĠĢman, 2005).

Elektronik iletiĢim teknolojilerindeki geliĢmeler uzaktan eğitimi de etkilemiĢtir. 1920‟lerde, Amerika‟da eğitim kurumlarına 176‟dan fazla radyo istasyonu kurulmuĢtur (Simonson ve diğerleri, 2006). 1925 yılından sonra radyonun uzaktan eğitimde kullanılması dünyada hızla yayıldı (ĠĢman, 2005: 79).

Radyodan sonra geliĢen ve uzaktan eğitimin geliĢimini etkileyen diğer bir iletiĢim teknolojisi de televizyondur. 1930‟ lu yılların baĢlarında Iowa Eyalet Üniversitesi, Purdue Üniversitesi ve Kansas Eyalet Üniversitesi gibi bazı üniversitelerde deneme programları yayınlandı (ĠĢman, 2005; Simonson, 1995). 1950 yılında Michigan Üniversitesi eğitim televizyonu yayınlarına baĢladı, 1957 yılında da New York üniversitesi CBS televizyon Ģirketi ile anlaĢarak bazı eğitim programları tasarladılar (ĠĢman, 2005). New York Üniversitesi‟nde CBS tarafından yayınlanan ve en iyi bilinen televizyon programı da Sunrise Summer programı olmuĢtur.

1960‟ lı yıllarda uydu teknolojisi geliĢti ve 1980‟lerde eğitim televizyonlarında etkili bir Ģekilde kullanıldı. Ġlk eğitimsel uydu sistemi 1980 yılında Alaska‟da oluĢturulmuĢtur.

1980‟ li yıllarda kiĢisel bilgisayarın geliĢmesinden sonra uzaktan eğitimde de kullanılmaya baĢladı. Bilgisayarlar, uzaktan eğitim programlarında programlı öğretim ile birlikte kullanılmaktadır (ĠĢman, 2005: 86). Bilgisayarlarda hazırlanan özel öğretici