Uygulamalar

SGK e-devlet uygulamaları, ya da “E-SGK”, daha önce ayrı kurumsal yapıları olan üç sosyal güvenlik kurumuna ait hizmetleri içermektedir. SGK’nın internet sayfasında;

kurumun teşkilat yapısı, ilgili mevzuat, kurumun tarihçesi, organizasyon yapısı, merkez ve taşra birimlerine ilişkin bilgiler yer almaktadır. Ayrıca, işveren, çalışan ve emeklilere yönelik sağlık, ödeme, sigorta ve diğer sosyal güvenlik bilgilerine ulaşılabilmektedir. Ana sayfada bulunan E-SGK bağlantısında, sosyal güvenlik

* Çok sayıda kişinin aynı anda terminaller aracılığı ile kullanabildiği işlem gücü yüksek bilgisayar sistemleri

kurumunun internet üzerinden sunduğu hizmetler bir arada bulunmaktadır. Bu hizmetler; Hak Sahipliği, E-Bildirge, Evrak Takip, Tıbbi Malzeme, E-Eczane, E-Optik, E-Hastane, MEDULA Uygulamaları, Genel Sağlık Sigortası ve Kesenek Bilgi Sistemi

şeklinde sınıflandırılmıştır. Ayrıca aynı bağlantıda bulunan “Tüm Uygulamalar”

bağlantısı ile sayfadan sunulan bütün hizmetlere tek bağlantıdan ulaşılabilmektedir.

Aşağıda, SGK’nın belli başlı e-devlet uygulamaları hakkında kısaca bilgi verilmiştir.

MEDULA: MED(ikal) ve ULA(k) sözcüklerinin birleşmesinden oluşan MEDULA sistemi, temel olarak sağlıkta geri ödeme sistemlerinin elektronik ortamda kaydı, hasta muayene, tetkik ve tedavilerine ilişkin ödemelerin ve rakamsal verilerin değerlendirilmesi ile kurumun sağlık politikalarının oluşturulması doğrultusunda oluşturulan karar destek mekanizmasıdır. MEDULA sistemi; hak sahipliği ile ilgili olarak sağlık hizmeti sunanların faturaları, elektronik ortamda alınmasını ve hizmetlerin ödemelerinin gerçekleşmesini sağlamayı hedeflemektedir. Bu sistemin kullanılması, 2007 yılında özel sağlık kuruluşları, kamu sağlık kuruluşları ve üniversiteler için zorunlu hale getirilmiştir. Sistemin, hastanelerin hastane bilgi yönetim sistemleri ile bütünleşik olarak çalışması öngörülmektedir.²⁰⁹

E-bildirge: Mayıs 2004’te yürürlüğe giren Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ile işverenlerin sigortalılar için düzenlediği aylık sigorta primleri bildirgesi, dört aylık sigorta primleri bordrosu ve aylık sosyal güvenlik destek primi bordrosu, “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi” adı altında tek bir belge haline dönüştürülmüştür ve aynı sene içinde bu belgenin internet ortamında gönderilmesi, 1-7 sigortalı çalıştıran işyerleri için isteğe bağlı, 8 ve üstü olanlar için zorunlu hale getirilmiştir. Bu, e-bildirge uygulamasıdır.

209 www.sgk.gov.tr, 30.01.2009.

2005 yılında bu zorunluluk, 3 ve üzerinde sigortalı işçi çalıştıranlara getirilmiştir. E-bildirge uygulaması ile sigorta primi tahsilat oranının artacağı, daha etkin hizmet verileceği düşünülmektedir.²¹⁰

E- borcu yoktur: 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 10’uncu maddesi ve ilgili yönetmeliğe göre, ihale yüklenicilerinin kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borçlarının olup olmadığının tespiti amacıyla Türkiye’de tüm Sigorta/Sigorta İl Müdürlükleri bazında sorgulama yapılması zorunlu hale getirilmiştir. İşyerlerinin kurumlara borcu olup olmadığı araştırıldıktan sonra borcu yoktur yazısı verilmektedir. SGK’ya tescilli işyeri bulunan ve e-Bildirge uygulamasından yararlanan işverenlerin Sigorta İl/Sigorta Müdürlüklerine gitmeleri, üniteler arası yazışma yapılması ve faks çekilmesi işlemlerinin ortadan kalktığı bir uygulamadır. Vergi kimlik numaraları vasıtasıyla internet üzerinden “borcu yoktur” belgesi alınabilmektedir. İşverenler, kendilerine verilen kullanıcı kodu ve şifre vasıtasıyla e-borcu yoktur belgelerini hazırlayabilmektedirler. ²¹¹

Bu uygulamalara ek olarak, kurumun internet sayfasında E-SGK bölümünde bulunan bazı bağlantılar bilgi edinme amaçlı oluşturulmuştur. Örneğin, “Hak Sahipliği”

bağlantısından, genel sağlık sigortasına ilişkin tescil ve kontrol işlemleri, müstehaklık sorgulama gibi bilgi alma işlemleri gerçekleştirilebilmektedir. Evrak takibi bağlantısı kullanılarak, emekli sicil numarası vasıtasıyla işlemde olan evrakların takibi yapılabilmektedir. Tıbbi malzeme bağlantısından, tıbbi malzemelere, firmalara ve mevzuata ilişkin bilgi alınabilmektedir. Ayrıca, e-devlet uygulamalarının bir parçası

210 Derya Tellan, a.g.m., s.32.

211 www.saymm.com.tr/bultenler/2006/Bulten27_E_Borcu_Yoktur_Uygulamasi.pdf, 24.01.2009.

olan “akıllı kart” uygulaması da sosyal güvenlik alanında önemli bir değişime yol açacaktır. Akıllı kartlar, üzerinde kişisel bilgileri ve elektronik bilgileri saklama özelliği olan manyetik ve çipli kartlardır. Sosyal güvenlik alanında akıllı kartların kullanılması ile kart sahibinin sağlık bilgilerinin karta işlenerek bilgisayarda görüntülenmesi mümkün olabilecektir. Türkiye’de sosyal güvenlik alanında kullanılacak olan akıllı kartların henüz sadece Bolu ilinde pilot uygulaması gerçekleştirilmektedir. Akıllı kart uygulamasının hedeflerinden biri, sağlık karnesi kullanımını kaldırmaktır.²¹² Uzun vadede akıllı kartın bütün vatandaşları kapsayan bir kimlik kartı şekline dönüştürülmesi de planlanmaktadır. ²¹³

SGK internet sayfasında yer alan e-eczane, e-optik ve e-hastane uygulamaları, eczane, optik ve hastanelerin gerçekleştirdiği işlemlerin Sosyal Güvenlik Kurumu ile bağlantısını sağlayan uygulamalardır. Bu uygulamaların MEDULA sistemi ile bütünleşik olarak çalışması planlanmaktadır.

SGK e-devlet uygulamaları, genel olarak, vatandaşlara ve diğer kullanıcılara ait bilgilerin kaydedilerek sınıflandırıldığı ve ilgili kurumlarla paylaşımının sağlandığı bir bilgi sistemidir. Bu bilgi sistemi aracılığıyla sosyal güvenlik işlemleri gerçekleştirilmektedir. E-eczane uygulamaları kapsamında yer alan “Eczane Otomasyon Sistemi” de bu doğrultuda vatandaşların kimlik, hak sahipliği ve sağlık bilgilerinin depolandığı ve bu bilgilerle reçete işlemlerinin gerçekleştirildiği sistemdir. Bu anlamda sistemin temel amacı, SGK ve eczanelerin bilgi iletişimini sağlamaktadır.

212 Adem Anbar, “Akıllı Kartlar ve Türkiye’de Sosyal Güvenlik Kurumlarında Akıllı Kart Projeleri”http://www.isguc.org, 25.01.2009.

213 www.muhasebedergisi.com, 25.01.2009.

3.3 ECZANE OTOMASYON SİSTEMİNİN SGK VE ECZANELER