3.5.1. Pilot Çalışma
Pilot çalışmanın amacı, geliştirilen olumlu söylem ortamı modülünün nasıl çalıştığını test etmek ve asıl uygulama öncesi modülü daha işlevsel hale getirmektir. Bu aşama kapsamında geliştirilen modülün aşamalarının kabul edilebilirliğinin ve gerçek durumlarda uygulanabildiğinin ortaya konulması amacıyla pilot uygulama yapılmıştır. Pilot çalışmadan elde edilen veriler doğrultusunda, uygulama esnasında ortaya çıkabilecek olumsuz ya da başka durumların tespit edilip raporlaştırılması ve asıl uygulamanın sağlıklı bir şekilde yürütülmesi sağlanmaya çalışılmıştır.
Pilot çalışma 2013- 2014 Eğitim öğretim yılının ikinci döneminde Aydın ilinde MEB’e bağlı merkez devlet okullarından birinde yürütülmüştür. Bu okul esas uygulamanın yapılacağı eğitim bölgesinde, benzer özelliklere sahip bir ilkokulda dördüncü sınıf iki şubede gerçekleştirilmiştir.
Çalışmanın pilot uygulaması, deney grubu şube mevcudu 31 ve kontrol grubu şube mevcudu 28 olan iki tane dördüncü sınıfla gerçekleştirilmiştir. İki şubedeki öğrencilere ondalık kesirler başarı testi ön test olarak uygulanmış ve sonuçları aşağıda belirtilmiştir.
Tablo 3.7
Pilot Uygulama Deney Grubu İle Kontrol Grubu Öğrencilerinin Uygulama Öncesi Ön Test Puanlarının Karşılaştırılması Gruplar N Ss Sd t p Deney grubu (ön test) 31 5,1 0,17 57 1,73 0,90 Kontrol grubu (ön test) 28 4,8 0,17
Her iki gruba da öğrencilerin bu konudaki bilgilerini ölçmek için oluşturulan başarı testi uygulanmıştır. Tablo 3.7. ‘ye göre deney grubunun aritmetik ortalaması 5.1 standart sapması 0.17, kontrol grubunun aritmetik ortalaması 4.8 standart sapması 0.17 olarak bulunmuştur. Tablo 3.7.’de görüldüğü gibi kontrol ve deney grubunun ön test puanları için yapılan bağımsız t testi sonucunda gruplar arasında başarı açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır [t= 1.73, p>.05]. Bu bulgu, deney ve kontrol gruplarındaki öğrencilerin öğretim öncesi konu ile ilgili ön bilgilerinin denk olduğunu ve başarı yönünden iki grup arasında herhangi bir fark olmadığını göstermektedir.
Deney ve kontrol gruplarında yer alan öğrencilerin Matematiğe yönelik tutum puanları arasında uygulama öncesi anlamlı bir farkın olup olmadığını bulmak için bağımsız gruplar t-testi yapılmış ve analiz sonuçları Tablo 3.8.’de sunulmuştur.
Tablo 3.8
Pilot Uygulama Deney Grubu İle Kontrol Grubu Öğrencilerinin Uygulama Öncesi Tutum Ön Test Puanlarının Karşılaştırılması
Gruplar N Ss Sd t p
Deney grubu (Tutum ön test)
31 4,0 0,56
57 0,29 0,77 Kontrol grubu (Tutum ön
test)
28 4,02 0,67
Tablo 3.8.’e göre deney grubunun aritmetik ortalaması 4.0 standart sapması 0.56, kontrol grubunun aritmetik ortalaması 4.02 standart sapması 0.67 olarak bulunmuştur. Tablo 3.8.’de görüldüğü gibi kontrol ve deney grubunun tutum ön test puanları için yapılan bağımsız t testi sonucunda gruplar arasında tutumları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır [t= 0.29, p>.05]. Bu bulgu, deney ve kontrol gruplarındaki öğrencilerin, öğretim öncesi konu ile ilgili duygu ve tutumları arasında herhangi bir fark olmadığını göstermektedir.
Gerçekleştirilen pilot uygulamada, öğrencilere asıl uygulamadaki gibi ön test ve son test uygulamaları yapılmıştır. 2013-2014 eğitim öğretim yılının bahar döneminde yaklaşık 3 hafta gerçekleştirilen pilot çalışmada, olumlu söylem ortamı modülü yardımıyla ondalık kesirler konusunun öğretimi yapılmış, kontrol grubunda ise derslere herhangi bir müdahale olmadan ders öğretmeni tarafından işlemiştir.
Pilot uygulamada deney ve kontrol gruplarında yer alan öğrencilerin Ondalık Sayılar konusunda uygulama sonrası puanları arasında anlamlı bir farkın olup olmadığını bulmak için ilişkisiz gruplar t-testi yapılmış ve analiz sonuçları Tablo 3.9’da sunulmuştur. Tablo 3.9
Pilot Uygulama Deney Grubu İle Kontrol Grubu Öğrencilerinin Uygulama Sonrası Son Test Puanlarının Karşılaştırılması
Gruplar N Ss Sd t p
Deney grubu (son test)
31 20,6 4,36
57 3,50 0,00 Kontrol grubu (son
test)
28 15,5 6,45
Her iki gruba da öğrencilerin bu konudaki bilgilerini ölçmek için oluşturulan başarı testi uygulanmıştır. Tablo 3.9.‘a göre deney grubunun aritmetik ortalaması 20.6 standart
sapması 4.36, kontrol grubunun aritmetik ortalaması 15.5 standart sapması 6.45 olarak bulunmuştur. Tablo 3.9’da görüldüğü gibi kontrol ve deney grubunun son test puanları için yapılan bağımsız t testi sonucunda gruplar arasında başarı açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur [t= 3.50, p<.05]. Bu bulgu, deney ve kontrol gruplarındaki öğrencilerin öğretim sonrası konu ile ilgili son bilgilerinin deney grubunun lehine fark bulunduğunu göstermektedir.
Pilot uygulamada deney ve kontrol gruplarında yer alan öğrencilerin Ondalık Sayılar konusunda uygulama sonrası tutum puanları arasında anlamlı bir farkın olup olmadığını bulmak için bağımsız gruplar t-testi yapılmış ve analiz sonuçları Tablo 3.10’da sunulmuştur.
Tablo 3.10
Pilot Uygulama Deney Grubu İle Kontrol Grubu Öğrencilerinin Uygulama Sonrası Tutum
Son Test Puanlarının Karşılaştırılması
Gruplar N Ss Sd t p
Deney grubu (Tutum son test)
31 4,71 0,41
57 3,00 0,00 Kontrol grubu (Tutum son
test)
28 3,95 0,98
Tablo 3.10.’a göre deney grubunun aritmetik ortalaması 4.71 standart sapması 0.41, kontrol grubunun aritmetik ortalaması 3,95 standart sapması 0,98 olarak bulunmuştur. Tablo 3.10’da görüldüğü gibi kontrol ve deney grubunun tutum son test puanları için yapılan ilişkisiz t testi sonucunda gruplar arasında tutumları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur [t= 3.00, p<.05]. Bu bulgu, deney ve kontrol gruplarındaki öğrencilerin, öğretim sonrası konu ile ilgili duygu ve tutumları arasında deney grubu lehine bir fark olduğunu göstermektedir.
Bu veriler doğrultusunda modülün başarılı bir şekilde geliştirildiği görülmüştür. Fakat araştırmacı ve deney grubundaki sınıf öğretmenin görüşleri doğrultusunda modülün daha anlaşılır hale gelmesi için detaylı örnek diyaloglar asıl uygulama için araştırmacı, matematik uzmanı ve danışman tarafından tekrar düzenlenmiş ve matematiksel söylem modülü asıl uygulama için hazır hale gelmiştir.
3.5.2. Asıl Uygulama
İlkokul matematik derslerinde olumlu bir söylem ortamının etkisinin söylem analizi yöntemiyle incelendiği bu araştırma 23.03.2015 tarihinde başlamış, 10 Nisan 2015 tarihinde ise sona ermiştir. Haftada 4 saat olarak uygulanan matematik dersleri Pazartesi ve Perşembe günleri 40+40 dakikalık 2 ders saati sürecinde yürütülmüştür. Çalışma Aydın ilinde MEB’e bağlı devlet okullarından birinde yürütülmüştür.
Bu ilkokulda yer alan 4. Sınıflar arasından bir grup deney ve diğer şube kontrol grubu olarak belirlenmiştir. (deney grubu N=30, kontrol grubu=30). Deney grubundaki kız öğrenci sayısı 17, erkek öğrenci sayısı 13’tür. Kontrol grubundaki erkek öğrenci sayısı 16, kız öğrenci sayısı 14’tür.
Seçilen şubelerin deneysel çalışma için birbirine yakın olmasına özen gösterilmiştir. Bu anlamda karşılaştırma yaparken cinsiyet, başarı, sosyoekonomik düzey gibi değişkenler açısından eşgüdüm sağlanmasına çalışılmıştır.
Bu okullardaki öğrencilerin belirlenmesinde başarı anlamında karşılaştırma yaparken il bazında yapılan sınavlara göre değerlendirme yapılmıştır. Seçkisiz olmayan benzeşik örnekleme ile aynı okul içerisindeki dördüncü sınıflardan il bazında yapılan sınavlara göre sınıf başarıları aynı düzeye yakın iki şube deney ve kontrol grubunu oluşturmuştur. Bu araştırmada, deney ve kontrol grubu seçimi rastgele atama yapılmayarak; araştırmanın bağımlı değişkeni olan başarı ve tutum bakımından gruplara öntest uygulanarak öntest puanlarının birbirine eşit olması kontrol edilmiştir.
Ayrıca öğrencilerin başarı ve tutum testi puanları normallik analizi ile karşılaştırılmış ve yapılan kolmogrov- smirnov analizi sonucunda verilerin normal dağılım gösterdiği tespit edilmiştir. Test sonuçları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 3.11
Deney ve Kontrol Grubu Başarı Testi Normallik Analizi Sonuçları
Grup Test K-S(z) P Deney Ön 1.012 .258 Son .920 .365 Kalıcılık 1.085 .189 Kontrol Ön .809 .529 Son .545 .928 Kalıcılık .608 .853
Tablo 3.12
Deney ve Kontrol Grubu Tutum Ölçeği Normallik Analizi Sonuçları
Grup Test K-S(z) P Deney Ön .857 .455 Son .933 .349 Kalıcılık .894 .401 Kontrol Ön .761 .608 Son 1.071 .202 Kalıcılık .993 .277
Deney ve kontrol gruplarında yer alan öğrencilerin Ondalık Sayılar konusunda uygulama öncesi puanları arasında anlamlı bir farkın olup olmadığını bulmak için ilişkisiz gruplar t-testi yapılmış ve analiz sonuçları Tablo 3.13’de sunulmuştur.
Tablo 3.13
Deney Grubu İle Kontrol Grubu Öğrencilerinin Uygulama Öncesi Ön Test Puanlarının Karşılaştırılması Gruplar N Ss Sd t p Deney grubu (ön test) 30 5,46 1,77 58 1,45 0,15 Kontrol grubu (ön test) 30 4,6 2,16
Her iki gruba da öğrencilerin bu konudaki bilgilerini ölçmek için oluşturulan başarı testi uygulanmıştır. Tablo 3.13’e göre deney grubunun aritmetik ortalaması 5.46 standart sapması 1.77, kontrol grubunun aritmetik ortalaması 4.6 standart sapması 2.16 olarak bulunmuştur. Tablo 3.13’de görüldüğü gibi kontrol ve deney grubunun ön test puanları için yapılan ilişkisiz t testi sonucunda gruplar arasında başarı açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır [t= 1.45, p>.05]. Bu bulgu, deney ve kontrol gruplarındaki öğrencilerin öğretim öncesi konu ile ilgili ön bilgilerinin denk olduğunu ve başarı yönünden iki grup arasında herhangi bir fark olmadığını göstermektedir.
Deney ve kontrol gruplarında yer alan öğrencilerin Matematiğe yönelik tutum puanları arasında uygulama öncesi anlamlı bir farkın olup olmadığını bulmak için ilişkisiz gruplar t-testi yapılmış ve analiz sonuçları Tablo 3.14’de sunulmuştur.
Tablo 3.14
Deney Grubu İle Kontrol Grubu Öğrencilerinin Uygulama Öncesi Tutum Ön Test
Puanlarının Karşılaştırılması
Gruplar N Ss Sd t p
Deney grubu (Tutum ön test)
30 4,01 0,57
58 -0,7 0,94 Kontrol grubu (Tutum ön
test)
30 4,00 0,65
Tablo 3.14’e göre deney grubunun aritmetik ortalaması 4.01 standart sapması 0.57, kontrol grubunun aritmetik ortalaması 4,00 standart sapması 0.65 olarak bulunmuştur. Tablo 3.14’de görüldüğü gibi kontrol ve deney grubunun tutum ön test puanları için yapılan ilişkisiz t testi sonucunda gruplar arasında tutumları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır [t= -0.7, p>.05]. Bu bulgu, deney ve kontrol gruplarındaki öğrencilerin, öğretim öncesi konu ile ilgili duygu ve tutumları arasında herhangi bir fark olmadığını göstermektedir.
Deney grubunda olumlu bir söylem ortamının nasıl olması gerektiği konusunda deney grubunun sınıf öğretmenine araştırmacı tarafından “söylem eğitimi” verilmiştir. Bu söylem eğitimi için pilot uygulamada belirlenen eksiklik olan diyaloglar ve düzeltmeler yapılarak matematiksel söylem modülü sayesinde çalışma yürütülmüştür. Bu modülde olumlu bir söylem ortamının oluşturulması için ondalık sayılarla ilgili ders planı ve örnek diyaloglar da hazırlanmıştır (Ek 5). Deney grubunda araştırmacı Ondalık Sayılar konusunu işlemeden bir hafta önce her gün en az 2’ şer saat süreyle sınıf öğretmeniyle görüşmüş; modülle birlikte söylem eğitimini yürütmüştür. Bu söylem eğitimi 10 saatlik süreyi kapsamıştır. Dersler başladığında da deney grubundaki öğretmenin dersleri video kaydına alındıkça öğretmenle derslerden sonra tekrar bir araya gelerek ders videoları izlenmiştir. Konuşmalar soru sormalar, destekleyici çevre oluşturma ve söylemi nasıl yönettiği transkript edilerek öğretmenle paylaşılmış; diğer dersin daha olumlu bir söylem ortamı olması için bilgi aktarımı yapılmıştır. Öğretmenin özellikle öğretim sürecinde söylemleri esnasında sıkıntılı olduğu yerler belirlenmiş ve bunların giderilmesi konusunda öğretmenle fikir alışverişinde bulunulmuştur. Araştırma süresince araştırmacı özellikle gözlem ve video kayıtlarını analiz ederek deneysel gruptaki söylem ortamının geliştirilmesi için öğretmenle birlikte aktif olarak çalışmıştır. Deney grubunda Ondalık Sayılar konusunda dersler işlenmeye devam ettikçe olumlu bir söylem ortamı sağlanmaya çalışılmıştır. Bu olumlu söylem ortamının oluşturulma süreci aşağıdaki şekilde desenlenmiştir:
Şekil 3.4. Olumlu Söylem Ortamı