Uygulama Sürecinin Evreler

Uygulama Öncesi

 Ünite başlamadan önce 12–16 Mart tarihleri arasında fen ve teknoloji dersleri araştırmacı tarafından işlenmiştir. Bu süre öğrencilerin araştırmacıya alışmasını, araştırmacının da öğrencileri tanımasını sağlamıştır.

 Uygulama süreci başlamadan önce Torrance Yaratıcı Düşünme Testi A Formu, Piers Harris Öz Kavramı Ölçeği, Genel Akademik Başarı Testi ve ilk ünitenin akademik başarı testi ön test olarak uygulanmıştır.

 Ünite ile ilgili ders materyalleri uygulama süreci başlamadan önce hazırlanmıştır. Denel işlem sürecinde, deney grubu için geliştirilmiş olan materyallerin felsefesi, uygulanan materyaller ve kullanımları ile bilgiler ayrıntılı bir şekilde aşağıda açıklanmaktadır.

Araştırmada Kullanılan Materyal ve Etkinliklerin Felsefesi

2005-2006 eğitim öğretim yılından itibaren, yurtiçindeki tüm ilköğretim okullarında uygulanmaya başlanan, fen ve teknoloji dersi programının özünde, kendine güvenen, yaratıcı, üretken, bilimsel süreç becerilerine sahip, toplumsal olaylara duyarlı, hayal gücü geniş bireyler yetiştirmek bulunmaktadır. Eğitim sistemimizde yapılan değişikliklerle beraber program tasarıları bu doğrultuda hazırlanmıştır. Temelinde yapılandırmacılık felsefesi bulunan bu öğretim programlarının amaçlarına ulaşması, uygulayıcısı olan öğretmenlerin, programı uygulamadaki başarılarına bağlıdır. Öğretmenin yapılandırmacılığın özünü anlamaması ve öğrenme ve öğretme sürecini sadece kılavuz kitaplarıyla sınırlandırması öğretim sürecini; yaratıcı düşünme yeteneğini geliştirme amacından uzaklaştırarak basmakalıp bir hale getirir. Bu noktadan sonra da öğrenci, etkinlikleri düşünerek, araştırarak, inceleyerek kısacası anlamlandırarak değil, ezbere bir şekilde yapmaya başlar. Ezbere yapılan etkinlikler gerçek öğrenmeyi sağlayamaz. Bu etkinliklerin sonucunda, eski fikir ve ürünlerin tekrarlanmasının haricinde; yeni,

değişik, sentez edilmiş fikir ve ürünler ortaya çıkmayacağından bu ortamda yaratıcılık ve yaratıcı düşünmeden bahsedilemez.

Gerçek ve anlamlı öğrenmenin olmadığı öğrenme- öğretme ortamlarında öz kavramının gelişimi de sağlıklı bir şekilde gerçekleşememektedir. Birey birbirinin aynı olan etkinliklerin sonrasında, farklı yolla çözülecek bir problemle karşılaştığında bocalamakta ve eğer problemi çözemediyse kendine olan güveni sarsılmakta dolayısıyla da öz kavramı yara almaktadır.

Deney grubunda; öğrenme ve öğretme sürecine, kılavuz kitabının haricinde farklı materyal ve etkinliklerin dâhil edilmesinin, fen ve teknoloji programının temelinde bulunan, yaratıcı düşünme becerisine sahip, kendine güvenen bireylerin yetiştirilmesi amacının gerçekleşmesine katkıda bulunacağı düşünülmektedir. Öğretim ortamlarının farklı materyal ve etkinliklerle zenginleştirilmesi, bireyleri farklı uyaranlarla karşılaştırarak yaratıcı düşünme becerilerinin ortaya çıkmasını sağlamak amacıyladır. Çünkü sayıca fazla ve içerik açısından çeşitlendirilmiş uyaranlarla karşılaşmak öğrencilerin yaratıcılıklarını uyarmaktadır.

Deney grubunda fen ve teknoloji derslerinde kılavuz kitabın yanında araştırmacının geliştirmiş olduğu çalışma yaprakları, çeşitli model ve maketler, power point sunuları, üniteler için geliştirilmiş olan paket programlar, Bilim Teknik Çocuk Dergisi ve çeşitli TÜBİTAK kitaplarından yararlanılmıştır. Kılavuz kitabın içinde olmayan farklı etkinliklerle fen ve teknoloji dersi zenginleştirilmiştir. Bulmacalar, anlam çözümleme tabloları, çeşitli eğitsel oyunlar, zihin haritaları çalışmaları, hikâye ve şiir yazma, yapılandırılmış grid çalışmaları, poster geliştirme, sunu hazırlama, balık kılçığı çalışmaları gibi çeşitli etkinlikler uygulamada yer alan üç ünite içerisinde yeri geldiğinde uygulanmıştır. Tablo 8’de ünitelerde kullanılan materyaller görülmektedir.

Ünitelerde Kullanılan Materyaller

ÜNİTELER KULLANILAN

MATERYALLER

GEZEGENİMİZ DÜNYA

Hazırlanmış olan çalışma yaprakları, kaynak kitaplar, bulmacalar, problem çözme kağıtları, oluşturulan biyografiler, Dünya modeli, yap-boz, kavram haritası, deney malzemeleri, Scamper, resimler, broşürler, eğitsel oyun kartları, kutlama kartları, gazete hberleri, gerçek kişiler, sunular, CD’ler, resim setleri, balık kılçığı, zihin haritası vb.

CANLILAR DÜNYASINI GEZELİM, TANIYALIM

Ünite ile ilgili bulmacalar, anlam çözümleme tabloları, yapılandırılmış gridler, yaşam alanları ile ilgili afişler, ben ve onlar çalışması, kompozisyon, sunular, eğitsel oyunlar, Scamper, kutlama kartları, gerçek kişiler, gazete ve dergiler,

YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK

Çalışma yaprakları, elektrikli aletler, bulmacalar, yapılandırılmış gridler, Scamper, eğitsel oyun kartları, sunular, balık kılçığı, gazete ve dergi haberleri, resim setleri, kutlama kartları

Deney grubunda araştırmacının geliştirdiği materyaller kullanıldığından ünite ile ilgili ders planları uygulama süreci öncesinde hazırlanmıştır. Örnek ders planları EK 9’da verilmektedir.

Ünitelerde kullanılmış olan bu materyaller hakkında bilgi “Yaratıcılığı Geliştirici Yöntem ve Teknikler” başlığı altında tartışılmıştır.

 Uygulama sürecinin içinde yer alan ilk ünite Gezegenimiz Dünya ünitesidir. Gezegenimiz Dünya ünitesi 19 Mart–13 Nisan tarihleri arasında dört haftalık bir süre içinde işlenmiştir. İkinci ünite Canlılar Dünyasını Gezelim, Tanıyalım ünitesidir. Bu ünitenin işlenişi 16 Nisan–18 Mayıs tarihleri arasında 5 hafta sürmüştür. Ünite ile ilgili ders planları hazırlanmıştır. Üçüncü ünite Yaşamımızdaki Elektrik ünitesidir. Bu ünite 21 Mayıs–15 Haziran tarihleri arasında 4 haftalık bir zaman içinde işlenmiştir.

 Gezegenimiz Dünya ünitesinin sonunda ünite ile ilgili akademik başarı testi son test olarak uygulanmıştır. Canlılar Dünyasını Gezelim, Tanıyalım ünitesinin başında ünite ile ilgili test ön test olarak sonunda ise son test olarak uygulanmıştır. Yaşamımızdaki Elektrik ünitesinin başarı testi ön test olarak ünite başında, son test olarak ünitenin sonunda uygulanmıştır.

Uygulama Sonu

 Uygulama sonunda Torrance Yaratıcı Düşünme Testi B Formu, Piers Harris Öz Kavramı Ölçeği, genel akademik başarı testi son test olarak uygulanmıştır.