Tıpta Uzmanlık Eğitiminde Yeterliğin Belgelendirilmesi- Ulusal Yeterlik Sınavları
Prof. Dr. Tolga Dağlı Ulusal Yeterlik Kurulu Başkanı
1998 yılında, Türk Tabipleri Birliği Uzmanlık Dernekleri Eşgüdüm Kurulu’nda (TTB-UDEK) Yeterlik Kurulları Yönerge Taslağı’nın kabul edilmesi ile ivme kazanan tıpta uzmanlık eğitiminin geliştirilmesi süreci, 2004‘de TTB-UDEK bünyesinde Ulusal Yeterlik Kurulu’nun (UYEK) kuruluşu ile birlikte önemli gelişmeler kaydetmiş-tir. UYEK, kuruluşundan başlayarak tıpta uzmanlık eğitimini bilimsel temellere oturtmayı ve eğitim kurumla-rında eğitimin eşdeğer olarak sürdürülmesini amaçlamış aynı zamanda eğitimin değerlendirilip denetlenebi-lir olmasını da sağlamaya çalışmıştır.
Yeterlik kurulları, kuruluşlarını izleyen ilk yıllarda, tıpta uzmanlık eğitiminin değerlendirilmesi kapsamında, yeterlik sınavları uygulama çalışmalarına öncelik vermişlerdir. 2000-2005 yıllarında sınav yapmış olmak yeterlik kurulu için ulaşılması gereken hedeflerin başında geliyordu. Ancak sınav deneyimleri arttıkça uygu-lamada çözülmesi gereken sorun sayısı da giderek artmaya başladı. Uzmanlık eğitimi programlarının geliş-tirilmesi, asistan karnelerinin oluşturulması, eğitimin tüm eğitim kurumlarında eşdeğer olarak sürdürülmesi için standardizasyonun sağlanması, eğiticilerin eğitimi, eğitim alt yapısının belirlenmesi, ölçme değerlendir-menin nasıl yapılacağı gibi konular daha öncelik kazandılar. UYEK bir taraftan sürdürülmekte olan sınav uygulamalarına destek sağlarken, diğer taraftan da gerçekleştirdiği çalıştaylarla tıpta uzmanlık eğitiminde karşılacak sorunların çözümlerinde yol gösterici olmaya çalıştı. Bu çalışmaların sonucunda yeterlik kurulla-rında öncelikli hedefler değişirken yeterlik sınavı uygulamaları ise artan bilgi ve deneyimle bilimsel temellere oturtulmaya başlandı.
Halen 25 yeterlik kurulu, yasal zorunluluk olmamasına rağmen gönüllülük temelinde yeterlik sınavlarını yapmaktadırlar. Bu yazıda ülkemizde yeterlik sınavı uygulamalarında gelinen nokta, Kasım 2009 da UYEK tarafından yapılan “Ulusal Yeterlik Sınavlarının Değerlendirilmesi ” çalışmasının verileri ışığında irdelenmiş-tir.
Ulusal Yeterlik Sınavlarının Değerlendirilmesi Çalışması Amaç
TTB-UDEK Ulusal Yeterlik Kurulu (UYEK) bünyesinde yürütülen bu çalışma, ülkemizde uygulanmakta olan ulusal yeterlik sınavlarının yöntem ve işleyişlerini değerlendirmek amacıyla gerçekleştirildi. Çalışmadan elde edilen sonuçların; yeterlik sınavları ile ilgili güçlü olduğumuz yönlerin belirlenmesi, geliştirilmesi gereken alanların ortaya çıkarılması ve bu şekilde, ülkemizde yapılmakta olan ulusal yeterlik sınavların niteliğinin artırılması yönünde katkılar sağlayacağı düşünüldü.
Yöntem
Çalışma, 28-29 Mart 2008 tarihinde gerçekleştirilen “TTB-UDEK Ulusal Yeterlik Kurulu III. Çalıştayı’nın sonuçları gözönüne alınarak Prof Dr. Tolga Dağlı koordinatörlüğünde Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesinden Prof Dr. Berrak Ç. Yeğen (Fizyoloji AD), Doç Dr. Sibel Kalaça (Halk Sağlığı AD) ve Yard. Doç Dr. M. Ali Gülpınar (Tıp Eğitimi AD)’dan oluşan bir ekip tarafından yürütüldü. Çalışma ekibi öncelikle, birisi yeterlilik kurulları diğeri sınava katılanlar tarafından doldurulmak üzere, “Yeterlik Sınavlarının Değerlendirilmesi”
başlıklı 2 farklı genel bilgilendirme formu hazırladı. Hazırlanan bu formlar ön uygulama sonrasında revize
edilerek yeterlik kurullarına ve katılımcılara gönderildi ve gelen veriler analiz edildi. Bu yazıda çalışmanın birinci bölümü olan yeterlik kurullarından gelen verilerin değerlendirilmesi sunulmuştur.
Ülkemizde UYEK’e kayıtlı 43 yeterlik kurulundan 25’i yeterlik sınavı yapmaktadır. Söz konusu 25 yeterlik kurulundan değerlendirme formunu doldurarak bu çalışmaya katkı sağlayan 23 yeterlik kurulunun listesi, bu kurullar adına formu dolduran kişilerin isimleri ve yeterlik kurullarındaki görevleri Tablo 1’de özetlenmiştir.
Tablo 1. Çalışmaya Katılan Dernekler/ Yeterlik Kurulları
Yeterlik Kurulunun Adı Değerlendirme Formu Dolduranın
Adı Soyadı ve Kurul Görevi
1 Çocuk Nefroloji Derneği, ÇND Yeterlik Kurulu Dr. Rezan Topaloğlu, Sınav Komisyonu Başkanı 2 İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Eğitim
ve Yeterlik Kurulu (İHKMEYK) Dr. Fatma Ulutan, Yeterlik Kurulu Başkanı 3 Kalp Damar Cerrahisi Yeterlik Kurulu Dr. İlhan Günay, Genel Sekreter
4 Kardiyoloji Yeterlik Kurulu Dr. Armağan Altun, Genel Sekreter 5 Türk Nöroşirürji Derneği, TND Yeterlilik Kurulu Dr. Mustafa Berker, Üye
6 Türkiye Nükleer Tıp Derneği, Türkiye Nükleer Tıp
Yeterlik Kurulu Dr. Ayşe Mudun, Yeterlik Kurulu Başkanı
7 Türk Radyasyon Onkolojisi Derneği, TROD Yeterlilik
Kurulu Dr. Emin Darendeliler, Yeterlik Kurulu Başkanı
8 Tıbbı Onkoloji Derneği, TOD Yeterlilik Kurulu Dr. Evin Büyükünal, Yeterlik Kurulu Başkanı 9 Türk Ortopedi ve Travmatoloji Eğitim Konseyi
(TOTEK) Dr. Semih Aydoğdu, Yeterlik Kurulu Başkanı
10 Türk Anesteziyoloji ve
Reanimasyon Board Kurulu (TARB)
Dr. Aydemir Yalman, Genel Sekreter
11 Türk Cerrahi Yeterlik Kurulu Dr. Sadık Kılıçturgay, Yeterlik Kurulu Başkanı 12 Türk Göğüs Hastalıkları Yeterlilik Kurulu Dr. Hayati Bilgiç, Sınav Komisyonu Başkanı,
Yeterlik Kurulu Başkan Yardımcısı
13 Türk Histoloji ve Embriyoloji Derneği Yeterlik Kurulu Dr. Petek Korkusuz, Sınav Komisyonu Başkanı 14 Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği Ulusal Yeterlik
Sınavı Kurulu Dr. Sedat Tavşanoğlu, Sınav Komisyonu Başkanı
15 Türk Kulak Burun Boğaz Baş Boyun Cerrahisi Derneği,
KBB-BBC Yeterlik Kurulu Dr. Yücel Tanyeri, Sınav Komisyonu Başkanı 16 Türk Nöroloji Yeterlik Kurulu Dr. Şerefnur Öztürk, Yeterlik Kurulu Başkanı 17 Türk Oftalmoloji Yeterlik Kurulu (TOYK) Dr. Engin Bürümcek, TOYK Sekreteri 18 Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneği,
TPRECD Yeterlik Kurulu Dr. Atay Atabey, Sınav Komisyonu Başkanı
19 Türk Radyoloji Derneği Yeterlilik Kurulu Dr. Oğuz Dicle, Yeterlik Kurulu Başkanı 20 Türk Tibbi (Klinik) Mikrobiyoloji Yeterlik Kurulu
(TYMYK) Dr.Duygu Fındık, Sınav Komisyonu Başkanı
21 Türkiye Çocuk Cerrahisi Yeterlik Kurulu Dr. Tanju Aktuğ, Sınav Komisyonu Başkanı 22 Türkiye Psikiyatri Derneği Yeterlik Kurulu Aylin Uluşahin, Sınav Komisyonu Başkanı 23 Türk Üroloji Derneği, Türk Üroloji Yeterlilik Kurulu (
TÜYK) Dr. Serdar Tekgül, Sınav Komisyonu Başkanı
Bulgular
Değerlendirme formu ile yeterlik kurullarından elde edilen veriler analiz edildi ve sonuçlar;
a) yeterlik kurulu sınavı ile ilgili genel bilgilere yönelik sonuçlar, b) yeterlik sınavının planlama aşaması ile ilgili sonuçlar c) yeterlik sınavının uygulama aşaması ile ilgili sonuçlar ve
d) yeterlik sınavının değerlendirme aşaması ile ilgili sonuçlar olmak üzere dört başlık halinde irdelendi.
A. Yeterlik Kurulu Sınavı ile İlgili Genel Bilgiler
Derneklere gönderilen değerlendirme formunda, ilk bölümde, yapılan yeterlik sınavları ile ilgili bilgilere ait sorular bulunmakta idi. Bu sorular arasında uygulanan sınavların adları, tarihleri ve sınav merkezleri bulunmaktaydı. Bu sorulara verilen yanıtlar incelendiğinde, ilk yeterlik sınavının 106 katılımcı ile 20 Haziran 2000’de Genel Cerrahi tarafından yapıldığı belirlendi. Bunu 2002 yılında Göğüs Hastalıkları ve İç hastalıklarının, 2003 yılında Oftalmoloji ve Ortopedinin yaptığı yeterlik sınavları takip etti. Bugün için, kongre merkezleri, üniversiteler ve ÖSYM gibi farklı merkezleri kullanarak yeterlik sınavını yapan uzmanlık derneklerin sayısı 25 dir. Yeterlik sınavlarına katılanların sayısı yazılı sınavlar için 3822’e ve beceri sınavları için 889’a ulaşmıştır.
Değerlendirmeye katılan 23 dernek/ yeterlik kurulundan 2’si gerçek anlamda henüz sınav yapmadıklarını belirtti. Geriye kalan 21 yeterlik kurulunun şu ana kadar yaptıkları sınavlar ve bu sınavlardaki başarı yüzdeleri tablo 2’de sunulmuştur. Tablo 2’de görüldüğü gibi derneklerin/ yeterlik kurullarının şu ana kadar yaptıkları sınavların sayısı 2’den 20’ye kadar geniş bir farklılık göstermektedir. Bu sınavların;
11’inin hem yazılı hem beceri,
4’inin sadece yazılı
3’sinin hem yazılı hem de sözlü
2’sinin farklı dönemlerde yazılı veya sözlü
1’inin ise hem yazılı hem sözlü hem de beceri sınavı oldukları görüldü.
Bu sınavlarda katılımcıların sergilediği başarı yüzdeleri incelendiğinde; yazılı sınavlardaki başarı yüzdesinin yaklaşık olarak %30’lardan %90’lara kadar geniş bir aralık gösterdiği ortaya çıktı. Yaklaşık olarak % 80-100 ile, daha dar aralıkta sıralanan beceri sınavlarındaki başarı yüzdesi, yazılı sınavlara göre daha yüksek hesaplandı (Tablo 2).
Tablo 2. Şu Ana Kadar Yapılan Sınavlar
Radyoloji 5 124/242 51,2 44/57 77,2 168/299 56,2
Çocuk Cerrahisi 3 12/12 100 3/5 75,0 15/16 93,8
Genel Cerrahi 15 370/761* 48,6 - - 130/153 85,0 500/914 54,7
Kalp Damar Cerr. 6 22/45** 48,9 8/10 80,0 30/55 54,5
Kardiyoloji 20 62/77 80,5 84/84 100 146/161 90,7
KBB – BBC 2 59/68 86,8 - - 13/14 92,9 72/82 87,8
Klinik Mik. ve İnfeksiyon
Hast. 5 49/62 79,0 - - 33/34 97,1 82/96 85,4
Tıbbi (Klinik) Mik. 3 19/19 100 - - 19/19 100 38/38 100
İç Hastalıkları 7 464/543 85,5 - - 464/543 85,5
Nöroloji 5 194/271 71,6 - - - - 194/271 71,6
Oftalmoloji*** 7 ?/184 ? 14/14 100 14/14 100 -
-Ortopedi 6 193/578 33,4 - - ?/205 ?
Plastik ve Rekons. Cerrahi 3 ?/9 ? ? ? - - -
-Anestezi ve Reanimasyon 5 52/88 59,1 - - 37/48 77,1 89/136 65,4
Psikiyatri 3 43/45 95,6 - - 14/14 100 57/59 96,6
Göğüs Hastalıkları 8 202/291 69,4 142/200 71,0 344/491 70,1
Çocok Nefrolojisi 2 16/20 80,0 14/15 93,3 30/35 85,7
Nöroşirürji 3 88/189 46,6 2/2 100 90/191 47,1
Radyasyon Onko. 2 25/47 53,2 - - - - 25/47 53,2
Tıbbi Onkoloji 4 15/21 71,4 - - - - 15/21 71,4
Üroloji 5 190/271 70,1 - - 107/116 92,2 297/387 76,7
Histoloji-Embriyol. - - -
-Nükleer Tıp - - -
-Toplam 3822 115+? 889
* 15. sınava 64 kişi girmiş fakat başarı yüzdesi belli olmadığı için hesaplamaya dahil edilmemiştir.
** 6. sınavda 13 katılımcının başarı yüzdesi verilmediği için hesaplamaya dahil edilmemiştir.
*** Toplam 7 sınav yapılmış fakat son sınavın verileri yeni yapıldığı için verilmemiştir. Yazılı sınavların her bir bileşenine ait başarı yüzdeleri ayrı ayrı verilmiştir. Katılımcıların başarı yüzdeleri % 32,0 ile 100,0 arasında değişmektedir.
B.Yeterlik Sınavlarının Planlama Aşaması
Bu bölümde uzmanlık derneklerine yeterlik sınavlarını nasıl planladıklarına yönelik sorular yönetilmişti.
Tablo 3’de görüldüğü gibi, yeterlik kurulları, yaklaşık % 75-95 gibi yüksek oranlarda sınavların amaçlarını belirdiklerini, ağırlandırarak farklı değerlendirme yöntemleri kullandıklarını ve soru dağılımlarını ÇEP ile uyumlu olacak şekilde planladıklarını belirtiler. Ölçme-değerlendirmeye yönelik eşleştirme tablosu ile ilgili oranlar ise % 40-50’lerde çıktı.
Tablo 3. Derneklerin/ Yeterlik Kurullarının Yaptıkları Sınavlara Yönelik Planlamalar YETERLİK SINAVLARININ PLANLAMASI
DAĞILIMLAR
Sayı Yüzde
Sınavın amacı yazılı olarak var mı? (n=22)
Evet 21 95,5
Hayır 1 4,5
Eşleştirme tablosu (blueprint) var mı? (n=19)
Evet 10 52,6
Hayır 9 47,4
Eşleştirme tablosu adaylarla paylaşılmış mı? (n=16)
Evet 6 37,5
Hayır 10 62,5
Farklı yeterlik alanlarını değerlendirmek için farklı ölçme-değerlendirme yöntemleri kullanı-lıyor mu? (n=22)
Evet 19 86,4
Hayır 3 13,6
Kullanılan her bir değerlendirme yönteminin ağırlıkları belirli mi? (n=19)
Evet 15 75,0
Hayır 1 5,0
Tek yöntem kullanılmaktadır 4 20,0
Soru ağırlıkları ÇEP ile uyumlu olarak mı planlandı? (n=21)
Evet 19 90,5
Hayır 2 9,5
Sınavların her bir bileşenine ait açıklamalara daha yakından bakıldığında, yeterlik kurullarında en sık kullanı-lan ölçme-değerlendirme aracının çoktan seçmeli sorular olduğu görüldü. Sözlü sınavlar ve hasta başı pratik sınavlar daha az oranlarda kullanılmakta ve ayrıca hasta başı pratik sınavlardaki hasta/ olgu sayısı genelde 1-3 arasında değişmekte idi. Buna karşın 12 yeterlik kurulunun klinik simüle ortamlarda sınav (OSCE gibi) yaptığı ve bu sınavlardaki istasyon sayısı çoğunlukla 7-10 arasında değiştiği belirlendi.
C.Yeterlik Sınavlarının Uygulama Aşaması
Yeterlik sınavlarının uygulama aşamasına yönelik sorular incelendiğinde, ilgili soruya yanıt veren;
21 derneğin/ yeterlik kurulunun sadece birisinde sınav sırasında sınavla ilgili adayların bilgilendiril-mediği, geriye kalan 20 kurulun bilgilendirme yaptığı,
18 yeterlik kurulundan 2’sinin pratik sınav sonrasında katılımcılara sınavda sergiledikleri perfor-mansları ile ilgili yazılı ve/ veya sözlü geribildirim vermediği; 6’sinin yüz yüze, 1’inin değerlendirme formu kullanarak, 6’sinin yazılı olarak,
2’sinin hem yüz yüze hem de yazılı olarak, 1’inin ise farklı bir şekilde geribildirim verdikleri tespit edildi.
Derneklerin/ yeterlik kurullarının sınav süreleri dikkate alındığında, toplam süreler üzerinden belirtmek
gere-kirse, sınav sürelerinin 120 ile 300 dk arasında geniş bir aralıkta değiştiği gözlendi. Sözlü sınavlarda değer-lendirme formu kullanan yeterlik kurullarının oranı 10/12 (bu soruya yanıt veren kurul sayısı 12 idi) iken;
sözlü sınavlarda her bir oturumda bulunan değerlendirici sayısı, bu soruya yanıt veren 6 kuruldan 3’ünde bir, 3’ünde ise iki değerlendirici olarak belirtilmiş idi. Pratik sınavları için değerlendiricilere öncesinde bu sınav türü ile ilgili eğitim verilip verilmediği sorulduğunda, bu soruya yanıt veren 13 kuruldan tamamı bu eğitimi verdiklerini belirtti. Pratik sınavlarında her bir istasyondaki veya hasta başındaki değerlendirici sayısı sorulduğunda ise, bu soruya yanıt veren 13 kuruldan 3’ü bir, 9’ü iki, 1’i ise 3 değerlendirici ile bu sınavları yaptıklarını ifade etmişlerdi.
D.Yeterlik Sınavlarının Değerlendirme Aşaması
Son olarak derneklere/ yeterlik kurullarına yaptıkları sınavları değerlendirmeye, sınav sonrasında yaptıkları uygulamaları belirlemeye yönelik sorular yöneltilmişti. Bu grupta ilk olarak kurullara soruların niteliğini (ayı-rıcılık, zorluk indeksleri) değerlendirmek amacıyla soru analizi yapıp yapmadıkları sorulmuştu. Bu soruya yanıt veren 21 kuruldan 17’si soru analizi yaptıklarını belirtti.
Derneklerden 11’i sınav sonuçlarını postayla veya e-postayla bireysel olarak, 3’ü webden bireysel olarak, 1’i ise sınav sonrası sözlü olarak açıkladığını; 4 derneğin ise birden fazla kanalı kullanarak katılımcılara sonuçları bildirdikleri görüldü. Yine 20 yeterlik kurulundan 16’sının sınav sonuçlarını dernek üyeleri ile paylaştıkları belirlendi.
Genel değerlendirmede ise derneklerden/ yeterlik kurullarından sınav sürecinde karşılaştıkları önemli zorluk-ları ve yürüttükleri yeterlik sınavzorluk-ları ile ilgili gereksinimlerini yazmazorluk-ları istendi. Yazılan ifadeler incelendiğin-de, kurulların karşılaştıkları zorluklar arasında ön plana çıkan nokta, sınavın “geçerliliğinin” ve “getirisinin”
olmaması gibi nedenlerle yeterlik sınavları ile ilgili katılımcılarda ve eğiticilerde gözlenen motivasyon/ ilgi eksikliği ve dolayısıyla katılımın az olması şeklinde idi. Eğiticiler açısından ön plana çıkan bir diğer nokta ise nitelikli soru hazırlama ve toplamada yaşanan zorluklar idi. Buna paralel olarak, ön plana çıkan gereksinim de, yeterlik sınavlarına geçerlilik/ resmiyet sağlanması ve eğiticilerin daha aktif ve nitelikli katılım için destek-lenmeleri, teşvik edilmeleri gibi hem katılımcılarda hem de eğiticilerde motivasyonun/ ilginin artırılması ve bu şekilde katılımın etkinleştirilmesi yönünde idi. Son olarak, derneklerin/ yeterlik kurullarının yürüttükleri sınavları genel olarak 10 puan üzerinden notlandırmaları istendi. Bir skala üzerinde 1 puanın yetersiz 10 puanın ise yeterli olarak tanımlandığı notlandırmada, bu notlamayı yapan toplam 15 yeterlik kurulundan birisi 4,0, birisi 7,0, dokuzu 8,0-8,5 ve dördü ise 9,0-9,5 puan vererek kendi yaptıkları yeterlik sınavlarını, bir dernek dışında yeterliye yakın düzeyde notlandırdığı gözlendi.
Sonuçlar
a. Ulusal Yeterlik Sınavlarının Güçlü Yönleri:
Tüm eksikliklerine rağmen ulusal yeterlik sınavının gerekliliğine ait inancın ülkemizde yerleşmiş olması ve bunun bir sonucu olarak, dışarıdan kaynaklanan yasal bir zorlama olmaksızın yeterlik sınavı yapan uzmanlık derneklerinin sayısının 23’e, bu sınavlara katılanların sayısının yazılı sınavlar için 3822, beceri sınavları için 889’a ulaşmış olması
Sınavlar daha çok yazılı sınav ağırlıklı ve dolayıyla bilgiyi/ bilişsel alanı değerlendirmeye yönelik olmakla birlikte yavaş yavaş beceri ve tutum gibi diğer alanların da değerlendirme kapsamına alınması ve buna yönelik ölçme-değerlendirme yöntemlerinin kullanılmaya başlanması, ölçme-değerlendirme alanlarının ve kullanılan ölçme-değerlendirme yöntemlerinin çeşitlenmeye başlaması. Örneğin bu nokta 12 yeterlik kurulunun yeterlik sınavında OSCE’yi kullanıyor olması
Yeterlik sınavlarını planlanma, uygulama ve sürdürme bağlamında uzmanlık derneklerinin dokuz yıllık zengin bir deneyimine sahip olmaları, bu uygulamaların sürdürülmesi ve artırılması yönünde özveri ile çalışmalarını sürdürmeleri
Ölçme-değerlendirme de dahil olmak üzere uzmanlık eğitimin iyileştirilmesi yönünde ulusal düzeyde, ciddi bir irade ortaya konuluması ve bu irade doğrultusunda önemli çalışmalar gerçekleştirilmesi
Uzmanlık derneklerin/ yeterlik kurullarının genelde uzmanlık eğitimlerinin özelde yeterlik sınavlarının yapılandırılması ve uygulanması noktasında ülkemizde çeşitli fakültelerde bulunan tıp eğitimi anabilim dalları ile işbirliği içinde hareket ederek eğitim işini profesyonelce ele alma yönünde irade göstermeleri b. Ulusal Yeterlik Sınavlarında İyileştirilmesi Gereken Noktalar ve Öneriler
Şu an için ulusal yeterlik sınavını yapan uzmanlık derneklerinin sayısının 23 olması ve ulusal düzeyde yapılacak gerçekçi planlamalarla bu sayının ilk aşamada tüm yeterlik kurullarını içerecek şekilde 43 ’e yükseltilmesi
Mevcut sınavlarının bir getirisinin/ yaptırımının olmadığı ve bunun da hem katılımcılarda hem de uzmanlık dernekleri, eğitim kurumları ve eğiticilerde motivasyon ve ilgil düşüklüğüne neden olduğunu göz önüne alarak bu bağlamda gerekli düzenlemelerin yapılması
Mevcut sınavların daha çok bilgiyi değerlendirmeye yönelik olarak yazılı sınavlar şeklinde yürütülmesi, yapılandırılmış sözlü ve beceri sınavları yapan derneklerin oranlarının düşük olması, beceri ve tutum gibi bilgi dışında diğer alanların yeterince değerlendirilmemesi ve dolayıyla sınavlarda farklı değerlendirme yöntem ve araçları kullanılarak katılımcıya ait tüm resmin kapsamlıca değerlendirilememesi gibi sonuçlar dikkate alınarak ulusal yeterlik sınavlarına bir sistem/ program çerçevesinde daha bütüncül ve sistematik şekilde yaklaşılması
Sınavların psikometrik (geçerlilik ve güvenilirlik) niteliğine yönelik sorulara yeterince yanıt alınamadığından ve alınan yanıtlar bu yönde zayıflıklara işaret etiğinden (hasta başı sınavların 1-3 hasta/
olgu ile yapılması; oturumlardaki değerlendirici sayılarının yetersiz olması; uygun ve yeterli/ kapsayıcı sınav içeriğinin oluşturulmasına, içeriğe uygun ölçme-değerlendirme yöntem ve araçlarının seçilmesine imkan tanıyan eşleştirme tablolarının yeterince kullanılmaması gibi) sınavların bu açıdan yeniden sorgulanması, psikometrik niteliklerine ait verilerin yeni araştırmalarla netleştirilmesi ve iyileştirilmesi için tıp eğitimi anabilim dallarından destek alınması
Ölçme-değerlendirmenin öğrenme ve gelişme etkileri dikkate alınarak ulusal ölçekte yapılan değerlendirmelerin sistematik ve bütüncül yaklaşımla uzmanlık eğitiminin bütünü içinde, yeterliğe ve gelişime odaklı ele alınarak planlanması ve yürütülmesi. Ulusal ölçekli ölçme-değerlendirme etkinliklerinin eğitim kurumlarındaki etkinliklerle bir arada düşünülerek birbirlerini destekleyecek ve tamamlayacak şekilde daha bir iç içe planlanması ve yürütülmesi
Klinik simüle ortamlarda ve gerçek iş ortamlarında yeterliğe ve performansa dayalı ölçme-değerlendirme yöntem ve araçların da eklenmesi ile yapılan sınavların iyileştirilmesi ve bu bağlamda dernekler bünyesinde eğitici gelişimi programlarının planlanması ve uygulanması
Uzmanlık eğitimi bağlamında ulusal düzeyde faaliyet gösteren resmi ve sivil otoriteler arasındaki işbirliğinin ve eş güdümün güçlendirilmesi. Ulusal düzeyde yapılan çalışmalarda ve alınan kararlarda uzmanlık derneklerinin ve uzmanlık eğitimi veren kurumlarının ön planda tutulması, otonomilerinin gözetilmesi
Kaynaklar
1. Dağlı T. TTB-UDEK Ulusal Yeterlik Kurulu 2007-2008 Dönemine Bakış. TTB-UDEK Bülten.
Sayı 3, Sayfa 12-16, 2008.
2. Çete Y. Yeterlik Kurulları Ulusal Durum Anketi. TTB-UDEK Bülten. Sayı 3, Sayfa 17-20, 2008.
3. Ulusal Yeterlik Kurulu III. Çalıştayı Raporu. TTB-UDEK Bülten. Sayı 3, Sayfa 36, 2008.
4. Dağlı T. Tıpta Uzmanlık Eğitimi ve Yeterlik Sınavları. II. TOTBİD-TOTEK Ortopedi ve Travmatoloji Eğitim Kurultay Kitabı. Sayfa 83-94, 2008, Ankara.
5. TTB-UDEK Ulusal Yeterlik Kurulu 3. Çalıştayı, Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınları, 2008.