• Sonuç bulunamadı

K urunta’nın A skeri Yüküm lülükleriyle İlg ili III.H a ttu sili’nin Buyruğu III.H a ttu sili’nin Buyruğu

KISALTM ALAR

B. TARHUNTASSA ÜLKESİ İLE YAPILAN ANTLAŞM ALARANTLAŞM ALAR

1. K urunta’nın A skeri Yüküm lülükleriyle İlg ili III.H a ttu sili’nin Buyruğu III.H a ttu sili’nin Buyruğu

C T H 9 f 3

(Öy. 1-27)

[Hatti ülkesi] kralı, B üyük [Kral H attusili şöyle (söyler): K ral ve K raliçe, T arhuntassa ülkesinde] K urunta’yı kral yaptığında, [Kral]

ve [Kraliçe] tanrının sahhan vergisini (dinsel görevlerini) [gözden geçirdi. Ve] tanrının sahhan vergisi, onun çekip çevirm esi için, [çok ağırdı. Ö nceden] Muvvattalli, Tarhuntassa ülkesi tanrılarını (koruduğundan) ve bizzat kendi [Tarhuntassa ülkesi tanrılarına]

taptığı için, tüm [Hatti ülkeleri onlara] özen gösterdi. [Fakat şim di Kral] ve K raliçe, K u ru n ta’yı Tarhuntassa ülkesinde [kral] yaptı. Ve o, [tek başına ülkesinde] tanrının [sahhan vergisini] yerine getirem edi. B öylece [Kral ve K raliçe] senin için [şöyle antlaşm a]

(tableti) yaptı: [M ajestesi, H atti ülkesinin] talebi olan, [tablet evindeki] H ulaia [Nehri Ü lkesi’nin yaya ve arabalı savaşçılarını]

bağışladı (m u af tuttu). V e [gelecekte] sadece [ikiyüz(?)] asker Hitit askeri seferine gitsin. B una ek olarak tablet evi için, [asker ondan]

63Hititçe.■ ABoT 57

T ranskripsiyon: Beckman 1990, 291-293

Çeviri: Beckman 1990, 291-293; Beckman 1996, 103

Y orum : Laroche 1948, 40 vd.; Imparati 1974, 158-160; Sürenhagen 1992, 364-365100; Imparati-Daddi 1993, 58-59

Ayrıca CTH 96=546/fde Tarhuntassa krallığı antlaşmaları ile ilgilidir. Bu metin için bkz. H. Güterbock, Siegel aus Boğazköy, II, Berlin, 1942, 10 vd., 82, text 1; Otten 1988, 5

istenm esin. [Bu] askerler sahhan ve luzzi vergileri olarak ondan kaldırıldı. [Kral] (bir kısım kişileri, tapınaktaki) dış avlu tem izleyici(liği) görevlerinden [m uaf tuttu], (B ir kısm ını) çiftçi(lik) görevinden [m uaf tuttu] ve bir kısm ını [tuz yalam a kayasının bekçiliğinden m u af tuttu. G elecekte hiç kim se bu karara itiraz etm esin. F akat eğer] herhangi bir [kral, M ajestesine karşı ayaklanırsa, sonra Tarhuntassa ülkesi kralı]

(Kn. 28-A y. 33)

bizzat kendi onun yardım ına gelsin. Fakat kesinlikle hiçbir [ordu]

ondan [istenm esin]. V e [eğer] (ona) denk (biri), krala karşı ayaklanırsa, [sonra] Tarhuntassa ülkesi kralı bizzat kendi onun y ardım ına [gelsin]. Fakat [kesinlikle] yaya ve arabalı savaşçılar ondan istenm esin.

2. U lm i-T esup ve III. H a ttu sili A sasındaki A ntlaşm a C T H 1 0 ^

§ 1 (Öy. 1-3)

Bu p a r a g r a f oldukça tahrip olmuştur.

§ 2 (Öy. 4-14)

Paragrafın baş kısmı oldukça tahrip olmuştur. Ç eviri 7. satırdan başlatılmıştır.

MHitiçe: 1. KBo I V 10 + 1548/u (ZA 63:85)+ KUB XL 69 (Öy. 33-47) Transkripsiyon: Forrer 1926, 6-9; Korosec 1943, 53-103; Gordon 1969, 71-73 (§ 4); Otten-Rüster 1973, 85-86 (Ay. 1-14); Hoffner 1989, 200-202 (Öy. 33-47; Ay. 15-27); G. F. del. Monte, “Ulmitesub re di Tarhuntassa”.

Egitto e Vicino Oriente, XIV-XV, 1991-1992, (123-148); Gumey 1993, 15 (IV 40-42); van den Hout 1995, 22-48;

Çeviri: Forrer 1926, 6-9; Cavaignac 1932, 65-76; Garstang-Gumey 1959, 66-69; D.J. McCarthy, Treaty and Covenant. A Study in Form in the Ancient Oriental Docaments and in the Old Testament, Roma, 1963, 183-

185; Gordon 1969, 71-73 (§4); del Monte-Tischler 1978, 468-469;

Beckman 1986, 1933 (Öy. 9-14); Hoffner 1989, 200-203; van den Hout 1995,23-49; Beckman 1996, 104-108; Karauğuz 2000, 90-96

Y orum : Garstang 1944, 14-37; Laroche 1948, 40-48; von Schuler 1964, 39-40; von Schuler 1965a, 455-457; van den Hout 1984, 89-92; J. Lorenz, Der Vertrag mit Ulmi-Tesup von dU-assa (CTH 106). Sprachlicke und Historische Würdigung und Einornung inner halb der Hethitischen Staatsvertragstration, Marburg, 1986; van den Hout 1989, 100-114;

Heinhold-Krahmer 1992, 137-158; Imparati 1992, 315 vd.; Sürenhagen 1992; Imparati-Daddi 1993, 41-51; Gumey 1993, 13-28; Singer 1997, 416-423

V e onu, senin [ ]. “B en M ajeste, oğlunu [(tahtan) indirm eyeceğim ]. N e senin erkek kardeşini ne de başka birini [alm ayacağım (kabul etm eyeceğim )]. Sonra oğlunu ve torununu, benim sana [verdiğim Tarhuntassa ülkesinde] tutacağım . O nlar oradan uzaklaştırılm asın. Eğer senin herhangi bir oğlun ya da torunun suç işlerse, sonra Hatti ülkesi kralı onu sorgulasın. Ve eğer on a karşı b ir suç ispat edilirse (bulunursa), sonra H atti ülkesi kralı, onun m em nun olacağı şekilde ona davransın. Eğer o, ölüm ü hak ederse, o, can versin. Fakat evini ve ülkesini ondan alm asınlar ve başka birinin soyuna verm esinler. Sadece U lm i-T esup’un soyu(ndan biri) onları alsın. Erkek çocuklardan biri onları alsın. K ız çocuklardan biri onları alm asın. A ncak eğer nesilde erkek çocuk yoksa, ortadan kaldırılm ışsa, sadece U lm i-T esup’un kız ç o c u k la rın d a n birini) arayıp bulsunlar. O, yabancı ülkede olsa bile, oradan onu geri getirsinler ve onu Tarhuntassa ülkesinde beyliğe tayin etsinler.

§ 3 (Öy. 15-18)

Şim di sen U lm i-T esup’a verdiğim ülkeyi ve senin için tesbit ettiğim (oturttuğum ), sınırları koru. Onları bozm a. Sınırlar şöyle tesbit edilm iştir: Pitassa ülkesi yönünde Havva dağı, Z am iia şehri

^ g a n ta n a n n a ’sı ve Sanantarvva şehri sınırdır. Fakat Z am iia şehrinin

^ g a n ta n a n n a ’sı, H ulaia N ehri Ü lk esi’ne aittir. Sanantarvva P itassa’ya aittir.

§4 (Öy. 19-32)

P ittassa ülkesi sınırı yönündeki A rim atta şehrinin

dK A S K A L .K U R 65,u sınırdır. Fakat A rim atta şehri, P itassa ülkesine aittir. H uw atnuw anta dağı yönündeki <hallapuw anza sınırdır. Fakat

<!hallapuwanza, H ulaia N ehri Ü lk esi’ne aittir. K ursaw ansa şehrinin yukarısındaki köpek şeklindeki huw asi taşı sınırdır. U ssa şehri yönünde Z arata şehri sınırdır. Fakat Zarata, H ulaia N ehri Ü lk esi’ne aittir. W anzataruw a şehri yönünde H arazuw a şehri sınırdır. Fakat Harazuvva şehri, U ssa ülkesine aittir. K uw a(kuw a)liiatta dağı yönünde Suttasna şehri ilk tabletler üzerinde sınırdı. Fakat şimdi ben K ral, Santim m a şehrini sınır yaptım . Fakat Santim m a şehri, H ulaia N ehri Ü lk esi’ne aittir. W anzataruw a ve K unzinasa şehirleri yönünde A rlanta dağı ve A lana şehri sınırdır. Fakat A lana şehri, H ulaia N ehri Ü lkesi’ne aittir. Fakat A rlanta dağı üzerindeki suyu, H atti ülkesi ve H ulaia N ehri Ü lkesi ortaklaşa kullanacaktır.

Sinnuw anta şehri yönünde Lula dağı sınırdır. Fakat N inainta şehri, H ulaia N ehri Ü lkesi’ne aittir. Altın sey is’in tım arı M ajesteye aittir.

Z am u ssa şehri yönünde ^harm im as sınırdır. F akat ^harm im as, H ulaia N ehri < Ü lk esi’ne> aittir. Z arw isa şehri yönünde Sarlaim i dağı pınar havuzu(?) sınırdır. Y üksek dağ yönündeki Saliia şehri

65 Bu deyimin “düden” olarak çevrimi için bkz. Gordon 1969, 78, 80-81;

H. Otten, “KASKAL.KUR”, RIA, V, 1976-1980, (463-464); H.G.

Güterbock, “Sun God or King ?” Aspects o f Art and Iconography:

Anatolia and Neighbors. Studies in Honor o f N. Özgüç, N. Özgiiç'e Armağan. (Edited by M. J. Mellink, E. Porada, T. Özgüç), Ankara, 1993, (225-226), 226; E. Laroche, Recherches sur Les Noms des Dieux Hittites, Paris, 1947, 94 vd.; Ayrıca düden tanrıları için kutlanan bayramlar için bkz. CTH 645=KBo XIII 216 Öy.2-7= Ay.III 17-22, Ay.IV l-5=Ay.V 3- 6+KUB LVIII 28 Ay.IV 3-8= Ay.V 7-11+ KBo XXV 29 Ay. l-6=Ay.V 4- 6+KUB LV 39 (Bo.2372)+Bo.3302

sınırdır. Fakat Saliia şehri, Hatti ülkesine aittir. Dışarı yöndeki W alw ara şehri ve W alw ara şehri yakınındaki M ata, Sanhata, Surimma, Saranduvva ve D addassi şehirleri (gibi herhangi bir şehir) T arhuntassa ülkesinindir. âaranduw a şehri yönünde askeri gücün ulaşacağı hangi y er olursa olsun, H ulaia N ehri Ü lkesi’ne aittir.

W alm a ülkesi yönündeki W altanna, Usavvala, A lluprata (ve) H uhhura şehirleri sınırdır. Fakat bu şehirler H ulaia N ehri Ü lk esi’ne aittir.

§5 (Öy. 33-37)

Şim di T arhuntassa ülkesi sınırına gelince; keçi çobanı ülkeye girm esin. E ğer onlar H ulaia N ehri Ü lk esi’nden büyük bir sürüyü, bir tuz kayalığına sürerse, onlar onun tuz yalam a hakkını alm asın (kaldırm asın). O, Tarhuntassa ülkesi kralına verilm iştir. D aim a tuzu o alsın. K eçi ve koyun otlak ve tarlaları ile birlikte Sarm ana şehrini ben B üyük K ral, Tarhuntassa ülkesi kralına verdim . B undan başka(?) Sarm ana şehrinin tuzu için, başka (bir şehir) [gitm esin], D unna şehrinde tek bir kuw appala, Şim şeğin F ırtına T an rısı’na verilm iştir. O, Tarhuntassa ülkesi [kralına] aittir. E ğer daha sonra T arhuntassa ülkesi kralı U lm i-Tesup, bizzat kendi için başka bir kuvvappala yaparsa, ona izin verilsin. K argam ıs ülkesi kralı için geçerli olan kral antlaşm ası, ayrıca Tarhuntassa ülkesi kralı için de geçerli olsun.

§6 (Öy. 38-39)

Ö nceden yazılm ış bu antlaşm a tabletleri, A rinna şehrinde, A rin n a’nın G üneş Tanrıçası önüne koyulsun. Fakat askeri husustaki direktifler tablet üzerine yazılm adı. B öylece ben M ajeste, askeri hususta onun için şöyle bir antlaşm a tableti yaptım :

§7 (Öy. 40-47)

B en M ajeste Tarhuntassa ülkesine geldiğim de, tanrının sahhan ve luzzi vergileri hakkında (dinsel görevler konusunda) bir antlaşm a

gördüm . O çok ağırdı. O çok ağır olduğundan, yerine getirilem edi.

(E skiden) M uw attalli, Tarhuntassa ülkesi tanrılarını koruduğundan ve bizzat kendi için, Tarhuntassa ülkesi tanrılarına tapındığından, H atti’nin tüm ü onlara özen gösterdi. Fakat şim di Kral ve Kraliçe, T arhuntassa ülkesinde MDL A M A ’yı kral yaptılar. O, ülkenin ve tanrının sahhan vergisini (dinsel görevleri) tek başına yerine getirem edi. B öylece Kral ve K raliçe senin için bu direktifleri hazırladı: H atti için (verilm ek m ecburiyetinde) olan tablet evindeki H ulaia N ehri Ü lk esi’nden (gelen) yaya ve arabalı savaşçıları, ben M ajeste bağışladım (m u af tuttum ). G elecekte bir H itit seferi için (onun askerlerinin) sayısı ikiyüz kişi olsun. O nlar tablet evinden tekrar asker istem esin. O nlar tanrının sahhan ve luzzi vergileri olarak orduya verilm iştir. B azıları dış avlu tem izleyicileri olarak verildi. D iğerleri çiftçiler olarak verildi. B azıları tuz yalam a yerinin (bekçileri) olarak verildi. G elecekte hiç kim se bu sözü yürürlükten kaldırm asın. E ğer onunla eş durum daki bazı kral(lar), M ajestesine karşı gelirse, T arhuntassa ülkesi kralı bizzat kendi yardım a gelsin.

Fakat ondan yaya ve arabalı savaşçılar istem esinler.

§8 (Öy. 48-49)

B u söz(ler) için Şim şeğin F ırtına Tanrısı, A rinna şehrinin Güneş Tanrıçası, H atti şehrinin Fırtına Tanrısı, N erik şehrinin Fırtına Tanrısı, Sam uha şehrinin İstar’ı, Lavvazantiia şehrinin İstar’ı ve Hatti ülkesinin B in Tanrısı tanıklık etsin66.

66 Yemin tanrıları hakkında bkz. E. Edel, “Zur Schwurgötterliste des Hethitervertrages”, Zeitschrift fiir Âgyptische Sprache und Altertumskunde, XC, 1963, (31-35); I. Singer, “The Thousand Gods of Hatti: Limits of an Expanding Pantheon”, Concepts o f the Other in Near Eastern Religions, (Israel Oriental Studies XIV), (Edited by I. Alon, I.

Gruemvald, I. Singer), Leiden, 1994, (81-102)

§9 (Öy. 50- Ay. 4)

S enin için yaptığım bu antlaşm a tabletine (gelince), işte bak, B in Tanrı toplantıya çağrıldı. O nlar dinlesin ve tanık olsun. G öğün Güneş Tanrısı, A rinna şehrinin G üneş Tanrıçası, G öğün F ırtına Tanrısı, H atti ülkesinin F ırtına Tanrısı, A rinna şehrinin Fırtına T anrısı, K arargâhın F ırtına Tanrısı, H isashapa şehri F ırtına Tanrısı, Z ippalanta şehri F ırtına Tanrısı, N erik şehrinin F ırtına Tanrısı, H alep şehrinin F ırtına Tanrısı, U da şehrinin F ırtına Tanrısı, K um m anni şehrinin F ırtına Tanrısı, Sam uha şehrinin [Fırtına]

T anrısı, Sapim nva şehrinin [Fırtına] Tanrısı, kahram an F ırtına T anrısı, F ırtına T an rısı’nın piham m i’si, Şim şeğin F ırtına Tanrısı, T anrı Lulahi, K oruyucu Tanrı, H atti şehrinin K oruyucu Tanrısı, Tanrı A la, T anrı K arzi, Tanrı H apantaliia, Tanrı Sarrum a, Tanrı Z ithariia, T anrıça Hepat, G öğün K raliçe Tanrıçası, îstar, N enuw a şehri İâtar’ı, H attarina şehri İstar’ı, Tanrı N inatta ve K ulitta, Tanrı N IN .G A L , A y Tanrısı [İshara], Y em in Tanrısı Beyi, A rusna şehri Savaş Tanrısı, H atti şehri Savaş Tanrısı, İllaia şehri Savaş Tanrısı, A rziia şehri Savaş Tanrısı, Tanrı Iarri, Tanrı Zappana, Sam uha şehri Savaş T anrısı, A rziia şehri Tanrı İarri’si, Tanrı Z appana, H urm a şehri Tanrı A b ara’sı, H urm a şehri Tanrı H antitassu’su, A nkuw a şehri T anrıça H atagga’sı, K atapa şehrinin K raliçesi, T ahuw arpa şehrinin T anrıça A m m am m a’sı, D unna şehrinin Tanrı H allara’sı, H upisna şehrinin Tanrı H uw assanna’sı, Tanrı Lelvvani, Lulahi ve H apiri T anrıları, Hatti ve Tarhuntassa ülkesinin B üyük D enizleri, D ağları, N ehirleri, Pınarları, Tanrı ve Tanrıçaları.

§10 (Ay. 5-7)

V e eğer sen U lm i-T esup, tabletin bu sözlerini < dikkate alm azsan>

y a da M ajestem i, K raliçeyi ve (daha sonra) M ajestem in oğlunu bey olarak korum azsan ya da bu tabletin sözlerini değiştirirsen, sonra bu B in Tanrı seni, karını, çocuklarını, ülkeni, evini, harm an yerini,

m eyve bahçelerini, tarlalarını sığır ve koyunlarım tüm m alınla birlikte m ahvetsin.

§11 (A y.8-11)

Fakat eğer sen bu tabletin sözlerini korursan (dikkate alırsan), M ajestem i, K raliçeyi ve M ajestem in oğlunu bey olarak korursan, sadece M ajestem i, K raliçeyi ve M ajestem in oğlunu bey olarak arzularsan, bu yem in tanrıları seni, karını, çocuklarını, ülkeni, evini, harm an yerini, m eyve bahçelerini, tarlalarını, sığırlarını, koyunlarım tüm m alınla birlikte korusun. V e sen M ajestem in elinde iyi b ir şekilde yaşlanarak yaşa.

§12 (Ay. 12-14)

U lm i-T esup’a bu ülkede zorluk çıkaracak ve ondan onu alm aya çalışacak ya da U lm i-T esup’un oğlu ya da torunundan onu alm aya çalışacak y a da onun sınırını küçültecek ya da bu [tabletteki] sözleri değiştirecek her kim olursa olsun, bu yem in tanrıları onu nesliyle birlikte karanlık toprakta m ahvetsin.

§13 (Ay. 15-17)

E ğer M ajestem , U lm i-T esup’tan bir şehir ya da herhangi b ir yer isterse, o, m em nuniyetle ona (bu yerleri) versin. B askı için bir m esele olm asın. B u tanrı yem ininden arınm ış olsun. Y a da eğer U lm i-T esup, M ajestem den bazı şeyler isterse, M ajestem ona, onu versin. A yrıca bu tanrı yem ininden arınm ış olsun.

§14 (Ay. 18-20)

E ğer O (M ajestesi), Tarhuntassa ülkesi kralı U lm i-T esu p’a bazı yerleri verm ek istem ezse, daha sonra bizzat kendi onu kullanırsa ve güçle onu alırsa, bu yem in tanrıları onu nesliyle birlikte karanlık toprakta m ahvetsin.

§15 (Ay. 21-27)

Şim di T arhuntassa ülkesi kralı U lm i-T esup’a, ben M ajestem in verdiklerine (gelince), onun için saptadığım sınırlar ve sonradan ona verdiklerim i, ben dem ir bir tablet üzerine kazıdım . G elecekte

hiç kim se U lm i-T esup’un neslinden onu alm asın. N e de bu hususta hiç kim se m ahkem eye m üracaat etm esin. (Hatti ülkesinin) kralı bizzat kendi için onu alm asın. O, oğul(larına) onu verm esin. N e de (H itit kral ailesinden) başka birinin soyuna onları verm esin.

G elecekte Tarhuntaâsa ülkesi krallığı sadece U lm i-T esu p’un soyuna ait olsun. H er kim ona karşı zorluk çıkartırsa ve ülkesini alırsa ya da bu tabletin sözünü değiştirirse, G ökyüzünün kralı Fırtına Tanrısı, A rinna şehrinin G üneş Tanrıçası, Hatti ülkelerinin sahibesi, Fırtına T an rısı’nın oğlu Sarruma, İstar ve bu tabletin B in Tanrısı, Hatti ülkesinde o kişinin neslini m ahvetsinler.

§16 (Ay. 28-32)

B u antlaşm a, tuhkanti N erikkaili, tuhkanti Tasm i-Sarrum a, prens H annutti, prens H uzziia, K argam ıs ülkesi kralı İni-Tesup, İsuw a ülkesi kralı A ri-âarrum a, U riianni adam ı A M A R .M U §E N , sağ cenah askerlerin kom utanı H alpa-ziti, prens H esni, prens Tattam aru, prens U ppara-m uw a, altın seyislerin <şefı> prens Uhha- ziti, ağaç tablet üzerine yazı yazan katiplerinin şefi prens S ahurun(u)w a, general H attusa-K urunta, prens Tarhuntapiia, sol cenah askerlerin kom utanı âarrum a-K urunta, saray nazırlarının şefi A li-ziti, depo evinin beyi Tuttu, H urm a şehrinin beyi Palla, katiplerin şefi U R .M A H -ziti, sakilerin şefi A lalim i, aşçıların şefi K am m aliia (ve) kurban sunucuların şefi M ahhuzzi’nin huzurunda, U rikina şehrinde (yazılm ıştır).”

3. Kurunta ve IV. Tuthaliia A rasındaki A ntlaşm a Bo. 86/29& 1

§1 (Öy. I 1-5)

Hatti ülkesi kralı, kahram an B üyük K ral T uthaliia’nm neslinden;

H atti ülkesi kralı, kahram an B üyük K ral S uppilulium a’nın torununun oğlu; H atti ülkesi kralı, kahram an B üyük K ral

67T ranskripsiyon: Otten 1988, 10-28; Beal 1993, 30 (§10); Gumey 1993, 15(11159)

Çeviri: Otten 1987, 411 (§3-28); Otten 1988, 11-29; Beal 1993, 39 (§10);

Alp 1995, 3-5 (I 77-82; II 21-30; III 43-77); Theo P.J. van den Hout,

“Khattushili III, King o f the Hittites”, Civilizations o f the Ancient Near East, I, (Edited by J.M. Sasson, J. Baines, G. Beckman, K.S. Rubinson), 1995, 1119, (II 35-47), (1107-1120); Beckman 1996, 108-117; Bahar- Karauğuz-Koçak 1996, 46-50 (I 18-68, 77-82; II 21-30; III 43-77);

Karauğuz 2000, 103-105, 108-112(1 18-101; II 1-3,21-77)

Y orum : Bryce 1974, 109; Otten 1987, 410-412; van den Hout 1989, 100- 114; K. Watanabe, “Mit Gottessiegeln Versehene Hethitische

‘Staatsvertrâge’”, ASJ, XI, 1989, (260-276); Beckman 1990, 289-294;

Klengel 1991, 228 vd.; Hoffner 1992, 47-48; Heinhold-Krahmer 1992, 137-158; F. Imparati, “Signifıcato Politico della Successione dei Testimoni nel Trattato di Tuthaliia IV con Kurunta”, Seminari anno 1991, Consiglo Nazionale della Ricerche. Istituto Per gli Studi Micenei ed Egeo- Anatolici, Roma, 1992, 59-89; Imparati 1992, 305-322; Sürenhagen 1992;

Houwink ten Cate 1992, 233-270; Beal 1992, 325-326; Imparati-Daddi 1993, 23-40; Beal 1993, 31-39; Börker-Klâhn 1993, 235-237; Hawkins 1994, 91; Alp 1995, 1-11; Bahar-Karauğuz-Koçak 1996, 42-54; Singer 1996a, 63-71; Dinçol 1996, 8-9; Forlanini 1998, 220; Singer 1998, 537- 541; Dinçol 1998a, 27-35; Dinçol 1998b, 159-166; Dinçol 2000, 1-29

M u rsili’nin torunu; H atti ülkesi kralı, kahram an B üyük Kral H attu sili’nin oğlu; Hatti ülkesi kralı, kahram an B üyük Kral T abam a T uthaliia şöyle (der):

§2 (Öy. 16-13)

B abam H attusili, M uw attalli’nin oğlu U rhi-T esup’a karşı savaştığında (ve) onu krallıktan indirdiğinde, K urunta herhangi bir suç işlem em işti. A ncak Hatti halkı suç işlem işti. K urunta herhangi b ir suç işlem em işti. Eskiden kral M uw attalli, babam H attusili’ye, (K urunta’yı) büyütm ek için em anet etm işti. V e eskiden babam onu sürekli büyüttü (yükseltti.)

§3 (Öy. I 14-21)

B abam , U rhi-T esup’u krallıktan indirdiğinde, babam K urunta’yı aldı ve onu Tarhuntassa ülkesinde krallığa tayin etti. Ve onu(nla) babam sınırların nasıl olduğunun gösterildiği antlaşm a tabletleri yaptı. Bu tableti K urunta elinde bulunduruyor. O nun için sınırlar şöyle tespit edildi: P itassa şehri nüfuz sahasından Z am iia şehri

^ k a n ta n n a ’sı, H aw a dağı ve Sanantanva şehri sm ır(dır). Z am iia şehri ^ k a n ta n n a ’sı, H ulaia N ehri Ü lk esi’ne aittir. S anantanva şehri, P itassa ülkesine aittir.

§4 (Öy. I 22-28)

E skiden P itassa ülkesi nüfuz sahasından itibaren, N ahhanta şehri sınır idi. V e ona, babam sınırı çekti. B abam ın antlaşm a tabletinde A rim atta şehri DK A SK A L.K U R sınır yapıldı. Şimdi ben M ajeste sınırı tekrar önceki gibi düzenledim . Ve ona Pitassa ülkesi nüfuz sahasından itibaren Arim atta, N ahhanta, H attassa şehirleri sım r(dır). Fakat N ahhanta ve H attassa şehirleri, H ulaia N ehri Ü lk esi’ne aittir.

§5 (Öy. I 29-42)

H uw atnuw anta dağı nüfuz sahasından itibaren ^hallap u w an za sınır(dır). Fakat <hallapuw anza, H ulaia N ehri Ü lk esi’ne aittir.

K uw arsaw anta şehrinden ona yukarıdaki köpek şeklindeki huwasi taşı sınır(dır). U ssa şehri nüfuz sahasından Z arata şehri sınır(dır).

F akat Z arata şehri, H ulaia N ehri Ü lk esi’ne aittir. O na W anzataruw a şehri nüfuz sahasından H aw a dağı, H arazzuw a şehri sınır(dır). Fakat Harazzuvva şehri, U ssa ülkesine aittir.

K uw a(kuw a)liiatta dağı nüfuz sahasından ona babam ın ilk antlaşm a tabletlerinde, Suttasna şehri sınır yapılm ıştı. D aha sonra bizzat babam ona geldi. Santim m a şehrini sınır yaptı. Fakat Santim m a şehri, H ulaia N ehri Ü lkesi’ne aittir. O na W anzataruw a ve K unzinasa şehri nüfuz sahasından A rlanta dağı ve A lana şehri sınırdır. A lana şehri, H ulaia N ehri Ü lk esi’ne aittir. Fakat su A rlanta dağı üzeri(ndedir). V e onu, H ulaia N ehri Ü lkesi ve H atti ülkesi m üşterek olarak kullanacaktır.

§6 (Öy. I 43-47)

Sinw anta şehri nüfuz sahasından ona, L ula dağı, dam nassaru dağları sınır(dır). Fakat N inainta şehri, H ulaia N ehri Ü lk esi’ne aittir. A ncak altın seyis adam ının silahı (hariç) geride(dir). Ve M ajesteye aittir. Z am ussa şehri nüfuz sahasından H arm im a şehri sınır idi. V e ona, ben M ajestem U ppassana şehrini sınır yaptım . Ve U ppassana şehri, H ulaia N ehri Ü lk esi’ne aittir.

§7 (Öy. I 48-52) ~

Z anvisa şehri nüfuz sahasından Sarlaim i dağı pınar havuzu(?) sınırdır. Y üksek dağ nüfuz sahasından Saliia şehri sınır(dır). V e adı geçen Saliia şehri, H atti ülkesine aittir. Ve ona U saula şehri sınırından Hassuvvanta şehri, M ila şehri, Palm ata şehri, H aşhaşa şehri, Sura şehri, §im m uw anta şehri sınırdır. Fakat bu m üstahkem şehirler, H ulaia N ehri Ü lkesi’ne aittir.

§8 (Öy. 153-67)

H aw aliia şehri nüfuz sahasından, W alw ara, Harhasuvvanta, Tarapa, Samanta, Tupisa, P ariiassa ve N ata şehri m al ve m ülküyle birlikte

sınır(dır). F akat bu m üstahkem şehirler ve N ata şehri m alı m ülküyle, H ulaia N ehri Ü lkesi’ne aittir. Ve ona deniz yönünde M ata, Sanhata, Surimma, §aranduw a, İstapanna şehirleri ve Sallusa şehri m alı m ülküyle birlikte T ata ve D asa şehirleri sınır(dır). Fakat bu m üstahkem şehirler, H ulaia N ehri Ü lkesi’ne aittir. Saranduvva şehri nüfuz sahasından itibaren deniz ona sınır(dır). Paıha şehri nüfuz sahasından itibaren K astaraia nehri ona sınır(dır). Eğer Hatti ülkesi kralı (K astaraia nehri) yukarısında (herhangi bir yere) sefere çıkarsa ve Parha ülkesini silah (gücü)yle zapt ederse, o zam an söz konusu (şehir) T arhuntassa ülkesi kralına ait olacaktır. W alm a şehrinin nüfuz sahasından itibaren H uw ahhuw arw a, A lluprata, K aparuw a, Hassuvvanta, W alippa ve W ala şehirleri sınır(dır). Fakat bu m üstahkem şehirler, H ulaia N ehri Ü lkesi’ne aittir.

§9 (Öy. I 68-90)

TarhuntaSsa ülkesi içindeki şu m üstahkem şe h irle r. Hatti ülkesi kralına ait idi: A nta şehri ve A nta şehri harabeleri, Lahw iiassi, W astissa, H adduw assa, Handavva, D aganza, §im m uw a, Sahita şehirleri, görevli olan K am am a şehri köylüleri(?), W alistasa şehri altın saray oğlanları, Inurta, W attanna, M alhuw aliiata, K asuriia, âaw iia, Pariiassa, A nnauliia, Puhanta, G urtanassa şehirleri, A ralla şehri nar yetiştiricileri, A raunna şehri adam ları, U ppassana şehri ve kuş bakıcıları. A yrıca ülkenin sınır bölgelerinde olan şu yerler ona verilm iştir. Matavvanta ve Para şehrinden çadır adam ları (göçebe halk), D agannunta ve M unanta şehri depo yöneticileri, A iara şehri genç hayvan bakıcıları, T arapa şehri m ızrak adam ları, W attassa ve T alw isuw anta şehrine ait iki tım ar m ülkü, çöm lekçiler (hariç) geride(dir). A yrıca sakiler de (hariç) geride(dir). O nlar Tarhuntassa şehri tanrılarına tekrar verilm iştir. İiasanta şehri ve A zzuw assi şehri dudduShialla adam ları, W ashaniia şehrinin gözcüleri(?) dahildir. A dara şehrinin sakileri ve W arpatalla adam ları dahildir.

H ulaia N ehri Ü lkesi ve Tarhuntassa içinde yüküm lüğü olan hangi sarikuw a askerleri ve zanaatkârlar olursa olsun, babam bu m üstahkem şehirleri ona verdi. O, (bu şehirleri) insanlarıyla (içinde oturanlarla) birlikte ona verm edi. Fakat ben B üyük Kral, M ajeste Tuthaliia, babam ın (saltanatı) zam anında, şehirlerin halkıyla birlikte ona verilm esi için babam a ricada bulundum . A ncak bu durum babam ın antlaşm a tabletinde gerçekleşm edi.

§10 (Ö y .I 91-11 3)

M arassanta sözlü olarak türbe m eselesi ile ilgili olarak babam a m üracaat etti. (V e şöyle söyledi): ‘K urunta türbeye yaklaşm asın .’

B abam M arassanta için b ir tablet yaptı. V e M arassanta ona sahiptir (onu elinde bulunduruyor). Fakat babam F ırtına T anrısı’nın kuntarrası içerisinde türbe m eselesinin nasıl yazılm ış olduğunu ve gelecekte K urunta’nın türbeye çıkm aya nasıl hakkı olm adığını bilm iyordu. B abam söz(leri) işitince, babam m eseleyi tersine çevirdi (feshetti/yürürlükten kaldırdı). V e ben B üyük Kral T uthaliia kral olduğum da, bir şahsı gönderdim . V e o, Fırtına T an rısı’nın k untarra’sı üzerine yazılm ış türbe m eselesinin ne olduğu hakkındaki (m etni) gördü. V e gelecekte K urunta türbeye (çıkm a) hakkını kaybetm eyecek. M arassanta (elinde) tuttuğu tableti gelir ve getirirse, onu alm asınlar (şim di o hüküm süzdür).

§11 (Öy. II 4-20)

T arhuntassa ülkesi sınırı H ulaia N ehri Ü lkesi(dir). O na keçi çobanı girm esin. E ğer H ulaia N ehri Ü lk esi’nden büyük tuz yalam a kayasına (hayvanları) sevk ederlerse, onlar onun tuz yalam a haklarını alm asınlar (kaldırm asınlar). O nlar Tarhuntassa ülkesi kralına verilm iştir. V e o, daim a tuzu alsın. Sarm ana, P antanvanta ve M ahrim m a şehirlerinin ekili arazisi, çayırı, koyun otlakları ve tüm tuz yalam a haklarıyla birlikte babam H attusili, Tarhuntassa ülkesi kralı K urunta’ya verdi. B en M ajestem B üyük Kral Tuthaliia da ona (bunları) verdim . Sarm ana şehri tuzu için başka b ir şahıs

Benzer Belgeler