Uluslararası Denetim Standartları

Uluslararası denetim standartları Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (International Federation of Accountants- IFAC) bünyesinde kurulan Uluslararası Denetim ve Güvence Standartları Kurulu (International Auditing and Assurance Standards Board – IAASB) tarafından yayınlanmaktadır. 1977 yılında kurulan Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (International Federation of Accountants- IFAC) Uluslararası Denetim ve Güvence Standartları Kurulu’nun (International

52

Auditing and Assurance Standards Board – IAASB) desteği ile yüksek kalitede uluslararası denetim ve güvence standartlarının geliştirilmesi, benimsenmesi ve uygulanmasına katkıda bulunmaktadır. Uluslararası denetim ve güvence standartları kurulu dünya çapında genel kabul görmüş standartları geliştirme amacı ile hizmet etmektedir. Uluslararası denetim standartları (ISAs) tarihi finansal bilgilerin denetiminde uygulanır. Birçok ülkede denetim için belirli standartlar oluşturulmuş olsa da denetim süreci ve denetim süreci sonrası hazırlanacak olan raporlarda uluslararası denetim standartlarına uygun bir şekilde hareket edilmelidir. Ancak bir ülkenin denetim standartları ile uluslararası denetim standartlarının uyuşmaması durumunda ülke uluslararası denetim standartlarını dikkate almalıdır (İstanbul Serbest Muhasebeciler Mali Müşavirler Odası, 2009). Türkiye’de de bağımsız denetim standartları oluşturulurken uluslararası denetim standartları örnek alınmıştır. Uluslararası denetim standartları kendi içinde genel ilkeler ve sorumluluklar, risk değerlemesi, denetim kanıtı, diğer çalışmalardan yararlanma, denetim sonuçları ve raporlama, uzmanlık gerektiren alanlara ilişkin standartlardan oluşmaktadır (Haftacı, 2014: 36). Standartların tam ve doğru bir şekilde anlaşılabilmesi için standartlar açıklamaları ile birlikte ele alınmalıdır. Uluslararası denetim standartlarına ilişkin tablo aşağıda sunulmuştur:

53

Tablo 5: Uluslararası Denetim Standartları TARİHİ FİNANSAL BİLGİLERİN DENETİMİ AUDITS OF HISTORICAL FINANCIAL INFORMATION

200-299 Genel İlkeler ve Sorumluluklar General Principles and Responsibilities

UDS 200 (ISA 200)

Bağımsız denetçinin genel amaçları ve denetimin uluslararası denetim standartlarına uygun olarak yürütülmesi

Overall objectives of independent auditor and conduct of Audit in accordance with international standards on auditing

UDS 210 (ISA 210)

Denetim sözleşmesi şartlarının kabul edilmesi Agreeing the terms Audit engagements

UDS 220 (ISA 220)

Finansal tablo denetiminde kalite kontrol Quality control for an Audit of financial statements

UDS 230 (ISA 230) Denetimin belgelendirilmesi Audit documentation UDS 240 (ISA 240)

Finansal tabloların denetiminde denetçinin hileye ilişkin sorumluluğu

The auditor’s responsibilities relating to fraud in an Audit of financial statements

UDS 250 (ISA 250)

Finansal tabloların denetiminde kanun ve düzenlemelerin göz önünde tutulması

Consideration of laws and regulations in an Audit of financial statement

UDS 260 (ISA 260)

Yönetimden sorumlu kişilerle iletişim

54 UDS 265

(ISA 265)

İç kontrol yapısındaki eksikliklerin yönetime ve yönetimden sorumlu kişilere bildirilmesi

Communicating deficiencies in internal control to those charged with Governance and management

300-499 Risk değerlemesi ve belirlenen risklere karşı alınan önlemler Risk assessment and response to asssessed risks

UDS 300 (ISA 300)

Finansal tablo denetiminin planlanması Plannig an Audit of financial statements

UDS 315 (ISA 315)

İşletme ve işletme çevresinin anlaşılması yoluyla yanlış beyan riskinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi

Identifying and assessing the risk of material misstatement through understanding the entity ıts environment UDS 320

(ISA 320)

Denetimin planlanmasında uygulanmasında önemlilik Materiality in planning and performing an audit

UDS 330 (ISA 330)

Belirlenen risklere karşı denetçinin kullanacağı prosedürler The auditor’s responses to assessed risks

UDS 402 (ISA 402)

Dışarıdan hizmet alan işletmelere ilişkin denetim yaklaşımı Audit considerations relating to an entity using a service

organization

UDS 450 (ISA 450)

Denetim süresince belirlenen yanlış beyanların değerlendirilmesi

Evaluation of Misstatements Identified during the Audit

500-599 Denetim kanıtı Audit Evidence UDS 500 (ISA 500) Denetim kanıtı Audit Evidence

55 UDS 501

(ISA 501)

Denetim kanıtı- belirli konulara ilişkin önemli hususlar Audit Evidence- specific considerations for slected items

UDS 505 (ISA 505) Dış onaylamalar External confirmations UDS 510 (ISA 510)

İlk denetim sözleşmeleri- açılış bakiyeleri İnitial Audit angagement- opening balances UDS 520

(ISA 520)

Analitik inceleme prosedürleri Analytical procedures UDS 530

(ISA 530)

Denetim örneklemesi / Audit sampling

UDS 540 (ISA 540)

Gerçeğe uygun değer muhasebe tahminleri ve ilişkili dipnotları içeren muhasebe tahminlerinin denetimi

Audit accounting estimates, including fair value accounting estimates, and related disclosures

UDS 550 (ISA 550)

İlişkili taraflar / Related parties

UDS 560 (ISA 560)

Bilanço tarihinden sonraki olaylar Subsequent events

UDS 570 (ISA 570)

İşletmenin sürekliliği / Going concern

UDS 580 (ISA 580)

Yazılı beyanlar / Written representations

600-699 Diğer çalışmaları kullanma Using the work of others

UDS 600 (ISA 600)

Özel hususlar- grup finansal tabloların denetimi Special considerations- audits of group finacial statements

56 UDS 610

(ISA 610)

İç denetçilerin çalışmalarını kullanma Using the work of internal auditors

UDS 620 (ISA 620)

Denetçinin uzman çalışmasından yararlanması Using the work of an auditor's expert

700-799 Denetim sonuçları ve raporlama Audit conclusıons and reportıng

UDS 700 (ISA 700)

Finansal tablolar üzerine görüş oluşturma ve raporlama Forming an opinion and reporting on financial statements

UDS 705 (ISA 705)

Bağımsız denetçi raporunda denetçi görüşünün değişikliğe uğraması

Modifications to the opinion in the independent auditor’s report

UDS 706 (ISA 706)

Bağımsız denetçi raporunda üzerinde durulması gereken hususlar ve diğer konular

Emphasis of matter paragraphs and other matter paragraphs in the independent auditor's report

UDS 710 (ISA 710)

Karşılaştırmalı bilgiler- tutarlar ve karşılaştırmalı finansal tablolar

Comporative informations-corresponding figures and comporative financial statements

UDS 720 (ISA 720)

Denetlenmiş finansal tabloları içeren dokümanlardaki diğer bilgilere ilişkin denetçinin sorumluluğu

The Auditor’s responsibilities relating to other ınformation in documents containing audited financial statemensts

57

800-899 Uzmanlık gerektiren alanlar Specialized areas

UDS 800 (ISA 800)

Özel durumlar- özel amaçlı çerçeveler uyarınca hazırlanan finansal tabloların denetimi

Special considerations- Audit of financial statements prepared in accordance with special purpose frameworks

UDS 805 (ISA 805)

Özel durumlar- tek bir finansal tablonun ve finansal tabloda yer alan tek bir unsurun, kalemin ya da hesabın icelenmesi Special considerations-audits of single financial statements and

specific elements, accounts or ıtems of a financial statement UDS 810

(ISA 810)

Özet finansal tablolar üzerine raporlama işleri Engagements to report on summary financial statements

Kaynak: Uluslararası Denetim ve Güvence Standartları Kurulu (International

Auditing and Assurance Standards Board – IAASB) , 2012, Erişim Tarihi: 02 Kasım 2016, https://www.iaasb.org/clarity-center/clarified-standards.