Ulusal kamu kaynakları

Kaul ve ark. 5 Milyar ABD Doları gelişmiş ülkelerden olmak üzere dünya genelinde toplam 6 milyar ABD Doları kamu malı harcamasının bulunduğunu ifade etmektedirler.104 _{Ayrıca, anılan}

yazarların çalışmasında 2003 yılı verilerine göre ulusal harcamaların uluslararası harcamaların 200 katı olduğu tespit edilmiştir. KKM’lerin sunumu için ulusal kamu harcamaları gelişmiş ülkelerden ve gelişmekte olan ülkelerden olmak üzere ikiye ayrılabilir. Gelişmiş ülkelerden Resmi Kalkınma Yardımları (RKY) ile borç hafifletmesi ve sürdürülebilir kalkınma swapları için borç verilmesi şeklinde KKM finansmanı sağlanmaktadır. Ancak, gelişmekte olan ülkelerin KKM finansmanına yönelik harcama tutarları tam olarak bilinememektedir. Gelişmekte olan ülkeler, gelişmiş ülkelerle işbirliği içerisinde faaliyetlere destek sağlamakta olup KKM’ler için tamamlayıcı faaliyetlere finansman sağlamaktadırlar.

KKM’lerin ulusal kamu kaynakları ile finansmanında RKY önemli rol oynamaktadır. Ancak, RKY’ye yönelik bilgi vermeden önce KKM’lerin kalkınma gündemi ile ilişkisini açıklamakta fayda bulunmaktadır.

Bırakınız yapsınlar (laissez-faire) savunucusu Adam Smith bile, devletin bazı alanlarda faaliyet göstermesine ihtiyaç bulunduğunu ifade etmektedir: adalet sisteminin kurulması, kanunların kabulü ve uygulanması, istilaya karşı korunma sağlanması, okul sağlanması, ulaşım ağı ve diğer kamu mallarının sunumu. Pazarların çalışabilmesi için malların değişimlerinin düzenlendiği altyapının kurulması gerekmektedir. Mülkiyet haklarının tanımlanması ve uygulanmasını da içeren söz konusu altyapının kurulması esasen faydaları tüketimden dışlanamayan ve tüketiminde rekabetin olmadığı bir kamu malıdır. Güçlü finans ve muhasebe uygulamaları, iyi yönetilen bir 104 _{Kaul ve ark..Why Do Global Public Goods Matter Today? 2003b:36. Eylül 2014. <http://dx.doi.org/}

merkez bankasının yanında güçlü makroekonomi ve para politikaları bahsi geçen altyapının esas bileşenleridir. Gelişmekte olan ülke piyasalarındaki finansal uygulamalar ve politikalar uluslararası ticaretle iştigal eden firmalara sahip gelişmiş ülkelerin ekonomik kalkınmasını etkilemektedir. Dolayısıyla söz konusu altyapıların oluşturulması dünya genelinde tüketimde rekabetin olmadığı ve tüketimden dışlanamayan küresel kamu malı sunulmasını sağlamaktadır. Gelişmekte olan ülkelerdeki diğer KKM’ler (hava kirliliğinin azaltılması, gelişmiş hastalık kontrolü, sağlık önlemleri vb.) söz konusu ülkelerin refahını artırmanın yanı sıra ülkelerin kalkınmasına ve büyümesine yardımcı olmaktadır. 105

Kalkınma için KKM’ler ne kadar gerekliyse, kalkınmanın kendisi de söz konusu kamu mallarının sunumu ve küresel kamusal kötülüklerin önlenmesi için gereklidir. Kalkınmanın yokluğunda yoksulluk sağlık sorunlarına, sivil itaatsizliğe, kıtlığa ve çevre sorunlarına neden olmaktadır. Söz konusu kamu kötülükleri komşu ülkelere ve diğer ülkelere sınır aşan sorunlar şeklinde yayılabilmektedir. Bu çerçevede kalkınma yerel vergilendirme tabanı sağlayarak KKM’ler finanse edebilmektedir.106

Küresel kalkınma gündemi Bin Yıl Kalkınma Hedeflerinin bittiği 2015 yılında Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini ortaya koymaya çalışmaktadır. Bin Yıl Kalkınma Hedefleri Eylül 2000’de New York Bin Yıl Zirvesi’nde resmileştirilmiştir (Tablo 3.5). Toplamda 2015 yılına kadar 8 ana kalkınma hedefine ulaşılması beklenmektedir.

Tablo 3.5. Bin Yıl Kalkınma Hedefleri

Hedef KKM Çeşidi

Aşırı yoksulluğu ve açlığı ortadan kaldırmak Kalkınma gündemi tarafından KKM olarak değerlendirilmekte

Herkes için evrensel ilköğretim sağlamak Kalkınma gündemi tarafından KKM olarak değerlendirilmekte

HIV/AIDS, sıtma ve diğer hastalıklarla

mücadele KKM

Cinsiyet eşitliği ve kadının güçlendirilmesi KKM

Çevresel sürdürülebilirliği sağlama KKM

Kalkınma için küresel ortaklık kurmak KKM

Kaynak: Birleşmiş Milletler Bin Yıl Kalkınma Hedefleri, 2000. Ekim 2014 <http://www.un.org/millenniumgoals/>

105 _{Kanbur ve ark. The Future of Development Assistance: Common Pools and International Public Goods, 1999:72.} Ocak 2015. <http://www.pitt.edu/~kmm229/Future%20of%20Development%20Assistance.pdf>

Tablo 3.5’te söz konusu kalkınma hedeflerinin 6 adedinin KKM’ler ile ilişkisi ortaya konulmaktadır. Sankar “Gebelik ve doğum esnasındaki anne ölüm oranlarının dörtte üç oranında azaltılması” hedefini KKM’ler ile doğrundan ilişkilendirememiştir.107 _{Söz konusu hedef esasen}

genel sağlık sisteminin iyileştirilmesi ile sağlanabilecek bir çıktıdır. Bu nedenle doğrudan küresel kamu malı olarak sayılmamasının uygun olduğu düşünülmektedir.

2014 yılı Aralık ayında Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri “2030’a Kadar Saygınlığa Ulaşmak: Yoksulluğu Sonlandırmak, Hayatları Dönüştürmek ve Gezegenimizi Korumak” adlı sentez raporunu yayımlamıştır.108 _{Söz konusu raporda BM ve diğer küresel kuruluşların kurulması,}

yoksullukla etkili mücadele edilmesi, şiddetin azaltılması, teknolojik ilerlemeler kaydedilmesi, 1992’de Rio’da gerçekleştirilen Sürdürülebilir Kalkınma Dünya Zirvesi’nden itibaren sürdürülebilir kalkınma yoluna girilmesi, arkasındaki küresel girişimin katkısıyla Binyıl Kalkınma Hedeflerindeki süreçte ortak hareket noktasında ilerlemeler kaydedilmesi önemli gelişmeler olarak ifade edilmektedir. Ancak, işsizlik, hastalıklar, eşitsizlik, mahrumiyet, yoksulluk ve terörizm gibi sorunların insanlar için daha da önem kazandığı, iklim değişikliğinin sonuçlarının ise henüz yeni başladığı belirtilerek, insan odaklı ve insandan kaynaklanan söz konusu sorunların çözümünün de beraber başarılması gerektiği vurgulanmaktadır. Raporda ayrıca 2015 yılı içerisinde sürdürülebilir kalkınmaya dönük 3 ayrı toplantının planlandığı belirtilmektedir. Bahse konu toplantılardan ikincisi Eylül ayında BM’de yapılan Sürdürülebilir Kalkınma Özel Zirvesidir. Söz konusu zirve sürdürülebilir kalkınma göstergelerini başlatan ve yeni gündemi oluşturan zirve olması yönüyle en önemli toplantı olmuştur.

Anılan sentez raporunda, 2014 sonunda Haziran 2012’de gerçekleştirilen Rio+20 Sürdürülebilir Kalkınma Birleşmiş Milletler Konferansı ile kurulan hükümetler arasındaki sürecin tamamlandığı, anılan süreçteki en önemli çıktının Açık Çalışma Grubu’nun (Open Working Group on Sustainable Development) sürdürülebilir kalkınma göstergelerine yönelik önerileri olduğu belirtilmektedir. Açık Çalışma Grubu 17 özel amaç ve 169 ilgili hedef belirlemiştir. Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinde Binyıl Kalkınma Hedefleri’nin tamamlayamadığı konulara ilaveten, ekonomik büyüme, insana yakışır işler, eşitsizlikler, kentler ve insan yerleşkeleri, sanayileşme, 107 _{Sankar, Ulaganathan. Global Public Goods. Madras School of Economics WORKINGPAPER 28. 2008:15. Eylül} 2014. <http://www.eaber.org/sites/default/files/documents/MSE_Sankar_2008.pdf>

108 _{Birleşmiş Milletler, Synthesis Report of the Secretary-General on the Post-215 Agenda. 2014. Mayıs 2015.} <http://www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/69/700&Lang=E>

iklim değişikliği, sürdürülebilir üretim ve tüketim ile barış, adalet ve kurumlar konuları yeni kalkınma gündemine eklenmiştir. Gündemin çevre boyutu tüm gündem içerisine eklemlendirilmiştir.

Söz konusu sentez raporunda “Dönüştürücü Bir Yaklaşım” adlı alt başlıkta BM Genel Sekreteri Eylül 2015’te düzenlenen Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi’nde tartışmaları yönlendirmek amacıyla 6 temel ilke ortaya koymuştur. Söz konusu ilkeler sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin yerine getirilmesinde esas teşkil edecektir:

• Saygınlık: Yoksulluğu sonlandırmak ve eşitsizliklerle mücadele,

• İnsanlar: Sağlıklı hayatların, bilginin, kadın ve çocukların içerilmesinin temini, • Refah: Güçlü, kapsayıcı ve dönüştürücü bir ekonomi oluşturmak,

• Gezegen: Çocuklar ve tüm toplumlar için ekosistemimizi korumak, • Adalet: Güçlü kurumlar ile güven içinde barışçı toplumları desteklemek, • İşbirliği: Sürdürülebilir kalkınma için küresel dayanışmayı harekete geçirmek

Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri New York’ta 25-27 Eylül 2015’te düzenlenen zirvede kabul edilmiştir. Söz konusu zirvede anılan sentez raporunda yer alan hedefler aynı şekilde kabul edilmiştir. Bu çerçevede zirvede, 2030 yılına kadar ulaşılması gereken 17 hedef belirlenmiştir (Tablo 3.6).

Tablo 3.6’da Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleriile KKM’lerin ilişkisi gösterilmektedir. KKM’lerin tüketimden dışlanamama, tüketiminde rekabetin olmaması, nesiller boyu süren etki ve ancak kamu tarafından sağlanabilme özellikleri söz konusu hedeflerle ilişkilerinin kurulabilmesini sağlamaktadır. Bazı hedeflerin KKM’ler ile doğrudan bağlantısı kurulamamaktadır.

Tablo 3.6. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri

Hedef KKM Çeşidi

1-Bütün çeşitleri ile yoksulluğu sona erdirmek Küresel kamu tarafından KKM olarak

değerlendirilmekte 2-Açlığı bitirmek, gıda güvenliğini sağlamak, beslenme şartlarını iyileştirmek ve

sürdürülebilir tarımı geliştirmek Erdemli mallar, küresel kamu tarafından KKM olarak değerlendirilmekte 3-Sağlıklı yaşamı sağlamak; her yaştaki insanın refahını artırmak KKM

4-Kapsayıcı ve adil şekilde kaliteli eğitimi sağlamak, yaşam boyu öğrenme fırsatını

herkes için geçerli kılmak KKM

5-Cinsiyet ayrımını bitirmek, kadınları ve genç kızları güçlendirmek KKM 6-Herkesin sağlıklı ve temiz suya ulaşmasını sağlamak KKM 7-Herkesin yeterli, güvenilir, sürdürülebilir ve modern enerjiye ulaşmasını sağlamak KKM 8-Sürdürülebilir ekonomik büyümeyi teşvik etmek, tam ve üretici istihdama ulaşmak;

herkesi saygın iş sahibi yapmak -

9-Esnek ve kendini çabuk toplayabilen altyapı inşa etmek, kapsayıcı ve sürdürülebilir

sanayileşmeyi ve inovasyonu desteklemek -

10-Ülkelerin kendi içindeki ve birbiri arasındaki adaletsizliği azaltmak KKM 11-Şehirleri ve diğer yerleşim yerlerini kapsayıcı, güvenli, çabuk toparlanabilen ve

sürdürülebilir yapmak KKM

12-Sürdürülebilir tüketim ve üretim alışkanlığını tesis etmek - 13-İklim değişikliği ve etkileri ile mücadele için acil tedbirler almak KKM 14-Okyanus ve denizler ile onlardan sağlanan kaynakları korumak; onları sürdürülebilir

bir şekilde kullanmak KKM

15-Ekosistemleri korumak, restore etmek ve sürdürülebilir kullanımını sağlamak, sürdürülebilir orman yönetimini teşvik etmek, çölleşme ile mücadele etmek, erozyonu ve biyoçeşitlilik kaybını durdurmak

KKM

16-Sürdürülebilir kalkınma için barış içinde ve kapsayıcı toplumları teşvik etmek, herkesin adalete ulaşmasını sağlamak, her seviyede etkin, hesap verebilir ve kapsayıcı kurumlar inşa etmek

KKM

17-Sürdürülebilir kalkınma için küresel işbirliğini yeniden canlandırmak ve uygulama

araçlarını güçlendirmek KKM

Kaynak: Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, 2015. Şubat 2016. <https://sustainabledevelopment.un.org/sdgs>

Gelişmekte olan ülkeler ile az gelişmiş ülkelerin kalkınmasına destek olmak için gelişmiş ülkeler RKY adı altında finansman yardımı ve teknik yardım sağlamaktadırlar. Ayrıca söz konusu RKY’ler, KKM’lerin finansman kaynaklarından biri olarak kullanılmaktadır.

Soğuk Savaşın bitmesi ve küreselleşmenin yaygınlaşması kalkınmada karşılaşılan zorlukları ve yardımlar için gereken motivasyonu değiştirmiştir. Soğuk Savaş dönemine ait, yardımlarda güvenlik rasyoneli anlamını yitirmiştir. Ülkelere tek tek yönelen geleneksel yardım mantığına zıt olarak, ulus ötesi sorunlara dönük kalkınma işbirliklerinde çok ülkeli ve çözüm odaklı bir yaklaşıma ihtiyaç bulunmaktadır.109

Batı toplumlarının gelişmekte olan ülkelere yapılan yardımlarında Doğu-Batı kutuplaşmasının teşvik edici bir rolü olmuştur. Bu nedenle, Berlin duvarının çöküşü ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin dağılması yardımların jeostratejik motivasyonunu azaltmıştır. Ayrıca, konuya finansal olarak yaklaşan uluslararası yardımların her zaman istenilen sonuçlara ulaşamadığı ortaya çıkmıştır. Söz konusu durum yardımların etkinliğinin sorgulanmaya başladığı günümüzde yardımların yorgunluğuna (aid fatigue) ve resmi kalkınma yardımlarının azalmasına neden olmuştur. Bu sebeple Dünya Bankası gibi kuruluşlar söylemlerinde “kalkınmadan” ziyade “yoksulluğun azaltılması” nı kullanır hale gelmiştir.

Konu üzerindeki tartışmalardan biri KKM’lerin RKY’ler vasıtasıyla finanse edilip edilemeyeceğidir. Söz konusu durumda 4 farklı argüman bulunmaktadır.110_{Anand’ın çalışması}

içerisinde bahsi geçen argümanlardan ilki KKM’lerin kalkınma hedeflerine ulaşmada önemli yer teşkil etmesi ve bu nedenle finansmanının RKY’lerin doğal bir parçası olmasıdır. İkinci argüman kapsam ekonomilerine dayanmaktadır. Anılan argüman KKM’lerin sunumuna ilişkin yeni mekanizmalar ve kurumlar geliştirmek yerine mevcut çok taraflı kuruluşların bu rolü üstlenebileceğine ilişkin görüştür. Üçüncü argüman yardımların ne kadarlık bir kısmının KKM’lerin finansmanında kullanılmış olduğunu görmek ve bundan bir çıkarımda bulunmak. Dördüncü argüman ise RKY’lerin bir kısmının aslında KKM’leri finanse ettiği tezinin donör ülkelerde reklamını yaparak donör hükümetler ve uluslararası kuruluşlar nezdinde yardımların miktarını artırmaktır.111

Kalkınma yardımlarının artan bir şekilde KKM olarak sunulması donör ülkelerdeki seçmenlerin tercihlerini gözeten politikacılar için de birkaç nedenle politik olarak kabul edilebilir 109 _{Ferroni, Mody. Reforming Foreign Aid The Role of International Public Goods. Washington, D.C.: World Bank} OED Working Paper Series S No. 4, 2000:1. Aralık 2014. <https://ieg.worldbankgroup.org/Data/reports/rfrmfrad.pdf> 110 _{Anand, P.B. Financing the Provision of Global Public Goods. World Institute for Development Economics Research.} United Nations, University Discussion Paper No. 2002/110:1. Ocak 2015. <https://www.wider.unu.edu/sites/default/ files/dp2002-110.pdf>

boyuttadır. Birincisi, KKM’lerin sunumu donörlerin seçmen kitlelerine doğrudan fayda sağlamaktadır görüşüdür. Daha sağlıklı Afrikalı ve Asyalı nüfus gelişmiş ülkelere daha az hastalık yayacaktır. İkincisi, kalkınma yardımları KKM olarak verildiğinde, yolsuz liderler ve görevli sorunsalı ortadan kaldırılabilmektedir. Yardım donör tarafından kamu malı sunumu için kullanılmakta olup temsil sorunu (agency problem) bertaraf edilebilmektedir. Üçüncüsü, donöre has ortak faydalar eylemi motive edici olabilmektedir (kamu malı sunumunda istihdam fırsatları). Dördüncüsü, kalkınma yardımları küresel kamu malı şeklinde verildiğinde seçmen kitlesi için daha kabul edilebilir bir görünüm kazanmaktadır. Beşincisi, en zayıf halka ve en iyi vuruş senaryosu durumlarında, donör ülkenin söz konusu malların sağlanmaması durumunda sonuçların çok elzem olması nedeniyle başka seçeneği bulunmamaktadır.112

KKM’lerin RKY’ler içindeki payına yönelik 3 farklı önemli çalışma mevcuttur. Bunlar Raffer113_{, Dünya Bankası}114 _{ve Morrissey ve ark.}115_{çalışmalarıdır. Söz konusu çalışmalar, OECD}

Alacaklı (Donör) Raporlama Sistemi veri tabanı (Creditor Reporting System) (CRS) verileriyle gerçekleştirilmiştir. Morrissey ve ark. resmi donör ülkelerin KKM’lere yönelik harcamalarının detaylı analizini gerçekleştirmiş ve KKM’leri 5 ana sektöre ayırmışlardır. Bunlar, çevre, sağlık, bilgi, yönetişim ve barış ve güvenliktir. Dünya Bankasının çalışması sağlık, bilgi, çevre ile barış ve güvenlik alanlarında olup çekirdek ve tamamlayıcı nitelikteki mallar da ayrıca gösterilmektedir. Raffer çalışmasında alan sınıflamasına yönelmemiş küresel kamu malı olabilecek nitelikteki CRS sınıflandırmalarını çalışmasına dahil etmiştir. Morrissey ve ark.’ın çalışması diğer çalışmalara nazaran daha kapsamlıdır. Bu çerçevede, anılan yazarların çalışması ve sınıflandırmaları dikkate alınmaktadır.

Morrissey ve ark. yönetişimi kalkınma yardımları içerisinde ulusal kamu malı olarak kabul edip OECD CRS 5 haneli sınıflamasına göre 4 sektörde toplamda 28 küresel kamu malı

112 _{Kanbur ve ark. The Future of Development Assistance: Common Pools and International Public Goods, 1999:70.} Ocak 2015. <http://www.pitt.edu/~kmm229/Future%20of%20Development%20Assistance.pdf>

113 _{Raffer, Kunibert. ODA and Global Public Goods: A trend Analysis of Past and Present Spending Patterns.1999:6.} Eylül 2014. <http://homepage.univie.ac.at/kunibert.Raffer/UNDP.pdf>

114 _{Dünya Bankası. “Effective Use of Development Finance for International Public Goods”. Chapter 5 in Global De-} velopment Finance. 2001:130. Ekim 2014.

<http://siteresources.worldbank.org/GDFINT/Resources/334952-1257197824814/CH5--108-135.pdf> 115 _{Morrissey ve ark..Allocating Aid to International Public Goods. 2002b:120. Eylül 2014.}

<http://www-wds.worldbank.org/external/default/WDSContentServer/WDSP/IB/2002/10/12/000094946_02092704143 920/Rendered/PDF/multi0page.pdf>

sınıflandırmışlardır (Ek 3).116 _{Ancak, küresel manada insan haklarının her devletin yapılanması}

içerisinde temel unsur kabul edilmesi gerektiğinden yola çıkarak tezde insan hakları, yönetişim altında küresel kamu malı olarak sınıflandırılmıştır. Ayrıca, Morissey ve ark’ın çalışmasına almadığı KKM’lere ilişkin konular tespit edilmiştir. Bu bağlamda sınıflandırmaya 8 yeni konu eklenmiştir (Ek 3). Yeni sınıflandırmaya göre 2005-2014 yılları arasında KKM’lerin RKY içerisindeki payı hesaplanmıştır (Grafik 3.1).

Çalışma esnasında oluşturulan sınıflamaya göre toplamda 36 konu başlığı RKY içerisinde küresel kamu malı olarak sınıflandırılmıştır. İnsan hakları da yönetişim başlığı altında toplanmış olup toplamda 5 sektör içerisinde sınıflandırma yapılmıştır. Sınıflandırma içerisine ulus devletler tarafından sunulması gereken tamamlayıcı nitelikte kamu malları dahil edilmemiştir.

Grafik 3.1. 2005-2014 Yılları Arası Toplam Resmi Kalkınma Yardımları İçinde Küresel Kamu Mallarının Payı

Kaynak: OECD CRS veri tabanı. 18 Ocak 2016. <https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=CRS1>

OECD CRS veri tabanı sınıflandırmalarına göre 2005-2014 yılları arasında toplamda RKY içinde KKM’lerin payı yüzde 15 civarındadır. Ancak, sınıflandırma içerisinde bulunan her kaynak aktarımı bir KKM sunumu olmayabilir. Bununla birlikte kodlamalar içerisine dahil edilmeyen KKM finansmanı da mevcuttur. Bu çerçevede esasen KKM finansman tutarı tam olarak 116 _a.g.e.:131

belirlenememektedir. Ancak, verilerinin sağlıklı olması nedeniyle çalışma içerisinde KKM’lere yönelik uluslararası finansman kaynağı olarak OECD veri tabanı kullanılmaktadır.

2005-2014 yılları arası toplamda her sektörün KKM’lerinin RKY içindeki payı ise Grafik 3.2’de gösterilmektedir. Söz konusu grafiğe göre en fazla kaynak sağlık ile çevre alanında KKM’lere ayrılmıştır. En az kaynak ise insan haklarının gelişimi ile ilgili yönetişim küresel kamu malına ayrılmıştır.

Grafik 3.2. 2005-2014 Yılları Arası Küresel Kamu Mallarının Resmi Kalkınma Yardımları İçinde Sektörel Dağılımı

Kaynak: OECD CRS veri tabanı. 18 Ocak 2016. <https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=CRS1>

Yıllar itibarıyla RKY ile finanse edilen sektör bazında KKM’ler Grafik 3.3’te gösterilmektedir. RKY ile finanse edilen sağlık KKM’si ile çevre KKM’sinin yıllar itibarıyla miktarının artmakta olduğu gözlenmektedir. Diğer KKM’lerin miktarında ise önemli bir dalgalanma söz konusu değildir. Buradan hareketle sağlık ve çevre KKM’lerinin önümüzdeki yıllarda resmi kalkınma yardımları içerisindeki payının daha da artacağı düşünülmektedir.

OECD CRS veri tabanında RKY gerçekleştiren OECD üye ülkeleri, uluslararası kuruluşlar ve üye olmayan ülkeler bulunmaktadır. 2005-2014 yılları arasında OECD DAC üyesi ülkelerin RKY’ler kanalıyla KKM finansmanı Tablo 3.7’de gösterilmektedir.

Grafik 3.3. Yıllar İtibarıyla Küresel Kamu Mallarının Resmi Kalkınma Yardımları ile Finansmanı 2013 Yılı Fiyatlarıyla, Milyon ABD Doları

Kaynak: OECD CRS veri tabanı. 18 Ocak 2016. <https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=CRS1>

2005-2014 yılları arasında RKY vasıtasıyla KKM finanse eden ülkeler arasında en fazla katkıyı sağlayan yaklaşık 65 milyar ABD Doları ile Amerika Birleşik Devletleridir. RKY içerisindeki KKM payında en yüksek oran ise yüzde 25,2 ile İzlanda’ya aittir. Ancak, söz konusu ülkenin KKM sunum miktarı 25,4 milyon ABD Doları olup diğer ülkelere nazaran oldukça düşüktür. Sağlık alanında KKM’lere yönelik en fazla katkıyı, sırasıyla ABD, Birleşik Krallık ve Kanada sağlamaktadır. Çevre alanında ise en fazla katkıyı Japonya sağlamaktadır. Çevre alanında Japonya’dan sonra miktar bakımından sırasıyla Fransa, Almanya, ABD, Birleşik Krallık ve Norveç katkı sağlamaktadır. Yönetişim (insan hakları) küresel kamu malında ise en fazla katkı İsveç tarafından verilmektedir. Bu konuda İsveç’i Norveç ve ABD izlemektedir.

RKY vasıtasıyla barış ve güvenlik KKM’lerine yönelik en fazla katkıyı 2005-2014 yılları arasında yaklaşık 10 milyar ABD Doları tutarı ile Amerika Birleşik Devletleri sağlamaktadır. İkinci büyük katkı Almanya tarafından verilmektedir ancak bu katkı yaklaşık 2,4 milyar ABD Doları tutar ile ABD’nin sağladığı katkının dörtte birine tekabül etmektedir. Bilgi küresel kamu malına ilişkin yardımların yaklaşık 4,4 milyar ABD Doları Fransa tarafından karşılanmaktadır. İkinci en büyük katkı ise yaklaşık 2,8 milyar ABD Doları ile Almanya’ya aittir.

Türkiye yardımlarını OECD DAC tarafından yapılan sınıflandırmaya göre bildirmediğinden bir karşılaştırma yapılması zor gözükmektedir.

0 3750 7500 11250 15000 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Sağlık KKM’si Çevre KKM’si Yönetişim KKM’si

Barış ve Güvenlik KKM’si Bilgi KKM’si

Tablo 3.7. 2005-2014 Yılları Arası OECD DAC Üyesi Ülkelerin Resmi Kalkınma Yardımı Kanalıyla Küresel Kamu Malı Finansmanı