Tutulan köşeyi ebeye kaptırmadan köşeden köşeye yer değiştirerek oynanan bir çocuk oyunu. (ÖTS 2007: 2801)

7.7.1.2. Anlam Ölçütleri ve Anlambirimcikler

Ebe Durumu; MBTS, MÖTS ve ÖTS’de “ebe” olarak verilmiş; BTS ve TS’de verilmemiştir. Oyun Kuralı; MBTS’de “her çocuğun birer köşeyi tutup ebeye kaptırmadan yer değiştirmesi esâsına dayanan”, MÖTS’de “ebeye kaptırmadan koşa koşa köşe değiştirerek oynanan”, TS’de “köşeleri tutup bunları birbirlerine kaptırmamaya çalışarak oynanan” ve ÖTS’de “tutulan köşeyi ebeye kaptırmadan köşeden köşeye yer değiştirerek oynanan” olarak verilmiş; BTS’de verilmemiştir.

Oyun Yeri; yalnızca MÖTS’de “genişçe bir yer” olarak verilmiş; diğerlerinde verilmemiştir. Cinsiyet-Kitle; tüm sözlüklerde “çocuk/çocuklar” olarak verilmiştir.

Üstanlam; tüm sözlüklerde “oyun” olarak verilmiştir. Oyun Aracı; hiçbir sözlükte verilmemiştir.

Tablo 73. Köşe Kapmaca Sözlükbiriminin Anlam Ölçütleri

SÖZLÜKLER ÖLÇÜTLER

MBTS MÖTS BTS TS ÖTS

EBE DURUMU + + - - +

OYUN ARACI - - - -

-OYUN KURALI + + - + +

OYUN YERİ - + - -

-CİNSİYET-KİTLE + + + + +

ÜSTANLAM + + + + +

TOPLAM 4 5 2 3 4

7.8. Saklambaç

7.8.1. Tanımlar, Anlam Ölçütleri ve Anlambirimcikler 7.8.1.1. Türkçe Sözlüklerdeki Tanımlar

i. (saklan-maç’tan *saklammaç, benzeşmezlikle saklambaç) Ebe seçilen çocuğun, gözleri kapalıyken çeşitli yerlere saklanan arkadaşlarını belli bir süre içinde

bulması esâsına dayanan bir çocuk oyunu: Ve sonra çocuklar yarı çıplak yarı aç / Ya birdirbir oynarlar, ya seksek ya saklambaç (Yavuz B. Bâkiler). (MBTS 2011: 2684)

i. Oyunculardan birinin ebe olması ve saklanan arkadaşını bulması şeklinde oynanan çocuk oyunu. (MÖTS 1995: 2420)

[i.] Ebe olan oyuncunun gözünü yumduğu sırada saklanan diğer oyuncuları bulması esnasına dayanan çocuk oyunu. Oynadım bir hayat boyu kendimle saklambaç- Umran. (BTS 2008: 1402)

is. Oyunculardan birinin ebe olması ve saklanan arkadaşlarını bulması temeline dayanan bir çocuk oyunu. (TS 2005:1687)

[sak-la-n-baç > saklambaç] is. Ebe olan oyuncunun elli, yüz gibi belirlenmiş sayıyı sayıncaya kadar saklanan arkadaşlarını bulmasına dayanan bir çocuk oyunu.

(ÖTS 2007: 4032)

7.8.1.2. Anlam Ölçütleri ve Anlambirimcikler

Ebe Durumu; tüm sözlüklerde “ebe” olarak verilmiştir. Oyun Kuralı;

MBTS’de “ebe seçilen çocuğun, gözleri kapalıyken çeşitli yerlere saklanan arkadaşlarını belli bir süre içinde bulması esâsına dayanan”, MÖTS ve TS’de

“oyunculardan birinin ebe olması ve saklanan arkadaşını bulması şeklinde oynanan”, BTS’de “ebe olan oyuncunun gözünü yumduğu sırada saklanan diğer oyuncuları bulması esnasına dayanan” ve ÖTS’de “ebe olan oyuncunun elli, yüz gibi belirlenmiş sayıyı sayıncaya kadar saklanan arkadaşlarını bulmasına dayanan”

olarak verilmiştir. Cinsiyet-Kitle; tüm sözlüklerde “çocuk” olarak verilmiştir.

Üstanlam; tüm sözlüklerde “oyun” olarak verilmiştir. Oyun Aracı ve Oyun Yeri, hiçbir sözlükte verilmemiştir.

Tablo 74. Saklambaç Sözlükbiriminin Anlam Ölçütleri

SÖZLÜKLER ÖLÇÜTLER

MBTS MÖTS BTS TS ÖTS

EBE DURUMU + + + + +

OYUN ARACI - - - -

-OYUN KURALI + + + + +

OYUN YERİ - - - -

-CİNSİYET-KİTLE + + + + +

ÜSTANLAM + + + + +

TOPLAM 4 4 4 4 4

7.9. Seksek

7.9.1. Tanımlar, Anlam Ölçütleri ve Anlambirimcikler 7.9.1.1. Türkçe Sözlüklerdeki Tanımlar

i. (< sek sek ) Seke seke oynanan bir çocuk oyunu: Ve sonra çocuklar yarı çıplak yarı aç / Ya birdirbir oynarlar, ya seksek ya saklambaç (Yavuz B. Bâkiler). (MBTS 2011: 2751)

i. Sekerek oynanan bir çocuk oyunu. (MÖTS 1995: 2480)

[i.] 1. Tek ayak üstünde seke seke oynanan bir çeşit çocuk oyunu. (BTS 2008:

1431)

is. Sekerek oynanan bir çocuk oyunu. (TS 2005:1723)

[sek+sek] is. 1. Tek ayak üzerinde sekerek oynanan bir çocuk oyunu. (ÖTS 2007: 4127)

7.9.1.2.Anlam Ölçütleri ve Anlambirimcikler

Oyun Kuralı; MBTS, MÖTS ve TS’de “seke seke/ sekerek oynanan”, BTS ve ÖTS’de “tek ayak üstünde seke seke oynanan” olarak verilmiştir. Cinsiyet-Kitle;

tüm sözlüklerde “çocuk” olarak verilmiştir. Üstanlam; tüm sözlüklerde “oyun”

olarak verilmiştir. Ebe Durumu, Oyun Aracı ve Oyun Yeri, hiçbir sözlükte verilmemiştir.

Tablo 75. Seksek Sözlükbiriminin Anlam Ölçütleri

SÖZLÜKLER ÖLÇÜTLER

MBTS MÖTS BTS TS ÖTS

EBE DURUMU - - - -

-OYUN ARACI - - - -

-OYUN KURALI + + + + +

OYUN YERİ - - - -

-CİNSİYET-KİTLE + + + + +

ÜSTANLAM + + + + +

TOPLAM 3 3 3 3 3

7.10. Uzun Eşek

7.10.1. Tanımlar, Anlam Ölçütleri ve Anlambirimcikler 7.10.1.1. Türkçe Sözlüklerdeki Tanımlar

birl. i. Biri en önde ayakta duran, diğerleri eğilmiş olarak başını ötekinin bacakları arasına sokmuş bulunan birkaç kişinin üzerinden atlayıp eğilmiş olanlardan birinin sırtına merkebe biner gibi oturmak sûretiyle oynanan oyun: Sen bilmezsin, onlar oyun severler, uzun eşek oynatayım da gör (Mâlik Aksel). (MBTS 2011: 3303)

b.i. Eğilmiş ve birbirin ardına sıralanmış birkaç kişinin üzerinden atlayarak oynanan bir çocuk oyunu. (MÖTS 1995: 3003)

Sıralanarak birbirinin üstüne atlama esnasına dayanan çocuk oyunu. (BTS 2008:

1690)

is. Eğilmiş ve biri ötekinin arkasına tutunmuş birkaç kişinin üzerinden atlanılarak oynanan bir oyun. (TS 2005:2051)

[uzun+eşek] is. Açık havada bir grubu eğilerek diğerlerinin onların sırtına binmesi ile iki grup hâlinde oynanan bir çocuk oyunu. (ÖTS 2007: 5023)

7.10.1.2. Anlam Ölçütleri ve Anlambirimcikler

Oyun Kuralı; MBTS’de “biri en önde ayakta duran, diğerleri eğilmiş olarak başını ötekinin bacakları arasına sokmuş bulunan birkaç kişinin üzerinden atlayıp eğilmiş olanlardan birinin sırtına merkebe biner gibi oturmak sûretiyle oynanan”, MÖTS’de “eğilmiş ve birbirin ardına sıralanmış birkaç kişinin üzerinden atlayarak oynanan”, BTS’de “sıralanarak birbirinin üstüne atlama esnasına dayanan”, TS’de

“eğilmiş ve biri ötekinin arkasına tutunmuş birkaç kişinin üzerinden atlanılarak oynanan” ve ÖTS’de “bir grubu eğilerek diğerlerinin onların sırtına binmesi ile iki grup hâlinde oynanan” olarak verilmiştir. Oyun Yeri; yalnızca ÖTS’de “açık havada” olarak verilmiş; diğerlerinden verilmemiştir. Cinsiyet-Kitle; MÖTS, BTS ve ÖTS’de “çocuk” olarak verilmiş; MBTS ve TS’de verilmemiştir. Üstanlam; tüm sözlüklerde “oyun” olarak verilmiştir. Ebe Durumu ve Oyun Aracı, hiçbir sözlükte verilmemiştir.