Gerçekleştirilen çeşitli araştırmalarda öğrencilerin turizmde kariyer eğilimlerinin farklı olduğu görülmektedir. Bazı öğrenciler turizm sektöründe kariyer yapmayı isterken, bazıları turizm sektöründe kesinlikle çalışmayı istememektedir. Köşker ve Unur (2017) Türkiye’nin 7 bölgesinde değişik bölüm ve farklı sınıflardaki tüm lisans turizm öğrencileriyle yapmış oldukları araştırmalarında, öğrencilerin % 72.4’ ünün kendi isteğiyle turizm bölümünü seçtiği, %27.6 ise istemeyerek seçim yaptıkları sonucuna ulaşmışlardır. Çalışmaya göre, bütün lise türlerinden öğrencilerin lisans seviyesinde turizm eğitimi almakta olduğu belirlenmiştir. Ancak, Düz Lise, Anadolu lisesi, Anadolu Turizm ve Otelcilik Lisesi mezunlarının turizm alanında eğitim almayı daha fazla tercih ettikleri görülmüştür. Bununla beraber Fen Lisesi, Sosyal Bilimler Lisesi ve İmam Hatip Lisesi öğrencilerinin lisans turizm eğitimi almayı istemedikleri sonucuna varılmıştır. Çalışmaya katılan öğrencilerin turizm sektöründe çalışma eğilimlerine bakıldığında, 3,23 ortalama ile turizm sektöründe çalışmanın dezavantajlarının, avantajlarından ağır bastığı tespit edilmiştir. 3,42 ortalama ile turizmin meslek alanı olarak seçilmesinden duyulan memnuniyet, 3,19 ortalama ile
49 mesleki geleceğin turizm sektöründe görüldüğü, 2,47 ortalama ile turizm sektörü haricinde kariyer düşünülmediği belirtilmektedir( Köşker ve Unur, 2017: 137-138).
Gürkan, Dönmez ve Küçükaltan yaptıkları araştırmada 2. Sınıf ön lisans turizm bölümü öğrencilerinin staj sonrası % 47.3 ünün sektörde kariyer yapmayı düşündükleri, % 29.5’inin kararsız oldukları, % 23.2’ sinin ise sektörde çalışmaktan vazgeçtikleri sonucuna ulaşmışlardır (Gürkan, Dönmez ve Küçükaltan, 2010: 359).
Turizm eğitimi almış öğrencilerin turizmde kariyer eğilimleriyle ilgili araştırmaların incelenmesi sonucu ortaya çıkan sonuçlara göre önemli bir kısım gencin turizmde kariyer yapmaya olumsuz baktığı ortaya çıkmaktadır. Bunun nedenleri genel olarak; turizm sektöründeki çalışma şartlarının ağır ve olumsuz olması, turizm sektöründe çalışmanın saygın görülmemesi, elde edilen kazancın yetersiz olması, stajların çok ağır geçmesi ve staj sonrasında öğrencilerin sektörden soğumaları, ön lisans ve lisans eğitimi alan öğrencilerin çoğunun üniversite seçimlerinde turizm bölümünü son sıralarda yazmaları veya bilinçsizce tercih yapmaları, turizm eğitim kurumlarının turizmin gelişmediği yerlerde açılması olarak görülmektedir (Köşker ve Unur, 2015: 66).
Turizmde olumlu bakış açısına sahip, bu sektörde kariyer yapmak isteyen bireyler vasıtasıyla gerçekleştirilebilecek kaliteli hizmet sunumu turizmde sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi açısından önem taşımaktadır. Günay ve Akıncı’nın (2017) Akdeniz Üniversitesi’nde turizm eğitimi almakta olan öğrencilerin turizm sektöründe kariyer yapmalarına dair eğilimlerine ilişkin çalışmalarında 8 temel boyut elde edilmiştir. Bunlar; “terfi imkânları”, “ücret ve ek gelirler”, “işin doğası ve çalışma koşulları”, “sektörde eğitimin rolü”, “iş arkadaşları ve işe bağlılık”, “yöneticilerin tutumu”, “kişi endüstri uyumu” ve “çalışanlar arası ilişki” olarak sınıflandırılmıştır. Bu boyutların öğrencilerin turizm sektöründe kariyer yapma eğilimi üzerindeki etkisi incelenmiştir. Buna göre; 1. sınıf (3,54), okuyan öğrencilerin sektörde kariyer isteğinin daha yüksek olduğu, 2. sınıf (3,46) ve 3. sınıfta (3,09) bu isteğin azalmakta olduğu ortaya çıkmıştır. Daha sonra öğrencilerin stajlarını yapmaları ve sektörü bütün yönleri ile tanımalarıyla 4. sınıfta (3,27) sektörde kalma isteklerinin az oranda arttığı sonucuna varılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğrencilerin tercihlerini bilinçsiz yaptıkları
50 dolayısıyla yerleştikleri bölümlerde istedikleri şartları bulamadıkları ve geleceğe dair karamsar düşündükleri ortaya çıkmaktadır (Günay ve Akıncı, 2017: 13-14).
Çatı ve Bilgin (2013) Atatürk Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, Düzce Üniversitesi Akçakoca Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, Erciyes Üniversitesi Türkan- Tuncer Hasçalık Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, Muğla Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, Akdeniz Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, Adıyaman Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu ve Kocaeli Üniversitesi Derbent Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu’unda okumakta olan 402 öğrenciyle bir çalışma gerçekleştirmişlerdir. Yapmış oldukları araştırmada öğrencilerin turizm sektörüne yönelik algıları ile cinsiyetleri arasında farklılık bulunmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcı öğrencilerin turizm sektörü algıları ile ailelerinin aylık geliri arasında anlamlı bir fark olmadığı saptanmıştır (Çatı ve Bilgin, 2013: 35).
Güzel vd.’ lerinin (2014) Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Turizm Fakültesi, Mersin Üniversitesi Turizm Fakültesi ve KKTC Girne Amerikan Üniversitesi Turizm ve Konaklama İşletmeciliği Yüksekokulu 3. ve 4. Sınıf öğrencileri ile gerçekleştirdikleri çalışmada, demografik özelliklerden cinsiyetin öğrencilerin turizmde kariyer algıları üzerinde fark yaratmadığı görülmektedir (Güzel vd., 2014:182).
Kutukız, Akyürek ve Özdemir’in (2018) çalışmalarında turizm eğitimi alan ortaöğretim düzeyindeki öğrencilerin turizm kariyer planları ve mutfak departmanına yönelik algılarının cinsiyete göre anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir (Kutukız, Akyürek ve Özdemir, 2018: 137) .
Aymankuy ve Aymankuy (2013) Balıkesir Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu öğrencileri ile yaptıkları araştırmada, turizm eğitimi alan öğrencilerin turizm sektörüne yönelik kariyer beklentilerinin cinsiyete göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir(Aymankuy ve Aymankuy, 2013: 10) .
51 Duman, Tepeci ve Unur (2006) Mersin Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, Mersin Meslek Yüksekokulu Konaklama ve Seyahat İşletmeciliği Yüksekokulu Konaklama ve Seyahat İşletmeciliği İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, Mersin bölümü ile Milli Eğitim Bakanlığı Mersin Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi öğrencileri ile yaptıkları araştırmada turizm eğitimi almakta olan öğrencilerin ailelerinin çoğunlukla alt ve orta gelir düzeyinde olduğunu tespit etmişlerdir (Duman ,Tepeci ve Unur, 2006: 57).
Zengin ve Uzut (2017) gerçekleştirdikleri çalışmalarında, turizm eğitimi alan öğrencilerin cinsiyet değişkeninin anne babalarının turizm sektöründe çalışmalarına göre anlamlı bir farklılık göstermediği görülmemektedir (Zengin ve Uzut, 2017: 26).
Köşker ve Unur (2017) Türkiye’de 7 bölgede 800 anketle gerçekleştirdikleri araştırmalarında turizm lisans öğrencilerinin demografik özellikleri ile turizmde çalışma eğilimleri arasındaki bağlantıyı tespit etmeyi amaçlamışlardır. Araştırma sonuçlarına göre turizmde çalışma eğilimleri cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermekte ancak mezun oldukları lisenin, ailenin aylık gelirinin, anne- babanın eğitim durumunun turizmde çalışma eğilimlerinde anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Ayrıca turizm öğrencilerinin çoğunun ailelerinin alt ve orta düzey gelir grubunda olduğu, anne -babanın eğitim düzeyinin çoğunlukla ilkokul, ortaokul ve lise olduğu, ikametlerinin büyük oranda il ve ilçeler olduğu belirlenmiştir (Köşker ve Unur, 2017: 135-136).
Akyol, Oğan ve Oğan’ın (2018) Artvin Çoruh Üniversitesi Arhavi Meslek Yüksekokulu öğrencileri ile yapmış oldukları anket sonucuna göre ise öğrencilerin turizm mesleğine dair beklentilerinin cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Aile gelir düzeyleri incelendiğinde turizm öğrencilerinin genel olarak asgari ücretli ailelerden geldikleri belirlenmiştir (Akyol, Oğan ve Oğan, 2018: 659).
Ahmetoğulları ve Güneş (2017) Harran Üniversitesi Hilvan Yüksekokulunda 197 öğrenciye uyguladıkları anket sonuçlarına göre cinsiyet ile kariyer algısı arasında
52 anlamlı bir fark olduğu sonucuna ulaşmışlardır (Ahmetoğulları ve Güneş, 2017: 172).
Yukarıdaki araştırmalardan yola çıkılarak lise son sınıf öğrencilerinin turizm eğitimi alma ve turizmde kariyer yapma eğilimlerinin demografik özelliklerle ilişkilerini tespit etmek amacıyla şu hipotezler geliştirilmiştir.
H1: Lise öğrencilerinin turizm eğitimi alma ve turizmde kariyer yapma eğilimleri cinsiyete göre farklılaşmaktadır.
H2: Lise öğrencilerinin turizm eğitimi alma ve turizmde kariyer yapma eğilimleri okumakta oldukları bölüme göre farklılaşmaktadır.
H3: Lise öğrencilerinin turizm eğitimi alma ve turizmde kariyer yapma eğilimleri annenin eğitim durumuna göre farklılaşmaktadır.
H4: Lise öğrencilerinin turizm eğitimi alma ve turizmde kariyer yapma eğilimleri babanın eğitim durumuna göre farklılaşmaktadır.
H5: Lise öğrencilerinin turizm eğitimi alma ve turizmde kariyer yapma eğilimleri ailenin aylık gelirine göre farklılaşmaktadır.
H6: Lise öğrencilerinin turizm eğitimi alma ve turizmde kariyer yapma eğilimleri ikamet yerine göre farklılaşmaktadır.
53
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
LİSE ÖĞRENCİLERİNİN TURİZM EĞİTİMİ ALMA VE
TURİZMDE KARİYER YAPMA EĞİLİMLERİNİN
BELİRLENMESİNE YÖNELİK UYGULAMA: NEVŞEHİR
ÖRNEĞİ
Bu bölümde araştırmanın konusu, amacı, önemi, sınırları, yöntemi, evren ve örneklemi, veri toplama yöntemi ve aracı, veri toplama süreci, verilerin analizi, araştırmanın bulguları ve sonuç ve öneriler konularına değinilmektedir.
3.1. Araştırmanın Konusu
Eğitim, kişilerin bir bütün olarak kendilerini geliştirebilmeleri ve hayatlarındaki tüm rollerini en iyi şekilde yerine getirebilmeleri için gereken nitelikleri kazanma sürecidir. Bu süreç içinde kişi, birey olarak insan, sosyal varlık olarak insan ve meslek elemanı olarak insan konumları ile ele alınıp yetiştirilmektedir. Kişilerin mesleki yönelişleri, tercihleri, seçimleri ve kariyer gelişimindeki bazı mesleki gelişim görevleri bu eğitim süreci içinde gerçekleşmektedir. Meslek, insan hayatına ve düşüncelerine şekil veren, toplum içindeki sosyal statüyü belirleyen, kimliğini oluşturan en önemli kriterlerden biridir (Yeşilyaprak, 2018: 3).
Bireyler çalışma hayatlarında kariyer gelişimleri sürecinde bilgi eskimesi problemi yaşayabilmektedir. Meslekte başarıyı sağlamak, bireylerin kendilerini yenilemeleri ve geliştirmeleri ile mümkün olabilmektedir (Gürüz ve Yaylacı, 2004: 162). Bu noktada meslek seçimi ve kariyer gelişimi bireylerin kariyerlerinde başarılı olma azmiyle de ilişkilidir. Kariyer sadece insanla ilgili değil, aynı zamanda seçilen meslekle de ilgili bir kavramdır. Birey yapacağı kariyer ile fizyolojik, psikolojik ve sosyolojik açılardan başarı, statü, beklenti, motivasyon gibi pek çok ihtiyacına cevap bulabilmektedir (Ertürk, 2011: 203).
54 Lise dönemi öğrencilerin eğitim kararı alma ve kariyer seçimlerine adım atma bakımından en önemli zaman dilimidir. Bu dönemdeki öğrenciler lise son sınıfa geldiklerinde eğitim görecekleri üniversite seçimlerini yapmakta ve aynı zamanda bu seçimleri ile yapacakları mesleğe dair alacakları eğitim doğrultusunda kariyer tercihlerini de gerçekleştirmektedirler. Bu bakımdan yapılan tercihin bilinçli ve doğru olması seçilen meslekte de başarıyı ve verimi arttırmaktadır.
Turizm sektörü günümüz koşullarında gelişen rekabet ortamına ayak uydurmak ve başarıyı arttırmak için eğitimli çalışanlara ihtiyaç duymaktadır. Bu sebeple turizm eğitimi almış ve turizmde kariyer yapmak isteyen bireyler bu sektörde hem kişisel başarıları açısından hem de rekabet avantajı sağlaması bakımından önem taşımaktadır.
Turizm eğitimi almış öğrenciler bu sektörün potansiyel temsilcileridir (Baltacı vd., 2012: 18). Turizm sektöründe çalışacak bireylerin eğitim düzeyleri ne kadar yüksek olursa, yaptıkları işin kalitesi, kişisel başarıları, kariyer amaçlarına yaklaşma düzeyleri, turistin olumlu algısı, işletmenin verimliliği de o oranda artmaktadır.
Bu araştırmada lise son sınıfta okuyan öğrencilerin üniversite tercihlerinde turizm bölümünü seçme, turizmde eğitim alma ve kariyer yapma eğilimleri ve bu eğilimleri etkileyen faktörler incelenmiştir.
Öğrencilerin bölüm seçimlerinde turizm mesleğini seçme nedenleri, meslek seçiminde kişiliğin önemi, öğrencilerin turizm mesleğini algılamaları gibi konular üzerinde durulmuştur.
3.2. Araştırmanın Amacı
Kariyer, yaşam boyu süren, işe dair deneyim ve faaliyetler olarak belirtilmektedir. Bunun yanında kariyer bireysel açıdan yükselme beklentisi doğrultusunda gerçekleştirilen davranışlar olarak ifade edilmektedir (Şimşek, 2002:352). Turizm eğitimi, turizm sektöründe çalışacak olan bireylerin sektörün ihtiyaçları doğrultusunda yetiştirilerek, nitelikli, verimli insan gücünü hedeflemektedir. Turizm
55 eğitimi alacak bireylerin, seçimlerini yaparken kişisel özelliklerinin, kariyer beklentilerinin, mesleki hedeflerinin bu alanla örtüşüp örtüşmediğine dair gerekli bilgi düzeyinde olmaları önem taşımaktadır.
Üniversite tercihlerinde öğrencilerin doğru bölüm tercihi yapabilmeleri gelecekteki mesleki hayatlarını kendi kişilik özelliklerine, yetenek ve becerilerine uygun şekilde geçirmelerine yol açacak, ayrıca seçtikleri meslekte kişisel gelişimlerini sağlayarak yükselmelerine olanak sunacaktır. Bu sebeple lise son sınıf öğrencilerinin bölüm tercihi yapmaları oldukça önem arz etmektedir. Bu araştırma temel olarak lise son sınıf düzeyindeki öğrencilerin turizm bölümünde eğitim alma ve kariyer yapma eğilimlerini belirlemeyi amaçlamaktadır.
3.3. Araştırmanın Önemi
Kariyer kararı bireyin hayatında aldığı en önemli ve karmaşık kararlardan birini oluşturmaktadır. Bu kararın verilme aşamalarının başında öğrencilerin bölüm tercihlerini bilinçli bir şekilde gerçekleştirebilmeleri yatmaktadır. Tercih yaparken birey, aile, çevre, sosyal konum, kişisel beklentiler, seçilecek mesleği doğru algılama gibi pek çok faktörden etkilenmekte ve çoğu zaman yanlış tercihte bulunabilmektedir.
Turizm sektörü emek yoğun ve insan faktörünün belirleyici olduğu bir sektör olması dolayısıyla hizmet kalitesini arttırma açısından nitelikli personele ihtiyaç duymaktadır. Bu sebeple turizm eğitimi almış bireylerin sektörde kariyer yapmaları sektörün devamlılığı açısından önem oluşturmaktadır. Bu bakımdan lise son sınıf öğrencilerinin turizm bölümünü bilinçli olarak tercih edip etmedikleri ve turizm bölümüne bakış açıları sektörde kariyer eğilimlerini etkilemektedir. Bu noktada araştırmanın, lise son sınıf öğrencilerinin turizm sektörünü algılayış biçimleri, turizm bölümünü seçme nedenlerinin anlaşılması, bilinçli tercih yapıp yapmadıklarının belirlenmesi ve öğrencilerin turizmde kariyer eğilimlerinin tespit edilmesi konularında katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Kapadokya bölgesi turizm bakımından önemli bir yerdir. Bölgede sadece yaz aylarında değil kış aylarında da turistlerin bulunması bu bölgeyi diğer turistik
56 bölgelerden ayırmaktadır. Literatür incelendiğinde, bu bölgede yaşamakta olan öğrencilerin turizm sektöründe eğitim alma ve kariyer yapmaları konusuna bakış açılarına dair daha önceden yapılmış bir çalışma bulunmamaktadır. Bu araştırmanın il merkezindeki lise düzeyinde okuyan son sınıf öğrencilerinin turizm mesleğine dair tercihlerinin belirlenmesi konusunda katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
3.4. Araştırmanın Sınırları
Bu araştırma Nevşehir il merkezindeki toplam 12 devletlisesinde öğrenim görmekte olan lise son sınıf öğrencileri ile sınırlı bulunmaktadır. Anket uygulandığı süreçte tüm öğrencilerin çeşitli sebeplerle (staj, devamsız v.b.) okulda bulunmayışı anketin bir diğer sınırlığını oluşturmaktadır.
Araştırma ayrıca lise son sınıf öğrencilerine uygulanan anket formunun ölçtüğü niteliklerle sınırlıdır.
3.5. Araştırmanın Yöntemi
Araştırmanın bu bölümünde araştırmanın evren ve örneklemi, veri toplama yöntemi ve araçları, elde edilen verilerin analizleri ve sonuçların yorumlanmasına yer verilmektedir.
3.5.1. Evren ve Örneklem
Araştırmanın evreni tüm Nevşehir’deki lise son sınıf öğrencileridir. Dolayısıyla, 2018-2019 Eğitim ve Öğretim yılında Nevşehir ilindeki devlet liselerinde öğrenim görmekte olan lise son sınıf öğrencileri araştırma kapsamına dahil edilmiştir. Bu noktada araştırmanın evrenini oluşturan öğrencilerin tamamına ulaşmak maliyet ve zaman bakımından çok zor olduğu için evreni temsil edecek bir örneklem seçme yolu tercih edilmiştir.
Araştırmanın örneklemini 2018-2019 Eğitim ve Öğretim yılında Nevşehir il merkezindeki devlet liselerinde okumakta olan 1295 lise son sınıfı öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın evren ve örneklem sayılarına ilişkin bilgiler Tablo 1’de verilmiştir.
57
Tablo 1 : Örneklemde Yer Alan 2018-2019 Eğitim Ve Öğretim Yılında Nevşehir İl Merkezindeki Liseler Ve Lise Son Sınıf Öğrenci Sayıları
OKULLAR 12. Sınıf Öğrenci Sayısı Dağıtılan Anket Sayısı Toplanan Anket Sayısı Değerlendirilen Toplam Anket Sayısı Kapadokya Mesleki ve Teknik
Anadolu Lisesi (Turizm) 75 75 49 49
Nevşehir Cemil Meriç Sosyal
Bilimler Lisesi 75 75 42 42
Nevşehir H. Avni İncekara Fen
Lisesi 90 90 48 48
15 Temmuz Şehitleri Anadolu
Lisesi 144 144 123 123
Nevşehir İbn-i Sina Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi (Sağlık)
65 65 17 17
Nevşehir Lisesi 200 200 102 102
Nene Hatun Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi( Kız Meslek)
90 90 72 72
Nevşehir Anadolu İmam Hatip
Lisesi 84 84 70 70
Nevşehir TOKİ Mesleki ve
Teknik Anadolu Lisesi 72 72 50 50
Nevşehir Mesleki ve Teknik
Anadolu Lisesi (Endüstri) 184 184 82 82
Nevşehir Merkez Anadolu
Lisesi 130 130 115 115
Nevşehir Ahi Evran Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi (Ticaret)
86 86 55 55
Toplam 1295 1295 825 825
Araştırmada örnekleme yöntemi olarak kolayda örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Dolayısıyla anket uygulamasının yapıldığı günlerde derse giren öğrencilere anket uygulanmıştır. Lise son sınıf öğrencilerinin sayısına göre toplamda 1295 anket dağıtılmış ve 825 anket toplamıştır. Anket geri dönüş oranı %64’tür. Geri dönen anketlerin tamamı analizlere dahil edilmiştir.
3.5.2. Veri Toplama Yöntemi ve Aracı
Araştırmanın teorik bölümü için literatür taramasından yararlanılmıştır. Lise son sınıf öğrencilerinin turizm eğitimi alma ve turizmde kariyer yapma eğilimlerini belirlemek
58 için anket tekniğinden yararlanılmıştır. Anket formu oluşturulurken öncelikle konuyla ilgili daha önce yapılmış akademik çalışmalar incelenmiş ve madde havuzu oluşturulmuştur. Daha sonra ise 10 tane lise son sınıf öğrencisi ile derinlemesine görüşme yapılmış ve görüşmelerden elde edilen ifadeler madde havuzuna eklenmiştir. Hem literatür hem de görüşmelerden elde edilen veriler neticesinde çalışmada kullanılacak anket formu oluşturulmuştur.
Oluşturulan anket formu iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde 12 adet kapalı uçlu soru bulunmaktadır. Anketin ikinci bölümünde ise 30 adet 5’li Likert tipi ölçek türünde ifade yer almaktadır (Ek:1). Anket formları hazırlandıktan sonra, 50 öğrenci üzerinde pilot uygulama yapılarak, soruların anlaşılırlığı ve anket formunun cevaplanma süresi kontrol edilmiştir. Pilot uygulama sonucunda anlaşılmayan veya yanlış anlaşılan ve düzeltilmesi gereken bir soru ya da ifade tespit edilememiştir. Dolayısıyla anketin nihai olarak uygulanmasına geçilmiştir.
3.5.3.Veri Toplama Süreci
Veri toplama sürecinde anket formu nihai uygulamasına geçilmeden önce İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile gerekli yazışmalar yapılmış ve izinler alınmıştır. Ayrıca uygulama yapılan okulların idarecileri ile bireysel görüşme yapılarak alınan izin doğrultusunda anket çalışması gerçekleştirilmiştir.
Hazırlanmış olan anket formu 03.12.2018 – 20.01.2019 tarihleri arasında Nevşehir il merkezindeki devlet liselerinde okuyan lise son sınıf öğrencilerine araştırmacı tarafından yüz yüze anket yöntemiyle uygulanmıştır. Anket formu, il merkezindeki lise son sınıf öğrencisi olan tüm okullara uygulanmıştır. Anket formlarının araştırmacı tarafından yüz yüze uygulanması ve uygulama esnasında gerekli açıklamaların yapılması anket formlarının mümkün olduğunca az kayıpla tamamlanmasını sağlamıştır. Ancak, anket uygulandığı günlerde okulda staj ya da devamsızlık gibi nedenlerle bulunmayan öğrencilere uygulama yapılamamıştır.
59
3.5.4.Verilerin Analizi
Anket formlarından elde edilen veriler bilgisayar ortamında istatistik yazılım programı kullanılarak analiz edilmiştir. Kişisel bilgilere ve araştırma sorularına ilişkin yüzde dağılımları, frekans dağılımları ve aritmetik ortalamaları hesaplanarak, tabloları verilmiş ve yorumlanmıştır. Ankete katılan öğrencilerin turizmde eğitim alma ve kariyer yapma eğilimlerinde cinsiyete göre, okumakta oldukları bölüme göre, annenin ve babanın eğitim durumuna göre, ailenin aylık gelirine göre ve ikamet yerine göre anlamlı bir farklılık olup olmadığını ölçmek için T-Testi ve One-Way Anova Testi uygulanmıştır.
Çalışmada kullanılan veri setinin normal dağılım gösterip göstermediği çarpıklık (skewness) ve basıklık (kurtosis) değerleri test edilmiştir. Analiz sonucunda basıklık ve çarpıklık değerlerinin -1 ile +1 arasında olduğu tespit edilmiştir.