Turizm Endüstrisinde Yer Alan Hizmetler İçin Robot Kullanımının

Turizm endüstrisinde yer alan hizmet robotlarının hizmetler için uygun olma durumuna yönelik bulgular; otel, seyahat acentası/turist bilgilendirme merkezi, tema park, organizasyon/etkinlik, müzeler/galeriler, araç kiralama, uçaklar/otobüsler/trenler, havaalanları ve diğer ulaşım istasyonları olarak gruplara ayrılmıştır. Otel ve kat hizmetlerinde verilen hizmetlere yönelik bulgular Çizelge 6’da yer almaktadır.

80

Çizelge 6. Otel ve Kat Hizmetlerinde Robotik Emeğin Uygun Olma Duruma Yönelik Potansiyel Turistlere İlişkin Frekans Analizi

(Otel) Resepsiyon

Son Derece Uygunsuz Orta Derecede Uygunsuz Biraz Uygunsuz Ne Uygun Ne Uygunsuz Biraz Uygun Orta Derecede Uygun Son Derece Uygun Ortalama

Odaya kadar rehberlik etmek n 54 13 40 34 76 35 157 4,95

% 13,2 3,2 9,8 8,3 18,6 8,6 38,4

Check-out n 40 22 29 44 78 30 166 5,08

% 9,8 5,4 7,1 10,8 19,1 7,3 40,6

Check-in n 42 15 32 48 67 28 177 5,13

% 10,1 3,7 7,7 11,9 16,1 6,9 43,6

Housekeeping/ Kat hizmetleri

Yeni havlu, çarşaf vb. teslim etmek

n 41 12 17 36 57 31 215 5,46

% 10,0 2,9 4,2 8,8 13,9 7,6 52,6 Hazır çamaşırları teslim

etmek

n 38 11 17 33 59 34 217 5,52

% 9,3 2,7 4,2 8,1 14,4 8,3 53,1 Yeni havlu, çarşaf vb. için

müşteri talebi almak

n 43 10 19 32 52 31 222 5,49

% 10,5 2,4 4,6 7,8 12,7 7,6 54,3 Çamaşırhane için müşteri

talebi almak

n 33 7 22 35 63 30 219 5,57

% 8,1 1,7 5,4 8,6 15,4 7,3 53,5

Çamaşırhane hizmeti n 34 12 15 33 45 33 237 5,66

% 8,3 2,9 3,7 8,1 11,0 8,1 57,9

Ütüleme hizmeti n 29 5 19 21 55 33 247 5,82

% 7,1 1,2 4,6 5,1 13,4 8,1 60,4

Oda temizlemek n 44 22 26 29 41 26 221 5,35

% 10,8 5,4 6,4 7,1 10,0 6,4 54,0

Çizelge 6’ya göre otel içerisinde yer alan; odaya rehberlik etmek, c/in ve c/out işlemleri biraz uygun kabul edilirken, kat hizmetleri departmanının verdiği hizmetler orta derece uygun olarak kabul edilmektedir. Kat hizmetleri departmanında yer alan hizmetlerde en yüksek ortalamaya sahip ifadenin “Ütüleme hizmeti” olduğu görülmektedir. “Oda temizlemek” ifadesi ise katılımcılar tarafından en düşük ortalamaya sahip ifade olarak değerlendirilmektedir.

81

Çizelge 7. Otel Restoranları/Yiyecek İçecek İşletmeleri ve Oda Servis Hizmetlerinde Robotik Emeğin Uygun Olma Duruma Yönelik Potansiyel Turistlere İlişkin Frekans Analizi

Otel restoranları ve yiyecek içecek işletmeleri

Son Derece Uygunsuz Orta Derecede Uygunsuz Biraz Uygunsuz Ne Uygun Ne Uygun değil Biraz Uygun Orta Derecede Uygun Son Derece Uygun Ortalama

Menü hakkında bilgi sağlamak

n 43 24 35 40 53 22 192 5,12

% 10,5 5,9 8,6 9,8 13,0 5,4 46,9 Restoran/barda içecek

hazırlamak (çay, kahve, kokteyl vb.)

n 44 27 51 39 47 25 176 4,94

% 10,8 6,6 12,5 9,5 11,5 6,1 43,0

Restoranda yemek servis etmek

n 69 20 34 43 46 24 173 4,81

% 16,9 4,9 8,3 10,5 11,2 5,9 42,3

Masa temizlemek n 39 25 28 29 54 28 206 5,30

% 9,5 6,1 6,8 7,1 13,2 6,8 50,4

Yemek pişirmek n 109 42 53 41 34 22 108 3,84

% 26,7 10,3 13,0 10,0 8,3 5,4 26,4 Restoranda misafirlere

masaya kadar rehberlik etmek

n 52 18 44 48 55 23 168 4,90

% 12,7 4,4 10,8 12,0 13,4 5,6 41,1

Restoran/ barda içecek servis etmek

n 52 26 42 46 53 24 166 4,85

% 12,7 6,4 10,3 11,2 13,0 5,9 40,6

(Otel) Oda Servisi

Oda Servisi için sipariş almak

n 38 14 22 43 64 20 208 5,37

% 9,3 3,4 5,4 10,5 15,6 4,9 50,9 Oda servisinde yiyecek ve

içecekleri teslim etmek

n 39 25 22 41 50 22 210 5,30

% 9,5 6,1 5,4 10,0 12,2 5,4 51,3

Otel restoranları ve yiyecek içecek işletmelerinde yer alan hizmetler ve otel işletmeleri içerinde misafirler için sağlanan ek hizmetlere yönelik bulgular Çizelge 7’de yer almaktadır. Çizelge 7’ye göre yemek pişirmek “ne uygun ne uygun değil”

kabul edilirken, masa temizlemek ve oda servisi hizmetleri “biraz uygun”, diğer hizmetler ise “orta derece uygun” kabul edilmektedir.

82

Çizelge 8. Otelde Yer Alan Ek Hizmetlerinde Robotik Emeğin Uygun Olma Duruma Yönelik Potansiyel Turistlere İlişkin Frekans Analizi

(Otel)

Ek Hizmetler

Son Derece Uygunsuz Orta Derecede Uygunsuz Biraz Uygunsuz Ne Uygun Ne Uygun Değil Biraz Uygun Orta Derecede Uygun Son Derece Uygun Ortalama

Misafirlerle oyun oynamak

n 83 23 57 67 50 20 109 4,15

% 20,3 5,6 13,9 16,4 12,2 4,9 26,7

Misafirleri eğlendirmek n 71 35 34 61 51 19 138 4,45

% 17,4 8,6 8,3 14,9 12,5 4,6 33,7

Masajlar n 92 25 34 60 50 22 126 4,27

% 22,5 6,1 8,3 14,7 12,2 5,4 30,8

Misafirlerle dans etmek n 104 28 51 69 36 16 105 3,91

% 25,4 6,8 12,5 16,9 8,8 3,9 25,7 Otel içerisinde bebek

bakıcılığı

n 166 28 45 45 28 9 88 3,29

% 40,6 6,8 11,0 11,0 6,8 2,2 21,5

Otel içerisinde Kuaförlük n 122 35 55 50 30 13 104 3,69

% 29,8 8,6 13,4 12,2 7,3 3,2 25,4 Misafirlerle 1-2 saatlik

çok kısa atölye çalışmaları (bahçe bakımı, yemek pişirme, boyama, astronomi vb.)

n 77 37 39 56 52 23 125 4,31

% 18,8 9,0 9,5 13,7 12,7 5,6 30,6

Çizelge 8’e göre otelde yer alan ek hizmetler genel olarak “ne uygun ne uygun değil” aralığında bir değer almasına rağmen, bebek bakıcılığı “biraz uygunsuz” kabul edilmektedir. Otelde yer alan diğer hizmetlere göre bu kategori altındaki hizmetler için robot kullanımı daha az uygun olarak değerlendirilmektedir.

Çizelge 9. Seyahat Acentesi/Turist Bilgilendirme Merkezinde Yer Alan Hizmetlerde Robotik Emeğin Uygun Olma Duruma Yönelik Potansiyel Turistlere İlişkin Frekans analizi Seyahat Acentesi / Turist

Bilgilendirme Merkezi

Son Derece Uygunsuz Orta Derecede Uygunsuz Biraz Uygunsuz Ne Uygun Ne Uygun Değil Biraz Uygun Orta Derecede Uygun Son Derece Uygun Ortalama

Teklifler hakkında bilgi sağlamak (Seyahat acentası/Turist bilgilendirme merkezi ofisinde)

n 51 14 39 36 55 29 185 5,09

% 12,5 3,4 9,5 8,8 13,4 7,1 45,2

Destinasyonda (Seyahat acentası/Turist

bilgilendirme merkezi ofisi dışında robot tur rehberi)

n 69 17 54 39 61 23 146 4,61

% 16,9 4,2 13,2 9,5 14,9 5,6 35,7

Çizelge 9’da yer alan verilere göre seyahat acentalarında ve turist bilgilendirme merkezlerinde yer alan hizmetler potansiyel turistler tarafından “biraz uygun” olarak ifade edilmektedir.

83

Çizelge 10. Temalı Parklarda Yer Alan Hizmetlerde Robotik Emeğin Uygun Olma Duruma Yönelik Potansiyel Turistlere İlişkin Frekans Analizi

Tema Park

Son Derece Uygunsuz Orta Derecede Uygunsuz Biraz Uygunsuz Ne Uygun Ne Uygun Değil Biraz Uygun Orta Derecede Uygun Son Derece Uygun Ortalama

Robot- Eğlendirici/ Şov katılımcısı olarak hizmet vermek

n 62 31 35 77 52 27 125 4,48

% 15,2 7,6 8,6 18,8 12,7 6,6 30,6 Gezintilerin robotik

kontrolü

n 62 13 41 68 49 31 145 4,71

% 15,2 3,2 10,0 16,6 12,0 7,6 35,5

Gezintilerin otomasyonu n 54 19 31 63 51 35 156 4,87

% 13,2 4,6 7,6 15,4 12,5 8,6 38,1

Çizelge 10’a göre, temalı parklarda yer alan hizmetler potansiyel turistler tarafından “biraz uygun” olarak görülmektedir.

Çizelge 11. Turizme Yönelik Organizasyon/Etkinlik Hizmetlerde Robotik Emeğin Uygun Olma Duruma Yönelik Potansiyel Turistlere İlişkin Frekans Analizi

Organizasyon/ Etkinlik

Son Derece Uygunsuz Orta Derecede Uygunsuz Biraz Uygunsuz Ne Uygun Ne Uygun Değil Biraz Uygun Orta Derecede Uygun Son Derece Uygun Ortalama

Etkinlik ile ilgili bilgi sağlamak

n 47 9 28 42 56 32 195 5,26

% 11,5 2,2 6,8 10,3 13,7 7,8 47,7 Etkinlik esnasında yiyecek

servis etmek

n 54 24 35 35 65 32 164 4,91

% 13,2 5,9 8,6 8,6 15,9 7,8 40,1 Etkinlik esnasında içecek

servis etmek

n 53 20 35 39 66 31 165 4,95

% 13,0 4,9 8,6 9,5 16,1 7,6 40,3 Eğlendirici/şov katılımcısı

olarak hizmet vermek

n 72 22 34 61 56 27 137 4,55

% 17,6 5,4 8,3 14,9 13,7 6,6 33,5 Katılımcılara koltuklarına

kadar rehberlik etmek

n 50 16 29 50 59 30 175 5,05

% 12,2 3,9 7,1 12,2 14,4 7,3 42,8

Çizelge 11’e göre, organizasyon ve etkinliklerde yer alan hizmetler biraz olumlu olarak ifade edilmektedir.

Çizelge 12. Müzeler/ Galerilerde Yer Alan Hizmetlerde Robotik Emeğin Uygun Olma Duruma Yönelik Potansiyel Turistlere İlişkin Frekans Analizi

Müzeler / Galeriler

Son Derece Uygunsuz Orta Derecede Uygunsuz Biraz Uygunsuz Ne Uygun Ne Uygun Değil Biraz Uygun Orta Derecede Uygun Son Derece Uygun Ortalama

Sergiler hakkında bilgi sağlamak

n 42 13 18 36 60 31 209 5,41

% 10,3 3,2 4,4 8,8 14,7 7,6 51,1 Müzede/Galeride robot-tur

rehberi

n 53 22 23 38 50 28 195 5,13

% 13,0 5,4 5,6 9,3 12,2 6,8 47,7

84

Çizelge 12’ye göre, müze ve galerilerde yer alan hizmetlerin tamamen insanlar yerine tamamen robotlar tarafından verilmesi, sergiler hakkında bilgi sağlamak ifadesi için “biraz uygun” kabul edilirken, tur rehberliği için “orta derece uygun” olarak değerlendirilmektedir.

Çizelge 13. Araç Kiralama Hizmetlerinde Robotik Emeğin Uygun Olma Duruma Yönelik Potansiyel Turistlere İlişkin Frekans Analizi

Araç Kiralama

Son Derece Uygunsuz Orta Derecede Uygunsuz Biraz Uygunsuz Ne Uygun Ne Uygun Değil Biraz Uygun Orta Derecede Uygun Son Derece Uygun Ortalama

Yakıt deposu/ akü belirli bir limitin altında olduğunda araç benzin istasyonuna/ şarj istasyonuna otomatik olarak gider

n 38 8 21 45 48 25 224 5,51

% 9,3 2,0 5,1 11,0 11,7 6,1 54,8

Elektrikli araba n 28 6 10 32 36 30 267 5,93

% 6,8 1,5 2,4 7,8 8,8 7,3 65,3

Kendi kendine giden arabalar n 35 12 22 47 42 26 225 5,52

% 8,6 2,9 5,4 11,5 10,3 6,4 55,0

Araçları temizlemek n 20 7 17 26 38 21 280 6,02

% 4,9 1,7 4,2 6,4 9,3 5,1 68,5

Robotik araba anahtarı teslimi n 30 7 21 49 49 20 233 5,62

% 7,3 1,7 5,1 12,0 12,0 4,9 57,0 Araba, rezervasyon ile alınan

erişim koduyla açılır ve başlatılır (fiziksel anahtar yok)

n 30 7 23 39 60 23 227 5,61

% 7,3 1,7 5,6 9,5 14,7 5,6 55,5

Çizelge 13’e göre araç kiralama kategorisinde yer alan hizmetlere yönelik ifadelerin tamamen insanlar yerine tamamen robotlar tarafından verilmesi “orta derece uygun” kabul edilmektedir.

Uçak/Otobüs/Tren/Gemi gibi ulaşım araçlarına yönelik ifadelerin yer aldığı Çizelge 14’e göre, kendi kendine giden uçaklar “ne uygun ne uygun değil”

değerlendirmesiyle katılımcıların kararsız kaldığı görülmektedir. Aracı (uçak/gemi/otobüs/tren) temizlemek ve bilgi vermek içerikli hizmetler “biraz uygun", diğer ifadelere yönelik hizmetler ise “orta derece uygun” olarak değerlendirilmektedir.

85

Çizelge 14. Uçaklar / Otobüsler / Trenler ile ilgili Hizmetlerde Robotik Emeğin Uygun Olma Duruma Yönelik Potansiyel Turistlere İlişkin Frekans Analizi

Uçaklar / Otobüsler / Trenler

Son Derece Uygunsuz Orta Derecede Uygunsuz Biraz Uygunsuz Ne Uygun Ne Uygun Değil Biraz Uygun Orta Derecede Uygun Son Derece Uygun Ortalama

Gemideki güvenlik ve güvenlik prosedürleri ve yönetmelikler hakkında bilgi vermek

n 37 12 21 41 52 23 223 5,49

% 9,0 2,9 5,1 10,0 12,7 5,6 54,5 Araç hakkında bilgi sağlamak n 31 11 14 37 49 24 243 5,70

% 7,6 2,7 3,4 9,0 12,0 5,9 59,4 Kendi kendine giden gemiler

(Cruise gemiler vb.)

n 55 22 37 54 54 22 165 4,84

% 13,4 5,4 9,0 13,2 13,2 5,4 40,3 Kendi kendine giden trenler n 38 33 34 60 54 24 166 4,94

% 9,3 8,1 8,3 14,7 13,2 5,9 40,6 Tur/ uçuş /rota hakkında bilgi

sağlamak

n 30 11 15 30 56 28 239 5,71

% 7,3 2,7 3,7 7,3 13,7 6,8 58,4 Check-in (Havaalanında vb.) n 38 15 22 32 53 27 222 5,48

% 9,3 3,7 5,4 7,8 13,0 6,6 54,3 Araçta (uçak/gemi/otobüs/tren)

yiyecek servis etmek

n 52 13 25 56 59 25 179 5,11

% 12,7 3,2 6,1 13,7 14,4 6,1 43,8 Kendi kendine giden otobüsler n 72 11 36 67 56 23 144 4,63

% 17,6 2,7 8,8 16,4 13,7 5,6 35,2 Kendi kendine giden uçaklar n 91 18 39 61 47 22 131 4,33

% 22,2 4,4 9,5 14,9 11,5 5,4 32,0 Yolculara koltuklara kadar

rehberlik etmek

n 45 16 21 58 56 31 182 5,16

% 11,0 3,9 5,1 14,2 13,7 7,6 44,5 Aracı (uçak/gemi/otobüs/tren)

temizlemek

n 28 9 13 33 53 26 247 5,78

% 6,8 2,2 3,2 8,1 13,0 6,4 60,4 Araçta (uçak/gemi/otobüs/tren)

içecek servis etmek

n 53 15 30 46 48 26 191 5,11

% 13,0 3,7 7,3 11,2 11,7 6,4 46,7

Çizelge 15’e göre, havaalanları ve diğer ulaşım istasyonlarında yer alan hizmetlerde robot kullanımı “orta derece uygun” olarak ifade edilmektedir.

Çizelge 15. Havaalanları ve Diğer Ulaşım İstasyonları ile ilgili Hizmetlerde Robotik Emeğin Uygun Olma Duruma Yönelik Potansiyel Turistlere İlişkin Frekans Analizi

Havaalanları ve diğer ulaşım durakları/istasyonları

Son Derece Uygunsuz Orta Derecede Uygunsuz Biraz Uygunsuz Ne Uygun Ne Uygun Değil Biraz Uygun Orta Derecede Uygun Son Derece Uygun Ortalama

Koltuk/yatak müsaitliği hakkında bilgi sağlanması

n 32 9 15 33 52 28 240 5,70

% 7,8 2,2 3,7 8,1 12,7 6,8 58,7 Özel yasal düzenlemeler, vize

formaliteleri vb. konular hakkında bilgi sağlanması

n 34 17 18 38 49 28 225 5,53

% 8,3 4,2 4,4 9,3 12,0 6,8 55,0 Kalkış/ varışlar hakkında bilgi

sağlanması

n 27 9 18 26 48 24 257 5,83

% 6,6 2,2 4,4 6,4 11,7 5,9 62,8 Bilet fiyatları /ücretler hakkında

bilgi sağlanması

n 29 10 14 31 45 26 254 5,80

% 7,1 2,4 3,4 7,6 11,0 6,4 62,1

86

Belgede TURİZM SEKTÖR TEMSİLCİLERİ ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR ARAŞTIRMA (sayfa 99-106)