Genel olarak futbol kamplarının nasıl bir turistik ürün olduğunu ortaya koymadan önce turistik ürün kavramından ve turistik ürününü oluşturan faktörlerden bahsetmek yararlı olacaktır. Ayrıca, spor kamplarının yararı ve spor kamplarının gerekçeleri hakkında bilgiler verilerek futbol kamplarının daha kolay anlaşılması sağlanacaktır.
2.5.1.Turistik Ürün Kavramı
Bir ülke ya da yörenin turistlere sunduğu hizmetlerin bütünü turistik ürünü oluşturmaktadır. Ürünler, mevcut alanın sahip olduğu doğal ve tarihi değerler ile sonradan oluşturulmuş verilerden oluşabilir. Sayılabilecek tüm unsurlar turizmi doğrudan veya dolaylı olarak etkileyebilir (Usta, 1988: 167).
Bir ülkede, turizm işletmeleri tarafından üretilen turistik ürünün ögeleri incelendiğinde doğal, kültürel ve sosyal varlıklardan veya insan emeği ile ortaya konulmuş mal ve hizmetlerden oluşmaktadır. Bir işletmenin sunduğu konaklama, yiyecek-içecek, eğlence ve rekreasyon hizmeti, hatta danışmanlık ve rehberlik hizmetleri turistik ürünün insan emeğiyle üretilen kısmını oluşturmaktadır. Turistik ürün karmasının diğer kısmını oluşturan ögeler ise; doğal güzellikler, doğal
harikalar, iklim, tarihi kalıntılar, gelenekler, örf adetler, müzeler anıtlar ve folklorik değerlerdir (Yavuz ve Zığındere, 2000: 331).
Turistik ürününü çeşitlendiren, ürünü verimli bir şekilde satabilen ülke ve yöreler rakiplerine göre daha avantajlı konuma gelirler. Turizmin kullandığı alanların çok çeşitli olması, turistik üründe de çeşitlilik yaratılmasını zorunlu kılmaktadır. Turistik ürün çeşitlendirmesi yapmak, özellikle arz kaynaklarına bağlıdır. Turistik ürün çeşitleri ülkelerin-bölgelerin sahip olduğu altyapı, üstyapı olanakları ve tamamlayıcı hizmetler ile doğal, kültürel ve toplumsal kaynakların farklılığına bağlı olarak değişebilmektedir. Bazı bölgeler birden fazla turistik arz kaynaklarına sahip olabilir. Bu bölgelerde birbirini destekleyecek şekilde turistik ürün çeşitlendirmesi yapmak kısıtlı arz kaynaklarına sahip olan bölgelere göre daha yararlı olabilir (Demir ve Demir, 2004: 94).
Turizm gelişiminde son 20 yıldır büyük ilerleme kaydetmiş olan Türkiye, son yıllarda ‘sürdürülebilir turizm’ gelişiminde olumsuz bir dönem içindedir. Turizmde ilkeli ve planlı bir gelişme için, Türkiye’nin turizmini çeşitlendirmesi gerekmektedir.
Türkiye, çeşitlendirmede başarılı olabilmek için meseleyi çok boyutlu ele almak zorundadır bu boyutlar;
• Turizmin ürünlerini çeşitlendirmek • Talebi bölgelere yaymak
• Talebi sezonlara yaymak
• Ülke pazarlar anlamında pazar çeşitliliği yaratmak • Demografik anlamda Pazar çeşitliliği yaratmak
Şeklinde sıralamak mümkündür (Türsab, 2003).
Yukarıdaki boyutlara bakıldığında, turizmde tek başına çeşitliliğinin sağlanmasının yeterli olmadığı anlaşılmaktadır. Ayrıca, pazar yapısında da
çeşitliğin gerekliliğine vurgu yapılmıştır. Talebin sezonlara yayılmasının verimliği artırmada ki etkisi unutulmamıştır.
Turizm sektöründe toplam turistik ürünün üretimi ve satışı sırasında, konaklama, seyahat ve ulaştırma işletmeleri, kamu yönetimi, meslek kuruluşları gibi pek çok kuruluş işbirliği içerisindedir. Turistik ürünlerle diğer mallar arasında farklılık yaratan özellikler, turistik ürünlerin hem üretimi hem de satışı sırasında bu kuruluşlar tarafından dikkate alınmalı ve pazarlanacak ürün tam olarak tespit edilmelidir (Usta,1988:167).
2.5.2.Turistik Ürünü Oluşturan Faktörler
Paket tur kapsamında sunulabilecek her türlü hizmet somut olarak değerlendirilirken, turların ya da işletmelerin imajı, hizmet kalitesi vs. elle tutulamayan soyut özellikler olarak değerlendirilir. Genel olarak, turistik ürün, turizm ürünü ve turist ürünü olarak iki şekilde incelenebilir. Turizm ürünü: bir ülke, bölge veya yörede var olan kaynakların ve bunların turiste sunuluş biçimine ilişkin hizmetlerin tümüdür. Doğal güzellikler, tarihi ve arkeolojik değerler, iklim gibi elamanlar, o yöre, bölge veya ülkenin turizm ürünüdür. Turist ürünü ise; turistin, seyahati boyunca satın aldığı mal ve hizmetler ile yaşadığı tecrübelerdir. Turizm ürünü ve turist ürünü birbirini tamamlayıp, bileşik bir ürün olarak turistik ürünü oluşturmaktadır (Jafarov, 2003: 32).
Küçükaslan (2006)’a göre, Turizm sektörünün en belirgin özelliklerinden biri de bütünleştirici bir yapıya sahip olmasıdır. Örneğin; bir bölgeye gelen turist, turistik ürün ve hizmet portföyünden sadece konaklama ve yeme-içme ile sınırlı kalmayıp, ulaştırma eğlence, kültür turları, müze ziyareti, özel ilgi turizmi kapsamında yer alan rafting, yamaç paraşütü, tracking, golf vb.sportif turlar, jeep safari turları, tarihi eser gezileri gibi rekreaktif ürün ve hizmetleri de satın almaktadır. Dolayısıyla, turizm
sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin yanı sıra yan sektörlerde yer alan işletmeler de bu faaliyetlerden gelir elde etmektedirler.
2.5.2.1. Turistik Ürünün Çekiciliği
Gidilecek yerin çekiciliği, turistin, bu yeri diğer yöre ya da bölgeye göre tercih etmesini sağlayan bir faktördür. Yöredeki çekicilik faktörleri, tüketicinin seçim yapmasında, satıcıların motivasyonun da etkili olabilmektedir. Çekicilik; seyahat edilen yöredeki doğal güzellikler, iklim ya da coğrafik özelliklerinden oluşan bir yer çekiciliği olabilir. Pamukkale’deki travertenler, kapadokyadaki peri pacaları, Niagara şelalesi gibi alanlar yer çekiciliğine örnek olarak verilebilir. Yöreye ait forklor, din, festival, sanat, tiyotro ve müzeler kültürel çekiciliklere örnek olarak verilebilir. Orjinal binalar, turistik altyapı içeren tarihi ve modern mimari, anıtlar, parklar, bahçeler, marinalar mimari çekiciliklerdir. Ayrıca yöre halkının yaşam tarzı, dili gibi elamanlarda sosyal çekicilik örnekleridir (Jafarov, 2003: 34).
İnsanların düşünce yapılarında meydana gelen değişmeler ihtiyaç duydukları ürünlerde çeşitlendirme yapılması zorunluluğu ortaya koymuştur. Bütün yazarlar tarafından turizm çeşitlerinin ayrımında esas alınan yöntem, kişinin turizm olayına katılmasına sebep olan motivasyon aracının ne olduğu ile ilgilidir. Kişiye çekici gelen unsurlar seyahatlerinin sebebini oluşturmaktadır (Yeşiltaş ve Öztürk, 2008: 7).
2.5.2.2. Turistik Ürün Olarak Sunulan Hizmet ve Olanaklar
Çekim gücüne sahip olan yerlerde, çekim gücünün yanısıra, sözkonusu bölgedeki fiziksel unsurlar da önem taşımaktadır. Bunlar, ya turistin doğrudan kullandığı tesislerdir(otel, otel odası gibi) ya da tatilleri esnasında yerel halk ile
birlikte paylaştıkları hizmetlerdir. Bu hizmetin varlığı, destinasyonun çekiciliğini sağlayan unsurlar arasındadır. Turizm işletmelerinden ve turizm hizmetinden yoksun bölgelerde çekicilik yeterli olmayabilir. Turistlerin tercihlerini artırmak için çeşitli hizmetlerle çekicilik pekiştirilmelidir (Jafarov, 2003: 35).
Turizm her şeyden önce ekonomik ve kültürel bir faaliyettir. Turizmin malzemesi öncelikle kültürdür. Tarihi ve doğal güzellikler, o destinasyonda yaşayan yerel halka ait yaşam tarzı, bu kültürün bir parçasıdır. Yanlızca güneş ve denizin var olması ile kendiliğinden bir turizm faaliyetinin gelişemeyeceği bilinmektedir. Dolayısıyla pazarlanacak olan doğa ve kültür malzemesi, olgunlaştırılmış hizmet kültürüyle birlikte bir anlam ifade etmektedir (Konya Ticaret Odası, 2006: 7).
2.5.2.3. Turistik Ürüne Ulaşılabilirlik
Ulaşılabilirlik, fiziki mesafe, zaman ve ulaşım masrafları ile ölçülür ve değerlendirilir. Bir turistik ürünün ulaşılabilirliği, onun kolay ve ekonomik oluşuna bağlıdır. Yoğun nüfuslu yerleşim merkezlerine yakın bulunan çekici yöreler ulaşımı en kolay olan ve turist çeken yerlerdir. Karayolu, havaalanı, demiryolu, limanlar ve toplu ulaşım araçları gibi altyapı tesisleri ile bunların büyüklüğü, ulaştırma araçlarının sıklığı, güzergâhları ve düzenli seferler, ulaşılabilirliği etkileyen en önemli faktörlerdendir (Jafarov, 2003: 36).
Ulaşımı, zor olan turistik çekiciliklere sahip bir çok bölge ulaşım imkânlarının gelişmesiyle turizm pazarından payını alma şansı bulacaklardır. Bazı bölgelerin aşırı yıpranmışlığı ve turistik çekiciliklerini kaybetmeleri bu tür bölgelerin ulaşım imkanlarını geliştirmesiyle kendilerini avantajlı konuma getirecektir (Çeken vd, 2008: 84).
2.5.2.4. Turistik Ürünün Oluşturulduğu Yerin İmajı
Turistlerin bir yeri tercih etmesinde ki en önemli etkenlerden birisi, o yörenin imajıdır. İmaj ve deneyimlerden oluşan beklentiler, turist açısından birbiriyle yakından bağlantılı elamanlar olup, turistik ürünün soyut yanını oluşturmaktadır. Turistik çekiciliğe sahip yörelerin imajının oluşumu uzun süre alır ve oluştuktan sonra imajının değişikliğe uğraması veya imajda bir azalma olması oldukça güçtür. Bir yörenin iyi yönde imajının oluşmasını sağlayan değerler, kalıtlar ve doğal güzellikler değişse veya ortadan kalksa bile, imaj, varlığını uzun süre korumaktadır (Jafarov, 2003: 36).
Turistik ürünün oluşturulduğu bölgelerin imaj ve tanıtımla ilgili çalışmaları başarılı olduğu sürece diğer bölgelere göre talep edilme oranları artacaktır (Çeken, 2008: 84).